اقتصاد و بازاریابی
سمیه کوچک زاده؛ علیرضا کرباسی
چکیده
با توجه به اهمیت و نقش تجارت خارجی در توسعه اقتصادی کشور و نیز تأکیدی که برنامه‌ریزان اقتصادی کشور به گسترش صادرات غیرنفتی دارند و همچنین جهت رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، لزوم توجه بیشتر به اقتصاد تک‌محصولی ضروری می‌باشد. از میان محصولات صادراتی برخوردار از مزیت نسبی زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و نقش تجارت خارجی در توسعه اقتصادی کشور و نیز تأکیدی که برنامه‌ریزان اقتصادی کشور به گسترش صادرات غیرنفتی دارند و همچنین جهت رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، لزوم توجه بیشتر به اقتصاد تک‌محصولی ضروری می‌باشد. از میان محصولات صادراتی برخوردار از مزیت نسبی زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی و ایجاد درآمد ارزی قابلتوجه برای کشور یک محصول مهم در اقتصاد تلقی می‌شود. اهمیت زعفران به‌عنوان یک محصول صادراتی باارزش در اقتصاد کشور و همچنین اقتصاد جهانی، روز به روز آشکارتر میگردد. برای حفظ مقام ایران) به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران (در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت مسائل و مشکلات صادرات و عوامل مؤثر بر آن، می‌تواند گام مهمی در این راستا باشد. ازاینرو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر تجارت زعفران ایران طی دوره زمانی 92-1380 می‌باشد، بدین منظور از مدل جاذبه و روش اقتصادسنجی پانل استفاده شد و نتایج نشان داد که تولید ناخالص داخلی و جمعیت کشورهای واردکننده و نرخ ارز بهترتیب با ضرایب 55/1، 015/0 و 54/0 تأثیر مثبت و معنیداری بر تجارت زعفران ایران دارد.
اقتصاد و بازاریابی
کریم نادری؛ سید جعفر اصفهانی
چکیده
زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد ارزی برای کشور، به‌عنوان یک گیاه استراتژیک و مهم در اقتصاد ملی تلقی می‌شود و با توجه به شرایط ویژه مناطق زعفران‌خیز برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه از عوامل در تولید این محصول از اهمیت بالایی برخوردار بوده و انجام مطالعه به منظور بررسی کارایی مزارع زعفران را ضروری ...
بیشتر
زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد ارزی برای کشور، به‌عنوان یک گیاه استراتژیک و مهم در اقتصاد ملی تلقی می‌شود و با توجه به شرایط ویژه مناطق زعفران‌خیز برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه از عوامل در تولید این محصول از اهمیت بالایی برخوردار بوده و انجام مطالعه به منظور بررسی کارایی مزارع زعفران را ضروری می‌سازد. لذا، در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها کران‌دار،کارایی مزارع زعفران اندازه‌گیری شد تا ارزیابی کلی از این واحدها انجام شود. اطلاعات موردنیاز این پژوهش از طریق مصاحبه و تکمیل 36 پرسشنامه از بین زعفرانکاران منطقه شاهیک شهرستان قاین در سال 1392جمع‌آوری و داده‌ها با استفاده نرم‌افزارGAMS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که میانگین کارایی خوش‌بینانه در دو حالت ستاده محور و نهاده محور به ترتیب برابر 259/1 و 849/0 و 8/13 درصد واحدها در حالت بدبینانه ناکارا هستند. 47 درصد واحدها بین دو مرز کارا و ناکارا احاطه شده و از منظر بدبینانه ناکارا نیستند، درحالی‌که از منظر خوش‌بینانه نیز روی مرز کاری قرار ندارند که نشان‌دهنده زیاده‌روی در مصرف نهاده و توان بالقوه در افزایش تولید و کاهش مصرف نهاده می‌باشد. باتوجه به نتایج این مطالعه، پیشنهاد می‌شود با الگو قرار دادن واحدهای کارآمد و نیاز سنجی آموزشی واحدهای ناکارا نسبت به برنامه ریزی آموزشی مناسب زعفرانکاران در راستای افزایش کارایی آنها اقدام شود.
