اقتصاد و بازاریابی
سارا باغبان حقیقی؛ علیرضا ثانی حیدری؛ حامد رفیعی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد کشور از طریق افزایش تولید، صادرات، اشتغال و تأمین نیازهای غذایی دارد. از اینرو، با توجه به اهداف راهبردی کشور به منظور توسعه صادرات غیرنفتی، محصول زعفران یکی از محصولات مهم صادراتی بخش کشاورزی ایران به شمار میرود که در سالهای اخیر با کاهش صادرات در بازارهای هدف رو به رو بوده است. از سوی دیگر پیچیدگیهای ...
بیشتر
کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد کشور از طریق افزایش تولید، صادرات، اشتغال و تأمین نیازهای غذایی دارد. از اینرو، با توجه به اهداف راهبردی کشور به منظور توسعه صادرات غیرنفتی، محصول زعفران یکی از محصولات مهم صادراتی بخش کشاورزی ایران به شمار میرود که در سالهای اخیر با کاهش صادرات در بازارهای هدف رو به رو بوده است. از سوی دیگر پیچیدگیهای شبکه جهانی تجارت موجب شده است که کشورهای فعال در این شبکه همواره به دنبال افزایش تخصصی شدن باشند. لذا تخصصی شدن واردات موجب ارتقای زنجیره عرضه جهت تامین نیازهای غذایی کشورهای واردکننده میشود که نقشی اساسی در تجارت کشورها دارد. لذا هدف این مطالعه ارزیابی روند تخصصی شدن کشورهای واردکننده زعفران و تحلیل اثرگذاری آن بر صادرات ایران است. به منظور دستیابی به این هدف، از روش درستنمایی شبه بیشینه پوآسن طی دوره 2017-2001 انجام شده است. بنابر نتایج، متغیر تخصصی شدن کشورهای واردکننده زعفران اثری فزاینده و معنیدار بر صادرات زعفران ایران داشته است. همچنین متغیرهای درآمد سرانه و جمعیت کشورهای واردکننده اثری مثبت و معنیدار درحالیکه فاصله جغرافیایی و بحران غذا اثری منفی و معنیدار بر صادرات صادرات زعفران ایران دارد. لذا با توجه به افزایش تخصصی شدن بیشتر کشورهای واردکننده زعفران و اثر معنیدار آن بر صادرات ایران پیشنهاد میشود بازارهای هدف نزدیک و با درآمد سرانه بالا که دارای درجه بالای تخصصی شدن هستند مورد هدف صادرکنندگان قرار گیرند.
اقتصاد و بازاریابی
حسین محمدی؛ میلاد امینی زاده؛ حنانه آقاصفری
چکیده
کارایی صادرات بیانگر فاصله میزان صادرات واقعی صادرکنندگان از ظرفیت صادراتی بالقوه آنها در بازارهای هدف است که امروزه سنجش آن اهمیت قابل توجهی در راستای توسعه صادرات و تحلیل رقابتپذیری آنها دارد. صادرات زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی جهان، اهمیت زیادی برای ایران دارد که در سالهای اخیر با کاهش روبرو بوده ...
بیشتر
کارایی صادرات بیانگر فاصله میزان صادرات واقعی صادرکنندگان از ظرفیت صادراتی بالقوه آنها در بازارهای هدف است که امروزه سنجش آن اهمیت قابل توجهی در راستای توسعه صادرات و تحلیل رقابتپذیری آنها دارد. صادرات زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی جهان، اهمیت زیادی برای ایران دارد که در سالهای اخیر با کاهش روبرو بوده است. از این رو، نیاز است ابعاد مختلف آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. با توجه به نبود مطالعهای در خصوص کارایی صادرات زعفران، این مطالعه به دنبال سنجش کارایی صادرات ایران در 14 کشور مهم واردکننده زعفران است که بیش از 90 درصد واردات را به خود اختصاص دادهاند. جهت محاسبه کارایی، دادههای صادرات زعفران ایران به بازارهای هدف در دوره زمانی 2017-2001 با استفاده از الگوی جاذبه مرزی تصادفی برآورد شده است. نتایج کارایی بیانگر این است که کارایی صادرات زعفران ایران در گروه کشورهای مورد نظر در سال 2017 برابر با 45/0 است. تحلیل کشوری بیانگر این است که ایران در کشورهای اسپانیا (93/0) و امارات متحده عربی (87/0) به ترتیب بیشترین کارایی را داشته و در کشورهای ژاپن (07/0) و انگلستان (13/0) کمترین کارایی را داشته است. بر اساس نتایج، کارایی صادرات در بازارهای آسیایی افزایش یافته و از 31/0 در سال 2001 به 41/0 در سال 2017 رسیده است. با توجه به اثر مثبت متغیر منطقهای آسیا و نقش منفی فاصله جغرافیایی بر صادرات زعفران ایران و همچنین تغییر شبکه جهانی واردات زعفران از اروپا به آسیا، پیشنهاد میشود که بازارهای آسیایی که از مزیتهای رقابتی بالاتری برای ایران برخوردار است، بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران جهت صادرات زعفران قرار گیرد.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ حنانه آقاصفری؛ علیرضا کرباسی
چکیده
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این ...
