نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا کرباسی ¹
• فاطمه رستگاری پور ²

¹ دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و استاد مدعو دانشگاه تربت‌حیدریه

² استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربت حیدریه-تربت حیدریه

چکیده

کشاورزی شهرستان تربت‌حیدریه با توجه به امکانات و پتانسیل‌های موجود در زمینه منابع مختلف کشاورزی از امکانات ویژه‌ای برای کشت زعفران برخوردار است. در تحقیق حاضر با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری‌شده از جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی و سالنامه آمار بازرگانی خارجی برای سال زراعی 92-91 به بررسی مزیت نسبی تولید زعفران در شهرستان تربت‌حیدریه با استفاده از شاخص DRC و ماتریس تحلیل سیاسی PAM و در ادامه به بررسی مزیت نسبی صادرات زعفران پرداخته شد که به این منظور از شاخص‌های مزیت نسبی آشکارشده (RCA) و مزیت نسبی آشکارشده متقارن (RSCA) استفاده گردید. نتایج نشان‌داد شهرستان تربت‌حیدریه در تولید زعفران دارای مزیت نسبی است. همچنین بر طبق شاخص NPC قیمت بازاری محصول بیش از قیمت سایه‌ای آن است و لذا تولیدکننده از یارانه بهره برده است و از بازار محصول حمایت می‌شود. بر طبق معیار EPC نیز مداخله‌های دولت به سود تولید این محصول عمل کرده است و درمجموع از بازار نهاده و محصول حمایت می‌شود. درنهایت سودآوری خالص اجتماعی نیز در همه حالات مثبت می‌باشد. همچنین بر طبق هر دو معیار مزیت نسبی صادرات در سال‌های 2012-2004 کشورهای ایران، اسپانیا و یونان به ترتیب دارای اولویت مزیت نسبی صادرات در جهان می‌باشند درحالی‌که صادرات زعفران ایران ارزش‌افزوده بالایی ندارد لذا در راستای بهبود وضعیت کنونی، پیوستن به سازمان تجارت جهانی جهت کاهش تعرفه‌های صادرات، توجه به بازاریابی محصول و ارائه تسهیلات لازم ازجمله حمایت‌های ارزی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• تربت‌حیدریه
• ماتریس تحلیل سیاستی
• مزیت نسبی آشکارشده
• مزیت نسبی آشکارشده متقارن

موضوعات

• اقتصاد و بازاریابی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of comparative advantage on production and export of saffron

نویسندگان [English]

• Alireza Karbasi ¹
• Fatemeh Rastegaripour ²

¹ Associate Professor of Agricultural Economic, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, and Visiting Professor of Agricultural Economic, University of Torbat Heydarieh, Torbat Heydarieh, Iran

² Assistant Professor of Agricultural Economic, University of Torbat Heydarieh, Torbat Heydarieh, Iran

چکیده [English]

With due attention to facilities, and different potentials and sources in agriculture of Torbat Heydarieh city, this region is suitable for cultivation and production of saffron. In this study comparative advantage of saffron production in Torbat Heydarieh investigated using DRC index and policy analysis matrix (PAM) during 2012-13. Also in this study evaluated comparative advantage of saffron export using RCA and RSCA index. The Results showed that saffron production in Torbat Heydarieh has a comparative advantage. According to the NPC price index is higher than market price and so producers benefited from subsidies and market support. According to the EPC standard, government interventions has a positive effect on production of this crop, so was supported from input and production markets this crop. In result, NSP index was positive in all sectors. Results of these two indexes showed that Iran, Spain and Greece had preferences on export relative advantage in the world during 2004-2012. While value added of Iran saffron export is not considerable, therefore, for improving this condition, joining Iran to the WTO in order to reduce tariffs on exports, paying more attention in marketing and supplying necessary facilities such as foreign exchange support in the country was suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

• Policy analysis matrix
• Revealed comparative advantage
• Revealed Symmetric Comparative Advantage
• Torbat Heydarieh