کشاورزی و علوم پایه
غلامعباس فلاح قالهری؛ حمزه احمدی
چکیده
در این تحقیق آمار درجه حرارت روزانه ایستگاه‌های هواشناسی، برای برآورد تاریخ احتمال وقوع اولین و آخرین دمای یخبندان، آستانه‌های فنولوژی زعفران، تاریخ گلدهی وآبیاری ارزیابی شد. در ادامه احتمال تاریخ‌های به دست‌آمده با روش‌های مختلف در سطوح احتمال مختلف براساس نرم‌افزارSmada برازش داده شد. برآورد سطح احتمال 95 درصد، به عنوان ...
بیشتر
در این تحقیق آمار درجه حرارت روزانه ایستگاه‌های هواشناسی، برای برآورد تاریخ احتمال وقوع اولین و آخرین دمای یخبندان، آستانه‌های فنولوژی زعفران، تاریخ گلدهی وآبیاری ارزیابی شد. در ادامه احتمال تاریخ‌های به دست‌آمده با روش‌های مختلف در سطوح احتمال مختلف براساس نرم‌افزارSmada برازش داده شد. برآورد سطح احتمال 95 درصد، به عنوان تاریخ بهینه در محیط نرم‌افزار 3/9ArcGIS با استفاده از روش درون‌یابی کوکریجینگ برای کل استان اصفهان پهنه‌بندی گردید. زمان رخداد دماهای کمینه متأثر از شرایط جغرافیایی و ارتفاعی هر منطقه می‌باشد، به طوری که اولین رخداد دمای یخبندان پاییزه در مناطق مرتفع نیمه غربی استان اصفهان در اوایل آبان‌ماه و در مناطق کم ارتفاع نیمه شرقی در اواخر آذرماه رخ می‌دهد. رخداد دمای شبانه‌روزی، از نیمه اول مهرماه تا نیمه دوم آبان‌ماه متغیر است. از غرب به شرق استان اصفهان زمان رخداد این آستانه تا یک ماه تأخیر دارد. تاریخ بهینه گلدهی زعفران بر اساس شرایط اقلیمی از نیمه اول مهر تا اواخر آبان ماه متغیر است. با در نظر گرفتن تاریخ گلدهی و نیاز درجه روز زعفران، زمان آبیاری قبل از گلدهی از نیمه دوم شهریور ماه در نیمه غربی تا اوایل آبان‌ماه در مناطق شرقی ادامه خواهد داشت. از نظرشرایط دمایی مناطق غرب، مرکز، شمال و شرق استان اصفهان برای توسعه محصول زعفران مناسب‌تر به نظر می‌رسد. بیشترین میزان نیاز آبی براساس تبخیر و تعرق منطقه مورد مطالعه و ضریب گیاهی زعفران، در مراحل میانی، انتهایی و اولیه رخ می‌دهد.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه ارسلانی؛ سید جواد رسولی
چکیده
صادراتی بودن زعفران باعث شده، برنامه‌ریزی برای افزایش کیفیت برای رقابت در بازار جهانی امری اجتناب‌ناپذیر باشد و تحقیقات گسترده‌ای را در هر نقطه‌ای بطلبد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار تعیین اقلیم و نرم‌افزار SPSS آمار روزانه و ماهانه پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، تعداد روز یخبندان و تعداد ساعت آفتابی شهرستان کاشمر و ...
بیشتر
صادراتی بودن زعفران باعث شده، برنامه‌ریزی برای افزایش کیفیت برای رقابت در بازار جهانی امری اجتناب‌ناپذیر باشد و تحقیقات گسترده‌ای را در هر نقطه‌ای بطلبد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار تعیین اقلیم و نرم‌افزار SPSS آمار روزانه و ماهانه پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، تعداد روز یخبندان و تعداد ساعت آفتابی شهرستان کاشمر و قائن طی دوره آماری 20 ساله زراعی (90-1371) تحلیل شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد دمای حداکثر و رطوبت نسبی در دو شهرستان یکسان است. بارش بعد از چیدن گل از سطح مزرعه در کاشمر 7 میلی‌متر بیشتر از قائن است، در این زمان بارش برای گیاه مفید است. تعداد روز یخبندان کاشمر 1 روز از قائن کمتر است درحالی‌که یخبندان در زمان گلدهی بر عملکرد محصول تأثیر منفی می‌گذارد. بارش در زمان خواب تابستانی برای زعفران مضر است بارش کاشمر در این زمان 9/9 میلی‌متر بیشتر از قائن است. هر چه افت درجه حرارت شب بیشتر باشد روز بعد تعداد گل بیشتری جمع خواهد شد. درجه حرارت میانگین قائن 3 درجه سانتی‌گراد و حداقل آن 5/1 درجه سانتی‌گراد کمتر از کاشمر بود و هرچقدر ساعت آفتابی در فصل گلدهی بیشتر باشد کیفیت محصول بالاتر است. ساعت آفتابی قائن در فصل گلدهی 9/55 ساعت بیشتر از کاشمر است. اختلاف اندک در سه پارامتر اقلیمی، بارش زمان خواب تابستانی، درجه حرارت و ساعت آفتابی نمی‌تواند تنها دلیل پایین‌تر بودن کیفیت زعفران شهرستان کاشمر نسبت به قائنات باشد.
