مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
معین توسن؛ امین علیزاده؛ حسین انصاری؛ پرویز رضوانی مقدم
چکیده
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) ازجمله ارزشمند‌ترین محصولاتی است که با توجه به ویژگی‌های خاص خود، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. در بیشتر مناطق کشور به علت نیاز آبی کم این محصول و سازگاری مناسب آن با شرایط محیطی، امکان کشت این گیاه وجود دارد. لذا در سال های اخیر سطح زیر کشت زعفران به خصوص در استان خراسان رضوی ...
بیشتر
در بین محصولات کشاورزی، زعفران (Crocus sativus L.) ازجمله ارزشمند‌ترین محصولاتی است که با توجه به ویژگی‌های خاص خود، امکان گسترش تولید و صادرات آن وجود دارد. در بیشتر مناطق کشور به علت نیاز آبی کم این محصول و سازگاری مناسب آن با شرایط محیطی، امکان کشت این گیاه وجود دارد. لذا در سال های اخیر سطح زیر کشت زعفران به خصوص در استان خراسان رضوی افزایش‌یافته است. در پژوهش حاضر آﻣﺎر و اﻃﻼﻋﺎت ماهیانه درجه حرارت حداقل، درجه حرارت متوسط، درجه حرارت حداکثر و نیز اختلاف درجه حرارت شبانه‌روز در شهرستان های دارای کشت زعفران در استان خراسان رضوی در یک دوره 20 ساله به همراه ﻋﻤﻠﻜﺮد زﻋﻔـﺮان در این دوره، جمع آوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS معادلات رگرسیون برآورد گردید. سپس با استفاده از معادلات به‌دست‌آمده و نرم‌افزار ArcGIS به پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت زعفران پرداخته شد. نتایج نشان داد عملکرد زعفران به‌شدت تحت تأثیر درجه حرارت بوده، اما این تأثیر بسته به اقلیم هر منطقه متفاوت است. همچنین بررسی نقشـه‌های پهنه‌بندی ایجادشده بر اساس معادلات رگرسیونی ایجاد شده نشان داد که مناطق جنوبی استان ازجمله بخش هایی از شهرستان گناباد دارای بهترین موقعیت از لحاظ پارامترهای مورد بررسی برای کشت زعفران بوده (عملکرد 4/88-4/21 کیلوگرم در هکتار) و این عملکرد از جنوب به سمت نواحی شمالی استان روندی کاهشی داشت؛ به طوری‌که شهرستان های مرکزی استان مانند تربت حیدریه، کاشمر و خواف دارای عملکرد متوسط (4/21-3/53 کیلوگرم در هکتار) و شهرستان های شمالی مانند قوچان دارای عملکرد نسبتاً ضعیف (3/53-2/85 کیلوگرم در هکتار) و تقریباً معادل نصف مناطق جنوبی استان بود. همچنین مطابقت این نقشه ها با نقشه پهنه بندی عملکرد واقعی زعفران همبستگی بالای عملکرد زعفران با عوامل اقلیمی، به خصوص پارامترهای دمایی را نشان داد.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
زینب علی پور؛ سهراب محمودی
چکیده
این پژوهش به‌منظور مطالعه و ارزیابی خاصیت آللوپاتیک عصاره آبی برگ و بنه زعفران بر جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد گیاهچه علف پشمکی و خاکشیر (دو علف هرز رایج مزارع زعفران) در سال 1392 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. آزمایش برای هر گونه علف هرز به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور مطالعه و ارزیابی خاصیت آللوپاتیک عصاره آبی برگ و بنه زعفران بر جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد گیاهچه علف پشمکی و خاکشیر (دو علف هرز رایج مزارع زعفران) در سال 1392 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. آزمایش برای هر گونه علف هرز به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نوع اندام زعفران در دو سطح (برگ و بنه) و غلظت عصاره در 5 سطح (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد وزنی-حجمی عصاره آبی) بود. غلظت‌های مختلف عصاره برگ و بنه زعفران درصد جوانه‌زنی هر دو گونه علف هرز را کاهش داد. کمترین درصد جوانه‌زنی علف پشمکی و خاکشیر به ترتیب با 65 و 66 درصد کاهش نسبت به شاهد از تیمارهای غلظت 2 درصد عصاره بنه حاصل شد. سرعت جوانه‌زنی علف پشمکی در غلظت 2 درصد عصاره برگ نسبت به شاهد 71 درصد کاهش یافت ولی سرعت جوانه‌زنی خاکشیر تحت تأثیر غلظت‌های متفاوت عصاره برگ و بنه قرار نگرفت. همچنین غلظت‌های متفاوت عصاره برگ و بنه زعفران شاخص‌های طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و وزن ساقه‌چه و ریشه‌چه را در گونه‌های مورد مطالعه کاهش داد. برازش مدل لجستیک سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف عصاره آبی و درصد جوانه‌زنی بذور علف پشمکی و خاکشیر را به‌خوبی توجیه نمود. نتیجه مقایسات گروهی بین عصاره برگ و بنه زعفران نشان داد که بیشترین اثر بازدارندگی صفات در علف پشمکی مربوط به عصاره برگ و در خاکشیر مربوط به عصاره بنه زعفران بود.