زراعت و فناوری زعفران

با همکاری انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم های نشریه

راهنمای نویسندگان

تحلیل پیامدهای تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سکونتگاه‌های روستایی با تأکید برکشت زعفران (نمونه‌ی موردی: دهستان میانجام شهرستان تربت‌جام)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستا که عمدتاً در اثر فعالیت‌های انسانی روی می‌دهد، علاوه بر تغییرات مستقیم زیست محیطی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی غیرمستقیمی بر زندگی بشر گذاشته است. ازاین‌رو پژوهش حاضر باهدف بررسی آثار و پیامدهای کشت زعفران در سال‌های اخیر بر زندگی روستاییان در دهستان میان جام از شهرستان تربت‌جام، انجام‌شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی (1397) استفاده‌شده است. جامعه نمونه 10 روستای دهستان میانجام می‌باشد که بیشترین سطح زیر کشت زعفران را دارند. از مجموع 3444 خانوار در نقاط روستایی نمونه، با فرمول کوکران و خطای (0.08)، حجم نمونه 115 خانوار به‌دست‌آمده است که این افراد با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد، ازنظر روستاییان تأثیر تغییر الگوی کشت در شاخص‌های اجتماعی-فرهنگی با میانگین 84/3 کمترین و در شاخص‌های کالبدی با میانگین 4 بیشترین تأثیر داشته است. با توجه به نتایج آزمون T تک نمونه‌ای نیز اثرات کشت زعفران در شاخص اقتصادی با مقدار 56/75، بیشتر از سایر شاخص‌ها است. در توزیع فضایی میانگین اثرات کشت زعفران در سطح روستاها، روستای امغان با رقم 02/4 بیشترین و روستاهای باغسنگان علیا و حاجی‌آباد با رقم 86/3 کمترین آماره‌ها را نشان می‌دهد. نتایج تکنیک آراس برای رتبه‌بندی دقیق روستاهای نمونه نیز این امر را تائید کرد. در ادامه برای بررسی معناداری ارتباط بین متغیرهای تحقیق و ضریب اثرگذاری شاخص‌ها از نرم‌افزارSmart PLS استفاده شد، که ضریب مسیر مقدار t مشخص کرد رابطه بین متغیرهای زیست‌محیطی، کالبدی و اقتصادی با اثرات کلی کشت زعفران در روستاهای نمونه معنادار و مستقیم است؛ که طبق ضرایب استاندارد، 36 درصد از اثرات کشت زعفران به‌طور مستقیم توسط شاخص اقتصادی پیش‌بینی می‌شود. با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان آموزش کشاورزان در رابطه با اشاعه روش‌های استفاده از شیوه‌های بومی و نوین آبیاری در کشت محصول زعفران، آشنا نمودن کشاورزان به اصول علمی کاشت و بالابردن کیفیت زعفران، اصول دقیق برداشت را پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Consequences of Agricultural Land Use Change in Rural Settelments with an Emphasis on the Propagation of Saffron (Case study: Miyanjam Dehestan of Torbatjam County)

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Anabestani 1
  • Mahdi Javanshiri 2
  • Khadijeh Yazdani 3

1 Professor in Department of Geography, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

2 Ph.D Candidate in Geography and Rural Planning, Department of Geography, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

