کشاورزی و علوم پایه
علی اصغر ارمک؛ حسن فیضی؛ مسعود علی پناه
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بهعنوان عامل اصلی و مصرف منابع ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بهعنوان عامل اصلی و مصرف منابع کودی مختلف شامل بیومیک (نانو)، سوپرهیومیک، ترکیب سوپرهیومیک و بیومیک، هیومیفول (نوعی کود هیومیکی)، نیتروکارا (نوعی کود زیستی) و عدم مصرف کود بهعنوان عامل فرعی بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار بودند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد گل در هر کرت، وزن خشک گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک خامه، وزن خشک گلبرگ با کاسبرگ بودند. آنالیز دادههای حاصل از آزمایش نشان داد که اثر سال و اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. اثر سطوح مصرف کود نیتروژن بر تمامی صفات اندازهگیری شده بهجز تعداد گل، وزن خشک خامه، میانگین وزن خشک خامه و میانگین وزن خشک کلاله، در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار بود، بهطوریکه وزن خشک گلبرگ و کاسبرگ در تیمار کودی بیومیک (7/34 گرم بر مترمربع) به میزان ۵/78 درصد نسبت به تیمار کود شاهد (۵/19 گرم بر مترمربع) بیشترین افزایش را داشت. تیمار کودی ترکیبی سوپرهیومیک + بیومیک در صفت وزن خشک کلاله (5/2 گرم بر مترمربع) بیشترین عملکرد را نسبت به تیمار شاهد (4/1 گرم بر مترمربع) داشت. تیمار کودی سوپرهیومیک وزن خشک کلاله را ۹/49 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. به نظر میرسد استفاده از کودهای هیومیک، زیستی و نانو تأثیر خوبی بر عملکرد زعفران داشته است.
کشاورزی و علوم پایه
الناز زمانی؛ هومن سالاری؛ مختار قبادی
چکیده
در این پژوهش اثر محلول پاشی کلات آهن بر محتوای نسبی آب برگ، مقدار نشت الکترولیتها، میزان کلروفیل برگ، در این پژوهش اثر محلولپاشی برگی کلات آهن بر محتوای نسبی آب برگ، مقدار نشت الکترولیتها، میزان کلروفیل، مقدارکاروتنوئید، مقدار قندهای محلول و میزان پرولین برگ در زعفران بررسی شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی ...
بیشتر
در این پژوهش اثر محلول پاشی کلات آهن بر محتوای نسبی آب برگ، مقدار نشت الکترولیتها، میزان کلروفیل برگ، در این پژوهش اثر محلولپاشی برگی کلات آهن بر محتوای نسبی آب برگ، مقدار نشت الکترولیتها، میزان کلروفیل، مقدارکاروتنوئید، مقدار قندهای محلول و میزان پرولین برگ در زعفران بررسی شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی در سالهای زراعی 93-1392 و 94-1393 انجام و صفات در سال دوم آزمایش بررسی شدند. فاکتورهای آزمایش عبارتند از زمان محلول پاشی شامل سه سطح اوائل رشد رویشی (پس از گلدهی و در آبان ماه)، اواسط رشد رویشی (دیماه) و آخر رشد رویشی (اسفندماه) و غلظت محلول آهن شامل هفت سطح، صفر(شاهد)، 500، 1000، 1500، 2000، 2500 و 3000 قسمت در میلیون بودند. نتایج نشان داد که زمانهای محلولپاشی برای میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل کل و نشت الکترولیت تفاوت معنی داری ایجاد نکردند. این فاکتور برای مقدار کاروتنوئید معنیدار (p≤0.05) شد و اثر بسیار معنیداری بر سایر صفات گذاشت(p≤0.01). اثر غلظت محلول آهن و اثر متقابل زمان محلولپاشی در غلظت محلول برای تمامی صفات بررسی شده بجز نشت الکترولیت بسیار معنیدار شدند (p≤0.01). غلظت آهن و اثر متقابل دو فاکتور مورد بررسی بر نشت الکترولیت در سطح 5 درصد اثر گذاشتند (p≤0.05). بر اساس نتایج بدست آمده محلول پاشی با غلظت 2000 قسمت در میلیون موثرتر از سایر غلظتها بود. این غلظت محلول پاشی برای صفات کلروفیل a ، کلروفیل کل و کاروتنوئید در اواسط رشد رویشی و میزان قند محلول در آخر رشد رویشی به ترتیب موجب افزایش 4/45، 4/42، 6/63 و 5/63 درصد در مقایسه با شاهد گردید. محلول پاشی در اواسط رشد رویشی نسبت به سایر زمانهای مورد بررسی تاثیر بیشتری بر صفات مطالعه شده داشته است.
کشاورزی و علوم پایه
سید محمد موسوی پور؛ حسن فیضی؛ حسین صحابی؛ حمیدرضا فلاحی
چکیده
با توجه به اهمیت و نقش عناصر غذایی و عصاره جلبک دریایی در بهبود عملکرد زعفران و با هدف افزایش عملکرد کلاله زعفران با استفاده از کاربرد عناصر کم مصرف و پرمصرفی نظیر کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز، آزمایشی جهت بررسی اثر محلولپاشی جلبک دریایی و برخی عناصر غذایی بر صفات کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) انجام شد. این تحقیق بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و نقش عناصر غذایی و عصاره جلبک دریایی در بهبود عملکرد زعفران و با هدف افزایش عملکرد کلاله زعفران با استفاده از کاربرد عناصر کم مصرف و پرمصرفی نظیر کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز، آزمایشی جهت بررسی اثر محلولپاشی جلبک دریایی و برخی عناصر غذایی بر صفات کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) انجام شد. این تحقیق بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان نیشابور در سال 1401-1400 اجرا شد. فاکتور اول عصاره جلبک دریایی (صفر و دو لیتر در هکتار) و فاکتور دوم محلولپاشی عناصر غذایی شامل عدم محلولپاشی به عنوان تیمار شاهد، دفندر عناصر آهن با غلظت 5/1 (حاوی آهن، نیتروژن و اسید آمینه)، روی با غلظت 1، بُر با غلظت 5/1 (حاوی بُر و اسید آمینه)، منگنز با غلظت 2 (حاوی منگنز، روی و گوگرد)، منیزیوم با غلظت 2 و کلسیم با غلظت 2 لیتر در هکتار (حاوی کلسیم و نیتروژن) بودند. مصرف تمامی عناصر غذایی در مقایسه با عدم مصرف آنها و نیز مصرف عصارة جلبک در مقایسه با عدم کاربرد آن موجب افزایش معنیدار عملکرد گل و کلاله شد. بر اساس نتایج اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی، بیشترین تعداد گل (8/68 عدد در مترمربع) در تیمار مصرف همزمان منگنز و عصارة جلبک، بالاترین عملکرد گل (5/33 گرم در مترمربع) در شرایط مصرف همزمان جلبک و بُر و بیشترین عملکرد کلاله خشک (48/0 گرم در مترمربع) از کاربرد همزمان منیزیم و عصارة جلبک به دست آمد که بهترتیب 8/63، 7/16 و 0/17 درصد بیشتر از تیمار شاهد (عدم مصرف عصارة جلبک و ریزمغذی) بود. در شرایط عدم مصرف عناصر غذایی، کاربرد منفرد عصاره جلبک موجب افزایش معنیدار محتوای پیکروکروسن به میزان 9/15، کروسین به میزان 5/9 و سافرانال به میزان 6/10 درصد شد. مصرف همزمان کلسیم با جلبک دریایی محتوای پیکروکروسین و کروسین کلاله را افزایش داد، در حالیکه مصرف تلفیقی سایر عناصر غذایی با عصارة جلبک موجب بهبود این صفات نشد. بیشترین و کمترین محتوای سافرانال (بهترتیب 7/37 و 35/32 میزان جذب در طول موج 330 نانومتر) از تیمارهای مصرف منیزیم بدون عصارة جلبک و شاهد (عدم مصرف جلبک و عناصر غذایی) به دست آمد. در مجموع اگرچه کاربرد همه عناصر مورد مطالعه در کنار جلبک دریایی نسبت به شاهد باعث بهبود عملکرد شدند ولی به منظور افزایش عملکرد کلاله پیشنهاد می شود از عنصر منیزیم به همراه جلبک دریایی و به منظور بهبود کیفیت زعفران از عصاره جلبک دریایی استفاده شود.