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
حمیدرضا عثمانی رودی؛ علی معصومی؛ حسن حمیدی؛ سید علیرضا رضوی
چکیده
زمان اولین آبیاری در زعفران (Crocus sativus L.)، عاملی بحرانی است که بر کمیت و کیفیت آن تأثیرگذار می‌باشد. استفاده از کودهای آلی نیز به عنوان ابزاری جهت نیل به بهبود عملکرد زعفران بسیار موثر می‌باشد. بدین منظور، آزمایشی تحت عنوان مطالعه تأثیر تاریخ اولین آبیاری و تیمارهای کود آلی بر عملکرد و برخی خصوصیات رویشی زعفران در شرایط اقلیمی خواف، ...
بیشتر
زمان اولین آبیاری در زعفران (Crocus sativus L.)، عاملی بحرانی است که بر کمیت و کیفیت آن تأثیرگذار می‌باشد. استفاده از کودهای آلی نیز به عنوان ابزاری جهت نیل به بهبود عملکرد زعفران بسیار موثر می‌باشد. بدین منظور، آزمایشی تحت عنوان مطالعه تأثیر تاریخ اولین آبیاری و تیمارهای کود آلی بر عملکرد و برخی خصوصیات رویشی زعفران در شرایط اقلیمی خواف، به صورت کرت‌های خردشده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی وابسته به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خواف در سال زراعی 92-1391 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ اولین آبیاری (15 مهر، 30 مهر و 15 آبان ماه) و پنج سطح کود (شاهد، 5 لیتر در هکتار هیومیک اسید، 40 لیتر در هکتار هیومیک اسید، 5 تن در هکتار کود دامی و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد و تعداد گل، وزن تر کل بنه، متوسط وزن هر بنه، تعداد کل بنه، تعداد بنه سبک‌تر از 4، 6-4، 8-6 و بیشتر از 8 گرم و طول برگ بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ اولین آبیاری بر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای وزن تر کل بنه و متوسط وزن هر بنه زعفران اثر معنی‌داری در سطح یک درصد داشت. اثر تیمارهای مختلف کود آلی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به استثنای تعداد بنه کمتر از 4 گرم معنی‌دار بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد (613/92 کیلوگرم در هکتار) و تعداد گل (80/25) و تعداد بنه با وزن 6-4 گرم (93/40) با اولین آبیاری در 30 مهرماه حاصل شد. درحالی‌که بیشترین وزن تر کل بنه (58/563 گرم در مترمربع)، متوسط وزن هر بنه (58/6 گرم)، تعداد کل بنه در مترمربع (13/85)، تعداد بنه با وزن 6 تا 8 گرم (87/22) و سنگین‌تر از 8 گرم (00/8) در شرایط اولین آبیاری در تاریخ 15 آبان ماه به دست آمد. تاریخ اولین آبیاری 15 مهرماه از نظر تعداد بنه کمتر از 4 گرم و طول برگ نسبت به سایر تاریخ‌های اولین آبیاری برتری نشان داد. علاوه بر این نتایج حاکی از برتری تیمار کودی 40 تن در هکتار کود دامی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه بود. به طوری که عملکرد گل و وزن تر کل بنه در این تیمار نسبت به شاهد (بدون کود) به ترتیب 78/15 و 44/37 درصد افزایش یافت.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
محمدرضا کهنسال؛ امیرحسین توحیدی
چکیده
نوسانات نرخ ارز به عنوان یک منبع ایجاد ریسک و نااطمینانی اثر بسیار مهمی بر حجم تجارت بین‌الملل و متعاقب آن بر تراز پرداخت‌ها دارد. با توجه به جایگاه مهم زعفران در صادرات غیرنفتی ایران، هدف اصلی این مطالعه بررسی تجربی اثر نوسانات نرخ ارز بر تقاضای صادرات زعفران ایران در 17 بازار مقصد طی دوره‌ی 91-1371 است. استفاده از برآوردگر میان گروهی ...
