زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
مهدی بیات؛ رضا امیرنیا؛ مهدی تاجبخش؛ بهاتین تانیولاچ
چکیده
بهمنظور مطالعه تنوع ژنتیکی و زراعی زعفران، شش اکوتیپ از نقاط مختلف استان خراسان (مشهد، تربتجام، گناباد، تربتحیدریه، قاین و بیرجند) جمعآوری و در طی دو سال زراعی 93-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مزرعهای نشان داد که اختلاف معنیداری بین اکوتیپها از لحاظ اکثر صفات زراعی ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه تنوع ژنتیکی و زراعی زعفران، شش اکوتیپ از نقاط مختلف استان خراسان (مشهد، تربتجام، گناباد، تربتحیدریه، قاین و بیرجند) جمعآوری و در طی دو سال زراعی 93-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مزرعهای نشان داد که اختلاف معنیداری بین اکوتیپها از لحاظ اکثر صفات زراعی و کیفی مورد مطالعه وجود دارد. بهطوریکه تجزیه خوشهای، اکوتیپهای تربتحیدریه، مشهد و تربتجام را در یک خوشه و اکوتیپهای بیرجند، قاین و گناباد را در خوشه دیگر گروهبندی نمود. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که اکوتیپهای تربتحیدریه و مشهد به ترتیب بهعنوان بهترین اکوتیپهای زعفران در ارومیه شناخته شدند. از طرفی نتایج ژنتیکی نشان داد که از بین 30 جفت آغازگر SSR مورد استفاده، 22 جفت آغازگر (73%)، در مجموع 44 آلل چندشکلی را شناسایی نمودند (میانگین 2 عدد). میانگین شاخص شانون (I)، تنوع ژنتیکی (h) و محتوی اطلاعات چندشکلی (PIC) به ترتیب 688/0، 424/0 و 402/0 تخمین زده شد که این نتایج از وجود تنوع ژنتیکی در بین اکوتیپهای زعفران خبر میدهد و این تنوع توسط تجزیههای دیگری از جمله تجزیه واریانس مولکولی مورد تأیید قرار گرفت. از طرفی نتایج حاصل از تجزیه خوشهای داروین، هر کدام از اکوتیپهای بیرجند، مشهد و گناباد را در یک خوشه و سه اکوتیپ تربتحیدریه، قاین و تربتجام را بهدلیل شباهت بالا همگی را در یک خوشه قرار داد و این گروهبندی توسط تجزیه به مؤلفههای اصلی مورد تأیید قرار گرفت. قابل ذکر است شباهت ژنتیکی بالایی بین اکوتیپهای زعفران (90-65 درصد) تخمین زده شد. در مجموع نتایج حاصل از این تحقیق ضمن بیان این موضوع که نشانگرهای ریزماهواره ابزار مفیدی برای ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروهبندی اکوتیپهای زعفران هستند. این موضوع را نیز تأیید نمود که زعفران گیاهی منومورف نبوده و میتوان تنوع مفیدی را جهت استفاده در برنامههای اصلاحی شناسایی کرد.