بیشتر
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که آیا صادرات زعفران ایران در بازار جهانی و بازارهای هدف به سمت تخصصی شدن حرکت کرده است؟ به منظور دستیابی به این هدف شاخص مزیت نسبی آشکار شده و الگوی تخصصی شدن در دوره زمانی 2018-2001 مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش دارای سه نتیجه اصلی است. اول، صادرات زعفران ایران با کاهش تخصصی شدن در بازار جهانی همراه بوده و اسپانیا به عنوان مهمترین رقیب صادراتی ایران در مسیر تخصصی شدن صادرات گام برداشته است. دوم، ایران در دوره زمانی 2009-2001 در صادرات زعفران دارای رویکرد تخصصی شدن بوده است که این موضوع در دوره زمانی 2018-2010 با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. سوم، ایران تنها در 15 درصد بازارهای هدف از بعد میزان صادرات (کشورهای چین، هند، هنگکنگ و آلمان) در مسیر افزایش تخصصی شدن بوده و در دیگر بازارها با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. از آنجا که تخصصی شدن در یک بازار از مسیر شناسایی مولفههای جمعیتشناختی آن بازار عبور میکند، پیشنهاد میشود که انعقاد قراردادهای بلندمدت با مشتریان زعفران ایران جهت اتخاذ و پیادهسازی سیاستهای تولیدی و بازاریابی از طریق انطباق بیشتر تولید و صادرات زعفران ایران با فرهنگ مصرفی بازارها ایجاد شود.
اقتصاد و بازاریابی
ناصر آسیابانی؛ حامد رفیعی؛ میلاد امینی زاده؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
با توجه به رقابت روزافزون در بازارهای جهانی، نیاز به شناخت جامع بازارهای هدف جهت اتخاذ برنامههای بازاریابی اهمیت چشمگیری دارد. یکی از مولفههای اثرگذار در انتخاب استراتژیهای بازاریابی در سطح بینالمللی بررسی ساختار بازار کشورهای واردکننده است. لذا این مطالعه دو هدف اصلی تعیین ساختار بازار کشورهای مهم واردکننده زعفران ...
