اقتصاد و بازاریابی
سید حسین محمدزاده؛ علیرضا کرباسی
چکیده
درآمدهای نفتی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. درطی سالهای گذشته، بهطور متوسط 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفتوگاز بوده است. از دیگرسوی ایران بهعنوان بزرگترین صادرکننده زعفران بخش قابل توجهی از ارزش صادراتی جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. با توجه به تأثیرگذاری درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران به عنوان ...
بیشتر
درآمدهای نفتی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. درطی سالهای گذشته، بهطور متوسط 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفتوگاز بوده است. از دیگرسوی ایران بهعنوان بزرگترین صادرکننده زعفران بخش قابل توجهی از ارزش صادراتی جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. با توجه به تأثیرگذاری درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران به عنوان مهمترین منبع درآمدی، بررسی تأثیر شوک حاصل از نوسانات این درآمدها بر اقتصاد ایران ضروری بهنظر میرسد. از این رو مطالعه حاضر به بررسی اثر شوک درآمدهای نفتی بر صادرات زعفران ایران پرداخته است. در این راستا از دادههای سریزمانی دوره 95-1354 و الگوهای جوهانسون- جوسیلیوس و تصحیح خطا برای برآورد روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای الگو استفاده شده است. یافتههای پژوهش بیانگر این است که نرخ ارز مؤثر واقعی در بلندمدت و کوتاه‌مدت تأثیر معنیدار مثبت بر صادرات زعفران درکشور دارد. شاخص قیمتداخلی زعفران به قیمت جهانی آن و بهرهوری زعفران نیز با اینکه اثرشان از لحاظ آماری معنیدار نیست ولی تأثیر آن از لحاظ علامت بهترتیب منفی و مثبت است. شوک درآمدهای نفتی نیز طبق انتظار درکوتاهمدت و بلندمدت دارای اثر منفی بر صادرات زعفران بوده است.
کشاورزی و علوم پایه
سعید حیدری؛ خسرو عزیزی؛ احمد اسماعیلی
چکیده
به منظور بررسی نقش کودهای زیستی، مواد سوپرجاذب و روش کاشت بر عملکرد گل و بنة زعفران در شرایط دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 94-1393 و 95-1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. در این مطالعه عامل‌های کود زیستی نیتروکسین (مصرف 5 لیتر در هکتار و عدم ...
بیشتر
به منظور بررسی نقش کودهای زیستی، مواد سوپرجاذب و روش کاشت بر عملکرد گل و بنة زعفران در شرایط دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 94-1393 و 95-1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. در این مطالعه عامل‌های کود زیستی نیتروکسین (مصرف 5 لیتر در هکتار و عدم مصرف)، پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب (مصرف 240 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف) و روش کشت (خطی و کپه‌ای) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد از نظر تعداد بنه در واحد سطح اثرات متقابل سه گانه در سال اول و دوم معنیدار بود و تیمار ترکیبیِ عدم مصرف نیتروکسین در کشت کپه‌ای همراه با مصرف سوپرجاذب درسال اول با 67/80 و در سال دوم با 67/183 بنه در متر مربع تیمار برتر بود. صفات تعداد گل و وزن کلاله تر و خشک در واحد سطح در هر دو سال اختلاف معنیدار آماری داشتند و در سال اول کشت کپه‌ای و مصرف سوپر جاذب و عدم مصرف نیتروکسین تیمار برتر بود؛ در حالیکه در سال دوم تیمار برتر کشت کپه‌ای با مصرف سوپرجاذب و نیتروکسین بود. از نظر عملکرد کلاله خشک زعفران در سال اول کشت کپه‌ای با مصرف سوپرجاذب و بدون کاربرد نیتروکسین با عملکرد حدود 6/0 کیلوگرم در هکتار و در سال دوم کشت کپه‌ای با مصرف نیتروکسین و سوپرجاذب با عملکرد 719/0 کیلوگرم در هکتار تیمارهای برتر بودند. بطورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که در دو سال اجرای آزمایش در شرایط دیم، کشت کپه‌ای با مصرف سوپرجاذب و مصرف نیتروکسین قابل توصیه است. دلایل توصیه و معرفی این روش کاشت، شرایط خشک و کمبود آب در منطقه و کاهش مصرف کودهای شیمیایی در جهت حرکت به سوی کشاورزی پایدار است.
اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ میلاد امینی زاده؛ اندیشه ریاحی؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریم‌های تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بوده‌اند. با توجه به روند نامعلوم تحریم‌های ...
بیشتر
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریم‌های تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بوده‌اند. با توجه به روند نامعلوم تحریم‌های اتحادیة اروپا در خصوص لغو یا استمرار آن و احتمال بروز بحران اقتصادی جهانی جدید، هدف پژوهش پیش رو، افزون بر شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار، ارزیابی نقش و میزان اثرگذاری این دو مؤلفه بر صادرات زعفران ایران است. بدین منظور، صادرات زعفران به شرکای تجاری در دورة 2014-2001 با استفاده از الگوی جاذبه و برآوردگر درستنمایی شبه بیشینه پوآسن مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، متغیرهای اندازة اقتصاد، درآمد کشورهای واردکننده و موافقت‌نامه‌های تجاری اثری فزاینده و معنیدار و متغیرهای فاصله و تفاوت اقتصادی اثری کاهنده و معنیدار بر صادرات زعفران داشته‌اند. نتایج گویای اثر منفی و معنیدار تحریم‌های تجاری اتحادیه اروپا و بحران اقتصادی جهانی بر صادرات زعفران ایران است. به عبارتی سبد شرکای تجاری ایران به گونه‌ای است که بحران اقتصادی نقشی تعیین‌کننده بر صادرات زعفران دارد. از این رو، پیشنهاد میشود در تدوین برنامة راهبردی بلندمدت به منظور تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران، نقش تحریم‌های تجاری و بحران اقتصادی و اهمیت آن دیده شود و متناسب با آن سبد بهینه‌ای از شرکای تجاری انتخاب شود.
اقتصاد و بازاریابی
الناز نجاتیان پور؛ محمد قدوسی؛ جواد حسن پور
چکیده
کشاورزی بدلیل وابستگی به متغیرهای بیولوژیکی و شرایط اقلیمی دارای شرایط ویژه ایی است. رفتار این متغیرها تاثیر چشمگیری بر روی عملکرد محصولات کشاورزی و درآمد کشاورز دارد. بنابراین در این بخش تشخیص و ارزیابی ریسک ها برای تصمیم گیری صحیح و دستیابی به نتایج درست بسیار حائز اهمیت است. تربت حیدریه مهمترین مرکز کشت و تولید زعفران در خراسان ...
بیشتر
کشاورزی بدلیل وابستگی به متغیرهای بیولوژیکی و شرایط اقلیمی دارای شرایط ویژه ایی است. رفتار این متغیرها تاثیر چشمگیری بر روی عملکرد محصولات کشاورزی و درآمد کشاورز دارد. بنابراین در این بخش تشخیص و ارزیابی ریسک ها برای تصمیم گیری صحیح و دستیابی به نتایج درست بسیار حائز اهمیت است. تربت حیدریه مهمترین مرکز کشت و تولید زعفران در خراسان و ایران و رتبه اول تولید زعفران در دنیا است. در این مطالعه کاربرد پروفیل ریسک برای مدیریت ریسک محصول زعفران مورد بررسی قرار گرفت. برای دست-یابی به پروفیل ریسک از دادههای مربوط به 67 زعفران‌کار شهرستان تربت حیدریه در سال 1395 بهره گرفته شد. برای ارزیابی خسارت هریک از ریسک‌ها از دو معیار فراوانی وقوع ریسک و میزان اثر ریسک و سرانجام ماتریس ریسک استفاده شده است. نتایج نشان داد که بزرگترین ناحیه ی ریسک که دارای بیشترین احتمال وقوع و شدت اثر میباشد شامل تمام ابعاد گروه ریسک آفات، بیماریها و علف های هرز ( انواع علف های هرز، آفات میکرو( قارچ و باکتری) و آفات ماکرو( موش، مورچه، کنه و چرای دام))، سه مورد از گروه ریسک اقتصادی (واسطه و دلال، نوسانات بازار و عدم نقدینگی کشاورزان) دو مورد از ریسک اقلیمی (خشکسالی و سرمازدگی و یخبندان) و یک مورد از ریسک خسارت (افت عملکرد به دلیل عمر بالای مزرعه) است.