کشاورزی و علوم پایه
محمد حسین امینی فرد؛ فریده احمدی
چکیده
به منظور بررسی اثرات کود گاوی و اسید فولویک بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 1395- 1394 اجرا شد. فاکتورها شامل کود گاوی در چهار سطح (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) و اسید فولویک در سه سطح (صفر، ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات کود گاوی و اسید فولویک بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 1395- 1394 اجرا شد. فاکتورها شامل کود گاوی در چهار سطح (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) و اسید فولویک در سه سطح (صفر، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) با سه تکرار بودند. نتایج دوساله نشان داد که در سال اول اجرای آزمایش کود گاوی بر مواد مؤثره کلاله ( پیکروکروسین، کروسین و سافرانال) و در سال دوم بر فعالیت آنتیاکسیدانی گلبرگ (آنتوسیانین و فنول) و مواد مؤثره کلاله معنیدار شد. بیشترین مقدار سافرانال در سال اول در سطح 10 تن در هکتار کود گاوی به دست آمد. اسید فولویک نیز در دو سال آزمایش بر مواد مؤثره (کروسین و پیکروکروسین)، آنتوسیانین و فنول اثر معنیداری داشت. به طوریکه بیشترین میزان آنتوسیانین و فنول در هر دو سال در تیمار 5 کیلوگرم در هکتار اسید فولویک و کمترین مقدار آنها در سطح شاهد مشاهده گردید. اثر متقابل کود گاوی و اسید فولویک نیز در دو سال بر مواد مؤثره کلاله و در سال دوم بر آنتوسیانین و فنول اثر معنیداری گذاشت. به طور کلی نتایج نشان داد،کود گاوی و اسید فولویک تاثیر مثبتی بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران در این آزمایش داشت.
کشاورزی و علوم پایه
سکینه خندان ده ارباب؛ محمد حسین امینی فرد؛ حمید رضا فلاحی؛ حامد کاوه
چکیده
بهمنظور بررسی اثر وزن بنه مادری و مصرف کود محرک زیستی نوافل بر رشد برگها، محتوای کلروفیل و عملکرد گل و کلاله زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. عوامل آزمایشی شامل کود زیستی نوافل (بهصورت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر وزن بنه مادری و مصرف کود محرک زیستی نوافل بر رشد برگها، محتوای کلروفیل و عملکرد گل و کلاله زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. عوامل آزمایشی شامل کود زیستی نوافل (بهصورت مایع با نام تجاری Novafol و حاوی 28 درصد اسید آمینه، با مقادیر صفر، 2 و 4 لیتر در هکتار بهصورت غوطهوری بنه و مصرف در آب آبیاری) و وزن بنه مادری (4-1/0، 8-1/4 و12-1/8 گرم بهترتیب بهعنوان بنههای ریز، متوسط و درشت) بودند. مصرف کود زیستی نوافل بر صفات تعداد گل، عملکرد گل، عملکرد کلاله و محتوای کلروفیل a تأثیر معنیداری داشت. بیشترین تعداد گل (5/16 عدد در مترمربع)، عملکرد گلتر (63/5 گرم در مترمربع)، عملکرد کلاله خشک (108 میلیگرم در مترمربع) و غلظت کلروفیل a (09/1 میلیگرم در گرم وزنتر برگ) از تیمار کاربرد 4 لیتر در هکتار و کمترین مقادیر مربوط به صفات تعداد گل (22/14 در مترمربع)، عملکرد گل (55/4 گرم در مترمربع)، عملکرد کلاله خشک (85 میلیگرم در مترمربع) و کلروفیل a (97/0 میلیگرم در گرم وزن تر) در شاهد (عدم مصرف کود زیستی نوافل) به دست آمد، اما از حیث صفات مذکور تفاوت آماری معنیداری بین سطوح 2 و 4 لیتر در هکتار کود زیستی نوافل یافت نشد. وزن بنههای مادری نیز تمامی صفات مورد مطالعه را بطور معنیداری تحت تأثیر قرار داد. بیشترین مقدار طول کلاله (1/25 میلیمتر)، عملکرد گل (4/10 گرم در مترمربع)، طول برگ (42/31) و متوسط وزن تر و خشک برگ (به ترتیب 29/0 و 083/0 گرم در بوته) از بنههای درشت (12-1/8 گرم) و کمترین مقدار آنها از بنههای ریز (کمتر از 4 گرم) بهدست آمد. برهمکنش وزن بنه مادری و مصرف کود محرک زیستی نوافل نیز بر محتوای کلروفیل b و کلروفیل کل و نیز تعداد برگ در بوته معنیدار شد. بیشترین غلظت کلروفیل b و کلروفیل کل (به ترتیب 77/1 و 95/2 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) و تعداد برگ (58/7 عدد در بوته) از تیمار مصرف 4 لیتر در هکتار کود محرک زیستی نوافل و بنههای درشت بدست آمد. در مجموع، استفاده از کود محرک زیستی نوافل به میزان 4 لیتر در هکتار رشد رویشی و زایشی گیاه را بهبود بخشید. کاشت بنههای مادری درشت نیز نقش مؤثری در افزایش رشد و عملکرد زعفران داشت.
کشاورزی و علوم پایه
حسن مسافری ضیاالدینی؛ امین علیزاده؛ پرویز رضوانی مقدم
چکیده
به منظور مطالعه عملکرد کمی گل و بنه زعفران در پاسخ به مدارهای مختلف و حجمهای مختلف آب آبیاری و برآورد کارائی مصرف آب آزمایشی در سال های زراعی 1397-1395 در شهر باخرز، به صورت کرتهای نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. دور آبیاری بهعنوان عامل افقی (فاکتور A) در چهار مدار (15 a1= ، 30 =a2 ، 45 a3= و 90 a4= روز) و حجم آب آبیاری ...
بیشتر
به منظور مطالعه عملکرد کمی گل و بنه زعفران در پاسخ به مدارهای مختلف و حجمهای مختلف آب آبیاری و برآورد کارائی مصرف آب آزمایشی در سال های زراعی 1397-1395 در شهر باخرز، به صورت کرتهای نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. دور آبیاری بهعنوان عامل افقی (فاکتور A) در چهار مدار (15 a1= ، 30 =a2 ، 45 a3= و 90 a4= روز) و حجم آب آبیاری بعنوان عامل عمودی (فاکتور B) در چهار حجم (250=b1 ، 500=b2، 1000=b3 و 1250=b4 متر مکعب درهکتار) انتخاب شد. نتایج نشان داد، که بیشترین عملکرد گل و بنه زعفران در تیمارa2b3 (حجم کل آب 6000 مترمکعب در هکتار) بدست آمد. بیشترین کاهش عملکرد بنه در تیمار a4b1 (حجم کل آب 750 مترمکعب در هکتار) با کاهش 1/72 درصدی نسبت به a1b2 (حجم کل آب 5500 مترمکعب در هکتار) و کمترین عملکرد وزن تر گل در تیمار a4b1 (حجم کل آب 750 مترمکعب در هکتار) با کاهش 5/76 درصدی نسبت به a1b2 (حجم کل آب 5500 مترمکعب در هکتار) و کمترین عملکرد وزن بنه در تیمار با حجم a4b1 (حجم کل آب 750 مترمکعب در هکتار) با کاهش 6/70 درصدی نسبت به حجم a2b3 (حجم کل آب 6000 مترمکعب در هکتار) بهدست آمد. همچنین نتایج بدست آمده از مقایسه کارایی مصرف آب زعفران تحتتأثیر اثر متقابل حجم و مدار مختلف آبیاری نشان داد که بیشترین کاهش کارایی مصرف آب بر مبنای وزن بنه در تیمار a1b4 (حجم کل آب 13750 متر مکعب در هکتار) با کاهش 4/85 درصدی نسبت بهa3b1 (حجم کل آب 1000 مترمکعب در هکتار) و بیشترین کاهش کارایی مصرف آب بر مبنای وزن گل در تیمار a1b4 (حجم کل آب 13750متر مکعب در هکتار) با کاهش 4/82 درصدی نسبت به a2b1 (حجم کل آب 1500 مترمکعب در هکتار) بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده استفاده از حجم آبیاری 250 تا 500 متر مکعب در هکتار در مدار 30 روز (1500 تا 3000 مترمکعب در هکتار) برای حداکثر بهره وری آب در زراعت زعفران توصیه میشود.
