اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستم‌های با بهره‌وری بالا پررنگ‌تر می‌شود، اما فعالیت‌های زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهره‌وری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری ...
بیشتر
افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستم‌های با بهره‌وری بالا پررنگ‌تر می‌شود، اما فعالیت‌های زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهره‌وری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری عوامل تولید در مزارع زعفران شهرستان گناباد با تاکید بر نقش نگرش نسبت به کشاورزی پایدار صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفرانکاران شهرستان گناباد بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق 110 پرسشنامه بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تکمیل و پس از محاسبه بهره‌وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکوئیست-تیل، از الگوی لاجیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر بهره‌وری استفاده شد. نتایج گویای آن است که متغیرهای نگرش نسبت به کشاورزی پایدار و درآمد اثر مثبت و معنی‌داری بر احتمال دستیابی کشاورزان به سطوح بالاتر بهره‌وری دارند. در حالی که متغیر شرکت در کلاس‌های آموزشی این احتمال را به صورت معنی‌داری کاهش می‌دهد. متغیرهای سطح زیر کشت، شغل اصلی و بیمه کشاورزی نیز اثر معنی‌داری بر احتمال دستیابی به سطوح مختلف بهره‌وری ندارند. اتخاذ سیاست‌هایی در راستای بهبود نگرش زعفرانکاران نسبت به فعالیت‌های کشاورزی پایدار و آگاهی دادن به آن‌ها درباره آثار جانبی کشت ناپایدار، حمایت مالی از کشاورزان برای تامین نهاده‌های کشاورزی مورد نیاز، تجدید نظر اساسی در محتوای کلاس‌های آموزشی و ترویجی و اصلاح ساختار نظام بیمه محصولات کشاورزی از راهکارهای موثر در راستای بهبود بهره‌وری مزارع زعفران است.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ علیرضا کرباسی؛ اندیشه ریاحی؛ محمدرضا رمضانی
چکیده
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی ...
بیشتر
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی اثری مثبت بر جریان تجارت کشورها دارد، ولی هیچ تضمینی برای اثر مثبت آن بر تجارت همه کشورها و کالاها وجود ندارد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران برای ایران، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا عضویت ایران در توافق‌نامه‌های تجاری موجب افزایش صادرات زعفران به کشورهای واردکننده عضو شده است؟ برای دستیابی به این هدف، از الگوی جاذبه و داده‌های صادرات زعفران در دوره زمانی 2001-2014 استفاده گردید. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد و جمعیت واردکنندگان زعفران اثری مثبت و معنی‌دار و متغیرهای فاصله جغرافیایی و بحران اقتصادی اثری منفی و معنی‌دار بر صادرات زعفران داشته است. براساس نتایج، عضویت ایران در موافقت‌نامه‌های تجاری اثری منفی و معنی‌دار (475/3-) بر صادرات زعفران ایران داشته است. به عبارتی عضویت در موافقت‌نامه‌های تجاری نتوانسته موجب افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو در موافقت‌نامه‌ها شود. این موضوع بیانگر این است که صادرکنندگان علی‌رغم وجود ظرفیت‌های مناسب نتوانسته‌اند که از آن بهره ببرند، لذا پیشنهاد می‌شود که شرکت‌های صادراتی زعفران، از بسترهای نهادی و قانونی ایجاد شده به واسطه حضور ایران در این موافقت‌نامه‌های تجاری جهت اتخاذ سیاست‌ها و استراتژی‌های مناسب بازاریابی بلندمدت جهت افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو توافق‌نامه و توسعه سبد بازارهای صادراتی هدف بهره ببرند.