اقتصاد و بازاریابی
فاطمه پیرملک؛ علیرضا کرباسی؛ محمد قربانی؛ فاطمه رستگاری پور
چکیده
زعفران با توجه به قدرت ایجاد اشتغال بالا و ایجاد درآمد مناسب به عنوان یک محصول مهم برای کشاورزان استان خراسان رضوی به حساب میآید. وجود مسائل و مشکلات پیشروی زعفرانکاران در زمینه بازاریابی و صادرات باعث گردیده این محصول به‌رغم کیفیت مرغوب، از وضعیت مناسبی در بازار جهانی برخوردار نباشد. لذا بررسی آمیخته بازاریابی قیمت به ...
بیشتر
زعفران با توجه به قدرت ایجاد اشتغال بالا و ایجاد درآمد مناسب به عنوان یک محصول مهم برای کشاورزان استان خراسان رضوی به حساب میآید. وجود مسائل و مشکلات پیشروی زعفرانکاران در زمینه بازاریابی و صادرات باعث گردیده این محصول به‌رغم کیفیت مرغوب، از وضعیت مناسبی در بازار جهانی برخوردار نباشد. لذا بررسی آمیخته بازاریابی قیمت به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر بازاریابی زعفران در منطقه ضروری به نظر میرسد. به‌منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای آمیخته بازاریابی قیمت زعفران، در این مطالعه از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک استفاده شد. اطلاعات موردنیاز از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه تخصصی با مدیران و کارشناسان شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده زعفران در شهرهای مشهد و تربت‌حیدریه در سال 1394 جمعآوری گردید. جهت بررسی روایی منطقی پرسش نامهها و صحت و سقم سؤالات، پرسش نامهها توسط اساتید راهنما و مشاور و چند تن از کارشناسان مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت. در ابتدا تعدادی پرسشنامه اولیه تکمیل شد و با کاربرد روش آلفای کرونباخ ضریب پایایی 79/0 حاصل گردید. نتایج ماتریس عوامل داخلی نشان داد که نقاط ضعف بر قوت غلبه دارند و بر طبق نتایج ماتریس عوامل خارجی نیز نقاط فرصت بر تهدید برتری دارند. نتایج مطالعه همچنین نشان داد ظرفیت افزایش ارزش‌افزوده ناشی از فرآوری زعفران با امتیاز 57/0 و ارزش صادراتی با امتیاز 54/0 مهمترین نقطه قوت و قیمت پایین خرید از کشاورزان با امتیاز 13/0 و عدم آگاهی از قیمت رقبا با امتیاز 11/0 مهمترین نقاط ضعف آمیخته بازاریابی قیمت است. همچنین صادرات محصول، باکیفیت‌های مختلف بر اساس توانایی مالی مشتریان بازارهای هدف با امتیاز 32/0 و تعیین قیمت بر اساس محیط رقابتی و اقتصادی با امتیاز 32/0 با اهمیت‌ترین فرصتها و عدم ثبات نرخ ارز با امتیاز 40/0 و نوسان قیمت در بازار صادراتی با امتیاز 36/0 بااهمیت‌ترین تهدیدهای کنونی آمیخته بازاریابی قیمت زعفران است. نتایج کلی حاصل از ماتریس تحلیل وضعیت نشانگر تدافعی بودن راهبردهای فاکتور فرآوری زعفران است. لذا طبق نتایج بهدست آمده راهبردهای ایجاد نظام بورس منطقه‌ای داخلی زعفران و کنترل مدت‌دار قیمت در بازارهای صادراتی با هدف توجه به‌نظام قیمت‌گذاری و خرید عادلانه پیشنهاد میگردد.
اقتصاد و بازاریابی
اسماعیل فلاحی؛ فاطمه مزرعه
چکیده
تجارت محصولات کشاورزی باهدف رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، در اسناد بالادستی کشور مورد تأکید قرارگرفته است. در این راستا، تحلیل اثر عوامل مؤثر بر صادرات محصول راهبردی زعفران ایران بهعنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده‌ی این محصول در جهان، میتواند منجر به کسب بینش به‌منظور سیاست‌گذاری بهتر گردد. بر این اساس، مطالعه‌ی ...
بیشتر
تجارت محصولات کشاورزی باهدف رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، در اسناد بالادستی کشور مورد تأکید قرارگرفته است. در این راستا، تحلیل اثر عوامل مؤثر بر صادرات محصول راهبردی زعفران ایران بهعنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده‌ی این محصول در جهان، میتواند منجر به کسب بینش به‌منظور سیاست‌گذاری بهتر گردد. بر این اساس، مطالعه‌ی حاضر باهدف بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت نوسانات نرخ ارز در کنار سایر عوامل مؤثر بر صادرات این محصول، دادههای پانل مربوط به شرکای عمده تجاری ایران را در طی دوره 93-1371 بهکار بست. بدین منظور و برای ممانعت از محدودیت روش‌های متقارن محاسبه‌ی شاخص‌های بی‌ثباتی، ابتدا شاخص نوسانات نرخ ارز با استفاده از روش نامتقارن الگوی واریانس ناهمسانی شرطی خود رگرسیونی تعمیم‌یافته نمایی (EGARCH) محاسبه گردید. سپس با ورود این شاخص در کنار سایر متغیرهای الگو، روش حداقل مربعات معمولی کاملاً تعدیل‌شده (FMOLS) جهت برآورد الگوی پیشنهادی، مورداستفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در بلندمدت، علیرغم تأثیر مثبت و معنیدار متغیرهای درآمد کشورها و نرخ ارز واقعی بر صادرات محصول زعفران، متغیر نوسانات نرخ ارز دارای تأثیر منفی و معنیداری بر صادرات این محصول میباشد. از این رو، چنانچه هدف دولت حمایت از صادرات این محصول باشد، برقراری ثبات در بازار نرخ ارز امری ضروری است. همچنین نتایج برآورد الگوی تصحیح خطا نشاندهندهی سرعت قابل‌ملاحظه‌ی تعدیل خطای عدم تعادل و گرایش به سمت روابط تعادلی بلندمدت بوده و از این رو میتوان به تأثیر سیاست‌گذاری در کوتاه‌مدت به‌منظور مدیریت مسائل مورد بحث امیدوار بود.
اقتصاد و بازاریابی
علیرضا سرگزی؛ مهدیه قویدل
چکیده
با توجه به اهمیت محصول زعفران در شهرستان قائن سعی شده است به تاًثیر و کاربرد عوامل کیفی کنترل نشده در تعیین کارایی مزارع زعفران شهرستان قائن توجه شود. از این‌رو دادههای مورد استفاده شامل 173 بهرهبردار محصولات زراعی شهرستان قائن در سال 1395-1394 بود که از طریق روش نمونهگیری طبقه‌ای تصادفی جمعآوری و پرسشنامه مربوط تکمیل ...