فرآوری، صنایع غذایی و بیوشیمی
نسرین مشتاقی؛ الهام حمیدی؛ عبدالرضا باقری؛ احمد شریفی؛ عباس همتی کاخکی
چکیده
زعفران (L. Crocus sativus) یکی از گرانترین ادویههای دارویی جهان است که تولید محدود و قیمت بالای آن باعث شده تا در این گیاه تقلبات زیادی صورت بگیرد، این تقلبات بیشتر شامل افزودن مواد گیاهی و شیمیایی مشابه زعفران میباشد. برای تعیین این تقلبات روشهای مختلفی گسترش یافته است که بیشتر آنها براساس مشخصات مورفولوژیکی، آناتومی و آزمونهای ...
بیشتر
زعفران (L. Crocus sativus) یکی از گرانترین ادویههای دارویی جهان است که تولید محدود و قیمت بالای آن باعث شده تا در این گیاه تقلبات زیادی صورت بگیرد، این تقلبات بیشتر شامل افزودن مواد گیاهی و شیمیایی مشابه زعفران میباشد. برای تعیین این تقلبات روشهای مختلفی گسترش یافته است که بیشتر آنها براساس مشخصات مورفولوژیکی، آناتومی و آزمونهای شیمیایی است. این مطالعه نشان دهنده ی یک روش نوین برای تعیین تقلبات زعفران بر اساس روش های مولکولی وابسته به واکنش زنجیره ای پلیمراز می باشد که در آن از نشانگر مولکولی ITS-2 (Internaltranscrribed spacer -2) استفاده شده است. در این بررسی از یک آغازگر عمومی بر مبنای ناحیهS rDNA 8/5 و آغازگرهای اختصاصی برگشتی بر مبنای ناحیه ITS-2 در گونههای مختلف تقلبات گیاهی و غیر گیاهی نظیر کلاله انار، ذرت، گلرنگ، زردچوبه، فلفل قرمز خرد شده و همچنین گوشت گاو و شتر برای انجام واکنش زنجیرهای پلیمراز استفاده گردید. بعد از انجام واکنش، نوار مربوط به توالی ITS-2 در چندین نمونه گیاهی شامل ذرت، گلرنگ، انار، فلفل قرمز و زردچوبه و همچنین گوشت گاو و شتر بهعنوان تقلبات رایج زعفران، تکثیر شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از تمامی آغازگرها در قالب واکنش PCR چندگانه سبب تکثیر تمامی نوارهای مربوط به انواع تقلبات میشود. اگرچه اکثر نوارها در ژل آگارز 2 درصد مشاهده شدند و لکن استفاده از ژل پلی آکریل آمید20 درصد منجر به تفکیک بهتر نوارها بر روی ژل گردید. این روش کارایی لازم برای تشخیص تقلبات زعفران در سطح یک درصد وزنی از مخلوط تقلبات را دارا می باشد.
کشاورزی و علوم پایه
حمید رضا توکلی کاخکی؛ علی مختاریان؛ محمد حسین بیناباجی؛ حسن حمیدی؛ رامین اسمی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم و وزن بنه مادری بر ویژگیهای زراعی و رفتار بنههای دختری زعفران آزمایشی طی سالهای 93-1389 بهصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا درآمد. عاملهای مورد بررسی در آزمایش شامل سه سطح تراکم بنه (40،،80 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم و وزن بنه مادری بر ویژگیهای زراعی و رفتار بنههای دختری زعفران آزمایشی طی سالهای 93-1389 بهصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا درآمد. عاملهای مورد بررسی در آزمایش شامل سه سطح تراکم بنه (40،،80 و 160 بنه در مترمربع) و چهار سطح وزن اولیه بنههای مادری شامل (3 ≥، 6-3، 9-6 و 12-9 گرم) بودند که بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و عامل زمان در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تراکم، وزن بنه مادری و سال بر وزن بنههای دختری، معنیدار بود. اما اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری و همچنین اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری × سال برای اکثر صفات اندازهگیری شده معنیدار نبود. نتایج مقایسه میانگین اثر تراکم × وزن بنه مادی بر تعداد بنههای دختری نشان داد که در بین تیمارهای مورد آزمایش استفاده از بنههای مادری 12-9 گرم با تراکم 160 بنه در مترمربع بیشترین تولید تعداد کل بنههای دختری (771 در مترمربع) در واحد سطح را به همراه داشت. بنههای مادری با وزن بالاتر، تعداد بنههای دختری بیشتری در گروههای وزنی مختلف تولید نمودهاند. همچنین نتایج نشان داد که بنههای مادری در گروههای وزنی کمتر قادر به تولید بنههای دختری با وزن بیشتر از وزن بنه مادری اولیه بودند. با افزایش تراکم و وزن بنه مادری تعداد گل، وزن گل و عملکرد کلاله خشک بهطور معنیداری افزایش یافت، بهطوریکه بیشترین وزن خشک کلاله زعفران در واحد سطح (65/0 گرم بر مترمربع) از بنههای مادری با وزن 12-9 گرم به دست آمد.
کشاورزی و علوم پایه
قربانعلی اسدی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ فاطمه حسن زاده اول
چکیده
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است. کاربرد صحیح عناصر غذایی در رشد بنۀ دختری و عملکرد گل زعفران دارای اهمیت ویژهای است. بهمنظور مقایسه و بررسی تأثیر سطوح مختلف تغذیه خاکی و محلولپاشی با استفاده از کود کامل مخلوط بر تولید بنههای دختری و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در سالهای 1390 و 1391 بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است. کاربرد صحیح عناصر غذایی در رشد بنۀ دختری و عملکرد گل زعفران دارای اهمیت ویژهای است. بهمنظور مقایسه و بررسی تأثیر سطوح مختلف تغذیه خاکی و محلولپاشی با استفاده از کود کامل مخلوط بر تولید بنههای دختری و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در سالهای 1390 و 1391 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 سطح کودپاشی با کود کامل مخلوط (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و 3 سطح محلولپاشی با کود کامل مخلوط (با غلظت 0، 5 و 10 در هزار) و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثرات معنیدار تیمارهای تغذیه خاکی بر وزن بنههای دختری و همچنین تعداد و وزن گل و کلاله زعفران بود، اما بر تعداد کل بنههای دختری در واحد سطح تأثیر معنیداری نشان ندادند. تعداد و عملکرد بنههای دختری و گل زعفران تحت تأثیر غلظتهای مختلف محلولپاشی و همچنین اثرات متقابل کودپاشی و محلولپاشی قرار نگرفتند. درمجموع نتایج این پژوهش نشانداد که مصرف خاکی 150 کیلوگرم در هکتار کود کامل مخلوط در اوایل اسفندماه تفاوت مثبت و معنیداری در عملکرد گل تر و خشک (به ترتیب 120 و 963 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد کلاله تر و خشک (به ترتیب 5/45 و 90/7 کیلوگرم در هکتار کلاله خشک) و نیز وزن بنههای دختری زعفران (1646 گرم در مترمربع) نسبت به سایر تیمارها داشت، اما محلولپاشی عناصر غذایی در همین زمان نقشی در افزایش معنیدار عملکرد گل و بنههای دختری زعفران نداشت.
کشاورزی و علوم پایه
حمیدرضا عثمانی رودی؛ علی معصومی؛ حسن حمیدی؛ سید علیرضا رضوی
چکیده
زمان اولین آبیاری در زعفران (Crocus sativus L.)، عاملی بحرانی است که بر کمیت و کیفیت آن تأثیرگذار میباشد. استفاده از کودهای آلی نیز به عنوان ابزاری جهت نیل به بهبود عملکرد زعفران بسیار موثر میباشد. بدین منظور، آزمایشی تحت عنوان مطالعه تأثیر تاریخ اولین آبیاری و تیمارهای کود آلی بر عملکرد و برخی خصوصیات رویشی زعفران در شرایط اقلیمی خواف، ...
