کشاورزی و علوم پایه
سید علیرضا موسوی؛ حسن فیضی؛ احمد احمدیان؛ ابراهیم ایزدی دربندی
چکیده
به منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندامهای زعفران بر رشد و جوانهزنی دو گونه علف هرز جوموشی و خاکشیر آزمایشی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تربت حیدریه در سال 1394 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل عصاره اندامهای زعفران در سه سطح برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه و ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندامهای زعفران بر رشد و جوانهزنی دو گونه علف هرز جوموشی و خاکشیر آزمایشی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تربت حیدریه در سال 1394 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل عصاره اندامهای زعفران در سه سطح برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه و غلظتهای مختلف هر عصاره در شش سطح (صفر، 1، 5/2، 5، 10 و 20 درصد) بودند. نتایج نشان داد که عصاره زعفران دارای آثار منفی بر رشد و پارامترهای جوانهزنی شامل طول و وزن ریشه، ساقه و گیاهچه، سرعت جوانهزنی، درصد جوانهزنی، شاخص بنیه بذر و تعداد بذر نرمال در هر دو گونه علف هرز بود. بیشترین سرعت جوانهزنی در علف هرز جوموشی (48/10) در کاربرد 5/2 درصد عصاره برگ و بنه به دست آمد. همچنین در این علف هرز بالاترین شاخص بنیه بذر با میانگین 75/21 در کاربرد 5/2 درصد عصاره برگ و کمترین آن با میانگین 75/10 در کاربرد 20 درصد عصاره برگ و بنه به دست آمد. در علف هرز خاکشیر بالاترین شاخص بنیه بذر (21) و تعداد بذر نرمال (75/15) به ترتیب در غلظت یک درصد عصاره برگ و بنه و غلظت 5/2 درصد عصاره بنه و کمترین آنها در 20 درصد عصاره برگ و بنه مشاهده شد. کاربرد عصاره برگ و بنه نسبت به عصاره برگ و بنه بهصورت جدا بهطور معنیداری باعث کاهش صفات جوانهزنی شد. بهطورکلی نتایج نشان داد که استفاده از عصاره زعفران در غلظتهای 10 و 20 درصد بهطور مؤثری سبب کاهش رشد و نمو علفهای هرز جوموشی و خاکشیر در مرحله جوانهزنی میشود.
کشاورزی و علوم پایه
سیدجواد حسینی واشان؛ احسان محمدیان؛ نظر افضلی
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی اثر افزودن عصاره هیدروالکلی زعفران بر عملکرد، اجزای لاشه و برخی فراسنجههای بیوشیمیایی خون بلدرچین چالش یافته با آفلاتوکسین ب 1 بود. بدین منظور تعداد 168 قطعه جوجه بلدرچین یکروزه بطور تصادفی در 28 پن در قالب طرح کاملاً تصادفی توزیع شدند. گروههای آزمایشی شامل سطوح 0، 3 و 6 میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین ب 1، گروه ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی اثر افزودن عصاره هیدروالکلی زعفران بر عملکرد، اجزای لاشه و برخی فراسنجههای بیوشیمیایی خون بلدرچین چالش یافته با آفلاتوکسین ب 1 بود. بدین منظور تعداد 168 قطعه جوجه بلدرچین یکروزه بطور تصادفی در 28 پن در قالب طرح کاملاً تصادفی توزیع شدند. گروههای آزمایشی شامل سطوح 0، 3 و 6 میلیگرم در کیلوگرم آفلاتوکسین ب 1، گروه حاوی 3 میلیگرم آفلاتوکسین ب 1 با 350 میلیگرم عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران، گروه حاوی 3 میلیگرم آفلاتوکسین ب 1 با 700 میلیگرم عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران، گروه حاوی 6 میلیگرم آفلاتوکسین ب 1 با 350 میلیگرم عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران، گروه حاوی 6 میلیگرم آفلاتوکسین ب 1 با 700 میلیگرم عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران بودند. هر گروه دارای 4 تکرار و 6 پرنده در هر تکرار بود. در 42 روزگی، دو قطعه پرنده از هر پن انتخاب، کشتار و وزن نسبی اجزای لاشه تعیین شد. نتایج نشان داد جوجههای آلوده با سطوح 3 و 6 آفلاتوکسین، از مصرف خوراک و افزایش وزن بدن کمتری در مقایسه با شاهد برخوردار بودند و افزودن سطوح 350 و 700 عصاره زعفران به جیره بلدرچین، بخشی از کاهش وزن بدنی و مصرف خوراک ناشی از آفلاتوکسین جبران گردید. ضریب تبدیل خوراک نیز در گروههای چالش یافته با سطوح 3 و 6 آفلاتوکسین بطور معنیداری افزایش یافت و افزودن 700 عصاره زعفران به سطح 3آفلاتوکسین باعث کاهش معنیدار ضریب تبدیل گردید. بترتیب افزایش وزن نسبی کبد و کاهش وزن نسبی بورس در جوجههای چالش یافته با سطوح 3 و 6آفلاتوکسین مشاهده شد. آفلاتوکسین بر وزن نسبی و طول نسبی روده تأثیر گذاشت. آفلاتوکسین باعث کاهش تریگلیسرید و کلسترول و افزایش فعالیت آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز خون گردید، بنابراین با توجه به هزینههای عصارهگیری، جهت کاهش اثرات منفی آفلاتوکسین در بلدرچین، افزودن سطح 350 میلیگرم عصاره هیدروالکلی زعفران به جیره بلدرچین، توصیه میشود.
کشاورزی و علوم پایه
مرجان سادات حسینی فرد؛ مجید قربانی جاوید؛ ایرج اله دادی؛ الیاس سلطانی
چکیده
زعفران یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است که نقش مهمی در صادرات غیرنفتی دارد. با وجود اینکه ایران بیشترین سطح زیر کشت را دارا میباشد ولی میزان عملکرد آن در مقایسه با تولید جهانی اندک است. این پژوهش بهمنظور بررسی عملکرد گل و خصوصیات کمّی بنههای دختری زعفران تحت تأثیر پرایمینگ تنظیمکنندههای رشد گیاهی و دو ...
بیشتر
زعفران یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است که نقش مهمی در صادرات غیرنفتی دارد. با وجود اینکه ایران بیشترین سطح زیر کشت را دارا میباشد ولی میزان عملکرد آن در مقایسه با تولید جهانی اندک است. این پژوهش بهمنظور بررسی عملکرد گل و خصوصیات کمّی بنههای دختری زعفران تحت تأثیر پرایمینگ تنظیمکنندههای رشد گیاهی و دو اندازه مختلف بنه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار، تحت شرایط گلدانی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران اجرا شد. بنههای بزرگ (10-8 گرم) و کوچک (5-3 گرم) مادری زعفران با اسیدجیبرلیک (GA3)، سایتوکینین (BA) و اکسین (IBA) با غلظت ppm250 به صورت مجزا و قبل از کاشت پرایمینگ هورمونی شدند. صفاتی از قبیل زمان شروع گلدهی، تعداد و عملکرد گل، وزنتر گل، وزنتر و خشک کلاله، تعداد و وزن بنههای دختری حاصل از بنههای مادری اندازهگیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد بنه بزرگ با وزن 8 الی 10 گرم در مقایسه با بنه کوچک در تمام صفات بهجز شروع گلدهی در سطح احتمال 1% تفاوت معنیدار دارد. کاربرد هورمون سایتوکینین در مقایسه با شاهد برای تمام صفات بهجز آغاز گلدهی و وزن بنههای دختری در سطح احتمال 1% تفاوت معنیدار نشان داد. کاربرد هورمون جیبرلین نیز گلدهی را تسریع نمود و در کورم مادری بزرگ وزن بنههای دختری را 56% نسبت به شاهد افزایش داد و با شاهد در سطح احتمال 1% اختلاف معنیدار داشت. اکسین (IBA) در صفت تعداد گل با شاهد اختلاف معنیدار نداشت و برای سایر صفات نیز باوجود اینکه از شاهد بهتر بود، با دو تیمار BA و GA3 دارای اختلاف معنیدار بود. بطورکلی نتایج نشان داد که کاربرد بنه مادری بزرگ بههمراه پرایمینگ هورمونی آنها با استفاده از BA و GA3 عملکرد گل و بنه زعفران را در سال اول بهبود خواهد بخشید.