بیشتر
با توجه به اهمیت محصول زعفران در شهرستان قائن سعی شده است به تاًثیر و کاربرد عوامل کیفی کنترل نشده در تعیین کارایی مزارع زعفران شهرستان قائن توجه شود. از این‌رو دادههای مورد استفاده شامل 173 بهرهبردار محصولات زراعی شهرستان قائن در سال 1395-1394 بود که از طریق روش نمونهگیری طبقه‌ای تصادفی جمعآوری و پرسشنامه مربوط تکمیل شد. در این تحقیق از مدلهای یک مرحلهای بانکر و موری و مدل سه مرحلهای جدید (New) در برآورد کارایی بهکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که مقدار کارایی مقیاس با مقدار 82/0 بیشترین میانگین را نشان میدهد. همچنین مقدار کارایی فنی با بازده متغیر و ثابت نسبت به مقیاس مقدار 62/0 و 50/0 را نشان داد و این مفهوم را میرساند که مزارع نمونه از لحاظ کارایی فنی با بازده متغیر و ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب دارای پتانسیل 38% و 50% در مقدار نهادهها میباشد و میتوانند نهادههای مورد استفاده را بدون کاهش در تولید محصول کاهش دهند. همچنین مقادیر کارایی مدل بانکر و موری (مدل بدون در نظرگرفتن عوامل کیفی) تفاوتی را نسبت به مدل جدید (با در نظر گرفتن عوامل کیفی) نشان نداد لذا به نظر میرسد نقش مقیاس فعالیت تنها در مفاهیم کارایی مقیاس و نوع بازده نسبت به مقیاس متبلور نمیشود بلکه دارای ارتباطی با کارایی فنی نیز میباشد لذا انجام مطالعات تکمیلی با تمرکز بر روی مساعدت‌های مقیاس فعالیت مطلوب خواهد بود.
کشاورزی و علوم پایه
جلال قنبری؛ غلامرضا خواجویی نژاد
چکیده
ظهور جوانه زعفران به فشردگی و ساختمان خاک حساس است. جرم مخصوص ظاهری خاک به عنوان مهمترین شاخص کیفیت فیزیکی خاک معرفی میشود. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار در بستر کاشت بر میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپهای زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهری خاک انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای ...
بیشتر
ظهور جوانه زعفران به فشردگی و ساختمان خاک حساس است. جرم مخصوص ظاهری خاک به عنوان مهمترین شاخص کیفیت فیزیکی خاک معرفی میشود. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار در بستر کاشت بر میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپهای زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهری خاک انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای کاشت (بدون افزودن ماده آلی (شاهد)، اختلاط 20 تن کمپوست در هکتار و اختلاط 10 تن کمپوست+ 8 تن بیوچار (مواد سلولزی درختان جنگلی) در هکتار) و اکوتیپهای مختلف زعفران (بجستان، استهبان، فردوس، گناباد، نطنز، قائن، سرایان، تربت حیدریه و زرند) بودند. دادههای حاصل از آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بین بسترهای کشت مورد تجزیه مرکب قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار، پارامترهای ظهور جوانه اصلی و جوانههای فرعی و همچنین پارامترهای رشد برگ را نسبت به شاهد بهبود داد. در بین اکوتیپها زرند، تربت حیدریه و استهبان نسبت به سایر اکوتیپها پاسخ متفاوتی از نظر درصد و سرعت ظهور جوانه اصلی به نوع بستر کاشت نشان دادند. تنوع قابل توجهی در بین اکوتیپها از نظر تمام پارامترهای مورد مطالعه مشاهده شد که بیانگر سازگاری اکوتیپها به شرایط اقلیمی منشأ بنه بود. بهطور کلی اکوتیپهای بجستان، فردوس و قائن از نظر سطح و وزن خشک برگ برتری نشان دادند. کمپوست و کمپوست-بیوچار بهطور معنیداری (12 درصد) موجب کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک نسبت به شاهد شدند. تجزیه رگرسیون خطی نشان داد بین جرم مخصوص ظاهری و پارامترهای مورد بررسی ارتباط منفی وجود داشت و کاهش معنیداری در تمام پارامترهای مورد بررسی با افزایش جرم مخصوص ظاهری مشاهده شد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
قاسم نجاری؛ خشنود نوراللهی؛ مریم پیری
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) مهمترین گیاه در جهان است که از کلاله آن به دلیل داشتن مواد رنگی و مواد معطر در طباخی، قنادی و تولید داروها استفاده میشود. بیماری پوسیدگی بنه زعفران یکی از بیماری‌های مهم زعفران در ایران میباشد. به‌منظور شناسایی عوامل پژمردگی و پوسیدگی بنه زعفران وحشی، بهصورت تصادفی از گیاهان دارای علائم زردی و پژمردگی در ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) مهمترین گیاه در جهان است که از کلاله آن به دلیل داشتن مواد رنگی و مواد معطر در طباخی، قنادی و تولید داروها استفاده میشود. بیماری پوسیدگی بنه زعفران یکی از بیماری‌های مهم زعفران در ایران میباشد. به‌منظور شناسایی عوامل پژمردگی و پوسیدگی بنه زعفران وحشی، بهصورت تصادفی از گیاهان دارای علائم زردی و پژمردگی در مناطق ایوان و صالحآباد در استان ایلام نمونهبرداری انجام گرفت. نمونه‌ها با محلول سفیدکننده (5% هیپوکلریت سدیم) بهمدت دو تا سه دقیقه ضدعفونی سطحی شدند سه بار با آب مقطر استریل شستشو داده شدند و سپس این قطعات را با کاغذ صافی سترون خشک کرده و بر روی محیط کشت سیبزمینی دکستروز آگار (PDA) کشت داده شدند. تشتکها بهمدت سه روز در انکوباتور با دمای ˚C 20 نگهداری شدند. قارچ به روش تک اسپور جداسازی و خالص گردید. تعداد 8 جدایه Fusarium oxysporium بهعنوان عامل ایجاد پوسیدگی ریشه، بر اساس مشخصات ریختشناسی و میکروسکوپی با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی گزارش شد و بیماریزایی این جدایهها بهصورت مصنوعی در گلخانه مطابق اصول کخ بر روی رقم زعفران وحشی به اثبات رسید.
اقتصاد و بازاریابی
محمد رضا کهنسال؛ امیرحسین توحیدی
چکیده
زعفران ایران از لحاظ کمی و کیفی از جایگاه نمایانی در سطح بینالمللی برخوردار است و با بهرهگیری از ظرفیت موجود میتوان درآمدهای صادراتی حاصل از آن را بهطور قابل ملاحظه‌ای افزایش داد. از سوی دیگر، پیشبینی فروش بر اساس تجزیه وتحلیل سری زمانی یک عنصر بسیار مهم در طراحی و اجرای استراتژیهای بازاریابی در عرصهی بینالمللی ...
بیشتر
زعفران ایران از لحاظ کمی و کیفی از جایگاه نمایانی در سطح بینالمللی برخوردار است و با بهرهگیری از ظرفیت موجود میتوان درآمدهای صادراتی حاصل از آن را بهطور قابل ملاحظه‌ای افزایش داد. از سوی دیگر، پیشبینی فروش بر اساس تجزیه وتحلیل سری زمانی یک عنصر بسیار مهم در طراحی و اجرای استراتژیهای بازاریابی در عرصهی بینالمللی است. اما رویکردهای متداول پیشبینی با نادیده گرفتن ساختار خطی یا غیرخطی دادهها نتایج دقیقی را ارائه نمیدهند. لذا، هدف اصلی این مطالعه طراحی یک مدل هیبرید متشکل از دو روش شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و ﺧـﻮد ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﺟﻤﻌـﻲ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺘﺤـﺮک (ARIMA) به‌منظور رفع نواقص و استفاده از ویژگی‌های منحصر بهفرد هر یک از این مدلها است. با استفاده از دادههای مربوط به صادرات زعفران ایران طی دورهی 1392-1283، نتایج مطالعه نشان داد که مدل هیبرید ARIMA-ANN در مقایسه با مدلهای ARIMA و ANN از عملکرد بهتری در پیشبینی صادرات زعفران ایران برخوردار است. لذا، با توجه به کارایی شایان توجه مدل هیبرید ARIMA-ANN، استفاده از این مدل در تنظیم استراتژیهای مربوط به صادرات در بازارهای جهانی زعفران و همچنین در پیشبینی متغیرهای سری زمانی توصیه میگردد.