بیشتر
زمان اولین آبیاری در زعفران (Crocus sativus L.)، عاملی بحرانی است که بر کمیت و کیفیت آن تأثیرگذار میباشد. استفاده از کودهای آلی نیز به عنوان ابزاری جهت نیل به بهبود عملکرد زعفران بسیار موثر میباشد. بدین منظور، آزمایشی تحت عنوان مطالعه تأثیر تاریخ اولین آبیاری و تیمارهای کود آلی بر عملکرد و برخی خصوصیات رویشی زعفران در شرایط اقلیمی خواف، به صورت کرتهای خردشده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی وابسته به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خواف در سال زراعی 92-1391 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ اولین آبیاری (15 مهر، 30 مهر و 15 آبان ماه) و پنج سطح کود (شاهد، 5 لیتر در هکتار هیومیک اسید، 40 لیتر در هکتار هیومیک اسید، 5 تن در هکتار کود دامی و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد و تعداد گل، وزن تر کل بنه، متوسط وزن هر بنه، تعداد کل بنه، تعداد بنه سبکتر از 4، 6-4، 8-6 و بیشتر از 8 گرم و طول برگ بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ اولین آبیاری بر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای وزن تر کل بنه و متوسط وزن هر بنه زعفران اثر معنیداری در سطح یک درصد داشت. اثر تیمارهای مختلف کود آلی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به استثنای تعداد بنه کمتر از 4 گرم معنیدار بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد (613/92 کیلوگرم در هکتار) و تعداد گل (80/25) و تعداد بنه با وزن 6-4 گرم (93/40) با اولین آبیاری در 30 مهرماه حاصل شد. درحالیکه بیشترین وزن تر کل بنه (58/563 گرم در مترمربع)، متوسط وزن هر بنه (58/6 گرم)، تعداد کل بنه در مترمربع (13/85)، تعداد بنه با وزن 6 تا 8 گرم (87/22) و سنگینتر از 8 گرم (00/8) در شرایط اولین آبیاری در تاریخ 15 آبان ماه به دست آمد. تاریخ اولین آبیاری 15 مهرماه از نظر تعداد بنه کمتر از 4 گرم و طول برگ نسبت به سایر تاریخهای اولین آبیاری برتری نشان داد. علاوه بر این نتایج حاکی از برتری تیمار کودی 40 تن در هکتار کود دامی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه بود. به طوری که عملکرد گل و وزن تر کل بنه در این تیمار نسبت به شاهد (بدون کود) به ترتیب 78/15 و 44/37 درصد افزایش یافت.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی قسمتی؛ محمد حسین امینی فرد؛ معصومه عبدالهی؛ معصومه شاکری
چکیده
بهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه دو علف هرز جو وحشی (Hordeum spontaeum) و مرغ (Agropayron repense) تحت تأثیر غلظتهای عصاره آبی بنه و برگ زعفران (.Crocus sativus L) دو آزمایش مجزا برای هریک از گونهها بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش ...
بیشتر
بهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه دو علف هرز جو وحشی (Hordeum spontaeum) و مرغ (Agropayron repense) تحت تأثیر غلظتهای عصاره آبی بنه و برگ زعفران (.Crocus sativus L) دو آزمایش مجزا برای هریک از گونهها بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو نوع اندام زعفران در دو سطح (برگ و بنه) و غلظت عصاره در پنج سطح (0، 0.5 ،1، 1.5 و 2 درصد وزنی- حجمی عصاره آبی) بود. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف عصاره برگ و بنه زعفران درصد جوانهزنی هر دو گونه علف هرز را کاهش داد. کمترین درصد و سرعت جوانهزنی جو وحشی و مرغ بهترتیب از تیمارهای دو درصد عصارهی برگ و دو درصد عصاره بنه حاصل شد. همچنین غلظتهای متفاوت عصاره برگ و بنه، شاخصهای طول ریشهچه، وزنتر گیاهچه و وزن خشک گیاهچه را بهطور معنیداری کاهش داد. برازش مدل لجستیک سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف عصاره آبی و درصد جوانهزنی بذور جو وحشی و مرغ را بهخوبی توجیه نمود. همچنین مقایسات گروهی بین عصاره برگ و بنه زعفران نشان داد که اثر بازدارندگی عصاره برگ و بنه برای هر دو علف هرز یکسان بوده و تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند. بهطورکلی نتایج نشان داد که عصاره برگ زعفران بیشترین تأثیر را بر جو وحشی و عصاره بنه بیشترین تأثیر را بر علف هرز مرغ داشتند. لذا نتایج این تحقیق، تأییدکننده این مطلب است که میتوان از اثرات دگرآسیبی زعفران، جهت کاهش این دو علف هرز در مزرعه بهره جست.
کشاورزی و علوم پایه
سعیده مداحی؛ مهدی پارسا؛ مرتضی گلدانی؛ محمد کافی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کود شیمایی و کودهای آلی بههمراه مصرف میکروارگانیسمهای مؤثر (EM) بر خصوصیات بنهی زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در شهر ریوش اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل 1-کود شیمایی (حاوی 12 درصد ازت از منبع اوره و نیترات، 8 درصد فسفر، 4 درصد پتاسیم و کلاتهای آهن، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر کود شیمایی و کودهای آلی بههمراه مصرف میکروارگانیسمهای مؤثر (EM) بر خصوصیات بنهی زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در شهر ریوش اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل 1-کود شیمایی (حاوی 12 درصد ازت از منبع اوره و نیترات، 8 درصد فسفر، 4 درصد پتاسیم و کلاتهای آهن، روی، منگنز و مس) 2- کود دامی 40 تن در هکتار 3- کود دامی 40 تن در هکتار+ EM 4- کود دامی 80 تن در هکتار 5- کود دامی 80 تن در هکتار+EM 6- ورمیکمپوست 10 تن در هکتار 7- ورمیکمپوست 10 تن در هکتار+EM 8- ورمیکمپوست 15 تن در هکتار 9- ورمیکمپوست 15 تن در هکتار+EM 10- ورمیکمپوست 20 تن در هکتار 11- ورمیکمپوست 20 تن در هکتار+EM 12- ورمیواش 13- ورمیواش+EM 14- کود دامی 40 تن در هکتار+ورمیواش 15- کود دامی 40 تن در هکتار+ ورمیواش+EM و 16- شاهد (عدم مصرف کود) بود.نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثرات معنیدار تیمارهای کودی بر صفات مورد بررسی زعفران به استثنای تعداد کل بنههای دختری بود.بر اساس نتایج آزمایش، بیشترین افزایش در عملکرد کل بنههای دختری (715 گرم در مترمربع)، تعداد بنههای دختری بیشتر از 8 گرم (57 بنه در مترمربع)، در نتیجهی کاربرد کود شیمیایی حاصل شد که این تأثیر با اثر کود دامی 40 تن در هکتار+ورمیواش+EM برابری کرد. بر اساس نتایج مقایسات گروهی کاربرد EM همراه با ورمیکمپوست و کود دامی نسبت به مصرف ورمیکمپوست و کود دامی به تنهایی بهطور معنیداری باعث کاهش صفات مورد بررسی زعفران شد.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی ابراهیمی؛ محسن پویان؛ محمد مهدی نژاد
چکیده
این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر بهبود دهندههای رشد آلی (امولسیون آلی-معدنی با نام تجاری امیک، اسیدهیومیک با نام تجاری هیوماکس، کود دامی و شاهد بدون تغذیه) و وزن بنه مادری (0 تا 4 گرم، 1/4 تا 8 گرم و 1/8 تا 12 گرم) بر عملکرد گل و بنه زعفران، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، با سه تکرار طی سالهای زراعی 97- 1396 و 98- 1397 ...