کشاورزی و علوم پایه
مهسا اقحوانی شجری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ علیرضا کوچکی؛ حمیدرضا فلاحی؛ رضا طاهرپور کلانتری
چکیده
به‌منظور مطالعه اثرات بافت خاک بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار در جعبه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- 100% خاک مزرعه + کود گاوی، 2-70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی، 3- 70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی + کود گاوی و 4- 70% ماسه‌بادی ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه اثرات بافت خاک بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار در جعبه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- 100% خاک مزرعه + کود گاوی، 2-70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی، 3- 70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی + کود گاوی و 4- 70% ماسه‌بادی + 30% خاک مزرعه + کود گاوی. نتایج آزمایش بیان‌گر اثر معنی‌دار بافت خاک بر تمامی صفات مربوط به عملکرد گل و بنه زعفران بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین وزن‌تر گل، وزن خشک کلاله (به ترتیب 59/1 و 10/0 گرم در هر جعبه کاشت) و وزن خشک گلبرگ (12/0 گرم در هر جعبه کاشت) در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود گاوی به دست آمد. بیشترین تعداد بنه با قطر 3-2 سانتی‌متر، در تیمار 70% خاک + 30% ماسه + کود گاوی (75/3 عدد در هر جعبه کاشت) و بیشترین تعداد بنه با وزن 6-3 (75/1 عدد در هر جعبه کاشت) و 9-6 گرم (25/1 عدد در هر جعبه کاشت)، در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود گاوی به دست آمد. افزون بر این، کمترین مقادیر اکثر صفات مورد مطالعه در تیمار 100% خاک مزرعه + کود گاوی مشاهده شد. به‌طور‌کلی، کاشت زعفران در خاک دارای بافت سبک موجب بهبود رشد بنه و افزایش عملکرد گل و کلاله شد. بنابراین، به نظر می‌رسد می‌توان با کاشت زعفران در زمین‌های دارای بافت مناسب و یا از طریق اصلاح خاک و سبک‌تر کردن بافت خاک مزرعه، عملکرد گل و بنه گیاه زعفران را افزایش داد.
اقتصاد و بازاریابی
علیرضا کرباسی؛ هاشم محمودی؛ بهزاد فکاری سردهایی؛ محمد مهدی فارسی علی آبادی
چکیده
زعفران یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی کشاورزی کشور می‌باشد و استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی از عمده‌ترین استان‌های تولیدکننده زعفران می‌باشند. هدف از مطالعه حاضر سنجش فرضیه بازار مرکزی محصول زعفران در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با استفاده از داده‌های ماهانه طی سال‌های 1385 تا 1390 می‌باشد. بدین منظور از فن آزمون ...