فرآوری، صنایع غذایی و بیوشیمی
سید مقداد هاشمی؛ سید محمد معصومی؛ حمید رضا قاسم پور
چکیده
زعفران یکی از مهمترین گیاهان اقتصادی دنیا است که کاربرد دارویی فراوانی نیز دارد. سرده زعفران (Crocus L.) با حدود 90 گونه از تیره زنبقیان (Iridaceae) در نیمکره شمالی، بهویژه غرب آسیا و ایران پراکندگی دارد. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره قسمتهای مختلف از زعفران مزروعی (C. sativus var. haussknechtii) از قبیل پوششبُنه، بُنه، ...
بیشتر
زعفران یکی از مهمترین گیاهان اقتصادی دنیا است که کاربرد دارویی فراوانی نیز دارد. سرده زعفران (Crocus L.) با حدود 90 گونه از تیره زنبقیان (Iridaceae) در نیمکره شمالی، بهویژه غرب آسیا و ایران پراکندگی دارد. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره قسمتهای مختلف از زعفران مزروعی (C. sativus var. haussknechtii) از قبیل پوششبُنه، بُنه، گلپوش و کلالهی واریتهای بر روی برخی میکروارگانیسمهای بیماری‌زا (Bacillus cereus, Enterococcus faecalis, Escherichia coli, Pseudomonas fluorescens, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus) میباشد. نمونههای گیاهی مورد نظر از چهار رویشگاه مختلف استان کرمانشاه جمعآوری و در هرباریوم دانشگاه رازی کرمانشاه شناسایی گردید. پس از آماده‌سازی مواد خام گیاهی، عصاره الکلی 4 قسمت مختلف این گیاهان (گلپوش، کلاله، غده و پوششغده) به روش خیساندن (ماسراسیون) استخراج شد. آزمایشات میکروبی با استفاده از روش حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) در دو غلظت (128/0) میکروگرم در میلی‌لیتر (μg.ml-1) و (512/0) میکروگرم در میلی‌لیتر (μg.ml-1) به شیوه‌ی میکرو براث دایلوشن تعیین گردید. نتایج حاصل به کمک آزمونهای آماری نشان داد که ارتباط معناداری (001/0<p) بین افزایش غلظت عصارههای الکلی گلپوش این گیاه و قطر هاله عدم رشد وجود دارد. بدین ترتیب که عصاره متانولی گلپوش نسبت به باکتریهای انترکوک ( 128/0) میکروگرم در میلی‌لیتر (μg.ml-1) و در سالمونلاواستاف ائورئوس (512/0) میکروگرم در میلی‌لیتر، اثر بازدارندگی دارد. بر اساس یافتههای این تحقیق عصاره الکلی قسمتهای مختلف واریتهای زعفران مزروعی غیر از گلپوش (که خاصیت نسبتاً خوبی از خود نشانداد)، خاصیت ضدمیکروبی از خود نشان ندادند. به این ترتیب گلپوش این نوع زعفران وحشی میتواند کاندیدای مناسبی برای بررسیهای آزمایشگاهی باشد و جداسازی ترکیبات فعال موجود در آن برای دستیابی به داروهای ضد میکروبی، پیشنهاد میشود.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
خدیجه باقری؛ پژمان آزادی؛ میترا غلامی؛ مسعود میرمعصومی
چکیده
زعفران زراعی علاوه بر اینکه گران‌ترین ادویه جهان است از نظر وجود متابولیت‌های داروئی مهم و متعدد نیز حائز اهمیت ویژه‌ای است. این گیاه تریپلوئید بوده و ایجاد بذر نمی‌کند. به دلیل عقیم بودن، موفقیت‌های کسب‌شده با روش‌های اصلاح سنتی بسیار اندک بوده است. ارائه یک دستورالعمل کالوس‌زائی کارآمد برای این گیاه از دو جهت مورد توجه است: ...
بیشتر
زعفران زراعی علاوه بر اینکه گران‌ترین ادویه جهان است از نظر وجود متابولیت‌های داروئی مهم و متعدد نیز حائز اهمیت ویژه‌ای است. این گیاه تریپلوئید بوده و ایجاد بذر نمی‌کند. به دلیل عقیم بودن، موفقیت‌های کسب‌شده با روش‌های اصلاح سنتی بسیار اندک بوده است. ارائه یک دستورالعمل کالوس‌زائی کارآمد برای این گیاه از دو جهت مورد توجه است: اصلاح این گیاه از طریق مهندسی ژنتیک و تولید متابولیت‌های ثانویه از طریق کشت کالوس است. در این پژوهش ابتدا پنج تیمار مختلف برای ضدعفونی بنه‌ها اعمال شد، سپس ریزنمونه‌های لایه سلولی نازک به ضخامت حدود یک میلی‌متر و ریزنمونه‌های معمولی به ضخامت یک سانتی‌متر از بخش قاعده‌ای و رأسی بنه تهیه شد. ریزنمونه‌ها در محیط MS با غلظت‌های مختلف BAP،NAA و 2,4-D برای سه ماه در تاریکی در دمای 2± oc20 نگهداری شدند. براساس نتایج، مناسب‌ترین تیمار ضدعفونی استفاده از قارچ‌کش بنومیل و سپس استفاده از هیپوکلریت سدیم دو و نیم درصد میباشد. بالاترین میزان زنده‌مانی ریزنمونه‌ها (90 درصد) در این تیمار مشاهده شد و تمامی ریزنمونه‌ها عاری از آلودگی بودند. بالاترین میزان کالوس‌زایی (75 %) با ریزنمونه‌های لایه سلولی نازک بخش قاعده‌ای بنه در محیط حاوی دو میلی‌گرم در لیتر NAA و نیم میلی‌گرم در لیتر BAP بهدست آمد. این میزان کالوس‌زایی در تیمار یک گرم در لیتر 2,4-D از ریزنمونه‌های معمولی بخش قاعده‌ای بنه حاصل شد. با توجه به میزان کالوس‌زایی قابل قبول در ریزنمونه‌های لایه سلولی نازک و نیز مزیت این ریزنمونه‌ها برای انتقال ژن، استفاده از آنها را میتوان توصیه کرد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
حسین صحابی؛ محسن جهان؛ علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی
چکیده
اندازه بنه مادری، مدیریت تغذیهای و نوع بنه از مهمترین عوامل در تعیین عملکرد و کیفیت زعفران ((Crocus sativus L. به شمار میروند. به‌منظور بررسینقش وزن بنه مادری و محلولپاشی برگی بر عملکرد گل و بنه دو توده زعفران ایرانی و اسپانیایی آزمایشی طی دو سال زراعی (94-1393، 93-1392) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش ...