کشاورزی و علوم پایه
جلال قنبری؛ غلامرضا خواجویی نژاد
چکیده
ظهور جوانه زعفران به فشردگی و ساختمان خاک حساس است. جرم مخصوص ظاهری خاک به عنوان مهمترین شاخص کیفیت فیزیکی خاک معرفی میشود. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار در بستر کاشت بر میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپهای زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهری خاک انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای ...
بیشتر
ظهور جوانه زعفران به فشردگی و ساختمان خاک حساس است. جرم مخصوص ظاهری خاک به عنوان مهمترین شاخص کیفیت فیزیکی خاک معرفی میشود. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار در بستر کاشت بر میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپهای زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهری خاک انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای کاشت (بدون افزودن ماده آلی (شاهد)، اختلاط 20 تن کمپوست در هکتار و اختلاط 10 تن کمپوست+ 8 تن بیوچار (مواد سلولزی درختان جنگلی) در هکتار) و اکوتیپهای مختلف زعفران (بجستان، استهبان، فردوس، گناباد، نطنز، قائن، سرایان، تربت حیدریه و زرند) بودند. دادههای حاصل از آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بین بسترهای کشت مورد تجزیه مرکب قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار، پارامترهای ظهور جوانه اصلی و جوانههای فرعی و همچنین پارامترهای رشد برگ را نسبت به شاهد بهبود داد. در بین اکوتیپها زرند، تربت حیدریه و استهبان نسبت به سایر اکوتیپها پاسخ متفاوتی از نظر درصد و سرعت ظهور جوانه اصلی به نوع بستر کاشت نشان دادند. تنوع قابل توجهی در بین اکوتیپها از نظر تمام پارامترهای مورد مطالعه مشاهده شد که بیانگر سازگاری اکوتیپها به شرایط اقلیمی منشأ بنه بود. بهطور کلی اکوتیپهای بجستان، فردوس و قائن از نظر سطح و وزن خشک برگ برتری نشان دادند. کمپوست و کمپوست-بیوچار بهطور معنیداری (12 درصد) موجب کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک نسبت به شاهد شدند. تجزیه رگرسیون خطی نشان داد بین جرم مخصوص ظاهری و پارامترهای مورد بررسی ارتباط منفی وجود داشت و کاهش معنیداری در تمام پارامترهای مورد بررسی با افزایش جرم مخصوص ظاهری مشاهده شد.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی قسمتی؛ محمد حسین امینی فرد؛ معصومه عبدالهی؛ معصومه شاکری
چکیده
بهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه دو علف هرز جو وحشی (Hordeum spontaeum) و مرغ (Agropayron repense) تحت تأثیر غلظتهای عصاره آبی بنه و برگ زعفران (.Crocus sativus L) دو آزمایش مجزا برای هریک از گونهها بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش ...
بیشتر
بهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه دو علف هرز جو وحشی (Hordeum spontaeum) و مرغ (Agropayron repense) تحت تأثیر غلظتهای عصاره آبی بنه و برگ زعفران (.Crocus sativus L) دو آزمایش مجزا برای هریک از گونهها بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو نوع اندام زعفران در دو سطح (برگ و بنه) و غلظت عصاره در پنج سطح (0، 0.5 ،1، 1.5 و 2 درصد وزنی- حجمی عصاره آبی) بود. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف عصاره برگ و بنه زعفران درصد جوانهزنی هر دو گونه علف هرز را کاهش داد. کمترین درصد و سرعت جوانهزنی جو وحشی و مرغ بهترتیب از تیمارهای دو درصد عصارهی برگ و دو درصد عصاره بنه حاصل شد. همچنین غلظتهای متفاوت عصاره برگ و بنه، شاخصهای طول ریشهچه، وزنتر گیاهچه و وزن خشک گیاهچه را بهطور معنیداری کاهش داد. برازش مدل لجستیک سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف عصاره آبی و درصد جوانهزنی بذور جو وحشی و مرغ را بهخوبی توجیه نمود. همچنین مقایسات گروهی بین عصاره برگ و بنه زعفران نشان داد که اثر بازدارندگی عصاره برگ و بنه برای هر دو علف هرز یکسان بوده و تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند. بهطورکلی نتایج نشان داد که عصاره برگ زعفران بیشترین تأثیر را بر جو وحشی و عصاره بنه بیشترین تأثیر را بر علف هرز مرغ داشتند. لذا نتایج این تحقیق، تأییدکننده این مطلب است که میتوان از اثرات دگرآسیبی زعفران، جهت کاهش این دو علف هرز در مزرعه بهره جست.
کشاورزی و علوم پایه
علی حسین نیا؛ عباس محمدی
چکیده
تولید زعفران، با ارزشترین گیاه دارویی و ادویهای شرق ایران، تحت تأثیر بیمارگرهای مختلفی قرار میگیرد. این تحقیق با هدف جداسازی، شناسایی و بررسی بیماریزایی جدایههای Alternaria alternata بهعنوان عامل پوسیدگی کورم و برگ گیاه زعفران، در سالهای 94-1393 با نمونهبرداری از خاک و بافتهای گیاهی نواحی مختلف دشت بیرجند صورت گرفت. جدایههای ...
بیشتر
تولید زعفران، با ارزشترین گیاه دارویی و ادویهای شرق ایران، تحت تأثیر بیمارگرهای مختلفی قرار میگیرد. این تحقیق با هدف جداسازی، شناسایی و بررسی بیماریزایی جدایههای Alternaria alternata بهعنوان عامل پوسیدگی کورم و برگ گیاه زعفران، در سالهای 94-1393 با نمونهبرداری از خاک و بافتهای گیاهی نواحی مختلف دشت بیرجند صورت گرفت. جدایههای قارچی به کمک محیط کشت عصاره سیبزمینی دکستروز آگار جداسازی و خصوصیات ریختشناسی آنها بر روی محیط کشت سیبزمینی هویج آگار بررسی شد. دیانآی ژنومی جدایههای قارچی به روش CTAB استخراج و زیر واحدهای ریبوزومی به کمک آغازگرهای ITS1 و ITS4 تکثیر گردیدند. آزمون بیماریزایی جدایهها بر روی گیاه زعفران به سه روش تلقیح برگهای بریدهشده، تلقیح کورم زعفران در شرایط آزمایشگاهی و تلقیح گیاه زعفران درون گلخانه انجام شد. بر اساس خصوصیات ریختشناسی، 80 جدایه A. alternata در این تحقیق از دشت بیرجند شامل شهرستانهای بیرجند، خوسف و سربیشه جداسازی گردیدند. در آزمونهای بیماریزایی، پس از 3 تا 5 روز، برگهای بریدهشده در محل تلقیح ابتدا کلروز و سپس نکروز بافتها مشاهده گردید. کورمها در محل تلقیح پوسیدهشده و برگهای گیاهان تلقیحشده در گلخانه نیز دچار زردی و خشکیدگی شدند. شدت پوسیدگی و توسعه آن در جدایههای مختلف تقریباً یکسان و پس 5 از روز غدههای آلوده، پوسیدهشده و بافت برگها نکروزه گردیدند. توالی ناحیه ITS جدایهها 100 درصد با توالی جدایههای A. alternata بانک ژن شباهت داشتند و در شجره فیلوژنتیکی با آنها در یک گروه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که A. alternata پتانسیل ایجاد پوسیدگی کورم، لکهبرگی، کلروز و نکروز برگهای زعفران را در صورت وجود شرایط بیماریزایی، دارا است. این تحقیق اولین گزارش از بیماریزایی این قارچ روی بافتهای مختلف زعفران در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه است.