بیشتر
زعفران یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی کشاورزی کشور می‌باشد و استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی از عمده‌ترین استان‌های تولیدکننده زعفران می‌باشند. هدف از مطالعه حاضر سنجش فرضیه بازار مرکزی محصول زعفران در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با استفاده از داده‌های ماهانه طی سال‌های 1385 تا 1390 می‌باشد. بدین منظور از فن آزمون همجمعی برای سریهای قیمت با استفاده از رهیافت یوهانسون بهره گرفتهشده است. نتایج نشانداد که استان خراسان جنوبی نقش رهبری قیمت را در بین استان‌های مذکور بر عهده دارد. این در حالی است که از بین سه استان مربوطه، استان‌های خراسان رضوی و جنوبی تشکیل یک بازار واحد را میدهند که شرط LOP برای آنها صادق می‌باشد. استان خراسان شمالی نیز بازاری است که در بلندمدت تحت تأثیر تغییرات قیمت دو استان خراسان رضوی و جنوبی قرار نمیگیرد و به‌صورت یک بازار مجزا رفتار میکند. لذا اتخاذ یک سیاست در بازار زعفران در هر یک از این سه استان، بازار این محصول در دو استان دیگر را تحتالشعاع قرار می‌دهد.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه نصیریان؛ علی سروش زاده؛ فائزه قناتی؛ حسین اورکی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر دمای محیط ریشه بر رشد و فعالیت آنتی اکسیدانت‌های موجود در بنه زعفران، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط اتاق رشد اجرا گردید. در این آزمایش اثر دو دمای 1±23 و 1±33 درجه سانتی‌گراد بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت: پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و اکسین ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر دمای محیط ریشه بر رشد و فعالیت آنتی اکسیدانت‌های موجود در بنه زعفران، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط اتاق رشد اجرا گردید. در این آزمایش اثر دو دمای 1±23 و 1±33 درجه سانتی‌گراد بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت: پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و اکسین اکسیداز در جوانه انتهایی و بنه زعفران از تیرماه (دوره خواب بنه) تا مهرماه (شروع رشد بنه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو دما، فعالیت آنزیم‌ها در تیرماه حداقل بود. در مهرماه فعالیت آنزیم‌های مذکور در دمای 23 درجه سانتی‌گراد همزمان با شروع رشد ریشه، جوانه انتهایی و برگ در بنه‌های زعفران افزایش یافت، اما در دمای 33 درجه سانتی‌گراد، هیچ‌گونه تغییری در فعالیت‌های آنزیمی مشاهده نشد. همچنین بیشترین میزان قندهای محلول (گلوکز، مانوز و آرابینو) در جوانه و بنه زعفران در دمای 23 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، به نظر می‌رسد دمای 33 درجه سانتی‌گراد در محیط کشت با ایجاد اختلال در فعالیت آنها موجب ادامه خواب در بنه‌های زعفران می‌شود و در مقابل در دمای 23 درجه سانتی‌گراد، افزایش فعالیت آنزیمی موجب تحریک رشد زعفران می‌شود.
اقتصاد و بازاریابی
هاشم محمودی؛ سمیرا افراسیابی
چکیده
انتقال نامتقارن قیمت به‌عنوان یکی از مصادیق نارسایی بازار مطرح می‌باشد که بر رفاه مصرف‌کنندگان اثر می‌گذارد. به همین دلیل، تحلیل انتقال قیمت در بازارهای کشاورزی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. زعفران به‌عنوان طلای سرخ ایران یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی کشاورزی کشور می‌باشد. در این بین استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی ...
بیشتر
انتقال نامتقارن قیمت به‌عنوان یکی از مصادیق نارسایی بازار مطرح می‌باشد که بر رفاه مصرف‌کنندگان اثر می‌گذارد. به همین دلیل، تحلیل انتقال قیمت در بازارهای کشاورزی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. زعفران به‌عنوان طلای سرخ ایران یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی کشاورزی کشور می‌باشد. در این بین استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی از عمده‌ترین استان‌های تولیدکننده زعفران در کشور می‌باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی نحوه انتقال قیمت محصول زعفران در بین استان‌های موردنظر می‌باشد. بدین منظور ابتدا وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون‌های همگرایی یوهانسون و انگل و گرنجر بر پایه داده‌های ماهانه 1390-1385 مستخرج از دفتر آمار بانک مرکزی مورد آزمون قرار گرفت. سپس جهت نحوه انتقال (متقارن یا نامتقارن) قیمت از روش‌های همگرایی آستانه‌ای استفاده شد. نتایج آزمون همگرایی انگل و گرجر و آزمون همگرایی یوهانسون وجود رابطه بلندمدت را در بین استان‌های موردنظر تأیید نمود. یافته‌های این مطالعه نشان داد انتقال قیمت زعفران در بلندمدت بین استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی متقارن است. همچنین با به‌کارگیری مدل‌های تصحیح خطا بر پایه تکنیک‌های تصحیح خطای آستانه‌ای، تعدیلات کوتاه‌مدت بازار زعفران در بین این سه استان تجزیه و تحلیل گردید لذا، اتخاذ سیاست‌های حمایتی قیمتی در خصوص بازار زعفران در بین سه استان پیشنهاد می‌شود.