بیشتر
این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر بهبود دهندههای رشد آلی (امولسیون آلی-معدنی با نام تجاری امیک، اسیدهیومیک با نام تجاری هیوماکس، کود دامی و شاهد بدون تغذیه) و وزن بنه مادری (0 تا 4 گرم، 1/4 تا 8 گرم و 1/8 تا 12 گرم) بر عملکرد گل و بنه زعفران، بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، با سه تکرار طی سالهای زراعی 97- 1396 و 98- 1397 در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی اجرا گردید. بر اساس نتایج استفاده از بهبوددهندههای رشد آلی در مقایسه با شاهد بر اکثر صفات مورد بررسی در سال اول کشت تأثیر معنیداری نداشت. اما در سال دوم و طی دوره 21 روزه گلدهی زعفران، تیمار کود دامی وزن خشک کلاله را نسبت به تیمار شاهد، هیوماکس و اُمیک به ترتیب 3/77، 7/71 و 9/58 درصد افزایش داد. با برازش خط رگرسیونی بین عملکرد تجمعی کلاله و روزهای پس از گلدهی مشخص شد که عملکرد زعفران در تیمارهای کود دامی، اُمیک، هیوماکس و شاهد به ترتیب 01/19، 43/11، 92/10 و 65/10 میلیگرم در روز افزایش مییابد. بعلاوه بالاترین وزن خشک گل در سال دوم با 2858 میلیگرم در مترمربع به تیمار کود دامی تعلق داشت. اما بالاترین میزان صفات مورد مطالعه در هر دو سال به تیمار بنه بزرگ و پایینترین آن به تیمار بنه کوچک تعلق داشت. در سال اول وزن کلاله در تیمار بنه بزرگ با 22/82 میلیگرم در مترمربع نسبت به تیمار بنه کوچک حدود 190 برابر بیشتر بود؛ هرچند این اختلاف در سال دوم به کمتر از 3 برابر کاهش یافت. بعلاوه بالاترین تعداد (36/466 عدد در مترمربع) و وزن (55/936 گرم در مترمربع) بنه دختری نیز در تیمار بنههای مادری بزرگ به دست آمد. اما در سال دوم آزمایش با کاهش اختلاف بین سطوح وزن بنه مادری، تأثیر دو سطح بنه بزرگ و متوسط بر وزن کلاله، وزن گل و تعداد گل به لحاظ آماری معنیدار نبود. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از کود دامی در زراعت زعفران به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد آن ازجمله بهبود شرایط فیزیکی خاک توسط سایر بهبوددهندههای رشد آلی قابل جبران نیست. بعلاوه اجتناب از کاشت بنههای مادری با وزن کمتر از 4 گرم به دلیل تأثیر نامطلوبی که بر عملکرد اقتصادی زعفران دارد، باید مورد توجه کشاورزان قرار گیرد.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
معصومه علی اکبری؛ روح اله شاملو دشت پاگردی؛ اسماعیل ابراهیمی
چکیده
روشهای ژنومیکس کارکردی نظیر تجزیه و تحلیل توالیهای EST، امکان شناسایی، بررسی بیان و مطالعه رونوشتهای ژنی درگیر در شبکههای تنظیمی و متابولیکی را فرآهم آوردهاند. در این پژوهش به منظور شناسایی جهت گیری کارکردی ژنوم و تعیین شبکه ژنی درگیر در تکامل کلاله زعفران، 6202 توالی EST مربوط به کتابخانهی کلاله بالغ زعفران مورد بررسی و تحلیل ...
بیشتر
روشهای ژنومیکس کارکردی نظیر تجزیه و تحلیل توالیهای EST، امکان شناسایی، بررسی بیان و مطالعه رونوشتهای ژنی درگیر در شبکههای تنظیمی و متابولیکی را فرآهم آوردهاند. در این پژوهش به منظور شناسایی جهت گیری کارکردی ژنوم و تعیین شبکه ژنی درگیر در تکامل کلاله زعفران، 6202 توالی EST مربوط به کتابخانهی کلاله بالغ زعفران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. پس از پیرایش اولیه توالیها، دسته بندی و هم گذاری آنها انجام شد که منتج به ایجاد 910 unigene (604 کانتیگ و 304 سینگلتون) گردید. جستجوی بلاست ایکس نشان داد که 570 unigene دارای hit مشخص در بین پروتئینهای آرابیدوپسیس بودند و برای سایر توالیها hit مشخصی شناسایی نشد. گروهبندی و Gene enrichment analysis توالیها آنها را در 31 گروه کارکردی مختلف قرار داد که حضور 12 گروه در سطح آماری 1% معنیدار گردید. شبکه ژنی مربوط به توالی های با حضور بالا (بیش از 20 رونوشت)، نشان داد که ارتباطات ژنی پیچیده ای در کلاله بالغ زعفران وجود دارد. نتایج مشخص نمود که مسیر علامتدهی جاسمونیک اسید و عوامل رونویسی مربوط به آن همچون MYB21 و Zinc finger ها سهم بزرگی از شبکه تنظیمی را به خود اختصاص میدهند و نقش کلیدی ای در تنظیم متابولیسم اولیه و ثانویه کلاله و به خصوص متابولیسم کارتنوئیدها (به عنوان مهم ترین متابولیت های زعفران)، بر عهده دارند. ژنهای شناسایی شده در این پژوهش می توانند نامزدهای مناسبی برای دستورزی تکامل و متابولیسم کلاله زعفران باشند.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
محمدرضا رضائی؛ حمید رضا شریفی؛ علیرضا سیفی
چکیده
گیاهCrocus sativus ، گیاهی تریپلویید است که به روش رویشی با استفاده از بنه تکثیر میشود. به دلیل تولید مثل غیرجنسی، تفرق صفات و تنوع ژنتیکی در این گیاه با محدودیت مواجه است. نشانگرهای EST-SRR مزایایی از جمله همغالبیت، اختصیاصیت برای لوکوس خاص و پلیمورفیسم بالا نسبت به نشانگرهای دیگر دارند. با توجه به دردسترس بودن دادههای ترنسکریپتوم، ...
بیشتر
گیاهCrocus sativus ، گیاهی تریپلویید است که به روش رویشی با استفاده از بنه تکثیر میشود. به دلیل تولید مثل غیرجنسی، تفرق صفات و تنوع ژنتیکی در این گیاه با محدودیت مواجه است. نشانگرهای EST-SRR مزایایی از جمله همغالبیت، اختصیاصیت برای لوکوس خاص و پلیمورفیسم بالا نسبت به نشانگرهای دیگر دارند. با توجه به دردسترس بودن دادههای ترنسکریپتوم، امکان شناسایی نشانگرهای EST-SSR برای مطالعات پلیمورفیسم در گیاه زعفران وجود دارد. جهت توسعه نشانگرهای EST-SSR، دادههای RNA-Seq گیاه زعفران از NCBI دریافت شدند. سپس کنترل کیفیت و پیرایش دادهها به ترتیب توسط ابزارهای FastQC و Trimmomatic انجام گرفت. با استفاده از این دادهها و ابزار RNA-Bloom، سرهمبندی ترنسکریپتوم انجام گرفت. ابزار CD-HIT-EST برای حذف ترنسکریپتهای مشابه و تکراری استفاده شد. کیفیت ترنسکریپتوم با استفاده از BUSCO مورد ارزیابی قرار گرفت و درصد ترنسکریپتهای کامل، حدود 90 درصد به دست آمد. پس از دستیابی به ترنسکریپتوم با کیفیت در زعفران، از نرمافزار MISA برای شناسایی EST-SSR ها در ترنسکریپتوم استفاده شد. طراحی آغازگر با استفاده از نرمافزار Primer3 برای توالیهای EST-SSR، انجام شد. تعداد 35459 توالی SSR شناسایی شدند و آغازگر برای آنها طراحی گردید. از تعداد 10 جفت آغازگر که برای تکثیر PCR روی DNA زعفران انتخاب شدند، 7 جفت آغازگر در اندازه پیشبینی شده تکثیر شدند که نشان از کارایی 70 درصدی نشانگر دارد. نشانگرهای EST-SSR شناسایی شده در این پژوهش در مطالعات ژنتیکی زعفران میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
کشاورزی و علوم پایه
حمید رضا فلاحی؛ محمدعلی بهدانی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
بسیاری از مراحل تولید، فرآوری، تجارت و مصرف زعفران (Crocus sativus L.) در ایران بر مبنای دانش بومی پایهریزی شده و بیشتر تولیدات این گیاه در مزارعِ کوچک با همکاری خانوادگی و با بهرهگیری از نهادهها و فناوریهای محلیِ بومسازگار شکل میگیرد. بر این اساس بخش قابل توجهی از تولید زعفران در ایران قرابت بالایی با اصول کشاورزی ارگانیک دارد، ...