کشاورزی و علوم پایه
علی اصغر ارمک؛ حسن فیضی؛ مسعود علی پناه
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بهعنوان عامل اصلی و مصرف منابع ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بهعنوان عامل اصلی و مصرف منابع کودی مختلف شامل بیومیک (نانو)، سوپرهیومیک، ترکیب سوپرهیومیک و بیومیک، هیومیفول (نوعی کود هیومیکی)، نیتروکارا (نوعی کود زیستی) و عدم مصرف کود بهعنوان عامل فرعی بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار بودند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد گل در هر کرت، وزن خشک گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک خامه، وزن خشک گلبرگ با کاسبرگ بودند. آنالیز دادههای حاصل از آزمایش نشان داد که اثر سال و اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. اثر سطوح مصرف کود نیتروژن بر تمامی صفات اندازهگیری شده بهجز تعداد گل، وزن خشک خامه، میانگین وزن خشک خامه و میانگین وزن خشک کلاله، در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار بود، بهطوریکه وزن خشک گلبرگ و کاسبرگ در تیمار کودی بیومیک (7/34 گرم بر مترمربع) به میزان ۵/78 درصد نسبت به تیمار کود شاهد (۵/19 گرم بر مترمربع) بیشترین افزایش را داشت. تیمار کودی ترکیبی سوپرهیومیک + بیومیک در صفت وزن خشک کلاله (5/2 گرم بر مترمربع) بیشترین عملکرد را نسبت به تیمار شاهد (4/1 گرم بر مترمربع) داشت. تیمار کودی سوپرهیومیک وزن خشک کلاله را ۹/49 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. به نظر میرسد استفاده از کودهای هیومیک، زیستی و نانو تأثیر خوبی بر عملکرد زعفران داشته است.
کشاورزی و علوم پایه
مجید رستمی؛ معصومه ملکی؛ علیرضا عفتی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر نانو کودهای مختلف بر برخی صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دانشگاه ملایر در سال زراعی 94-1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نانو کودهای تک عنصرهی آهن، منگنز، بُر، پتاسیم، روی و شاهد بودند که با غلظت دو در هزار و بهصورت محلولپاشی جهت بهبود وضعیت ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر نانو کودهای مختلف بر برخی صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دانشگاه ملایر در سال زراعی 94-1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نانو کودهای تک عنصرهی آهن، منگنز، بُر، پتاسیم، روی و شاهد بودند که با غلظت دو در هزار و بهصورت محلولپاشی جهت بهبود وضعیت تغذیه گیاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بهدستآمده نشان داد که اثر محلولپاشی نانو کودها روی میزان محتوای نسبی آب، قند احیاکننده و قندهای غیر احیاکننده معنیدار بود. نانو کودهای مختلف از نظر کلروفیل a و کلروفیل کل اختلاف معنیداری با تیمار شاهد نداشتند با اینوجود بیشترین میزان کلروفیل a (mg.g-1 Fw 53/1) در تیمار نانو کود آهن و کمترین میزان آن (mg.g-1 Fw 93/0) در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد. تیمارهای آزمایشی تأثیر معنیداری بر میزان کلروفیل b و آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز نداشتند. علاوه بر این تأثیر نانو کودهای مختلف بر میزان پروتئین و فنل معنیدار بود. بیشترین میزان پروتئین (mg.g-1 Fw 56/1) در تیمارهای نانو کود پتاسیم و بُر با 12 درصد افزایش نسبت به شاهد مشاهده شد و کمترین میزان پروتئین برگ (mg.g-1 Fw 36/1) در تیمار نانو کود آهن به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد سه درصد کاهش نشان داد. بیشترین میزان فنل (mg.g-1 Dw 27/0) با 5/10 درصد افزایش نسبت به شاهد در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد و فقط اختلاف این تیمار با شاهد معنیدار بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر میرسد که کاربرد کلیه نانو کودهای مورد مطالعه با غلظت یکسان از لحاظ علمی قابل توصیه نیست.
کشاورزی و علوم پایه
محمود غلامی؛ محمد کافی؛ حمیدرضا خزاعی
چکیده
بهمنظور بررسی رابطه منبع و مخزن بین برگ و بنه زعفران، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سالهای 1392و 1393 در یک مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان اشکذر یزد به اجرا درآمد. در این آزمایش سطوح آبیاری شامل 100%، 75% و 50% نیاز آبی و تیمار مدیریت کودی شامل شاهد، 10 تن در هکتار کود دامی یا ورمیکمپوست بهصورت توزیع روی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی رابطه منبع و مخزن بین برگ و بنه زعفران، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سالهای 1392و 1393 در یک مزرعه آزمایشی واقع در شهرستان اشکذر یزد به اجرا درآمد. در این آزمایش سطوح آبیاری شامل 100%، 75% و 50% نیاز آبی و تیمار مدیریت کودی شامل شاهد، 10 تن در هکتار کود دامی یا ورمیکمپوست بهصورت توزیع روی سطح خاک، 5 و 10 تن در هکتار ورمیکمپوست بهصورت ردیفی در زیر ردیفهای کاشت، 10 لیتر در هکتار هیومستر سفرون در یک نوبت و در دو نوبت پس از گلدهی بودند. ضریب همبستگی پیرسون بین دادههای حاصل از طول برگ با وزن بزرگترین بنه بهدست آمده در پایان سال اول محاسبه و منحنی تغییرات این ضرایب برحسب زمان رسم گردید. نتایج نشان داد که تا حدود 40 روز پس از سبز شدن، ضریب همبستگی کاهش و پس از آن افزایش مییابد. ضریب همبستگی از حدود 80 روز پس از سبز شدن، به حداکثر مقدار رسید و تا پایان دوره رشد تقریباً ثابت ماند. همچنین بیشترین عملکرد بنه با مصرف 10 تن در هکتار ورمیکمپوست بهصورت ردیفی در زیر ردیفهای کاشت بهدست آمد. از بین تیمارهای آبیاری نیز بهترین نتایج در آبیاری کامل (عدم اعمال تنش آبی) حاصل شد.
کشاورزی و علوم پایه
محمدعلی بهدانی؛ غلامرضا زمانی؛ حمید رضا فلاحی؛ محمدحسن سیاری زهان؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه ...