کشاورزی و علوم پایه
سعید کامیابی؛ مجید حبیبی نوخندان؛ احمدرضا روحی
چکیده
مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدام‌یک از عوامل ...
بیشتر
مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدام‌یک از عوامل اقلیمی تأثیر بیشتری بر کشت زعفران در شهرستان رشتخوار داشته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بر پایه گردآوری داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی منطقه و عملکرد زعفران در منطقه موردمطالعه، دریک دوره‌ی ده‌ساله است. در این تحقیق با در نظر گرفتن عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت زراعی زعفران از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برای اولویت‌بندی نواحی روستایی دهستان‌های منطقه رشتخوار به منظور کشت اراضی استفاده‌شده است. فرایند تحقیق شامل گردآوری اطلاعات، محاسبات و تحلیل‌های آماری، ورود اطلاعات به نرم‌افزار Expert choice، خوشه‌بندی و ارزش‌گذاری معیارها و تلفیق اطلاعات بوده است. نتایج تحقیق نشان داد، در میان عوامل محیطی، بارش با ضریب (281/0) و دما با ضریب (137/0) بیشترین تأثیر را در کشت زعفران داشته‌اند. منابع آبی و تبخیر در این نظرسنجی نیز پایین‌ترین امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند؛ و در میان دهستان‌های این شهرستان، دهستان حسین‌آباد شرایط مناسب‌تری جهت کشت زعفران دارد.
کشاورزی و علوم پایه
نسیم رضوانی؛ علی سروش زاده
چکیده
آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل و در چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش اثر پیش‌تیمار غلظت‌های صفر، 40، 80 و 120 پی‌پی‌ام محلول نانو نقره و بر‌هم‌کنش این تیمارها با شرایط تنش غرقابی و عدم تنش غرقابی بر روی ریشه‌های زعفران موردبررسی قرار گرفت. در شرایط بدون تنش غلظت‌های 40 و 80 پی‌پی‌ام ...
بیشتر
آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل و در چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش اثر پیش‌تیمار غلظت‌های صفر، 40، 80 و 120 پی‌پی‌ام محلول نانو نقره و بر‌هم‌کنش این تیمارها با شرایط تنش غرقابی و عدم تنش غرقابی بر روی ریشه‌های زعفران موردبررسی قرار گرفت. در شرایط بدون تنش غلظت‌های 40 و 80 پی‌پی‌ام نانو نقره تعداد ریشه را افزایش داد، اما طول ریشه با پیش تیمارهای آب و نانو نقره 40 پی‌پی‌ام در سطح اطمینان 99 درصد افزایش پیدا کرد. در شرایط تنش غرقابی کاربرد غلظت‌های 40 و80 پی‌پی‌ام اثر تنش را بر تعداد ریشه جبران کرد و کاربرد غلظت 40 پی‌پی‌ام نهتنها موجب جبران اثر تنش روی طول ریشه شد، بلکه میزان این صفت را به بیشتر از میزان آن در شرایط شاهد بدون تنش افزایش داد. همچنین کلیه پیشتیمارها موجب جبران اثر تنش بر وزن خشک و وزن تر ریشه شدند.
علوم و صنایع دارویی و پزشکی
بی بی مرجان رضوی؛ محسن ایمن شهیدی؛ خلیل آبنوس؛ حسین حسین زاده
چکیده
گیاه زعفران با نام علمی (L. Crocus sativus) از خانواده Iridaceae، دارای کاربردهای فراوانی در دنیا و به‌ویژه ایران می‌باشد. علاوه بر کاربرد آن به‌عنوان رنگ و اسانس، زعفران دارای خواص و کاربردهای دارویی و درمانی متعددی می باشد. کلاله زعفران حاوی بیش از 150 ماده شیمیایی بوده که از میان آنها کروسین، پیکروکروسین و سافرانال در ایجاد اثرات فارماکولوژیک ...