بیشتر
اندازه بنه مادری، مدیریت تغذیهای و نوع بنه از مهمترین عوامل در تعیین عملکرد و کیفیت زعفران ((Crocus sativus L. به شمار میروند. به‌منظور بررسینقش وزن بنه مادری و محلولپاشی برگی بر عملکرد گل و بنه دو توده زعفران ایرانی و اسپانیایی آزمایشی طی دو سال زراعی (94-1393، 93-1392) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل نوع بنه در دو سطح (ایرانی و اسپانیایی)، وزن بنه مادری در سه سطح (8 - 1، 15- 1/8 و 23- 1/15 گرم) و محلولپاشی برگی در دو سطح (صفر و 7 درصد کود کامل شامل فسفیت پتاسیم و بیومین) بود. بر اساس نتایج آزمایش، با افزایش وزن بنه مادری، تعداد گل در هر مترمربع، وزن گلتر و عملکرد کلاله خشک زعفران بهطور معنیداری افزایش یافت. علاوه بر این، استفاده از بنه مادری بزرگ‌تر بهطور معنیداری منجر به افزایش تعداد بنه دختری و عملکرد کل بنههای دختری شد. اثر محلولپاشی برگی نیز بر تعداد گل در واحد سطح و عملکرد کلاله خشک زعفران معنیدار بود، ولی بر تعداد کل بنه دختری در واحد سطح تأثیر معنیداری نداشت. اثر نوع بنه بر تعداد گل در واحد سطح، وزنتر گل، وزن خشک (کلاله + خامه) و وزن خشک بنه معنیدار بود؛ بنابراین، بیشترین تعداد گل (6/48 در مترمربع)، وزنتر گل (3/24 گرم در مترمربع) و وزن خشک کلاله + خامه (25/0 گرم در مترمربع) مربوط به اندازه بنه مادری 1/15 تا 23 گرم و کمترین مقدار مربوط به اندازه بنه کمتر از 8 گرم بود. همچنین بیشترین تعداد گل (7/43 در مترمربع)، وزنتر گل (8/21 گرم در متر مربع) و وزن خشک گل (23/0 گرم در مترمربع) طی دو سال آزمایش مربوط به بنههای ایرانی بود. بر اساس نتایج، استفاده از بنههای مادری ایرانی با وزن مناسب جهت کاشت (بیش از 15 گرم) همراه با محلولپاشی برگی میتواند در افزایش عملکرد گل و بنه زعفران مفید باشد.
اقتصاد و بازاریابی
سمیه شیرزادی لسکوکلایه؛ محمود صبوحی صابونی؛ احمد علی کیخا؛ کامران داوری
چکیده
کاهش منابع آبی، روند افزایشی وقوع خشکسالیها و صدمات سنگین آن به کشور، بیش از پیش استفاده کارآمد از این منبع را ضرورت میبخشد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات سیاستهای گوناگون کاهش میزان آب مصرفی و افزایش قیمت هر مترمکعب آب بر الگویکشت محصول زعفران میباشد. دادههای مورد نیاز پژوهش با مصاحبهی حضوری در میان100 بهرهبردار ...
بیشتر
کاهش منابع آبی، روند افزایشی وقوع خشکسالیها و صدمات سنگین آن به کشور، بیش از پیش استفاده کارآمد از این منبع را ضرورت میبخشد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات سیاستهای گوناگون کاهش میزان آب مصرفی و افزایش قیمت هر مترمکعب آب بر الگویکشت محصول زعفران میباشد. دادههای مورد نیاز پژوهش با مصاحبهی حضوری در میان100 بهرهبردار مناطق کشاورزی دشت رخ و نیشابور سال 1391 بهدست آمد. انتخاب مزارع نمونه با استفاده از نمونهگیری تصادفی، انجام و مدل برای هر دو منطقه محاسبه شد. نتایج حاصل از الگوی برنامهریزی ریاضی مثبت نشان داد که با 20 درصد صرفه‌جویی در مصرف آب در دشت رخ و 30 درصد در دشت نیشابور میتوان الگوی کشتی مشابه با مقادیر دادهی واقعی در سطح مزرعه برای محصول زعفران دست یافت. همچنین با کاهش مقدار آب، ارزش اقتصادی آب افزایش نشان داد. دو برابر نمودن قیمت هر متر مکعب آب مصرفی نیز در میزان مصرف آب و سطح زیر کشت محصول تأثیری نشان نداد و تنها منجر به کاهش سود شد. لذا پیشنهاد میگردد برای صرفه جویی منابع آبی، علاوه بر تشخیص زمان دقیق آبیاری و میزان مناسب آن برای محصول زعفران که میتواند اثرات منفی آبیاری بیش از حد و بیموقع را بر عملکرد این محصول کاهش دهد و در مدیریت بهینه آب مؤثر باشد، سیاستهای کاهش مقدار آب در دسترس نیز در برنامهریزی سیاستگذاران قرار بگیرد.
کشاورزی و علوم پایه
مهسا اقحوانی شجری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ علیرضا کوچکی
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد گل و بنه زعفران و نیز جمعیت علف‌های هرز در مزرعه زعفران تحت تأثیر برخی گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شش گونه گیاه پوششی جو، شبدر ایرانی، شنبلیله، خلر، کلزا و منداب و تیمار ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد گل و بنه زعفران و نیز جمعیت علف‌های هرز در مزرعه زعفران تحت تأثیر برخی گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شش گونه گیاه پوششی جو، شبدر ایرانی، شنبلیله، خلر، کلزا و منداب و تیمار شاهد بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثر مثبت و معنیدار گیاهان پوششی بر تمامی شاخص‌های موردمطالعه بود. بیشترین تعداد گل در واحد سطح (23 عدد در متر مربع)، وزن تر گل (88/61 کیلوگرم در هکتار) و وزن خشک کلاله (990/0 کیلوگرم در هکتار) در شرایط کشت گیاه پوششی کلزا مشاهده شد و در ارتباط با وزن خشک کلاله زعفران، تیمار شاهد 41 درصد در مقایسه با کشت انواع گیاهان پوششی برتری داشت. علاوه بر این، حداکثر وزن کل بنههای دختری و وزن بنههای دختری بدون فلس در هر کلون در شرایط عدم کشت گیاه پوششی و پس از آن در شرایط کشت گیاه کلزا مشاهده شد. کشت گیاهان پوششی نیز بهطور متوسط 17 درصد در مقایسه با تیمار شاهد در خصوص تعداد بنههای دختری در هر کلون برتری نشان داد. با این وجود کمترین مقدار تمامی خصوصیات کمی گل و بنه زعفران در شرایط کشت جو بدست آمد. نتایج بیانگر آن بود که اگرچه در بین تیمارهای گیاه پوششی، حداکثر مقدار تمامی ویژگی‌های مربوط به گل و بنه زعفران به ترتیب متعلق به خانواده شب بو، بقولات و گندمیان بود، اما کمترین تعداد علف‌های هرز به ترتیب به خانواده‌های گندمیان، شب بو، بقولات و در نهایت تیمار شاهد اختصاص یافت. بنابراین، نتایج حاکی از عدم برتری کشت گیاهان پوششی بجز گیاه پوششی کلزا در مقایسه با شاهد در خصوص بهبود شاخص‌های گل و بنه زعفران بود.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
ایمان یوسفی جوان؛ فائزه قراری
چکیده
زعفران (.Crocus sativus L) گیاهی است که به منظور استفاده از گل و کلاله قرمز رنگ گل، با اهداف زیادی از جمله مصرف در صنایع غذایی، رنگ و پزشکی کشت میشود. به علت با ارزش بودن گل، شناخت ژن‌های شرکت‌کننده در مسیر گلدهی یکی از مهمترین مسائل این گیاه است، که با روشن شدن این مسیر میتوان ابتکار عمل در نظم گلدهی و تا حدودی زمان گلدهی و عوامل محیطی ...