بیشتر
نوسانات نرخ ارز به عنوان یک منبع ایجاد ریسک و نااطمینانی اثر بسیار مهمی بر حجم تجارت بین‌الملل و متعاقب آن بر تراز پرداخت‌ها دارد. با توجه به جایگاه مهم زعفران در صادرات غیرنفتی ایران، هدف اصلی این مطالعه بررسی تجربی اثر نوسانات نرخ ارز بر تقاضای صادرات زعفران ایران در 17 بازار مقصد طی دوره‌ی 91-1371 است. استفاده از برآوردگر میان گروهی تلفیقی (PMG) و گارچ نمایی (EGARCH) در چارچوب داده‌های تابلویی وجه تمایز این مطالعه نسبت به مطالعات پیشین است تا بتوان روابط کوتاهمدت و بلندمدت تقاضای صادرات زعفران ایران را برآورد نمود. با در نظر گرفتن سایر تعیینکنندههای تقاضای صادرات، نتایج مطالعه نشان داد، نوسانات نرخ ارز به طور معنی‌داری در بلندمدت اثر مثبتی بر تقاضای صادرات زعفران ایران دارد و این در حالی است که اثر کوتاهمدت آن منفی است. بنابراین، شفافسازی سیاستهای ارزی (به خصوص در دورههای کوتاهمدت) و توسعه بازارهای سلف ارزی نقش بسیار مهمی در جهت کاهش درجهی ریسک-گریزی صادرکنندگان ایران و افزایش صادرات زعفران در بازارهای جهانی ایفا مینمایند.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
محمد کاوسی کلاشمی
چکیده
ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در سطح جهان محسوب می‌شود. با توجه به جایگاه این محصول در سبد صادرات غیرنفتی ایران، تدوین راهبرد مناسب صادرات و ثبات درآمد ارزی کشور با تمرکز فعالیت‌های بازاریابی در بازارهای هدف برخوردار از اولویت بالا ضرورتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر به‌منظور اولویت‌بندی بازارهای هدف صادرات انواع ...
بیشتر
ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در سطح جهان محسوب می‌شود. با توجه به جایگاه این محصول در سبد صادرات غیرنفتی ایران، تدوین راهبرد مناسب صادرات و ثبات درآمد ارزی کشور با تمرکز فعالیت‌های بازاریابی در بازارهای هدف برخوردار از اولویت بالا ضرورتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر به‌منظور اولویت‌بندی بازارهای هدف صادرات انواع زعفران بسته‌بندی شده ایران بر مبنای داده‌های سال‌های 91-1389 صورت گرفت. در این راستا، سه رهیافت تاکسونومی عددی، TOPSIS و غربال‌گیری وزنی به کار گرفته شد. نتایج حاصل نشان داد که اولویت‌های نخست صادرات برای انواع پودر زعفران در بسته‌بندی 10 تا 30 گرم (کد تعرفه 09102014) شامل اسپانیا، امارات متحده عربی و ایتالیا، برای زعفران در بسته‌بندی کمتر از 10 گرم (کد تعرفه 09102011) شامل عربستان سعودی و اسپانیا، و برای زعفران در بسته‌بندی 10 تا 30 گرم (کد تعرفه 09102013) شامل امارات متحده عربی، اسپانیا و عربستان سعودی می‌باشند. با توجه به ویژگی و ساختار سه رهیافت مورد استفاده، در اولویت‌بندی کلی بازارها به‌منظور صادرات انواع زعفران بسته‌بندی شده استفاده از نتایج روش غربال‌گیری وزنی و TOPSIS و در اولویت‌بندی بازارهای همگن (به لحاظ شاخص‌های مورد استفاده برای اولویت‌بندی)، کاربرد نتایج روش تاکسونومی عددی توصیه می‌شود.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
غلامعباس فلاح قالهری؛ حمزه احمدی
چکیده
در این تحقیق آمار درجه حرارت روزانه ایستگاه‌های هواشناسی، برای برآورد تاریخ احتمال وقوع اولین و آخرین دمای یخبندان، آستانه‌های فنولوژی زعفران، تاریخ گلدهی وآبیاری ارزیابی شد. در ادامه احتمال تاریخ‌های به دست‌آمده با روش‌های مختلف در سطوح احتمال مختلف براساس نرم‌افزارSmada برازش داده شد. برآورد سطح احتمال 95 درصد، به عنوان ...