بیشتر
گیاه زعفران با نام علمی (L. Crocus sativus) از خانواده Iridaceae، دارای کاربردهای فراوانی در دنیا و به‌ویژه ایران می‌باشد. علاوه بر کاربرد آن به‌عنوان رنگ و اسانس، زعفران دارای خواص و کاربردهای دارویی و درمانی متعددی می باشد. کلاله زعفران حاوی بیش از 150 ماده شیمیایی بوده که از میان آنها کروسین، پیکروکروسین و سافرانال در ایجاد اثرات فارماکولوژیک زعفران نقش مهمتری دارند. اثرات مفید زعفران و مواد موثره آن دربافتهای مختلف بدن چون سیستم عصبی مرکزی، دستگاه گوارش، کبد، کلیه، قلب و عروق، سیستم خون ساز ، سیستم ایمنی، چشم و سیستم اندوکرین در مطالعات درون تنی و برون تنی مشاهده شده است. خواص درمانی متعددی برای زعفران و مواد موثره آن ذکر شده است که از جمله می توان به اثرات ضد افسردگی، ضد اضطراب وخواب آوری، ضد تشنج، شل کنندگی عضلات، ضد درد و ضد التهاب، آنتی اکسیدان، آنتی آلزایمر، ضد تومور، پایین آورنده قند و چربی خون و ضد سرفه اشاره نمود. مشخص شده است که زعفران دارای اثرات حفاظت کنندگی در سیستم قلبی عروقی می باشد. مطالعات متعدد فارماکولوژیک نشان داده اند که زعفران دارای اثرات ضد آریتمی و ایسکمی قلبی، تعدیل‌کننده فشارخون، آنتی اسکلروتیک و آنتی آپوپتوتیک در بافت قلب و عروق می باشد. در این مقاله مروری به تأثیر زعفران و مواد مؤثره آن بر روی سیستم قلبی عروقی اشاره خواهد شد.
کشاورزی و علوم پایه
عبداله ملافیلابی؛ علیرضا کوچکی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی نصیری محلاتی
چکیده
زعفران گران‌بهاترین ادویه جهاناست که امروزه کاربردهای وسیعی درصنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. متوسط عملکرد در ایران 83/4 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر وزن و تراکم بنه برعملکرد و اجزاء عملکردگیاه زعفران تحت شرایط کشت خاکی و هیدروپونیک انجام گرفت. برای این منظور، سه اندازه مختلف بنه (8-6 ،10-8 و 10 گرم به ...
بیشتر
زعفران گران‌بهاترین ادویه جهاناست که امروزه کاربردهای وسیعی درصنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. متوسط عملکرد در ایران 83/4 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر وزن و تراکم بنه برعملکرد و اجزاء عملکردگیاه زعفران تحت شرایط کشت خاکی و هیدروپونیک انجام گرفت. برای این منظور، سه اندازه مختلف بنه (8-6 ،10-8 و 10 گرم به بالا) و سه تراکم بنه (50،100و 150 بنه در مترمربع) در آزمایش فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار درداخل تونل پلاستیکی پیش‌بینی شد. صفات مورد بررسی در این طرح عبارتند از تعداد گل ، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله ، وزن تر و خشک خامه و وزن تر و خشک کلاله و خامه. نتایج نشان داد که اثرات اصلی نوع بستر، اندازه و تراکم بنه در تمامی صفات معنی‌داربود. اثرات متقابل نوع بسترو اندازه بنه درتمامی صفات درسطح 5 در صد معنی‌دار بوده به جزء وزن خشک گل، وزن خشک کلاله وخامه که تفاوت معنی‌دار دیده نشده است. همچنین اثرات متقابل بین نوع بستر و تراکم بنه، اندازه و تراکم بنه و اثرات متقابل بین نوع بستر، اندازه و تراکم بنه درهیچ کدام از صفات موردمطالعه معنی‌دار نشده است. بیشترین عملکرد زعفران در بنه‌های 10 گرم به بالا به‌دست آمد که باکاهش اندازه بنه، تمامی صفات کاهش معنی داری پیدا کرد، همچنین نتایج نشان داد که کمترین عملکرد (وزن خشک کلاله) در بستر کشت هیدروپونیک با تراکم 50 بنه در مترمربع به میزان 14/4 کیلو گرم در هکتار و بیشترین عملکرد در بستر کشت خاکی و با تراکم 150 بنه در مترمربع معادل 36/7 کیلوگرم در هکتار و در سال اول حاصل شد.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
اکبر توکلی؛ علی سروش زاده؛ مجید قربانی جاوید
چکیده
