کشاورزی و علوم پایه
حمید رضا شریفی؛ زهره نبی پور؛ محمد جلینی
چکیده
به منظور بررسی اثر روشها و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات رویشی و زایشی زعفران، این پژوهش به صورت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد) در سال‌های زراعی 1399-1397 انجام شد. در این تحقیق تیمار روش آبیاری (شامل روش‌های ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر روشها و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات رویشی و زایشی زعفران، این پژوهش به صورت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد) در سال‌های زراعی 1399-1397 انجام شد. در این تحقیق تیمار روش آبیاری (شامل روش‌های کرتی، قطره‌ای (نوار تیپ) و بارانی (پی‌فلکس) در کرت اصلی و سطوح مختلف آب آبیاری (شامل تامین 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی) در کرت فرعی قرار داشتند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در هر دو سال آزمایش، تغییر روش آبیاری از کرتی به قطره‌ای (نوار تیپ) و بارانی (پی‌فلکس) سبب افزایش خصوصیات مورد بررسی گردید. کاهش مقدار آب آبیاری از 100 به 50 درصد تامین نیاز آبی نیز سبب کاهش خصوصیات برگی و عملکرد کلاله شد، ولی بهره‌وری مصرف آب آبیاری افزایش یافت. بر این اساس کاهش تامین نیاز آبی زعفران از 100 به 50 درصد در سال اول و دوم به ترتیب موجب 33 و 30 درصد کاهش در عملکرد کلاله، 32 و 37 درصد افزایش در بهره‌وری مصرف آب شد. بررسی جدول اثرات متقابل نشان داد در سال اول آزمایش کاهش مقدار آبیاری از 100 به 50 درصد باعث کاهش بیشتری در مجموع طول برگ در متر مربع تحت آبیاری قطره‌ای (نوار تیپ) نسبت به دو روش دیگر آبیاری شد (82 درصد در روش قطره‌ای (نوار تیپ) در مقابل 79 درصد در روش بارانی (پی‌فلکس) و 69 درصد در روش کرتی). بر این اساس هرچند با افزایش سن مزرعه، اثر مثبت و مزیت نسبی سیستم های آبیاری نوین در حال کاهش بوده ولی چنین به نظر می‌رسد که می‌توان با کاربرد آبیاری بارانی (پی‌فلکس) در 100 درصد نیاز آبی به عملکرد مطلوب در منطقه رسید.
اقتصاد و بازاریابی
مرتضی اشرفی؛ محمود هوشمند؛ محمد رضا لطفعلی پور؛ کامران داوری
چکیده
دشت مشهد در استان خراسان رضوی و جزو دشت‌های ممنوعه و ممنوعه‌ی بحرانی است. با عنایت به اینکه در اثر بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی، سـطح آب زیرزمینـی در آن بـه تدریج پایین رفته و با کسری مخزن مواجه شدهاست ، انتخاب استراتژی‌های مناسب برای کاهش مصرف آب در این دشت ضروری است. سیاست‌های متنوعی برای کاهش مصرف آب ...