3 MSc. in Geography and Rural Planning, Department of Geography, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

Changing the use of agricultural land in the village, which is mainly due to human activities, has, in addition to indirect environmental changes, has social, economic, and ... direct consequences on human life. Therefore, the present study was conducted with the aim of investigating the effects and consequences of cultivation of saffron in recent years on the lives of villagers in the village miyanjam of the Tarbatjam county. The research method in this research is descriptive-analytic and its type is fundamental in terms of purpose. Documentary and observational methods have been used to collect information. The sample population is 10 villages in the rural district of miyanjam that have the highest level of cultivation of saffron. From 3444 families in sample rural areas with Cochran formula and error (0.08%), the sample size of 115 households were selected by random sampling method. The results of this study show that, in terms of villagers, the effect of changing the pattern of cultivation in socio-cultural indicators was 3.84 in the least and in the physical indices with the mean of 4 had the most effect. According to the results of single sample T test, the effects of saffron cultivation on the economic index with the value of 56.65 are more than other indicators. In the spatial distribution, the mean of the effects of saffron cultivation on the level of villages is Emogan village with the highest number of 4.2 and the villages of Bashzandan Olya and Hajiabad with the lowest level of 86.3. The results of ARAS's technique for accurate ranking of sample villages confirmed this. In order to investigate the significance of the relationship between the variables of the research, the coefficient of effectiveness of the indices was determined using Smart PLS software. The path coefficient of t indicated that the relationship between environmental, physical and economic variables with the general effects of saffron cultivation in the sampled villages was meaningful and direct; according to the coefficients Standard, 36% of the effects of saffron cultivation are predicted directly by the economic index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land Use Change
  • Crop Pattern Change
  • Saffron
  • villages of district Myanjam
  • Smart PLS
مراجع
Anabestani, A., Javanshiri, M., Mahmoudi, H., and Darban Astaneh, M. 2018. Spatial analysis of villagers’ resilience against environmental hazards (A Case study of central district of Faruj county). Journal of Spatial Analysis of Environmental Perils 5 (1): 17-38. (In Persian).
Asudeh, M. 2013. Study of the economic impacts of land use/land coverage through remote sensing and surveying methods in Southern Isfahan. Master's thesis of natural resources engineering - desertification, Isfahan University of Technology, Iran. (In Persian with English Summary).
Farajzadeh, M., and Mirzabayati, R. 2007. Feasibility of areas susceptible to cultivating saffron in Neyshabour plain using GIS. Journal of Modares Humanities 11 (1): 67-91. (In Persian).
Fathi, F., and Zibaei, M. 2012. Water resources sustainability using goal programming approach in optimizing crop pattern, strategy and irrigation method. Iran Water Resources Research 8 (1): 10-19. (In Persian).
Fornell, C., and Larcker, D.F. 1981. Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research 39-50. ‏
Fuladi Toroghi, A.R., and Hosseini Mazinani, S.M. 2013. Investigating the possibility of cultivation and development of saffron (Crocus sativus) in the climate of Shahre. Journal of Plant and Ecosystem 9: 90-79. (In Persian).
Ghosh, B.K. 2011. Determinants of the changes in cropping pattern in India: 1970 to 2007. Journal of Bangladesh Development Studies 2: 4109-4120.
Gregorich, E.G., Carter, M.R., Angers, D.A., Monreal, C.M., and Ellert, B. 1994. Towards a minimum data set to assess soil organic matter quality in agricultural soils. Canadian Journal of Soil Science 74 (4): 367-385. ‏
Hamzei, M., and Bouzarjmehri, Kh. 2015. Analysis of effects and factors influencing on increasing the cropping pattern of saffron in the city of Neyshabur; Case study: Ishaq Abad district. Saffron Agronomy and Technology 2 (4): 277-288. (In Persian).
Haouari, M., and Azaiez, M.N. 2001. Optimal cropping patterns under water deficit. European Journal of Operational Research 130: 133-146.