بیشتر
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه سال 1395 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. به منظور انطباق تیمارهای آزمایشی با قوانین کشاورزی ارگانیک، طول دورة گذاری معادل با 24 ماه قبل از کاشت در این پژوهش در نظر گرفته شد و در طی آن از مصرف نهادههای ممنوعه پرهیز شد. بر اساس نتایج تجزیة واریانس اثر تیمارهای آزمایشی بر اکثر صفات مربوط به رشد بنههای دختری معنیدار بود. مقایسة میانگین تیمارها نشان داد که میزان تفاوتها در درون هر نظام کاشت بسیار ناچیز، ولی مقدار تفاوت بین دو نظام کاشت رایج و ارگانیک قابل توجه بود. وزن کل بنههای موجود در هر کلون و تعداد جوانههای گلدهنده به ازای هر بنه در نظامهای کاشت ارگانیک بهطور متوسط حدود 40 درصد بیشتر از نظامهای کاشت رایج بود. مقادیر متوسط وزن تکبنه نیز برای سیستمهای ارگانیک و رایج به ترتیب 75/4 و 54/2 گرم تعیین شد. در نظام کاشت ارگانیک درصد بنههای دختری با وزن کمتر از 5 گرم کمتر از نظام کاشت رایج بود (70 درصد در مقابل 84 درصد)، در حالیکه در نظام کاشت مذکور درصد بنههای دختری دارای وزن 5 تا 10 گرم (5/14 در مقابل 13 درصد) و بیش از 10 گرم (16 در مقابل 3 درصد) بیشتر از سیستم کاشت رایج بود. متوسط تعداد جوانة گل دهنده در هر بنه همبستگی معنیداری با وزن کل بنههای موجود در هر کلون (**58/0)، میانگین وزن تک بنه (**64/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**57/0-) و درشت (**61/0) موجود در هر کلون نشان داد. بر اساس ضرایب همبستگی، میانگین وزن تک بنه نیز ارتباطی قوی با تعداد بنة موجود در هر کلون (**55/0-)، وزن بنههای موجود در هر کلون (**73/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**89/0-) و درشت (**81/0) موجود در هر کلون داشت. در مجموع، استفاده از مدیریت ارگانیک در مقایسه با نظام زراعی رایج تأثیر مطلوبی بر بهبود صفات رشدی بنههای دختری زعفران به خصوص میانگین وزن بنه و تعداد جوانههای دارای پتانسیل گلدهی اعمال نمود.
کشاورزی و علوم پایه
لورین علی احمد؛ علی سروش زاده؛ علی مختصی بیدگلی
چکیده
با وجود اینکه زعفران یکی از گرانترین گیاهان دارویی در جهان است، اما تاکنون در مورد تولید آن در کشت عمودی مطالعهای انجام نشده است. بنابراین رشد و تولید زعفران در دو سیستم کشت متفاوت (عمودی و افقی) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1393-1392 مورد مقایسه قرار گرفت. بنههای زعفران در سیستم کشت عمودی در کیسههای پارچهای ...
بیشتر
با وجود اینکه زعفران یکی از گرانترین گیاهان دارویی در جهان است، اما تاکنون در مورد تولید آن در کشت عمودی مطالعهای انجام نشده است. بنابراین رشد و تولید زعفران در دو سیستم کشت متفاوت (عمودی و افقی) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1393-1392 مورد مقایسه قرار گرفت. بنههای زعفران در سیستم کشت عمودی در کیسههای پارچهای در یک مکعب که ابعاد هر وجه آن 5/1 در 5/1 متر بود کشت شدند. در کشت افقی در مزرعه بنهها در سه کرت که مساحت هر کرت 25/2 مترمربع بود کشت شدند. نتایج نشان داد که در سال اول رشد تعداد گل، وزن خشک گل و وزن خشک کلاله در واحد سطح در سیستم کشت عمودی به ترتیب 10 گل، 34/347 و 56 میلیگرم در مترمربع بود که بهطور معنیداری تقریباً سه برابر بیشتر از کشت افقی بود. در مقابل در سیستم کشت افقی تعداد و وزن خشک بنههای دختری (به ترتیب 4/2 عدد و 36/0 گرم در بوته)، وزن خشک بنههای مرکزی (88/0 گرم در بوته) و وزن خشک برگ و ریشه بهطور معنیداری بیشتر از کشت عمودی بود، ولی حداکثر طول برگ در کشت عمودی نسبت به کشت افقی بیشتر بود. لذا میتوان نتیجهگیری کرد که از سیستم کشت عمودی برای افزایش محصول زعفران در سال اول استفاده کرد؛ اما باید در مورد بهبود وزن خشک بنههای دختری جانبی و وزن خشک بنههای مرکزی در این سیستم تحقیق بیشتر انجام داد.
کشاورزی و علوم پایه
مهسا اقحوانی شجری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ علیرضا کوچکی
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد گل و بنه زعفران و نیز جمعیت علفهای هرز در مزرعه زعفران تحت تأثیر برخی گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شش گونه گیاه پوششی جو، شبدر ایرانی، شنبلیله، خلر، کلزا و منداب و تیمار ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد گل و بنه زعفران و نیز جمعیت علفهای هرز در مزرعه زعفران تحت تأثیر برخی گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شش گونه گیاه پوششی جو، شبدر ایرانی، شنبلیله، خلر، کلزا و منداب و تیمار شاهد بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثر مثبت و معنیدار گیاهان پوششی بر تمامی شاخصهای موردمطالعه بود. بیشترین تعداد گل در واحد سطح (23 عدد در متر مربع)، وزن تر گل (88/61 کیلوگرم در هکتار) و وزن خشک کلاله (990/0 کیلوگرم در هکتار) در شرایط کشت گیاه پوششی کلزا مشاهده شد و در ارتباط با وزن خشک کلاله زعفران، تیمار شاهد 41 درصد در مقایسه با کشت انواع گیاهان پوششی برتری داشت. علاوه بر این، حداکثر وزن کل بنههای دختری و وزن بنههای دختری بدون فلس در هر کلون در شرایط عدم کشت گیاه پوششی و پس از آن در شرایط کشت گیاه کلزا مشاهده شد. کشت گیاهان پوششی نیز بهطور متوسط 17 درصد در مقایسه با تیمار شاهد در خصوص تعداد بنههای دختری در هر کلون برتری نشان داد. با این وجود کمترین مقدار تمامی خصوصیات کمی گل و بنه زعفران در شرایط کشت جو بدست آمد. نتایج بیانگر آن بود که اگرچه در بین تیمارهای گیاه پوششی، حداکثر مقدار تمامی ویژگیهای مربوط به گل و بنه زعفران به ترتیب متعلق به خانواده شب بو، بقولات و گندمیان بود، اما کمترین تعداد علفهای هرز به ترتیب به خانوادههای گندمیان، شب بو، بقولات و در نهایت تیمار شاهد اختصاص یافت. بنابراین، نتایج حاکی از عدم برتری کشت گیاهان پوششی بجز گیاه پوششی کلزا در مقایسه با شاهد در خصوص بهبود شاخصهای گل و بنه زعفران بود.
کشاورزی و علوم پایه
مانی جباری؛ مهدی خیاط؛ حمید رضا فلاحی؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
زعفران یکی از با ارزشترین گیاهان دارویی ایران است که در حوزة پراکنش خود تحت تأثیر برخی از تنشهای محیطی میباشد. بنابراین، مصرف ترکیبات هورمونی و غذایی میتواند ضمن کاهش آثار سوء تنش، موجبات افزایش رشد و عملکرد گیاه را فراهم سازد. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار با هدف بررسی اثر غوطهوریِ ...