بیشتر
با توجه به رقابت روزافزون در بازارهای جهانی، نیاز به شناخت جامع بازارهای هدف جهت اتخاذ برنامههای بازاریابی اهمیت چشمگیری دارد. یکی از مولفههای اثرگذار در انتخاب استراتژیهای بازاریابی در سطح بینالمللی بررسی ساختار بازار کشورهای واردکننده است. لذا این مطالعه دو هدف اصلی تعیین ساختار بازار کشورهای مهم واردکننده زعفران و سپس بررسی اثر این متغیر بر صادرات زعفران ایران را جهت پیشبرد ادبیات پژوهش در حوزه صادرات زعفران به عنوان یکی از مهمترین محصولات صادراتی بخش کشاورزی ایران دنبال کرده است. جهت دستیابی به این اهداف از شاخص هرفیندال-هیرشمن برای محاسبه ساختار بازار و الگوی جاذبه برای تعیین نوع اثرگذاری متغیر بر صادرات ایران در دوره زمانی 2017-2001 استفاده شده است. نتایج ساختار بازار نشان داد که از میان 16 کشور اصلی واردکننده زعفران هیچ کشوری دارای ساختار رقابت کامل نبوده و در همه بازارها درجهای از انحصار وجود دارد. همچنین نتایج تغییرات ساختار بازار کشورهای واردکننده زعفران در دو دوره زمانی 2010-2001 و 2017-2011 نشان داد که ساختار بازار 7 کشور آرژانتین، چین، آلمان، ژاپن، اسپانیا، سوئد و امارات متحده عربی انحصاریتر شده است و 9 کشور دیگر ساختار رقابتیتری پیدا کردهاند. براساس نتایج الگوی جاذبه، متغیر ساختار بازار کشورهای واردکننده اثر معنیداری بر صادرات زعفران ایران داشته است و رقابتیتر شدن بازارهای هدف موجب کاهش صادرات زعفران ایران شده است. از این رو، با توجه به رقابتیتر شدن بازارهای هدف زعفران، پیشنهاد میشود که صادرکنندگان بر بهبود مولفههای رقابتی خود در بازارها به ویژه بستهبندی توجه بیشتری نمایند. به طوری که مطابق با استانداردهای جهانی، باید بستهبندی براساس نوع کیفیت محصول انجام شود و اطلاعات کاملی به مشتریان ارائه کند.
اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستمهای با بهرهوری بالا پررنگتر میشود، اما فعالیتهای زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهرهوری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهرهوری ...
بیشتر
افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستمهای با بهرهوری بالا پررنگتر میشود، اما فعالیتهای زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهرهوری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهرهوری عوامل تولید در مزارع زعفران شهرستان گناباد با تاکید بر نقش نگرش نسبت به کشاورزی پایدار صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفرانکاران شهرستان گناباد بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق 110 پرسشنامه بر اساس روش نمونهگیری تصادفی ساده تکمیل و پس از محاسبه بهرهوری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکوئیست-تیل، از الگوی لاجیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر بهرهوری استفاده شد. نتایج گویای آن است که متغیرهای نگرش نسبت به کشاورزی پایدار و درآمد اثر مثبت و معنیداری بر احتمال دستیابی کشاورزان به سطوح بالاتر بهرهوری دارند. در حالی که متغیر شرکت در کلاسهای آموزشی این احتمال را به صورت معنیداری کاهش میدهد. متغیرهای سطح زیر کشت، شغل اصلی و بیمه کشاورزی نیز اثر معنیداری بر احتمال دستیابی به سطوح مختلف بهرهوری ندارند. اتخاذ سیاستهایی در راستای بهبود نگرش زعفرانکاران نسبت به فعالیتهای کشاورزی پایدار و آگاهی دادن به آنها درباره آثار جانبی کشت ناپایدار، حمایت مالی از کشاورزان برای تامین نهادههای کشاورزی مورد نیاز، تجدید نظر اساسی در محتوای کلاسهای آموزشی و ترویجی و اصلاح ساختار نظام بیمه محصولات کشاورزی از راهکارهای موثر در راستای بهبود بهرهوری مزارع زعفران است.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ علیرضا کرباسی؛ اندیشه ریاحی؛ محمدرضا رمضانی
چکیده
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمنتر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافقنامههای تجاری دارند. ایران نیز در موافقتنامههای تجاری سازمان همکاریهای اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقتنامههای تجاری به طور کلی ...
بیشتر
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمنتر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافقنامههای تجاری دارند. ایران نیز در موافقتنامههای تجاری سازمان همکاریهای اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقتنامههای تجاری به طور کلی اثری مثبت بر جریان تجارت کشورها دارد، ولی هیچ تضمینی برای اثر مثبت آن بر تجارت همه کشورها و کالاها وجود ندارد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران برای ایران، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا عضویت ایران در توافقنامههای تجاری موجب افزایش صادرات زعفران به کشورهای واردکننده عضو شده است؟ برای دستیابی به این هدف، از الگوی جاذبه و دادههای صادرات زعفران در دوره زمانی 2001-2014 استفاده گردید. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد و جمعیت واردکنندگان زعفران اثری مثبت و معنیدار و متغیرهای فاصله جغرافیایی و بحران اقتصادی اثری منفی و معنیدار بر صادرات زعفران داشته است. براساس نتایج، عضویت ایران در موافقتنامههای تجاری اثری منفی و معنیدار (475/3-) بر صادرات زعفران ایران داشته است. به عبارتی عضویت در موافقتنامههای تجاری نتوانسته موجب افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو در موافقتنامهها شود. این موضوع بیانگر این است که صادرکنندگان علیرغم وجود ظرفیتهای مناسب نتوانستهاند که از آن بهره ببرند، لذا پیشنهاد میشود که شرکتهای صادراتی زعفران، از بسترهای نهادی و قانونی ایجاد شده به واسطه حضور ایران در این موافقتنامههای تجاری جهت اتخاذ سیاستها و استراتژیهای مناسب بازاریابی بلندمدت جهت افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو توافقنامه و توسعه سبد بازارهای صادراتی هدف بهره ببرند.