کشاورزی و علوم پایه
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار می‌آید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سال‌های 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار می‌آید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سال‌های 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل مواجه است. شواهد و بررسی‌های میدانی گویای این است که استفاده زیاد از نهاده‌های شیمیایی به خصوص کودهای شیمیایی می‌تواند بهعنوان یکی از عوامل اصلی این کاهش عملکرد مطرح باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مصرف کودهای شیمیایی با تأکید بر نقش نگرش و آگاهی زعفرانکاران است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، تعداد 105 پرسشنامه بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی نسبی تکمیل و از الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که دو متغیر نگرش زعفرانکاران نسبت به کشاورزی پایدار و آگاهی نسبت به عوامل کاهش‌دهنده عملکرد اثر منفی و معنی‌داری بر احتمال استفاده کشاورزان از کود شیمیایی دارد. در حالی که متغیرهای درآمد کشاورزان، سن، سطح تحصیلات و بیمه کشاورزی اثر مثبت و معنی‌داری بر احتمال استفاده از کود شیمیایی توسط کشاورزان دارند. بنابراین اتخاذ سیاست‌های مناسب به منظور بهبود نگرش کشاورزان نسبت به فعالیت‌های کشاورزی پایدار و افزایش آگاهی زعفرانکاران از آثار منفی و بلندمدت استفاده بی‌رویه کودهای شیمیایی، جلب اعتماد کشاورزان معتمد و با تجربه برای کاهش استفاده از کودهای شیمیایی و تجدید نظر در محتوای کلاس‌های آموزشی و ترویجی نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود الگوی مصرفی کشاورزان از کود شیمیایی دارد.
کشاورزی و علوم پایه
محمدرضا رمضانی؛ حامد رفیعی؛ حسین نوروزی
چکیده
شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی یکی از مناطق عمده کشت زعفران در کشور به شمار می‌رود که متأسفانه عملکرد مزارع زعفران این شهرستان طی سالیان اخیر کاهش چشمگیری داشته است. بررسی‌های میدانی و نظرات مهندسین کشاورزی حاکی از آن است که کشت متراکم زعفران می‌تواند به عنوان یکی از دلایل کاهش عملکرد مطرح باشد. زیرا کشت متراکم این محصول ...
بیشتر
شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی یکی از مناطق عمده کشت زعفران در کشور به شمار می‌رود که متأسفانه عملکرد مزارع زعفران این شهرستان طی سالیان اخیر کاهش چشمگیری داشته است. بررسی‌های میدانی و نظرات مهندسین کشاورزی حاکی از آن است که کشت متراکم زعفران می‌تواند به عنوان یکی از دلایل کاهش عملکرد مطرح باشد. زیرا کشت متراکم این محصول اگرچه که باعث شروع زودتر دوره بهره‌برداری می‌شود، اما به دلیل ایجاد رقابت بین بنه‌ها، بر عملکرد گیاه در سال‌های بعد اثر منفی دارد و طول دوره بهره برداری را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه امکان کشت مجدد زعفران در آن مزرعه تا مدتی طولانی وجود نخواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تراکم کشت بر عملکرد مزارع زعفران و تعیین عوامل اجتماعی- اقتصادی اثرگذار بر سیستم ناپایدار کشت پرتراکم زعفران صورت پذیرفت. به منظور تحلیل داده‌ها از مدل هکمن دو مرحله‌ای که شامل یک الگوی پروبیت و یک الگوی رگرسیون خطی می‌باشد، در یک دوره 6 ساله طی سال‌های 1390 تا 1395 استفاده گردید. در نهایت متغیرهای سن، آگاهی کشاورزان نسبت به عوامل کاهش عملکرد، و شرکت در کلاس‌های آموزشی و ترویجی به عنوان عواملی شناخته شدند که تأثیر منفی و معنی‌داری بر تراکم کشت داشته و از این جهت می‌توانند موجب جلوگیری از کشت پرتراکم این محصول شوند. متغیرهای درآمد و سطح تحصیلات اثر مثبت و معنی‌داری بر تراکم کشت دارند و اثر متغیر بیمه محصولات کشاورزی در هیچ‌کدام از دو مدل معنی‌دار نیست. لذا آگاهی بخشی به کشاورزان از طریق کلاس‌های آموزشی و ترویجی و همچنین استفاده از تجارب کشاورزان مسن و باتجربه به منظور جلوگیری از کشت پرتراکم این محصول توصیه می‌شود.