بیشتر
زعفران یکی از با ارزشترین گیاهان دارویی ایران است که در حوزة پراکنش خود تحت تأثیر برخی از تنشهای محیطی میباشد. بنابراین، مصرف ترکیبات هورمونی و غذایی میتواند ضمن کاهش آثار سوء تنش، موجبات افزایش رشد و عملکرد گیاه را فراهم سازد. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار با هدف بررسی اثر غوطهوریِ بنههای مادری زعفران در سطوح مختلف اسید سالیسیلیک (5/0، 1 و 2 میلی مولار) و نیترات پتاسیم (250، 500، 1000 میلیگرم بر لیتر) به همراه تیمار شاهد (آب مقطر به عنوان سطح صفر برای هر یک از ترکیبات مورد استفاده) روی برخی صفات مرتبط با رشد رویشی و زایشیِ زعفران در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند در سال زراعی 1394 اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل وزنتر گل، وزنتر گلبرگ، وزنتر کلاله، طول کلاله، طول برگ، وزن و قطر بنة مادری و دختری، میزان کلروفیل کل و فلورسانس کلروفیل (با هدف بررسی تأثیر تیمارهای آزمایشی بر خسارت احتمالیِ ناشی از تنش گرمای تابستانه) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان Fv، Fv/Fm،F'v/F'm (بهترتیب 117، 27/0 و 44/0)، کلروفیل کل (85/0 میکروگرم بر گرم وزنتر)، وزنترگل، وزنترگلبرگ، وزنترکلاله (به ترتیب 9/36، 1/32 و 2/4 گرم در متر مربع)، طول کلاله و طول برگ (بهترتیب 6/29 میلیمتر و 7/37 سانتیمتر) در تیمار غوطهوریِ بنه در محلول 2 میلیمولار اسید سالیسیلیک و بیشترین میزان F'm به مقدار 434 در سطح 5/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک به دست آمد. تیمار مصرف 1000 میلیگرم بر لیتر نیترات پتاسیم نیز به ترتیب موجب افزایش 19 و 30 درصدیِ مقادیر قطر و وزن بنه دختری گردید. در مجموع، نتایج این آزمایش نشان داد که غوطهوری بنههای مادری زعفران در محلولهای اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم موجب بهبود رشد و عملکرد زعفران میشود.
کشاورزی و علوم پایه
سعیده مداحی؛ مهدی پارسا؛ مرتضی گلدانی؛ محمد کافی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کود شیمایی و کودهای آلی بههمراه مصرف میکروارگانیسمهای مؤثر (EM) بر خصوصیات بنهی زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در شهر ریوش اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل 1-کود شیمایی (حاوی 12 درصد ازت از منبع اوره و نیترات، 8 درصد فسفر، 4 درصد پتاسیم و کلاتهای آهن، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر کود شیمایی و کودهای آلی بههمراه مصرف میکروارگانیسمهای مؤثر (EM) بر خصوصیات بنهی زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در شهر ریوش اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل 1-کود شیمایی (حاوی 12 درصد ازت از منبع اوره و نیترات، 8 درصد فسفر، 4 درصد پتاسیم و کلاتهای آهن، روی، منگنز و مس) 2- کود دامی 40 تن در هکتار 3- کود دامی 40 تن در هکتار+ EM 4- کود دامی 80 تن در هکتار 5- کود دامی 80 تن در هکتار+EM 6- ورمیکمپوست 10 تن در هکتار 7- ورمیکمپوست 10 تن در هکتار+EM 8- ورمیکمپوست 15 تن در هکتار 9- ورمیکمپوست 15 تن در هکتار+EM 10- ورمیکمپوست 20 تن در هکتار 11- ورمیکمپوست 20 تن در هکتار+EM 12- ورمیواش 13- ورمیواش+EM 14- کود دامی 40 تن در هکتار+ورمیواش 15- کود دامی 40 تن در هکتار+ ورمیواش+EM و 16- شاهد (عدم مصرف کود) بود.نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثرات معنیدار تیمارهای کودی بر صفات مورد بررسی زعفران به استثنای تعداد کل بنههای دختری بود.بر اساس نتایج آزمایش، بیشترین افزایش در عملکرد کل بنههای دختری (715 گرم در مترمربع)، تعداد بنههای دختری بیشتر از 8 گرم (57 بنه در مترمربع)، در نتیجهی کاربرد کود شیمیایی حاصل شد که این تأثیر با اثر کود دامی 40 تن در هکتار+ورمیواش+EM برابری کرد. بر اساس نتایج مقایسات گروهی کاربرد EM همراه با ورمیکمپوست و کود دامی نسبت به مصرف ورمیکمپوست و کود دامی به تنهایی بهطور معنیداری باعث کاهش صفات مورد بررسی زعفران شد.
کشاورزی و علوم پایه
فریده احمدی؛ محمد حسین امینی فرد؛ مهدی خیاط؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
به منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و تراکم کاشت بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران sativus L.) (Crocus آزمایشی در سال 1394 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش، شامل چهار سطح اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) و سه سطح تراکم کاشت (50، 75 و 100 بنه در مترمربع) ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و تراکم کاشت بر فعالیت آنتیاکسیدانی و مواد مؤثره زعفران sativus L.) (Crocus آزمایشی در سال 1394 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش، شامل چهار سطح اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) و سه سطح تراکم کاشت (50، 75 و 100 بنه در مترمربع) با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای مورد بررسی، اثر معنیداری بر فعالیت آنتیاکسیدانآنتیاکسیدانی گلبرگ (آنتیاکسیدان، فنول و آنتوسیانین) و مواد مؤثره زعفران (پیکروسین، سافرانال و کروسین) داشتند. بیشترین میزان آنتیاکسیدان (78/69 درصد) در تیمار 5 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم 50 بنه در مترمربع مشاهده شد، اما محتوی فنول تحت تأثیر تیمارهای آزمایش قرار نگرفت. همچنین بالاترین میزان آنتوسیانین (40/46 میلیگرم در صد گرم وزن خشک) با کاربرد 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم کاشت 75 بنه در مترمربع به دست آمد. نتایج مواد مؤثره زعفران نشان داد، که بیشترین عملکرد پیکروسین (60/40 درصد) در تیمار 15 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم کاشت 75 بنه در مترمربع بدست آمد. همچنین بالاترین مقدار سافرانال (17/20 درصد) و کروسین (57/55 درصد) با کاربرد 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و کمترین آنها در تیمار شاهد (70/15 درصد) و (12/43 درصد) مشاهده شد. بهطور کلی، نتایج بیانگر تأثیر مثبت اسید هیومیک و تراکم کاشت بر فعالیت آنتیاکسیدان و مواد مؤثره زعفران بود.
کشاورزی و علوم پایه
زهره قلی زاده؛ محمد حسین امینی فرد؛ محمد حسن سیاری زهان
چکیده
مدیریت تغذیه و اندازه بنه مادری، از مهمترین عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد زعفران به شمار میروند. به منظور بررسی اثر کمپوست زباله شهری و وزن بنه مادری بر شاخصهای عملکرد گل و ویژگیهای رشدی بنه زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ...