بیشتر
زعفران (.Crocus sativus L) گیاهی است که به منظور استفاده از گل و کلاله قرمز رنگ گل، با اهداف زیادی از جمله مصرف در صنایع غذایی، رنگ و پزشکی کشت میشود. به علت با ارزش بودن گل، شناخت ژن‌های شرکت‌کننده در مسیر گلدهی یکی از مهمترین مسائل این گیاه است، که با روشن شدن این مسیر میتوان ابتکار عمل در نظم گلدهی و تا حدودی زمان گلدهی و عوامل محیطی مؤثر بر آن را در دست گرفت. برای کشف و شناخت بهتر از مکانیزم مولکولی مؤثر در آغاز گلدهی گل، بهطور اختصاصی ژن و میزان بیان ژنPistillata-like MADS box (PIC2) مورد بررسی قرار گرفت. توالی این ژن همسانی بالایی با اعضای خانواده جعبه MADS (از عوامل رونویسی در بیان پروتئین‌های کنترل اندام‌های گل) دارند. در این پژوهش، ژن PIC2 با استفاده از منابع بیوانفورماتیک، مورد مطالعه قرار گرفت و آغازگرها جهت تکثیر این ژن طراحی شدند. در ادامه، cDNA آن توسط آنزیم رونوشت بردار معکوس ساخته‌شد و به عنوان الگو برای تکثیر ژن PIC2 در واکنش PCR مورد استفاده قرارگرفت. میزان بیان‌ژن PIC2 در کلاله گل بیشترین و در بنه زعفران کمترین مقدار را نشانداد. طی واکنش PCR قطعه‌ایی به طول ۹۰۰ جفت باز از cDNA و قطعه‌ای به طول ۱۳۰۰ جفت باز از DNA ژنومی تکثیر یافت. این قطعه ژنی، یک پروتئین ۲۱۰ اسیدآمینه‌ای را رمز می‌کند که دارای منطقه با توالی جعبه MADS میباشد. با تجزیه و تحلیل ساختار مولکولی پروتئین رونوشت شده و بر اساس مدل‌سازی همولوژیکی، شکل فضایی آن نشان داد که این پروتئین ساختاری منظم دارد.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
مجید شکرپور؛ زینب عابدی؛ سیامک کلانتری؛ سید علیرضا سلامی
چکیده
زعفران یکی از با ارزش‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای در جهان است. با وجود قدمت کشت طولانی این گیاه در کشور، مطالعات اصلاحی محدودی به واسطه تولیدمثل غیرجنسی این گیاه انجام شده است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زعفران ایران، 65 نمونه مختلف زعفران از نواحی عمده کشت در خراسان شامل تربت‌حیدریه، گناباد، مه ولات، قائنات و فردوس ...
بیشتر
زعفران یکی از با ارزش‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای در جهان است. با وجود قدمت کشت طولانی این گیاه در کشور، مطالعات اصلاحی محدودی به واسطه تولیدمثل غیرجنسی این گیاه انجام شده است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زعفران ایران، 65 نمونه مختلف زعفران از نواحی عمده کشت در خراسان شامل تربت‌حیدریه، گناباد، مه ولات، قائنات و فردوس جمعآوری و از طریق نشانگرهای مولکولی مورد مطالعه قرار گرفت. آغازگرهای RAPD و ISSR به کار رفته به ترتیب 43 و 122 مکان نشانگری و در مجموع 165 مکان نشانگری چندشکل با میانگین 5/7 نشانگر به ازای هر آغازگر تولید نمودند. شاخص تنوع در دامنه 7/0 تا 36/0 با میانگین 23/0 به دست آمد. همچنین شاخص نشانگری با میانگین 16/0 در دامنه 7/0 تا 24/0 متغیر بود. نمونههای مربوط به نواحی قائنات و مه ولات به ترتیب دارای بیشترین (03/83 درصد) و کمترین (73/52 درصد) چندشکلی بودند. گروه‌بندی نمونههای زعفران مورد مطالعه با استفاده از تجزیه خوشه‌ای نشان داد که چهار گروه متمایز حاصل با محل‌های جمعآوری آنها مطابقت کمی داشتند، درحالی‌که گروه‌بندی مولکولی مناطق کشت زعفران تطابق نسبتاً مناسبی با فواصل جغرافیایی مربوطه داشت. به‌طورکلی، نتایج تجزیه مولکولی در این مطالعه حاکی از وجود تنوع ژنتیکی در بین نمونههای زعفران ایران بود. از این‌رو، امید می‌رود از طریق گزینش کلون‌های برتر، پیشرفت‌هایی از نظر بهبود عملکرد کمی و کیفی زعفران حاصل شود.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
فرشته بابایی؛ زهرا طهماسبی؛ حسن فیضی؛ آرش فاضلی
چکیده
ایران به عنوان یکی از مراکز مهم پراکنش گونههای دارویی از جمله گیاه زعفران ( (Crocus sativus L.است. وجود یا عدم وجود تنوع ژنتیکی در ارقام بومی و تجاری رایج زعفران کشور همواره یکی از سؤالات مهم محققین این زمینه بوده است. در مطالعه حاضر، نمونههای مختلف زعفران از مناطق مختلف ایران شامل 17 نمونه زراعی از استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، ...
بیشتر
ایران به عنوان یکی از مراکز مهم پراکنش گونههای دارویی از جمله گیاه زعفران ( (Crocus sativus L.است. وجود یا عدم وجود تنوع ژنتیکی در ارقام بومی و تجاری رایج زعفران کشور همواره یکی از سؤالات مهم محققین این زمینه بوده است. در مطالعه حاضر، نمونههای مختلف زعفران از مناطق مختلف ایران شامل 17 نمونه زراعی از استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، لرستان و ایلام، 8 نمونه وحشی (C. haussknechtii) از استان‌های لرستان، کرمانشاه و ایلام و 1 نمونه وحشی (C. cancellatuse) از استان کرمانشاه جمعآوری و سپس تنوع ژنتیکی آنها با استفاده از مارکر مولکولی RAPD مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 8 آغازگر در مجموع 113 قطعه چند شکل با میانگین 13/14 قطعه تکثیر نمودند که بیشترین تعداد آلل مربوط به آغازگر 340Oligo بود. درصد چندشکلی نیز 77/73 محاسبه شد. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از الگوریتم UPGMA، نمونه‌ها را به 4 گروه تقسیم نمود. در این گروه‌بندی کمترین فاصله میان جمعیت‌های زعفران جمعآوری شده از استان‌های کرمانشاه و ایلام وجود داشت، به عبارت دیگر این دو جمعیت بیشترین شباهت ژنتیکی را با یکدیگر داشتند. بیشترین شباهت بین نمونههای جمعآوری شده از صالح آباد و لومار در استان ایلام و کمترین شباهت بین اکوتیپهای جمعآوری شده از بیستون در استان کرمانشاه و تربت‌جام در استان خراسان رضوی مشاهده شد. در بیشتر موارد نمونههای گونههای مختلف در گروه‌های متفاوتی قرار گرفتند که میتوان گفت این جنس از تنوع بالایی برخوردار است. ولی به دلیل اینکه در مواردی نمونه های یک گونه وحشی (C. haussknechtii) با گونه زراعی زعفران در یک گروه قرار گرفتند، نتیجه گیری میگردد که هنوز وجوه مشترک زیادی در سطح مولکولی بین این گونه‌ها وجود دارد که حکایت از یک پیشینه ژنتیکی مشترک دارد.
فرآوری، صنایع غذایی و بیوشیمی
نورالدین حسین پورآزاد؛ قربانعلی نعمت زاده؛ جووانی جولیانو؛ غلامعلی رنجبر؛ احد یامچی
چکیده
از مهمترین متابولیت‌ها در زعفران آپوکاروتنوئیدهای کروستین و کروسین می باشند. رنگ زعفران بطور عمده به میزان و کیفیت حضور ماده کروسین بستگی دارد که خود فرم استری گلیکوزیله شده ماده کروستین توسط آنزیم گلیکوزیل ترانسفراز می باشد. در این مطالعه به جداسازی و شناسایی این متابولیت‌ها در عصاره متانولی و کلرفرمی کلاله زعفران در مرحله گرده ...