بیشتر
دشت مشهد در استان خراسان رضوی و جزو دشت‌های ممنوعه و ممنوعه‌ی بحرانی است. با عنایت به اینکه در اثر بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی، سـطح آب زیرزمینـی در آن بـه تدریج پایین رفته و با کسری مخزن مواجه شدهاست ، انتخاب استراتژی‌های مناسب برای کاهش مصرف آب در این دشت ضروری است. سیاست‌های متنوعی برای کاهش مصرف آب کشاورزی توسط محققین پیشنهاد گردیده که از جمله آنها سیاست توسعه کشت محصولات با نیاز آبی پایین همچون زعفران است. این سیاست ممکن است راه حل مناسبی برای مقابله با مصرف روزافزون آب باشد اما از آنجا که سیاست‌های مختلف دارای ابعاد اقتصادی متفاوتی می‌باشند، لذا بایستی تاثیرگذاری هر سیاست در تحقق اهداف و همچنین پیامدهای هر سیاست با دقت مورد بررسی قرار گیرند. در این راستا پیامدهای سیاست گسترش کشت زعفران در 5 سناریوی تخصیص حداقل 5%، 7.5%، 10%، 12.5% و 15 درصد از کل سطح زیرکشت 3 شهرستان واقع شده در دشت مشهد(مشهد، بینالود و چناران)، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی ریاضی اثباتی بررسی شد. نتایج نشان داد که با اعمال این سیاست، در هر 3 شهرستان درآمد کشاورزان افزایش خواهد یافت اما مصرف آب فقط در شهرستان بینالود به مقدار کمی کاهش می‌یابد و در دو شهرستان دیگر تغییری نمی‌کند زیرا با گسترش کشت زعفران، به جای کاهش سطح زیرکشت محصولات با نیاز آبی بالا، سطح زیرکشت گندم و جو که نیاز آبی کمتری نسبت به زعفران دارند کاهش می‌یابد و بنابراین کاهشی در مصرف آب ایجاد نمی‌شود. بنابراین سیاست گسترش کشت زعفران توام با عدم کاهش مجموع سطح زیر کشت گندم و جو باشد و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده گردید که اعمال این سیاست باعث می‌شود که مصرف آب در هر سه شهرستان کاهش و درآمد کشاورزان به نحو مطلوبی افزایش یابد.
کشاورزی و علوم پایه
محمد کریمی فرزقی؛ حمیدرضا خزاعی؛ محمد کافی؛ احمد نظامی
چکیده
به منظور مقایسه تأثیر روشها و سطوح آبیاری بر سطح برگ و تولید بنه دختری در گیاه زعفران آزمایشی در سال زراعی 93-1392 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه جلگهرخ تربت حیدریه اجرا شد. عامل اصلی شامل سه روش آبیاری (کرتی، قطره‌ای و بارانی) و عامل فرعی سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی زعفران) ...
بیشتر
به منظور مقایسه تأثیر روشها و سطوح آبیاری بر سطح برگ و تولید بنه دختری در گیاه زعفران آزمایشی در سال زراعی 93-1392 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه جلگهرخ تربت حیدریه اجرا شد. عامل اصلی شامل سه روش آبیاری (کرتی، قطره‌ای و بارانی) و عامل فرعی سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی زعفران) بود. صفات مورد بررسی شامل وزن خشک، تعداد، قطر و طول برگ، وزن خشک، اندازه و تعداد بنه دختری و نیز وزن و طول غلاف بودند. نمونهبرداریهای آزمایش برای تعیین صفات برگ و غلاف در 10 اردیبهشت و برای تعیین صفات بنه در 10 خردادماه 93 انجام گرفت. نتایج نشان داد در تیمارهای روش آبیاری، بیشترین وزن خشک بنه، وزن برگ و غلاف، اندازه و تعداد بنه دختری، تعداد، قطر و طول برگ در روش آبیاری قطره‌ای مشاهده شد. همچنین بهترین عملکرد بنه نیز در روش آبیاری قطره‌ای و کمترین میزان این شاخص در روش آبیاری کرتی بهدست آمد، آبیاری زعفران به روش قطره‌ای باعث افزایش تعداد بنههای دختری نسبت به دو روش بارانی و کرتی (به ترتیب 10 و 34 درصد) شد. اثر سطوح آبیاری نیز بر اغلب صفات مورد بررسی معنیدار بود و بیشترین میزان عملکرد مربوط به سطح آبیاری 100 درصد و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار تأمین 50 درصد نیاز آبی بود، کاهش آبیاری از سطح 100 به 50 درصد نیاز آبی گیاه، تعداد بنههای دختری و وزن آ نها را شدیداً کاهش داد (به ترتیب 62 و 86 درصد). در مجموع بیشترین سطح فتوسنتزی گیاه زعفران و نیز حداکثر تعداد کل و وزن کل بنههای دختری در روش آبیاری قطره‌ای و در سطح تأمین 100 درصد نیاز آبی بهدست آمد.