به‌منظور بررسی اثر حذف جوانه‌های جانبی و اصلی و نقش وزن‌های مختلف بنه‌ها بر صفات رویشی و عملکرد زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس طی سال‌های زراعی 1391-1390 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل تعداد جوانه در 9 سطح شامل بنه با یک جوانه اصلی (حذف ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر حذف جوانه‌های جانبی و اصلی و نقش وزن‌های مختلف بنه‌ها بر صفات رویشی و عملکرد زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس طی سال‌های زراعی 1391-1390 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل تعداد جوانه در 9 سطح شامل بنه با یک جوانه اصلی (حذف همه جوانه‌های جانبی)، بنه با یک جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، بنه با جوانه اصلی و یک جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، بنه با جوانه اصلی و دو جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، بنه با جوانه اصلی و سه جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، فقط با دو جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، فقط با سه جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها)، فقط با چهار جوانه جانبی (حذف بقیه جوانه‌ها) و بنه‌های کامل به عنوان شاهد (بدون حذف) و اندازه بنه با وزن 4-2 و8-6 گرم بودند. صفات رویشی در سال اول و زایشی در سال دوم مورد مطاله قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که حذف جوانه‌ها در بنه‌ها باعث افزایش وزن بنه‌های دختری و افزایش عملکرد در سال دوم شد. همچنین با توجه به نتایج در صورتی که یک جوانه اصلی با سه جوانه جانبی روی بنه باقی بماند و نوع بنه درشت باشد بیشترین میزان عملکرد حاصل می‌شود. بطورکلی نتایج این پژوهش حاکی از آن است که می‌توان با حذف جوانه‌ها، بنه‌های درشتی را تولید کرد، اما نباید جوانه اصلی کاندیدای حذف باشد و مناسب‌ترین تعداد جوانه باقی مانده نیز در بنه‌های درشت باید حداقل چهار جوانه باشد تا عملکرد بهتری حاصل شود.
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی
چکیده
زعفران از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی جایگاه ویژه‌ای در کشاورزی ایران و بخصوص مناطق زعفران‌کاری دارا می‌باشد. نقش کشاورزان ایران در اهلی‌سازی و تکامل زراعی این گیاه در منابع متعدد علمی بین‌المللی به‌صورت بارزی آورده شده است. گرچه نام این محصول مینیاتوری و به اصطلاح دست‌ساز همیشه با نام ایران همراه ...
بیشتر
زعفران از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی جایگاه ویژه‌ای در کشاورزی ایران و بخصوص مناطق زعفران‌کاری دارا می‌باشد. نقش کشاورزان ایران در اهلی‌سازی و تکامل زراعی این گیاه در منابع متعدد علمی بین‌المللی به‌صورت بارزی آورده شده است. گرچه نام این محصول مینیاتوری و به اصطلاح دست‌ساز همیشه با نام ایران همراه بوده است ولی به‌نظر نمی‌رسد تلاش‌های علمی پژوهشگران ما در گذشته در خور این گیاه پرآوازه بوده باشد و مسلماً انتظار جهانیان از پژوهشگران ایرانی در زمینه زعفران خیلی بیش از آن است که امروزه برآورده شده است. در این نوشتار سعی شده است با نگاهی به پژوهش‌های زراعی زعفران در گذشته در سطح کشور، وضع موجود و دورنمای آینده آن نیز ترسیم شود. اگرچه پژوهش‌های زراعی اولیه در مورد زعفران در کشور از سابقه‌ای 70 ساله برخوردار است ولی طی یک دوره 40 ساله فعالیت علمی خاصی در این زمینه صورت نگرفت و فعالیت‌های پژوهشی منسجم عملاً از دهه 50 توسط برخی پژوهشگران پیشگام در خراسان آغاز شد. در دهه‌های 50 و 60 با پیدایش سازمان‌هایی همچون سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی (واحد خراسان) و شروع گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشکده‌های کشاورزی پژوهش‌های زراعی زعفران در دهه‌های 50 و 60 نسبتاً