بیشتر
از مهمترین متابولیت‌ها در زعفران آپوکاروتنوئیدهای کروستین و کروسین می باشند. رنگ زعفران بطور عمده به میزان و کیفیت حضور ماده کروسین بستگی دارد که خود فرم استری گلیکوزیله شده ماده کروستین توسط آنزیم گلیکوزیل ترانسفراز می باشد. در این مطالعه به جداسازی و شناسایی این متابولیت‌ها در عصاره متانولی و کلرفرمی کلاله زعفران در مرحله گرده افشانی با دستگاه کروماتوگرافی مایع مجهز به طیف سنجی جرمی (LC-APCI-MS) پرداخته شده است. شناسایی ایزومرهای سیس و ترانس آپوکاروتنوئیدهای کروسین و کروستین بر اساس سه مولفه طیف جرمی این ترکیبات در فاز یون منفی، زمان بازداری و دامنه جذبی آنها صورت پذیرفت. تغییر این پارامترها در شناسایی ایزومرهای کروسین بر اساس موقعیت اتصال واحدهای UDP-گلوگز و جنتیوبیوزیل به آپوکاروتنوئید کروستین و هم چنین تعداد این واحدهای اتصال یافته به این ترکیب امکان شناسایی فرم‌های مختلف کروسین را میسر می سازد. از تعداد 9 ترکیب شناسایی شده دو ترکیب مربوط به متابولیت‌های پیکروکروسین و کروستین و بقیه به عنوان ایزومرهای سیس و ترانس کروسین ها شناسایی شدند. فرم‌های مختلف شناسایی شده کروسین‌ها که از جمله ترکیبات مهم قطبی گروه متابولیت‌های کاروتنوئیدی در کلاله زعفران می باشند به فرم استرهای کروستین -گلوکز (بتا دی گلوکوپیرانوزیل) و جنتیوبیوز (بتا دی گلوکوپیرانوزیل دی گلوکز) شناسایی گردیدند. هم چنین یونهای شارژ مضاعف با توجه به تقارن بالای مولکولی تنها برای ایزومر ترانس کروسین-4 مشاهده گردید. دستگاه کروماتوگرافی استفاده شده در این تحقیق ابزاری قدرتمند برای بررسی ترکیبات موجود در منابع گیاهی هم چون زعفران بوده که استفاده از روش APCI-MS در فاز یون منفی امکان تفکیک و شناسایی دقیق انواع مختلف فرم‌های استری ایزومرهای کروسین را عمدتا بر پایه تشخیص یونهای مرتبط با قطعات حاصل از کاهش واحدهای گلوکوزیل یا جنتیوبیوزیل و هم چنین قطعات حاصل از شکست‌های مولکولی، امکانپذیر می سازد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
سید حسین محمدزاده؛ علیرضا کرباسی؛ مریم کاشفی
چکیده
بیمه محصولات کشاورزی را میتوان یکی از اهرم‌های توسعه کشاورزی دانست؛ زیرا با استفاده از آن هم میتوان امنیت بیشتری برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی فراهم ساخت و هم شرایط مطلوبتری برای جلب و جذب سرمایه‌های خصوصی در بخش کشاورزی فراهم آورد. در این مطالعه تلاش شده است تا با استفاده اطلاعات حاصل از 118 کشاورز زعفران کار شهرستان قاین ...
بیشتر
بیمه محصولات کشاورزی را میتوان یکی از اهرم‌های توسعه کشاورزی دانست؛ زیرا با استفاده از آن هم میتوان امنیت بیشتری برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی فراهم ساخت و هم شرایط مطلوبتری برای جلب و جذب سرمایه‌های خصوصی در بخش کشاورزی فراهم آورد. در این مطالعه تلاش شده است تا با استفاده اطلاعات حاصل از 118 کشاورز زعفران کار شهرستان قاین در سال 1392 و بهرهگیری از سه الگوی لاجیت، پروبیت و دومرحله‌ای هکمن توبیت عوامل تأثیرگذار بر پذیرش بیمه زعفران مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد که از بین الگوهای برآوردی، روش دو مرحلهای هکمن به دلیل اینکه میتواند میان عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه و نیز عوامل مؤثر بر سطح بیمه‌گذاری تمایز قائل شود، از قوت بیشتری برخودار است. نتایج به دست آمده از متغیرهای الگو با هر سه مدل برآوردی نشان میدهد که متغیرهای تحصیلات کشاورز، درآمد سالیانه، استفاده از تسهیلات بانکی، سطح زیرکشت، استفاده از خدمات آموزشی مروجان، شاخص دانش بیمه‌ای و شاخص دانش فنی زراعی دارای تأثیر مثبت بر پذیرش و بیمه‌گذاری زعفران دارد و تنها متغیر سن دارای تأثیر منفی براقدام به بیمه‌گذاری و میزان بیمه‌گذاری زعفران دارد. با توجه به نتایج استفاده از دورههای آموزشی در خصوص مزایای بیمه محصول در مناطق روستایی و نیز افزایش سطح آگاهی کشاورز از انواع خدماتدهی صندوقهای بیمه، زمان بیمه نمودن و میزان حق بیمه، توجه بیشتر مسئولان صندوق بیمه کشاورزی به سطوح درآمدی مختلف و تدوین راهکارهایی جهت گسترش استفاده از تسهیلات بانکی برای کشاورزان به عنوان پیشنهاد مطرح میگردد.
اقتصاد و بازاریابی
سید امیر محمد علوی زاده؛ محمود رضا میرلطفی؛ نازنین نعیم آبادی
چکیده
پایداری کشاورزی امروزه بی‌شک یکی از مهمترین بخش‌های توسعه پایدار است. اتکای اصلی درآمد ساکنین روستاهای استان خراسان رضوی به محصولات کشاورزی و باغی بهویژه زعفران میباشد. در این راستا گل‌های فیروزه فام این گیاه پهنه اراضی شهرستان نیشابور را نیز در برگرفته و در این شهرستان با استقبال زیاد کشاورزان مواجه شده است. در این مطالعه ...
بیشتر
پایداری کشاورزی امروزه بی‌شک یکی از مهمترین بخش‌های توسعه پایدار است. اتکای اصلی درآمد ساکنین روستاهای استان خراسان رضوی به محصولات کشاورزی و باغی بهویژه زعفران میباشد. در این راستا گل‌های فیروزه فام این گیاه پهنه اراضی شهرستان نیشابور را نیز در برگرفته و در این شهرستان با استقبال زیاد کشاورزان مواجه شده است. در این مطالعه به بررسی کشت زعفران در ایجاد پایداری اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی در بخش مرکزی شهرستان نیشابور پرداخته شده است. روش انجام این پژوهش، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی و تحلیلی - توصیفی است. در همین چارچوب برای تعیین پایداری اقتصادی روستاها، از مدل موریس دیویس استفاده شده است. این مدل شامل سه ماتریس میباشد که برای شاخص‌های اقتصادی بهطور جداگانه محاسبه و تحلیل میشود. جامعه آماری روستاهای بالای صد خانوار در دهستان دربقاضی میباشد، همچنین حجم نمونه مورد مطالعه براساس فرمول کوکران 308 خانوار است . نتایج حاصل از مدل موریس دیویس نشان داد، از بین ده روستای مورد مطالعه، روستاهای بحرودی، جیلو، خوجان و نوروزآباد از پایداری کم، روستای روح‌آباد، حقیه، شادمیانه، کاریزک و همچنین روستاهای باغ جعفرآباد و کاریز صباح از پایداری متوسطی برخوردار هستند. در راستای نتایج این پژوهش پیشنهادی مبتنی بر حفظ اشتغال در منطقه و حمایت از زعفرانکاران منطقه برای ترغیب کشت زعفران و پایداری روستاهای مورد مطالعه ذکر شده است.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی بشیری؛ امیر سالاری
چکیده
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیت‌های اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیل‌یابی اراضی مستعد با استفاده از روش‌های دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنه‌بندی اقلیمی ...