بیشتر
بسیاری از مراحل تولید، فرآوری، تجارت و مصرف زعفران (Crocus sativus L.) در ایران بر مبنای دانش بومی پایهریزی شده و بیشتر تولیدات این گیاه در مزارعِ کوچک با همکاری خانوادگی و با بهرهگیری از نهادهها و فناوریهای محلیِ بومسازگار شکل میگیرد. بر این اساس بخش قابل توجهی از تولید زعفران در ایران قرابت بالایی با اصول کشاورزی ارگانیک دارد، ولی از نظر قواعد و استانداردهای مربوط به این نظامِ تولیدی، صرفاً بهعنوان محصول شبهارگانیک تلقی میشود. کشاورزی ارگانیک یک نظام جامع تولید است که به جنبههای کمی و کیفی تولیدات کشاورزی در تمامی مراحل چرخة تولید از مزرعه تا سفره و نیز به مسایلی مانند عدالت، روابط اجتماعی، سلامت خاک و حقوق تمامی جانداران کوچک و بزرگِ دخیل در فرآیند تولید توجه مینماید. بر اساس این تعریف و با در نظر گرفتن اصولِ حاکم بر شیوههای تولید زعفران در بومنظامهای کشاورزی ایران، با ارایة استانداردهای پیشنهادی میتوان زمینة مناسبی برای هدفمند شدن تولید ارگانیک این گیاه ایجاد نمود که ضمن افزایش درآمد کشاورزان منجر به حفظ و افزایش سهم ایران از بازار جهانی این گیاه دارویی ارزشمند، خواهد شد. در این مقاله، برای هر یک از مراحل چرخة تولید زعفران با کمکگیری از نتایج تحقیقات علمیِ مربوط به زعفران و نیز استانداردهای بینالمللی، منطقهای و ملیِ مرتبط با تولیدات ارگانیک، یکسری اصول کلی، پیشنهادها (توصیهها)، الزامات و تبصرهها ارایه شده است. توصیههای ارایه شده عمدتاً با هدف افزایش عملکرد کمیِ محصول ارایه شده است، در حالیکه با رعایت الزاماتِ پیشنهادی می-توان به کیفیت بالاتری از زعفران دست یافت. افزون بر این، مجموعه دستورالعملهای پیشنهادی در این مقاله، کمک خواهد نمود تا در کنار حفظ و بهبود کمیت و کیفیت محصول در تمامی مراحل چرخة تولید زعفران، سایر اهداف و قواعد مرتبط با کشاورزی ارگانیک نیز تأمین گردد. در برنامة پیشنهادی کنونی به موضوعات مرتبط با زراعت (تولید و انتخاب بنه، انتخاب و آمادهسازی زمین، کاشت، تغذیه، آبیاری، کنترل عوامل تنشزای زنده و ...)، بهنژادی، برداشت و پس از برداشت (جابجایی و ذخیرهسازیِ گل؛ جداسازی، خشک کردن، درجهبندی، بستهبندی، برچسبزنی و ذخیرهسازیِ کلاله) و نیز مختصری به موضوع فرآوری و مسایل حقوقی مربوط به تولید زعفران ارگانیک توجه شده است.
کشاورزی و علوم پایه
امیر اکبری؛ علی نقی ضیائی؛ سید محمدرضا ناقدی فر؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی غلامی شرفخانه
چکیده
زعفران یکی از ارزشمندترین ادویههای جهان به شمار میآید و باتوجه به ارزش اقتصادی بالا و نیاز آبی پایین، کشت آن در شرق ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش که در سال زراعی 1401-1400در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت، مدل اکواکراپ جهت شبیهسازی عملکرد گیاه زعفران با استفاده از اندازهگیریهای میدانی واسنجی ...
بیشتر
زعفران یکی از ارزشمندترین ادویههای جهان به شمار میآید و باتوجه به ارزش اقتصادی بالا و نیاز آبی پایین، کشت آن در شرق ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش که در سال زراعی 1401-1400در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت، مدل اکواکراپ جهت شبیهسازی عملکرد گیاه زعفران با استفاده از اندازهگیریهای میدانی واسنجی و صحتسنجی شد. بدین منظور رطوبت خاک، زیستتوده و سطح سایهانداز گیاه با تفکیک زمانی نسبتا بالا در طول فصل رشد اندازهگیری گردید. مقدار ضریب همبستگی پیرسون، میانگین ریشه مربعات خطا، شاخص توافق ویلموت و ضریب کارایی نش - ساتکلیف برای شبیهسازی رطوبت به ترتیب 87/0، 8/7 میلیمتر،92/0 و 62/0 ، برای زیستتوده گیاه 99/0، 3/0 تن برهکتار، 99/0 و 98/0 و همچنین برای سطح سایهانداز گیاه 98/0 ،5 درصد، 98/0 و 93/0 به دست آمد. بازههای حساس گیاه زعفران از طریق بررسی تغییرات وزن بنه دختری ، زیستتوده و بهرهوری آب در طول مراحل مختلف رشد نسبت به تنش آبی تعیین و یک سناریوی اصلاحشده جهت بهبود وضعیت آبیاری مزرعه پیشنهاد گردید. با اعمال این سناریو و اجرای مدل، مقدار وزن بنه دختری از 550/5 به 693/7 تن بر هکتار و زیست توده از 204/7 به 395/9 تن بر هکتار افزایش یافت. مقدار بهرهوری آب نیز از 50/3 به 69/3 کیلوگرم بر مترمکعب رسید و 85 میلیمتر آب صرفهجویی شد.
کشاورزی و علوم پایه
حسن ریوندی؛ حمید مروی؛ متین جامی معینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، مصرف خاکی EM و محلولپاشی EM و فاکتور فرعی شامل مصرف کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح عدم مصرف، مصرف خاکی اسید هیومیک، مصرف خاکی کود 20, 20, 20+TE و مصرف خاکی اسید هیومیک + مصرف خاکی 20, 20, 20+TE بودند. نتایج نشان داد که مصرف خاکی و محلولپاشی EM ارتفاع بوته را تحت تأثیر قرار نداد، اما باعث افزایش معنیدار تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در هر بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف EM گردید. متوسط وزن بنه در واکنش به مصرف خاکی و محلولپاشی EM کاهش یافت. بیشترین تعداد بنه (33/220 در مترمربع)، عملکرد بنه (33/1023 گرم در مترمربع) و وزن خشک اندام هوایی (02/43 گرم در مترمربع) در تیمار مصرف خاکی EM، بیشترین تعداد جوانه در بنه (68/8) در تیمار محلولپاشی EM و بیشترین متوسط وزن بنه (10/5 گرم) در شرایط عدم مصرف EM به دست آمد. استفاده از کود 20, 20, 20+TE و همچنین مصرف تلفیقی اسید هیومیک و کود 20, 20, 20+TE باعث افزایش تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف کود و همچنین مصرف خاکی اسید هیومیک گردید. بیشترین متوسط وزن بنه در تیمار مصرف خاکی اسید هیومیک بهدست آمد. مصرف خاکی و محلولپاشی EM باعث بهبود واکنش ویژگیهای رشدی زعفران به مصرف کودهای آلی و شیمیایی گردید. با توجه به نتایج، مصرف خاکی EM و کود 20, 20, 20+TE جهت تولید حداکثر عملکرد بنه در زعفران قابل توصیه میباشد.