بیشتر
مدیریت تغذیه و اندازه بنه مادری، از مهمترین عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد زعفران به شمار میروند. به منظور بررسی اثر کمپوست زباله شهری و وزن بنه مادری بر شاخصهای عملکرد گل و ویژگیهای رشدی بنه زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 سطح کمپوست زباله شهری (0، 5، 10 و 20 تن در هکتار) و 3 سطح وزن بنه مادری (شامل گروههای وزنی 4-1/0، 8-1/4 و 12-1/8 گرم) و در 3 تکرار اجرا گردید. صفاتی نظیر تعداد و عملکرد گل تر، طول و وزن کلاله، وزن بنه، تعداد بنه دختری و تعداد جوانه در بنه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کمپوست زباله شهری بر وزن بنه همراه با فلس، تعداد بنه دختری و عملکرد گل تر و کلاله تأثیر معنیداری داشت، بطوریکه بالاترین وزن بنه همراه بافلس و تعداد بنه دختری (به ترتیب، 33/21 گرم در بنه و 11/2 عدد) از تیمار 10 تن در هکتار و پایینترین آنها (47/16 گرم در بنه و 66/1 عدد) در شاهد به دست آمد. وزن بنههای مادری نیز، عملکرد گل وکلاله، وزن بنه و قطر بنه دختری را تحت تأثیر معنی دار خود قرار داد، بطوریکه بالاترین وزن تازه و خشک کلاله (به ترتیب، 31/0 و 11/0 گرم در متر مربع) از بنههای 12-1/8 گرم و کمترین آنها (06/0 و 03/0 گرم در متر مربع) از بنههای 4-1/0 گرم بدست آمد. همچنین، اثر برهمکنش وزن بنه و کمپوست زباله شهری بر عملکرد گل و کلاله زعفران معنیدار گردید، بطوریکه بیشترین عملکرد گل و کلاله تر (به ترتیب 36/9 و 41/0 گرم در متر مربع) از تیمار 10 تن در هکتار کمپوست و بنههای 12-1/8 گرم بدست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از کمپوست زباله شهری (10 تن در هکتار) و بنههای مادری درشت (12-1/8 گرم) به عنوان مؤثرترین تیمارها در این آزمایش، میتوانند نقش مؤثری در افزایش رشد بنه و عملکرد گل زعفران داشته باشند.
کشاورزی و علوم پایه
عباس خاشعی سیوکی؛ محسن احمدی؛ سیدرضا هاشمی؛ امین چالاک
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی نیمه گرمسیری و گرانبها است که توسط بنه تکثیر میشود. با توجه به اهمیت وزن بنه در عملکرد زعفران، بررسی اثر عوامل مختلف ازجمله تنش آبی بربنه اهمیت مییابد. بدین منظور تحقیقی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سالهای 1394-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمار زئولیت ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی نیمه گرمسیری و گرانبها است که توسط بنه تکثیر میشود. با توجه به اهمیت وزن بنه در عملکرد زعفران، بررسی اثر عوامل مختلف ازجمله تنش آبی بربنه اهمیت مییابد. بدین منظور تحقیقی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سالهای 1394-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمار زئولیت در چهار سطح (Z0: صفر، Z1: 5/0، Z2: 1 و Z3: 2 درصد وزنی) و تیمار آبیاری در سه سطح (I1: آبیاری سنتی، I2: آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبتی و I3: آبیاری کامل) در سه تکرار در نظر گرفتهشدند. نتایج نشانداد که سطح مصرف زئولیت اثر معنیداری بر متوسط وزن بنه، تعداد بنه با وزن کمتر از 2 گرم، تعداد بنه با وزن بین 6 تا 8 گرم و تعداد بنه خواهری داشت (P≤0.01). مدیریت آبیاری نیز اثر معنیداری بر متوسط وزن بنه (P≤0.01)، تعداد بنه با وزن بین 6 تا 8 گرم و تعداد بنه خواهری داشت (P≤0.05). وزن بنه در تیمارهای بدون کاربرد زئولیت (Z0I1، Z0I2 و Z0I3) نسبت به Z3I3 کاهش معنیداری داشتند (P≤0.05). همچنین تیمارهای Z3I3، Z3I2 و Z1I3 بیشترین و تیمارهای Z0I1 و Z0I2 کمترین تعداد بنههای خواهری را داشتند. با در نظر گرفتن کاهش مصرف زئولیت و آب آبیاری، تیمار Z2I1 را میتوان بهعنوان مناسبترین تیمار پیشنهاد کرد بهطوریکه وزن بنه را نسبت به تیمارهای Z0I1، Z0I2 و Z0I3 به ترتیب 64/26، 88/23 و 81/17 درصد افزایش داد.
کشاورزی و علوم پایه
معصومه وکیلی قرطاول؛ سعیده علیزاده سالطه
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین و مشتقهاى کروستین تشکیل میدهند. زعفران موارد استفاده مختلفی دارد، از جمله در صنایع غذایی به عنوان عامل عطر و طعم و همچنین در صنایع دارویی به عنوان ضد ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین و مشتقهاى کروستین تشکیل میدهند. زعفران موارد استفاده مختلفی دارد، از جمله در صنایع غذایی به عنوان عامل عطر و طعم و همچنین در صنایع دارویی به عنوان ضد اسپاسم، ضد نفخ، آرامبخش، ضد افسردگی و بیماریهای قلبی. در این پژوهش، نمونههای زعفران از شهرستان مرند با ارتفاع 1360 متر و کاشمر با ارتفاع 1000 متر از سطح دریا جمعآوری شدند و در شرایط مناسب و یکسان خشک گردیدند. همچنین نمونه تجاری از شرکت معروف بستهبندی زعفران در بازار نیز تهیه گردید. میزان ترکیبات مؤثره نمونههای زعفران شامل؛ کروسین، پیکروکروسین و سافرانال مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، در نمونههای جمعآوری شده از مرند، بیشترین میزان ترکیبات کروسین و پیکروکروسین مشاهده گردید (میزان جذب به ترتیب 306 و 118). همچنین فعالیت آنتیاکسیدانی نمونههای زعفران نیز به روش احیای رادیکال آزاد DPPH اندازهگیری شد. نتایج بهدست آمده نشان داد که زعفران اکوتیپ مرند میزان ترکیبات مؤثره و فعالیت آنتیاکسیدانی بیشتری نسبت به اکوتیپ کاشمر دارد. بطور کلی با توجه به خشکی روزافزون و مسئله کم آبی در منطقه آذربایجان و کیفیت بالای زعفران برداشت شده از زعفرانزارهای شهرستان مرند، زعفران میتواند به عنوان محصولی جهت کشت و کار وسیع در این منطقه قابل توصیه باشد.
کشاورزی و علوم پایه
سمیه حیدری؛ مریم خلیلی
چکیده
اصلیترین عامل ایجاد قدرت رنگی در زعفران ترکیبی به نام کروسین به فرمول شیمیایی C44H64O24 است. کروسین یکی از چند کاروتنویید محدود موجود در طبیعت است که بهآسانی در آب حل میشود. این حلالیت یکی از دلایل کاربرد وسیع آن بهعنوان رنگ دهنده در مواد غذایی و دارویی نسبت به سایر کاروتنوییدها میباشد. قدرت رنگی زعفران یکی از پارامترهای عمده تعیین ...
بیشتر
اصلیترین عامل ایجاد قدرت رنگی در زعفران ترکیبی به نام کروسین به فرمول شیمیایی C44H64O24 است. کروسین یکی از چند کاروتنویید محدود موجود در طبیعت است که بهآسانی در آب حل میشود. این حلالیت یکی از دلایل کاربرد وسیع آن بهعنوان رنگ دهنده در مواد غذایی و دارویی نسبت به سایر کاروتنوییدها میباشد. قدرت رنگی زعفران یکی از پارامترهای عمده تعیین کننده کیفیت زعفران میباشد که با اندازهگیری میزان کروسین موجود در آن مورد ارزیابی قرار میگیرد. روش میکرو استخراج مورد استفاده در این تحقیق از جدیدترین و سادهترین روشهای میکرو استخراج است که میتواند با موفقیت برای پیش تغلیظ و جداسازی کروسین در نمونه زعفران بکار رود. سرعت، ارزانی و آنالیز آسان در طیف سنجی UV-Vis مورد استفاده در اندازهگیری کروسین نسبت به سایر روشهای اندازهگیری، از مزایای این روش است. بررسیها نشانداد که نوع و حجم حلال پخشی و حلال استخراج در بازده استخراج تأثیر بسزایی دارد. در این پژوهش از استون به عنوان حلال پخشی و دیکلرومتان به عنوان حلال استخراج استفاده شد. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون در دامنه 00001/0-15/0 میکروگرم بر میلیلیتر خطی بوده و حد تشخیص روش 000008/0 میکروگرم بر میلیلیتر است. روش پیشنهادی تحت شرایط بهینه برای اندازهگیری کروسین نمونههای زعفران مناطق مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و درصد بازیابی بسیار خوبی با خطای کم محاسبه شده است.
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی؛ سید محمد سیدی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی است که از نظر بیولوژیکی یک ساله است، اما میتواند در شرایط زراعی به عنوان گیاهی چند ساله مورد کشت قرار گیرد. وجود اختلالات سیتولوژیکی به صورت ژنوم تریپلوئیدی و نیز خود ناسازگاری، عوامل ایجاد پدیده عقیمی در زعفران میباشند. از این رو، رشد زعفران هر ساله از طریق مناطق مریستمی که در سطح بنه مادری قرار دارد، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی است که از نظر بیولوژیکی یک ساله است، اما میتواند در شرایط زراعی به عنوان گیاهی چند ساله مورد کشت قرار گیرد. وجود اختلالات سیتولوژیکی به صورت ژنوم تریپلوئیدی و نیز خود ناسازگاری، عوامل ایجاد پدیده عقیمی در زعفران میباشند. از این رو، رشد زعفران هر ساله از طریق مناطق مریستمی که در سطح بنه مادری قرار دارد، انجام میشود. با فعال شدن این مریستمها رشد بنههای دختری در سطح بنه مادری آغاز میگردد. همزمان با رشد بنههای دختری در طی فصل رشد، بنه مادری به تدریج رو به تحلیل میرود. هر بنه دختری تشکیل شده نیز به نوبه خود در فصل بعد، یک بنه مادری تلقی میشود که میتواند جهت کشت مجدد استفاده شود. به دلیل ماهیت رشد چند ساله زعفران در شرایط زراعی، تحلیل بنههای مادری در طی فصل رشد و انتقال عناصر غذایی از اندامهای هوایی به بنههای دختری در انتهای هر فصل رشد، مطالعه مکانیسم جذب و کارایی مصرف نیتروژن و فسفر در زعفران پیچیدهتر از گیاهان یکساله و یا دو ساله میباشد. در این مقاله ابتدا به توصیف مکانیسم جذب نیتروژن و فسفر در اندامهای هوایی و بنههای گیاه پرداخته شده است. در ادامه مهمترین عوامل مؤثر در بهبود کارایی مصرف نیتروژن و فسفر در زعفران و ارتباط بین کارایی مصرف نیتروژن و فسفر مورد بررسی قرار گرفته اند.
کشاورزی و علوم پایه
حسن ریوندی؛ حمید مروی؛ متین جامی معینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، مصرف خاکی EM و محلولپاشی EM و فاکتور فرعی شامل مصرف کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح عدم مصرف، مصرف خاکی اسید هیومیک، مصرف خاکی کود 20, 20, 20+TE و مصرف خاکی اسید هیومیک + مصرف خاکی 20, 20, 20+TE بودند. نتایج نشان داد که مصرف خاکی و محلولپاشی EM ارتفاع بوته را تحت تأثیر قرار نداد، اما باعث افزایش معنیدار تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در هر بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف EM گردید. متوسط وزن بنه در واکنش به مصرف خاکی و محلولپاشی EM کاهش یافت. بیشترین تعداد بنه (33/220 در مترمربع)، عملکرد بنه (33/1023 گرم در مترمربع) و وزن خشک اندام هوایی (02/43 گرم در مترمربع) در تیمار مصرف خاکی EM، بیشترین تعداد جوانه در بنه (68/8) در تیمار محلولپاشی EM و بیشترین متوسط وزن بنه (10/5 گرم) در شرایط عدم مصرف EM به دست آمد. استفاده از کود 20, 20, 20+TE و همچنین مصرف تلفیقی اسید هیومیک و کود 20, 20, 20+TE باعث افزایش تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف کود و همچنین مصرف خاکی اسید هیومیک گردید. بیشترین متوسط وزن بنه در تیمار مصرف خاکی اسید هیومیک بهدست آمد. مصرف خاکی و محلولپاشی EM باعث بهبود واکنش ویژگیهای رشدی زعفران به مصرف کودهای آلی و شیمیایی گردید. با توجه به نتایج، مصرف خاکی EM و کود 20, 20, 20+TE جهت تولید حداکثر عملکرد بنه در زعفران قابل توصیه میباشد.
کشاورزی و علوم پایه
مهدی بشیری؛ امیر سالاری
چکیده
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیتهای اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیلیابی اراضی مستعد با استفاده از روشهای دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنهبندی اقلیمی ...
بیشتر
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیتهای اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیلیابی اراضی مستعد با استفاده از روشهای دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنهبندی اقلیمی اراضی کشاورزی استان خراسان رضوی برای کشت زعفران، از روشهای درونیابی زمینآمار استفاده شد. بدین منظور ابتدا نیازهای اقلیمی زعفران با استفاده از منابع علمی موجود تعیین و با توجه به آمار عملکرد محصول در سطح 8 شهرستان استان خراسان رضوی طی دوره 20 ساله 88-1368 و با لحاظ کردن 11 پارامتر اقلیمی که در مراحل رشد و گلدهی زعفران موثر هستند، اقدام به مدلسازی مکانی و درونیابی مناطق مستعد کشت گردید. بر اساس نتایج، رطوبت مطلق حداکثر بهعنوان بهترین متغیر کمکی جهت تخمین عملکرد زعفران بهدست آمد. نتایج پهنهبندی نشان داد که ثلث جنوبی استان خراسان رضوی (مخصوصاً شهرستان گناباد) از نظر اقلیمی، دارای حداکثر پتانسیل کشت بوده و با حرکت به سمت شمال استان (مخصوصاً شهرستان قوچان و بینالود)، از میزان مستعد بودن کشت کاسته میگردد. نتیجهگیری نهایی مدلسازی عملکرد زعفران با استفاده از روشهای زمینآمار این است که این روشها، گزینهای مناسب جهت تعیین و پهنهبندی مناطق مستعد کشت این گیاه میباشند.
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ حمید رضا فلاحی؛ مهسا اقحوانی شجری
چکیده
انتخاب و تهیه بنة مناسب از عوامل مهم کسب عملکرد مطلوب در زراعت زعفران میباشد. بهمنظور مطالعه اثر برخی فاکتورهای زراعی بر رشد بنههای دختری زعفران، آزمایشی در فاصله سالهای 90-1388 بهصورت کرتهای دو بار خردشده بر مبنای طرح پای بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی ...