بیشتر
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیت‌های اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیل‌یابی اراضی مستعد با استفاده از روش‌های دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنه‌بندی اقلیمی اراضی کشاورزی استان خراسان رضوی برای کشت زعفران، از روش‌های درون‌یابی زمین‌آمار استفاده شد. بدین منظور ابتدا نیازهای اقلیمی زعفران با استفاده از منابع علمی موجود تعیین و با توجه به آمار عملکرد محصول در سطح 8 شهرستان استان خراسان رضوی طی دوره 20 ساله 88-1368 و با لحاظ کردن 11 پارامتر اقلیمی که در مراحل رشد و گلدهی زعفران موثر هستند، اقدام به مدل‌سازی مکانی و درون‌یابی مناطق مستعد کشت گردید. بر اساس نتایج، رطوبت مطلق حداکثر بهعنوان بهترین متغیر کمکی جهت تخمین عملکرد زعفران بهدست آمد. نتایج پهنه‌بندی نشان داد که ثلث جنوبی استان خراسان رضوی (مخصوصاً شهرستان گناباد) از نظر اقلیمی، دارای حداکثر پتانسیل کشت بوده و با حرکت به سمت شمال استان (مخصوصاً شهرستان قوچان و بینالود)، از میزان مستعد بودن کشت کاسته میگردد. نتیجه‌گیری نهایی مدل‌سازی عملکرد زعفران با استفاده از روش‌های زمین‌آمار این است که این روش‌ها، گزینه‌ای مناسب جهت تعیین و پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت این گیاه می‌باشند.
اقتصاد و بازاریابی
خدیجه بوذرجمهری؛ فهیمه شیخ احمدی؛ خدیجه جوانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی زعفران بر خانوارهای روستایی با روش توصیفی- تحلیلی و توسط مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است. جامعه آماری موردنظر تمام خانوارهای 13 روستای دهستان بالاولایت شهرستان باخرز (2908N=) میباشد که از این میان 272 خانوار به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. پرسشنامه‌ای جهت گردآوری اطلاعات تنظیم ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی زعفران بر خانوارهای روستایی با روش توصیفی- تحلیلی و توسط مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است. جامعه آماری موردنظر تمام خانوارهای 13 روستای دهستان بالاولایت شهرستان باخرز (2908N=) میباشد که از این میان 272 خانوار به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. پرسشنامه‌ای جهت گردآوری اطلاعات تنظیم شد و بر اساس جمعیت روستاهای دهستان در روستاها توزیع شد. روایی پرسشنامه توسط اساتید گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی و ترویج و آموزش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. ضریب اعتبار پرسشنامه نیز توسط نرم‌افزار SPSS برابر با 81/0 بدست آمد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شرایط زیست‌محیطی منطقه برای کشت زعفران مناسب میباشد، زیرا سطح معنیداری هر سه متغیر در نظر گرفته‌شده «شرایط کم‌آبی منطقه و نیاز کم زعفران به آب»، «کیفیت مناسب خاک برای کشت زعفران»، «فصل مناسب برداشت» برابر با 000/0 که از 05/0 کمتر است. همچنین نتیجه آزمون T-Test نشان می‌دهدکه سطح معنیداری برای شاخص‌های انسانی، آموزش و ترویج کشت زعفران و داشتن تجربه و دانش بومی زعفران‌کاری برابر با 000/0 بدست آمده است. در ادامه اثرات مثبت اجتماعی- اقتصادی کشت زعفران بر خانوارهای روستایی به اثبات رسیده است به‌طوری‌که درآمد زعفران در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی خانوار با سطح معنیداری برابر با 000/0 و میانگین بالای 3 (38/3) تأیید شده است.
اقتصاد و بازاریابی
محمّد قدوسی؛ تکتم محتشمی؛ مهناز متولی حبیبی؛ شکیبا شدتی
چکیده
اهمیت زعفران در رشد صادرات غیر نفتی کشور، تبیین نظام بازاریابی صحیح در این صنعت بر اساس اولویت‌های کارشناسی شده را ضروری می‌سازد. هدف از این مطالعه شناسایی و اولویت‌بندی عناصر آمیخته بازاریابی مؤثر بر افزایش صادرات این محصول است. در این راستا ضمن تعیین معیارهای مختلف بازاریابی صادراتی این محصول بر اساس مدل 4Pمک کارتی، با استفاده ...
بیشتر
اهمیت زعفران در رشد صادرات غیر نفتی کشور، تبیین نظام بازاریابی صحیح در این صنعت بر اساس اولویت‌های کارشناسی شده را ضروری می‌سازد. هدف از این مطالعه شناسایی و اولویت‌بندی عناصر آمیخته بازاریابی مؤثر بر افزایش صادرات این محصول است. در این راستا ضمن تعیین معیارهای مختلف بازاریابی صادراتی این محصول بر اساس مدل 4Pمک کارتی، با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی شاخص‌های هر معیار بر اساس تکمیل پرسشنامه و انجام مصاحبه با 63 کارشناسان خبره در حوزه صادرات زعفران پرداخته شده است. بر اساس یافته‌ها، معیار محصول که شاخص‌های دارای اولویت آن وجود نام تجاری، داشتن نشان استاندارد و وزن بسته‌بندی شناسایی شد، با وزن 485/0 از بالاترین اولویت در بازاریابی زعفران برخوردار است. معیار ترفیع (وزن 281/0) معیار مهم بعدی در آمیخته بازاریابی تعیین شد. در میان شاخص‌های این معیار، تبلیغات تجاری (408/0)، داشتن نمایندگی فروش در خارج از کشور (23/0) و برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی (138/0) از عواملی تعیین شد که سبب پاسخگویی مناسب به بازار هدف و حفظ سهم ایران در بازار این محصول خواهد شد. در نهایت معیارهای قیمت (با وزن 183/0) و توزیع (068/0) اولویت سوم و چهارم در آمیخته بازاریابی این محصول را به خود اختصاص داند. بر این اساس شناسایی کانال‌های توزیع زعفران در بازارهای هدف و اعطای کمک‌های مالی جهت تشکیل شبکه توزیع بینالمللی برای برندهای ایرانی، حمایت مالی از مکانیزه نمودن فرآیند تولید و فرآوری زعفران، توسعه مراکز مشاوره تولید، ترغیب و الزام تولیدکنندگان به اخذ گواهینامه‌های مربوط به مواد غذایی و درجه‌بندی محصول بر اساس سطح کیفی و بهداشتی ضرورت داشته و پیشنهاد میشود
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
محسن سجادی فرد؛ مقصود پژوهنده
چکیده
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از گیاهان دارویی است که دارای مواد مغذی و دارویی میباشد. کشت‌بافت زعفران میتواند عملکرد کمی و کیفی این محصول را ارتقا داده و درآمدزایی کشاورزان و صادرات آن را افزایش دهد. در این مطالعه 36 نوع ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تاریکی و 9 ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تیمار سرمایی 4 درجه سانتی‌گراد با استفاده از ...
بیشتر
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از گیاهان دارویی است که دارای مواد مغذی و دارویی میباشد. کشت‌بافت زعفران میتواند عملکرد کمی و کیفی این محصول را ارتقا داده و درآمدزایی کشاورزان و صادرات آن را افزایش دهد. در این مطالعه 36 نوع ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تاریکی و 9 ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تیمار سرمایی 4 درجه سانتی‌گراد با استفاده از ریزنمونه‌های متفاوت (بنه، برگ، بخش انتهایی برگ و فلس اطراف برگ) مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی میزان رشد بنه‌ها، میزان کالوس‌زایی و میزان باززایی با 3 تکرار برای هر تیمار، شاخص‌های طول اندام هوایی گیاه (cm)، درصد کالوس‌زایی و درصد باززایی اندازهگیری شد و تحلیلهای آماری صورت گرفت. در بین انواع ریزنمونه‌ها تنها ریزنمونه‌های بنه نسبت به کالوس‌زایی در محیط MS حاوی هورمونهای (mg/l 1) IBA و (mg/l 2) BAP هم در شرایط تاریکی و هم در شرایط سرما پاسخ مناسبی دادند. بالاترین درصد باززایی در محیط MS با ترکیب هورمونی (mg/l 3/0) TDZ، (mg/l 1) BAP، (mg/l 2) IBA و (mg/l 01/0) GA3 و در شرایط سرما بدست آمد.