کشاورزی و علوم پایه
امین انصاف؛ بهمن زاهدی؛ علی اصغر علیلو
چکیده
بهمنظور بررسی سازگاری برخی اکوتیپهای زعفران زراعی (sativusCrocus) نسبت به شرایط اقلیمی شهرستان مراغه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال متوالی (1392-1393) اجرا شد. اکوتیپهای موردمطالعه شامل بردسکن، سبزوار، تربتحیدریه، کاشمر، تایباد، آبرود، دوغآباد، اسفیوخ، مرند 1، مرند 2، بناب 1 و بناب 2 بودند. صفات مورد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی سازگاری برخی اکوتیپهای زعفران زراعی (sativusCrocus) نسبت به شرایط اقلیمی شهرستان مراغه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال متوالی (1392-1393) اجرا شد. اکوتیپهای موردمطالعه شامل بردسکن، سبزوار، تربتحیدریه، کاشمر، تایباد، آبرود، دوغآباد، اسفیوخ، مرند 1، مرند 2، بناب 1 و بناب 2 بودند. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، طول خامه، طول کلاله، درصد سبز شدن، سرعت سبز شدن، ارتفاع گل، درصد گلدهی، سرعت گلدهی، وزن تر و خشک گل و عملکرد خشک کلاله در واحد سطح بود. نتایج نشان داد تمامی اکوتیپها از درصد سبز شدن و استقرار خوبی در سال اول برخوردار بودند، ولی با شروع یخبندان، اکوتیپهای آبرود، اسفیوخ و تایباد سازگاری کمتری به دماهای پایین نشان دادند. بین اکوتیپها از لحاظ صفات تعداد گل در واحد سطح، درصدگلدهی، درصد سبز شدن و میانگین وزن تر گل در سطح احتمال 05/0 اختلاف معنیداری وجود داشت. همچنین اختلاف آماری معنیداری در سطح احتمال 01/0 برای سرعت گلدهی و سبز شدن در بین اکوتیپهای موردبررسی مشاهده شد. بالاترین درصد سبز شدن در سال دوم مربوط به اکوتیپ مرند 2 بود، ولی اکوتیپ سبزوار بالاترین سرعت گلدهی و بیشترین درصد گلدهی را به خود اختصاص داد. با وجود پایین بودن عملکرد اکوتیپهای مرند 1 و سبزوار در سال استقرار، این دو اکوتیپ در سال دوم بیشترین عملکرد را نشان دادند، بهطوریکه مقدار تولید سال دوم اکوتیپ سبزوار 5/1 کیلوگرم در هکتار و اکوتیپ مرند 1 4/1 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع، نتایج نشان داد که اکوتیپهای مرند جهت کاشت در شهرستان مراغه مناسب بوده و استفاده از بنههای خارج از استان توصیه نمیگردد.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی نقی زاده؛ محمود غلامی شبستری؛ محدثه شمس الدین سعید
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی رفتارهای فیزیولوژیکی گیاه زعفران، سه توده بومی جمعآوریشده از شهرستانهای گناباد، فردوس و تربتحیدریه تحت اثر شوری آب آبیاری با مقادیر هدایت الکتریکی5/0، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر طی دو سال آزمایشی در زیر یک محافظ باران و در گلدان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی رفتارهای فیزیولوژیکی گیاه زعفران، سه توده بومی جمعآوریشده از شهرستانهای گناباد، فردوس و تربتحیدریه تحت اثر شوری آب آبیاری با مقادیر هدایت الکتریکی5/0، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر طی دو سال آزمایشی در زیر یک محافظ باران و در گلدان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات شوری یزد انجام شد که سه سطح توده بومی و پنج سطح شوری در آنها بهصورت فاکتوریل توزیع شدند. پس از سبز شدن یکنواخت بنهها، بهتدریج و با فواصل زمانی هفتگی، آبشور با هدایت الکتریکی موردنظر برای آبیاری هر گلدان اضافه شد و کسر آبشویی 30 درصد برای کنترل شوری خاک اعمال گردید. نتایج نشان داد که با افزایش میزان شوری، محتوی نسبی آب 26/6 درصد، وزن خشک اندام هوایی 80/19 درصد، تعداد کل برگ 042/17 درصد، وزن خشک بنه 42/49 درصد، غلظت قندهای احیاکننده در بنه و برگ 36/43 و 72/23 درصد کاهش و میزان نشت یونی غشاء سلولی در بنه و برگ 34 و 27 درصد، غلظت یون سدیم 70 درصد، نسبت سدیم به پتاسیم 66/66 درصد و غلظت پرولین در برگ 88/2 برابر نسبت به شاهد افزایش یافت، که در اکثر موارد این نوسانات با اعمال تنش 3 دسی زیمنس بر متر آب آبیاری مشاهده میگردد. نتایج همچنین نشان داد که توده بومی گناباد ازنظر صفات رشدی مثل تعداد کل برگ، وزن خشک اندام هوایی و تعداد کل بنه نسبت به دو توده دیگر برتری دارد اما ازنظر مقدار کلروفیل b، مجموع کلروفیل a و b، توده بومی فردوس از برتری نسبی برخوردار است.
کشاورزی و علوم پایه
سرور خرم دل؛ محمود مختاری؛ هدی لطیفی
چکیده
هدف از فراتحلیل شناخت دقیق از نتایج پژوهشهای مورد بررسی میباشد. این روش آماری تحلیل مجموعهای از مطالعات بوده که با هدف تلفیق یافته ها انجام میشود. به دلیل پراکندگی و تفاوت در نتایج آزمایشات تأثیر حاصلخیزکنندههای خاک بر عملکرد زعفران، در این بررسی از روش فراتحلیل استفاده شد. بر این اساس، 71 مطالعه انتخاب شدند که 14 مطالعه ...
بیشتر
هدف از فراتحلیل شناخت دقیق از نتایج پژوهشهای مورد بررسی میباشد. این روش آماری تحلیل مجموعهای از مطالعات بوده که با هدف تلفیق یافته ها انجام میشود. به دلیل پراکندگی و تفاوت در نتایج آزمایشات تأثیر حاصلخیزکنندههای خاک بر عملکرد زعفران، در این بررسی از روش فراتحلیل استفاده شد. بر این اساس، 71 مطالعه انتخاب شدند که 14 مطالعه مربوط به کود زیستی، 16 مطالعه کمپوست، 14 مطالعه اسید هیومیک، 16 مطالعه کود دامی، 26 مطالعه کودهای شیمیایی (NPK) و 16 مطالعه تلفیق کودها بودند. بر اساس نتایج، بیشترین اندازه اثر مربوط به تأثیر اسید هیومیک بر عملکرد کلاله خشک (434/3=g) بود. پس از اسید هیومیک، کودهای زیستی، شیمیایی و کمپوست در رتبه های بعدی قرار گرفتند. خطای استاندارد کمپوست (101/0=E) کمترین مقدار و با دقت بالاتر محاسبه شد، بنابراین با فاصله اطمینان 95% قابل توصیه است. بر اساس نتایج آزمون همبستگی بگ و مازومدار، کلیه مطالعات بجز اسید هیومیک بر عملکرد خشک کلاله، اسید هیومیک بر عملکرد ترکلاله، کود دامی بر تعداد گل، کود شیمیایی بر وزن کلاله خشک، کود شیمیایی بر عملکرد گل تر همگن بودند. در میان مقادیر مصرف کودهای دامی، بالاترین و پایین ترین اندازه اثر به ترتیب برای 60 تن کود گاوی در هکتار و 5 تن در هکتار کود مرغی محاسبه شد. نتایج فراتحلیل مصرف مقادیر کود کمپوست بر عملکرد خشک کلاله زعفران نشان داد، مقدار 60 تن در هکتار بیشترین اندازه اثر را دارد. بیشترین اندازه اثر مقادیر اسید هیومیک بر عملکرد کلاله خشک برای 30 کیلوگرم در هکتار محاسبه شد. با توجه به نتایج، به نظر میرسد که مطالعات انجام شده در زمینه اثر حاصلخیزکننده های خاک بر زعفران فاقد برنامهریزی بلندمدت برای رفع مشکلات میباشد و بیشتر بر حسب سلیقه، سهولت اجرا و یا تقلید از منابع خارجی انجام شده است. بر این اساس، نتایج این مطالعه مبنایی برای تجزیه و تحلیل مدیریت کود و ارائه راهبردهای توسعهای بر اساس یافته های علمی موجود فراهم مینماید.
کشاورزی و علوم پایه
محمدعلی بهدانی؛ غلامرضا زمانی؛ حمید رضا فلاحی؛ محمدحسن سیاری زهان؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه ...