بیشتر
انتخاب و تهیه بنة مناسب از عوامل مهم کسب عملکرد مطلوب در زراعت زعفران میباشد. بهمنظور مطالعه اثر برخی فاکتورهای زراعی بر رشد بنههای دختری زعفران، آزمایشی در فاصله سالهای 90-1388 بهصورت کرتهای دو بار خردشده بر مبنای طرح پای بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت (اول خرداد، اول مرداد و اول مهرماه سال 1388)، مدیریت آبیاری (آبیاری و عدم انجام آبیاری پس از هر تاریخ کاشت و تکرار آن در سال دوم بهعنوان آبیاری تأخیری بهاره، آبیاری تابستانه و آبیاری زودهنگام پاییزه) و کاربرد گیاهان همراه در مزرعه زعفران [شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum)، خلر (Lathyrus sativus) و شاهد] بودند. در پایان چرخة دوم رشد زعفران (بهار سال 1390) نمونهبرداری از بنههای دختری صورت گرفت و پاسخ رشدی آنها به فاکتورهای آزمایشی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت از خرداد به مهرماه، تعداد بنههای دختری و تعداد ریشههای انقباضی در هر کلون به ترتیب 25 و 33 درصد افزایش یافت. با این وجود، مقادیر وزن کل بنههای دختری در هر کلون، تعداد جوانه گلدهنده در هر بنه، تعداد کل جوانهها در هر بنه و نیز وزن و قطر هر بنه دختری در تاریخ کاشت خردادماه به ترتیب 21، 70، 40، 32 و 37 درصد بیشتر از تاریخ کاشت مهرماه بود. تیمار آبیاری، موجب افزایش 12 درصدی تعداد بنههای دختری و ریشههای انقباضی در هر کلون و کاهش 19 درصدی تعداد جوانه گلدهنده، کاهش 11 درصدی تعداد کل جوانهها و نیز کاهش 19 درصدی وزن تک بنه و کاهش 8 درصدی قطر هر بنة دختری شد. کاربرد گیاهان همراه نیز بر برخی از خصوصیات زراعی بنههای دختری زعفران مانند وزن کل بنههای دختری موجود در هر کلون (8 درصد)، نسبت وزن بنه به پوشال (14 درصد)، تعداد جوانه های گلدهنده (10 درصد) و وزن متوسط هر بنة دختری (10 درصد) تأثیر مثبت داشت. در مجموع، کاشت بنههای زعفران در طول دوره استراحت حقیقی، عدم انجام آبیاری پس از کاشت، پرهیز از آبیاری تابستانه در اول مردادماه و کاربرد گیاهان همراه، متوسط وزن بنههای دختری تولیدشده بهعنوان مهمترین عامل اثرگذار بر عملکرد زعفران را افزایش داد.
کشاورزی و علوم پایه
حمید رضا توکلی کاخکی؛ علی مختاریان؛ محمد حسین بیناباجی؛ حسن حمیدی؛ رامین اسمی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم و وزن بنه مادری بر ویژگیهای زراعی و رفتار بنههای دختری زعفران آزمایشی طی سالهای 93-1389 بهصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا درآمد. عاملهای مورد بررسی در آزمایش شامل سه سطح تراکم بنه (40،،80 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم و وزن بنه مادری بر ویژگیهای زراعی و رفتار بنههای دختری زعفران آزمایشی طی سالهای 93-1389 بهصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی به اجرا درآمد. عاملهای مورد بررسی در آزمایش شامل سه سطح تراکم بنه (40،،80 و 160 بنه در مترمربع) و چهار سطح وزن اولیه بنههای مادری شامل (3 ≥، 6-3، 9-6 و 12-9 گرم) بودند که بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و عامل زمان در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تراکم، وزن بنه مادری و سال بر وزن بنههای دختری، معنیدار بود. اما اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری و همچنین اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری × سال برای اکثر صفات اندازهگیری شده معنیدار نبود. نتایج مقایسه میانگین اثر تراکم × وزن بنه مادی بر تعداد بنههای دختری نشان داد که در بین تیمارهای مورد آزمایش استفاده از بنههای مادری 12-9 گرم با تراکم 160 بنه در مترمربع بیشترین تولید تعداد کل بنههای دختری (771 در مترمربع) در واحد سطح را به همراه داشت. بنههای مادری با وزن بالاتر، تعداد بنههای دختری بیشتری در گروههای وزنی مختلف تولید نمودهاند. همچنین نتایج نشان داد که بنههای مادری در گروههای وزنی کمتر قادر به تولید بنههای دختری با وزن بیشتر از وزن بنه مادری اولیه بودند. با افزایش تراکم و وزن بنه مادری تعداد گل، وزن گل و عملکرد کلاله خشک بهطور معنیداری افزایش یافت، بهطوریکه بیشترین وزن خشک کلاله زعفران در واحد سطح (65/0 گرم بر مترمربع) از بنههای مادری با وزن 12-9 گرم به دست آمد.
کشاورزی و علوم پایه
حسین خزیمه نژاد؛ همایون فرهنگ فر؛ محمد علی بهدانی؛ مجتبی حسن پور
چکیده
زعفرانکاران استان خراسان جنوبی اگرچه زحمت زیادی برای تولید هرچه بیشتر این محصول، متحمل میشوند، اما بهاندازه مطلوب، برداشت ندارند. این امر میتواند ناشی از عدم اطلاعات کافی آنان در رابطه با کشت علمی گیاه زعفران باشد. در این تحقیق، هدف آن است که با ارزیابی دانش بومی کشاورزان منطقه در مورد مسائل مرتبط با آبیاری زعفران، نقاط ضعف ...
بیشتر
زعفرانکاران استان خراسان جنوبی اگرچه زحمت زیادی برای تولید هرچه بیشتر این محصول، متحمل میشوند، اما بهاندازه مطلوب، برداشت ندارند. این امر میتواند ناشی از عدم اطلاعات کافی آنان در رابطه با کشت علمی گیاه زعفران باشد. در این تحقیق، هدف آن است که با ارزیابی دانش بومی کشاورزان منطقه در مورد مسائل مرتبط با آبیاری زعفران، نقاط ضعف و قوت آنان مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان از طریق انتقال یافتههای این پژوهش به متولیان و کشاورزان، قدمهای مؤثری در جهت افزایش عملکرد، برداشت. برای بررسی این موضوع، پرسشنامهای محقق ساخت (شامل 11 پرسش در مورد مسائل مرتبط با آبیاری زعفران و 14 پرسش پیرامون اطلاعات عمومی و سؤالات ترویجی) به تعداد 235 عدد در بین جامعه آماری زعفرانکاران استان خراسان جنوبی بهصورت تصادفی (برای اینکه نمونه، نماینده جمعیت تحت مطالعه باشد) توزیع گردید. متغیر وابسته، نمره کل آزمودنیها برای پاسخ صحیح آنها بود. مقایسه آماری بین میانگین سطوح مختلف هر یک از متغیرهای مستقل (با اثر معنیدار) با استفاده از نرمافزار SAS و روش توکی-کرامر انجام شد. کسانی که در کلاسهای ترویجی شرکت نموده بودند، افرادی که بومی استان خراسان جنوبی بودند و همچنین کسانی که محصولات خود را بیمه کرده بودند در سطح معنیدار 1 درصد، به سؤالات بیشتری، پاسخ صحیح دادند. افرادی که در روستا زندگی میکردند در سطح معنیدار 5 درصد، به سؤالات بیشتری، پاسخ صحیح دادند. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، افزایش سطح دانش کشاورزان منطقه از طریق برنامهریزیهای کوتاهمدت و بلندمدت، ضروری بهنظر میرسد.