گسترش یافت و این موضوع بخصوص در دهه‌های 70 و 80 سرعت بیشتری به خود گرفت. در اوایل دهه 80 با تاسیس قطب علمی گیاهان زراعی ویژه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و در اواخر دهه 80 با تاسیس گروه پژوهشی زعفران در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و همچنین تأسیس کانون ارتباط با دانش زعفران در همان دانشگاه، فعالیت‌های پژوهشی تداوم یافت. در اوایل دهه 90 تاسیس پژوهشکده زعفران در دانشگاه تربت حیدریه و تلاش در جهت انتشار دو نشریه تخصصی زعفران توسط دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و پژوهشکده زعفران و گسترش قابل ملاحظه دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و نیز توجه بیشتر به این محصول سرعت پژوهش‌های مربوط بیشتر شد. تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره زعفران در قائن، تشکیل شورای ملی زعفران در اتاق بازرگانی صنایع و معادن مشهد، تدوین طرح جامع بهبود و فرآوری زعفران، برگزاری کنگره و همایش‌های ملی، برگزاری دومین سمپوزیوم بین‌المللی زعفران در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد نمونه‌هایی از توجه بیشتر به زعفران در سطح ملّی است که بدون تردید می‌تواند عامل مهمی در گسترش پژوهش‌های علمی روی این محصول باشد. امید است چنین رویه‌هایی زمینه‌های لازم را برای نوعی جنبش علمی در مورد زعفران فراهم ساخته باشد و انتظار می‌رود این جنبش علمی به‌صورتی منسجم و جامع، مبانی پژوهش‌های رایج را مورد تجدید نظر قرار داده و به‌علاوه جنبه‌های نوینی از تولید زعفران از جمله تولید در محیط‌های تحت کنترل، ارزیابی خلأ عملکرد، مدلسازی رشد و نمو، جنبه‌های فیزیولوژی و اکولوژی زراعی، نقش تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی در گسترش سطح کشت و جابجایی عرصه‌های تولید آن در قالب پروژه‌های کلان بررسی نماید. بدون تردید انتقال یافته‌های علمی به عرصه‌های تولید و عرضه نتایج پژوهش‌ها درقالب نوشتارهای استاندارد بین‌المللی به جامعه علمی جهانی می‌تواند دستاورد عملی چنین جنبشی باشد.
کشاورزی و علوم پایه
سید امیر محمد علـوی زاده؛ علی منظم اسماعیل پور؛ محمود حسین زاده کرمانی
چکیده
زعفران به‌عنوان گران‌بهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و رضوی پیدا کرده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر در آن می‌باشد. داده‌های اقلیمی مورد ...
بیشتر
زعفران به‌عنوان گران‌بهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و رضوی پیدا کرده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر در آن می‌باشد. داده‌های اقلیمی مورد نیاز، از اداره کل هواشناسی خراسان رضوی برای دوره 1390-1368 اخذ شد. جهت تهیه نقشه سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، و TIN (شبکه نامنظم مثلثاتی) از نقشه‌های توپوگراف DEM(مدل رقومی ارتفاع) سازمان نقشه‌برداری با مقیاس 50000 :1استفاده گردید. نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی از نقشه‌های قابلیت اراضی در مقیاس50000 :1 مربوط به موسسه تحقیقات آب و خاک کشور استخراج گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی به‌منظور رقومی‌سازی و تهیه نقشه‌ها استفاده شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3 اطلاعات توصیفی نقشه‌ها به آنها اضافه گردید. سپس براساس شرایط مورد نیاز در خصوص هر پارامتر و اهمیت هر یک از لایه‌ها، با استفاده از نرم‌افزار AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) وزن‌دهی صورت گرفت و پس از عملیات هم‌پوشانی وزنی در محیط GIS پهنه‌بندی انجام گردید. نتایج حاصله قسمت‌های مرکزی و جنوبی دشت را به‌عنوان مستعدترین مناطق نشان داد که در حال حاضر کاربری این اراضی به کشت دیم، آبی، مراتع نیمه متراکم و متراکم اختصاص دارد.