بیشتر
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه سال 1395 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. به منظور انطباق تیمارهای آزمایشی با قوانین کشاورزی ارگانیک، طول دورة گذاری معادل با 24 ماه قبل از کاشت در این پژوهش در نظر گرفته شد و در طی آن از مصرف نهادههای ممنوعه پرهیز شد. بر اساس نتایج تجزیة واریانس اثر تیمارهای آزمایشی بر اکثر صفات مربوط به رشد بنههای دختری معنیدار بود. مقایسة میانگین تیمارها نشان داد که میزان تفاوتها در درون هر نظام کاشت بسیار ناچیز، ولی مقدار تفاوت بین دو نظام کاشت رایج و ارگانیک قابل توجه بود. وزن کل بنههای موجود در هر کلون و تعداد جوانههای گلدهنده به ازای هر بنه در نظامهای کاشت ارگانیک بهطور متوسط حدود 40 درصد بیشتر از نظامهای کاشت رایج بود. مقادیر متوسط وزن تکبنه نیز برای سیستمهای ارگانیک و رایج به ترتیب 75/4 و 54/2 گرم تعیین شد. در نظام کاشت ارگانیک درصد بنههای دختری با وزن کمتر از 5 گرم کمتر از نظام کاشت رایج بود (70 درصد در مقابل 84 درصد)، در حالیکه در نظام کاشت مذکور درصد بنههای دختری دارای وزن 5 تا 10 گرم (5/14 در مقابل 13 درصد) و بیش از 10 گرم (16 در مقابل 3 درصد) بیشتر از سیستم کاشت رایج بود. متوسط تعداد جوانة گل دهنده در هر بنه همبستگی معنیداری با وزن کل بنههای موجود در هر کلون (**58/0)، میانگین وزن تک بنه (**64/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**57/0-) و درشت (**61/0) موجود در هر کلون نشان داد. بر اساس ضرایب همبستگی، میانگین وزن تک بنه نیز ارتباطی قوی با تعداد بنة موجود در هر کلون (**55/0-)، وزن بنههای موجود در هر کلون (**73/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**89/0-) و درشت (**81/0) موجود در هر کلون داشت. در مجموع، استفاده از مدیریت ارگانیک در مقایسه با نظام زراعی رایج تأثیر مطلوبی بر بهبود صفات رشدی بنههای دختری زعفران به خصوص میانگین وزن بنه و تعداد جوانههای دارای پتانسیل گلدهی اعمال نمود.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه تشکری؛ علی محمدی ترکاشوند؛ عباس احمدی؛ مهرداد اسفندیاری
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.)یکی از محصولات کشاورزی با ارزش میباشد که فقط در مناطق محدودی از دنیا کشت میشود. امروزه با توجه به ارزش اقتصادی زعفران، کشاورزان زیادی بدون توجه به توانایی و قابلیت اراضی برای کشت این گیاه، صرفاً با توجه به مشابهت اقلیمی اقدام به کشت آن در برخی مناطق کشور نمودهاند که گاهی اوقات نتایج رضایتبخشی در پی نداشته ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.)یکی از محصولات کشاورزی با ارزش میباشد که فقط در مناطق محدودی از دنیا کشت میشود. امروزه با توجه به ارزش اقتصادی زعفران، کشاورزان زیادی بدون توجه به توانایی و قابلیت اراضی برای کشت این گیاه، صرفاً با توجه به مشابهت اقلیمی اقدام به کشت آن در برخی مناطق کشور نمودهاند که گاهی اوقات نتایج رضایتبخشی در پی نداشته است. پیشبینی عملکرد زعفران با توجه به خصوصیات خاک میتواند به ارزیابی قابلیت اراضی برای کشت این گیاه ارزشمند کمک نماید. بدین منظور در یکی از مناطق جدید کشت زعفران در منطقه وامنان استان گلستان، تعداد 100 نمونه خاک برداشت و خصوصیات فیزیکی و شیمیائی شامل درصد اجزای تشکیل دهنده بخش معدنی بافت خاک، عناصر غذایی فسفر و پتاسیم قابل دسترس، نیتروژن کل، شاخص واکنش خاک، هدایت الکتریکی، ماده آلی و کربنات کلسیم معادل پس از برداشت، وزن تر گل زعفران بر حسب کیلوگرم در هکتار به دست آمد. با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و ایجاد مدلهای متفاوت با مجموعه دادههای متفاوتی از خصوصیات خاک به عنوان ورودی و عملکرد زعفران به عنوان خروجی، توانایی این مدل در پیشبینی عملکرد زعفران با مدلهای رگرسیونی مقایسه شد. بر اساس نتایج ضریب همبستگی، مؤثرترین عوامل بر عملکرد زعفران، فسفر قابل دسترس و ماده آلی بودند. بررسی نتایج مدلهای ایجاد شده در دوره آزمون نشان داد مقادیر ضریب تبیین (R2) از 45/0 تا 89/0 متغیر میباشد. با بررسی مدلهای برتر میتوان نتیجهگیری نمود که مدل بهینه در برآورد عملکرد زعفران وقتی به دست آمد که فسفر، ماده آلی، آهک و پتاسیم ورودیهای مدل بودند و مقادیر R2 و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) آن نیز به ترتیب برابر 874/0 و 996/0 کیلوگرم بر هکتار به دست آمدند.
کشاورزی و علوم پایه
احمد جعفرزاده؛ عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی
چکیده
مدلسازی گروهی بهعنوان یک مقوله نوظهور در بسیاری از رشتههای مهندسی بهخصوص زمینههای مختلف مهندسی آب در حال گسترش است. تخمین دقیق نیاز آبی زعفران به عنوان محصول راهبردی شرق کشور یکی از مهمترین اقدامات تأثیرگذار در برنامهریزی منابع آب منطقه خواهد بود. از اینرو، این پژوهش اقدام به بررسی عملکرد مدلسازی گروهی در بهبود مدلسازی ...
بیشتر
مدلسازی گروهی بهعنوان یک مقوله نوظهور در بسیاری از رشتههای مهندسی بهخصوص زمینههای مختلف مهندسی آب در حال گسترش است. تخمین دقیق نیاز آبی زعفران به عنوان محصول راهبردی شرق کشور یکی از مهمترین اقدامات تأثیرگذار در برنامهریزی منابع آب منطقه خواهد بود. از اینرو، این پژوهش اقدام به بررسی عملکرد مدلسازی گروهی در بهبود مدلسازی نیاز آبی زعفران در منطقه بیرجندِ استان خراسان جنوبی کرد. دادههای واقعی نیاز آبی زعفران در سال دوم کشت در گام نخست در محل آزمایشگاه لایسیمتری دانشگاه بیرجند جمعآوری شد. مدلسازی نیاز آبی زعفران با استفاده از دادههای اقلیمی و نیاز آبی زعفران در بستر ماشین یادگیری درخت تصمیم انجام شد. همچنین، از دو روش Boosting و Bagging جهت ارتقای نتایج مدل درخت تصمیم استفاده شد. بهمنظور کمی کردن اثر مدلسازی گروهی آزمونهای مقایسهای متعددی نظیر شاخصهای ارزیابی (RMSE و MAE)، مقایسه توزیع پراکنش دادهها (تحلیل وایولین Violin assessment)، ارزیابی کم/بیش تخمینی، مقایسه سری زمانی و تحلیل بهبود خطا استفاده شد. نتایج نشان داد که علیرغم دقت و کارایی نسبی مدل درخت تصمیم در شبیهسازی نیاز آبی زعفران، امکان بهبود نتایج همچنان وجود دارد. همچنین، نتایج اثبات کرد که مدلسازی گروهی ظرفیت بالقوهی خوبی در زمینه ارتقای نتایج دارد. بهطوریکه یادگیری گروهی بانظارت (Boosting) دقت مدل درخت تصمیم را بیش از 30 درصد بهبود بخشید (کاهش قدر مطلق خطا از 36 میلیمتر به 65/23 میلیمتر) و این موضوع عامل کاهش RMSE را از 44/0 میلیمتر به 07/0 میلیمتر شد. علاوهبر این، نتایج آزمونهای مقایسهای تأیید کرد که خروجی تولید شده توسط روش Boosting از کیفیت بسیار بهتری نسبت به خروجی مدل درخت تصمیم و روش Bagging برخوردار است.
کشاورزی و علوم پایه
محمد امامی؛ محمد آرمین؛ متین جامی معینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر زمان محلولپاشی و نوع کود بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستان ششتمد استان خراسان رضوی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع کود در پنج سطح: اسید هیومیک (نیم لیتر در هکتار)، آمینواسید (نیم لیتر در هکتار)، کود کامل (2 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر زمان محلولپاشی و نوع کود بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستان ششتمد استان خراسان رضوی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع کود در پنج سطح: اسید هیومیک (نیم لیتر در هکتار)، آمینواسید (نیم لیتر در هکتار)، کود کامل (2 لیتر در هکتار)، مخلوط کود کامل و آمینواسید (یک لیتر در هکتار+نیم لیتر در هکتار) و یک تیمار شاهد بدون مصرف کود و همچنین زمان محلولپاشی در دو سطح (اول بهمن و اول اسفند) بودند. تعداد گل در مترمربع، طول کلاله، عملکرد گلتر، عملکرد کلاله+خامه و عملکرد کلاله مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین تعداد گل در مترمربع (5/68)، میانگین طول کلاله (57/2 سانتیمتر)، عملکرد گلتر (6/200 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد کلاله+خامه (6/3 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کلاله (75/1 کیلوگرم در هکتار) با مصرف کود کامل+آمینواسید مشاهده شد. اثر زمان محلولپاشی بر تعداد گل در مترمربع، طول کلاله، عملکرد گلتر، عملکرد کلاله+خامه و عملکرد کلاله معنیدار بود. محلولپاشی در اول بهمن، باعث بهبود عملکرد و اجزای عملکرد زعفران نسبت به محلولپاشی در اول اسفند گردید. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد به نوع کود مصرفی بر اساس زمان محلولپاشی متفاوت بود. مصرف کود کامل در اوایل بهمن در مقایسه با سایر کودها مناسبتر بود، در حالیکه استفاده از کود کامل+آمینواسید یا کود کامل در اول اسفند عملکرد و اجزای عملکرد گل بیشتری در مقایسه با سایر کودها داشت.