بیشتر
در این تحقیق آمار درجه حرارت روزانه ایستگاه‌های هواشناسی، برای برآورد تاریخ احتمال وقوع اولین و آخرین دمای یخبندان، آستانه‌های فنولوژی زعفران، تاریخ گلدهی وآبیاری ارزیابی شد. در ادامه احتمال تاریخ‌های به دست‌آمده با روش‌های مختلف در سطوح احتمال مختلف براساس نرم‌افزارSmada برازش داده شد. برآورد سطح احتمال 95 درصد، به عنوان تاریخ بهینه در محیط نرم‌افزار 3/9ArcGIS با استفاده از روش درون‌یابی کوکریجینگ برای کل استان اصفهان پهنه‌بندی گردید. زمان رخداد دماهای کمینه متأثر از شرایط جغرافیایی و ارتفاعی هر منطقه می‌باشد، به طوری که اولین رخداد دمای یخبندان پاییزه در مناطق مرتفع نیمه غربی استان اصفهان در اوایل آبان‌ماه و در مناطق کم ارتفاع نیمه شرقی در اواخر آذرماه رخ می‌دهد. رخداد دمای شبانه‌روزی، از نیمه اول مهرماه تا نیمه دوم آبان‌ماه متغیر است. از غرب به شرق استان اصفهان زمان رخداد این آستانه تا یک ماه تأخیر دارد. تاریخ بهینه گلدهی زعفران بر اساس شرایط اقلیمی از نیمه اول مهر تا اواخر آبان ماه متغیر است. با در نظر گرفتن تاریخ گلدهی و نیاز درجه روز زعفران، زمان آبیاری قبل از گلدهی از نیمه دوم شهریور ماه در نیمه غربی تا اوایل آبان‌ماه در مناطق شرقی ادامه خواهد داشت. از نظرشرایط دمایی مناطق غرب، مرکز، شمال و شرق استان اصفهان برای توسعه محصول زعفران مناسب‌تر به نظر می‌رسد. بیشترین میزان نیاز آبی براساس تبخیر و تعرق منطقه مورد مطالعه و ضریب گیاهی زعفران، در مراحل میانی، انتهایی و اولیه رخ می‌دهد.
مقاله علمی کوتاه
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه ارسلانی؛ سید جواد رسولی
چکیده
صادراتی بودن زعفران باعث شده، برنامه‌ریزی برای افزایش کیفیت برای رقابت در بازار جهانی امری اجتناب‌ناپذیر باشد و تحقیقات گسترده‌ای را در هر نقطه‌ای بطلبد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار تعیین اقلیم و نرم‌افزار SPSS آمار روزانه و ماهانه پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، تعداد روز یخبندان و تعداد ساعت آفتابی شهرستان کاشمر و ...
بیشتر
صادراتی بودن زعفران باعث شده، برنامه‌ریزی برای افزایش کیفیت برای رقابت در بازار جهانی امری اجتناب‌ناپذیر باشد و تحقیقات گسترده‌ای را در هر نقطه‌ای بطلبد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار تعیین اقلیم و نرم‌افزار SPSS آمار روزانه و ماهانه پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، تعداد روز یخبندان و تعداد ساعت آفتابی شهرستان کاشمر و قائن طی دوره آماری 20 ساله زراعی (90-1371) تحلیل شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد دمای حداکثر و رطوبت نسبی در دو شهرستان یکسان است. بارش بعد از چیدن گل از سطح مزرعه در کاشمر 7 میلی‌متر بیشتر از قائن است، در این زمان بارش برای گیاه مفید است. تعداد روز یخبندان کاشمر 1 روز از قائن کمتر است درحالی‌که یخبندان در زمان گلدهی بر عملکرد محصول تأثیر منفی می‌گذارد. بارش در زمان خواب تابستانی برای زعفران مضر است بارش کاشمر در این زمان 9/9 میلی‌متر بیشتر از قائن است. هر چه افت درجه حرارت شب بیشتر باشد روز بعد تعداد گل بیشتری جمع خواهد شد. درجه حرارت میانگین قائن 3 درجه سانتی‌گراد و حداقل آن 5/1 درجه سانتی‌گراد کمتر از کاشمر بود و هرچقدر ساعت آفتابی در فصل گلدهی بیشتر باشد کیفیت محصول بالاتر است. ساعت آفتابی قائن در فصل گلدهی 9/55 ساعت بیشتر از کاشمر است. اختلاف اندک در سه پارامتر اقلیمی، بارش زمان خواب تابستانی، درجه حرارت و ساعت آفتابی نمی‌تواند تنها دلیل پایین‌تر بودن کیفیت زعفران شهرستان کاشمر نسبت به قائنات باشد.