کشاورزی و علوم پایه
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
یکی از مهمترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار میآید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سالهای 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل ...
بیشتر
یکی از مهمترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار میآید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سالهای 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل مواجه است. شواهد و بررسیهای میدانی گویای این است که استفاده زیاد از نهادههای شیمیایی به خصوص کودهای شیمیایی میتواند بهعنوان یکی از عوامل اصلی این کاهش عملکرد مطرح باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مصرف کودهای شیمیایی با تأکید بر نقش نگرش و آگاهی زعفرانکاران است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، تعداد 105 پرسشنامه بر اساس روش نمونهگیری تصادفی نسبی تکمیل و از الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که دو متغیر نگرش زعفرانکاران نسبت به کشاورزی پایدار و آگاهی نسبت به عوامل کاهشدهنده عملکرد اثر منفی و معنیداری بر احتمال استفاده کشاورزان از کود شیمیایی دارد. در حالی که متغیرهای درآمد کشاورزان، سن، سطح تحصیلات و بیمه کشاورزی اثر مثبت و معنیداری بر احتمال استفاده از کود شیمیایی توسط کشاورزان دارند. بنابراین اتخاذ سیاستهای مناسب به منظور بهبود نگرش کشاورزان نسبت به فعالیتهای کشاورزی پایدار و افزایش آگاهی زعفرانکاران از آثار منفی و بلندمدت استفاده بیرویه کودهای شیمیایی، جلب اعتماد کشاورزان معتمد و با تجربه برای کاهش استفاده از کودهای شیمیایی و تجدید نظر در محتوای کلاسهای آموزشی و ترویجی نقش تعیینکنندهای در بهبود الگوی مصرفی کشاورزان از کود شیمیایی دارد.
اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ میلاد امینی زاده؛ اندیشه ریاحی؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریمهای تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بودهاند. با توجه به روند نامعلوم تحریمهای ...
بیشتر
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریمهای تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بودهاند. با توجه به روند نامعلوم تحریمهای اتحادیة اروپا در خصوص لغو یا استمرار آن و احتمال بروز بحران اقتصادی جهانی جدید، هدف پژوهش پیش رو، افزون بر شناسایی مؤلفههای اثرگذار، ارزیابی نقش و میزان اثرگذاری این دو مؤلفه بر صادرات زعفران ایران است. بدین منظور، صادرات زعفران به شرکای تجاری در دورة 2014-2001 با استفاده از الگوی جاذبه و برآوردگر درستنمایی شبه بیشینه پوآسن مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، متغیرهای اندازة اقتصاد، درآمد کشورهای واردکننده و موافقتنامههای تجاری اثری فزاینده و معنیدار و متغیرهای فاصله و تفاوت اقتصادی اثری کاهنده و معنیدار بر صادرات زعفران داشتهاند. نتایج گویای اثر منفی و معنیدار تحریمهای تجاری اتحادیه اروپا و بحران اقتصادی جهانی بر صادرات زعفران ایران است. به عبارتی سبد شرکای تجاری ایران به گونهای است که بحران اقتصادی نقشی تعیینکننده بر صادرات زعفران دارد. از این رو، پیشنهاد میشود در تدوین برنامة راهبردی بلندمدت به منظور تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران، نقش تحریمهای تجاری و بحران اقتصادی و اهمیت آن دیده شود و متناسب با آن سبد بهینهای از شرکای تجاری انتخاب شود.