Hosseinzadeh, J., Namvar, A., Hayati, B.A., and Pishbahar, A. 2014. Cultivation pattern of crops with emphasis on sustainable agriculture in the lands below the dam of Alavian. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production 2: 1-18. (In Persian).
Hulland, J. 1999. Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic Management Journal 20 (2): 195-204. ‏
Kafi, M. 2002. Saffron Production Technology and Saffron Echo Physiology. Wadeb Language Publishing House, Tehran. (In Persian).
Khakpour, B.A., Velayati, S., and Kayanezhad, Gh. 2007. Pattern of land use change in Babol during 1983-1999. Journal of Geography and Regional Development 5 (9): 45-64. (In Persian).
Khalili, N, and Zibayi, M. 2007. The effect of modern technology, seed research on rural poverty. Selected Proceedings of the Sixth Conference of A gricultural Economics, Mashhad, 30-31 November 2007, p. 133-145. (In Persian).
Kline, R.B. (2015). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Guilford Publications.‏
Magner, N., Welker, R.B., and Campbell, T.L. 1996. Testing a model of cognitive budgetary participation processes in a latent variable structural equation's framework. Accounting and Business Research 27 (1): 41-50. ‏
Mahesh, R. 1999. Causes and Consequences of Change in Cropping Pattern: A Location-Specific Study (p. 56). Kerala Research Programme on Local Level Development, Centre for Development Studies. ‏
Mokhtarian, A., Mansourian N., Nikkhah, Sh., Norouzzadeh, Sh., Saeedirad M.H., Binabaji, M.H., and Zabihi, M. 2009. There Were Scientific Principles of Planting and Harvesting Saffron (1th ed.). Massachusetts Revelation Press, Mashhad. (In Persian).
Monazam Ismailpour, A., and Kardavani, P. (2010). Role of agricultural products with emphasis on saffron in rural development. Geographic Quarterly of Land 7 (26): 31-52. (In Persian).
Paspan, F. (2006). Survey factors affecting the export of Iranian saffron. Journal of Economic Research 6 (2): 1-15.
Porkakhk, A., and Amir Sediqi, H. 2005. Measure the attitude of saffron farmers towards the production and development of saffron cultivation and study their problems and problems. Iranian Journal of Agricultural Science 36 (3): 689-699. (In Persian).
Pourtaheri, M., Rukn al-Din Eftekhari, A.R., and Savadi Malidareh, A.S. 2014. Social and economic consequences of changing the pattern of cultivation and its role in rural development (Case study: Changing the pattern of rice to citrus cultivation in Baladjan Village, Mazandaran Province). Geography and Development Quarterly 12 (35): 217-232. (In Persian).
Pourahmad, A., Saifodini, F., and Pernoun, Z. 2011. Migration and land use change in Islamshahr city. Arid Regions Geographic Studies 2 (5): 131-150. (In Persian).
Schirmer, J., Loxton, E., and Wilson, A.C. 2008. Socio-economic Impacts of Land Use in the Green Triangle and Central Victoria. Department of Primary Industrial. Australian National University, 68 p.
Sharma, V.P., and Jain, D. 2011. High-Value Agriculture in India: Past Trends and Future Prospects. Indian Institute of Management. ‏
Sojasi Qidari, H., and Behrooz, Z. 2017. Analysis of the effects of drought-changing drought pattern change in rural areas to saffron crop in villages in Zabarkhan Dehestan. Quarterly Journal of Rural Development Strategies 4 (1): 39-58. (In Persian).
Soltani, Gh. R., and Asadi, H. 2000. Evaluation of safety margin and determination of optimum cropping pattern of crop activities using linear programming method. Agricultural Economics and Development 31: 71-86. (In Persian).
Vinzi, V.E., Trinchera, L., and Amato, S. 2010. PLS path modeling: from foundations to recent developments and open issues for model assessment and improvement. In Vinzi, V.E., Chin, W.W., Henseler, J., and Wang, H. (eds.). Handbook of Partial Least Squares (201 (0): 47-82). Springer, Berlin, Heidelberg. ‏
Yazdani Marvi Langri, Kh. 2015. Effect of drought on changing the pattern of crops toward saffron. Thesis for Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian).
Zavadskas, E.K., and Turskis, Z. 2010. A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making. Technological and Economic Development of Economy 16 (2): 159-172. ‏
Zhang, J. 2004. Risk assessment of drought disaster in the Maize-growing region of Songliao plain. China Agriculture. Journal of Ecosystems and Environment 102 (2): 133-153.
زراعت و فناوری زعفران
دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 29
مهر 1399
صفحه 427-460
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار