مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
حمید رضا شریفی؛ زهره نبی پور؛ حمید رضا توکلی کاخکی
چکیده
به منظور بررسی اثر رفتار جبرانی تراکم کاشت، وزن بنه و عمق کاشت بر خصوصیات رویشی و عملکرد کلاله زعفران (Crocus.sativus L.)، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد) در سال‌های زراعی 1399-1397 انجام شد. در این تحقیق تیمار تراکم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر رفتار جبرانی تراکم کاشت، وزن بنه و عمق کاشت بر خصوصیات رویشی و عملکرد کلاله زعفران (Crocus.sativus L.)، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد) در سال‌های زراعی 1399-1397 انجام شد. در این تحقیق تیمار تراکم کاشت (در چهار سطح 60، 90، 120 و 150 بنه در مترمربع) در کرت اصلی و فاکتوریل عمق کاشت (در دو سطح2±15 و 2±25سانتی‌متر از سطح خاک) و وزن بنه (در دو سطح 1±4و 1±8 گرم) در کرت فرعی قرار داشتند. نتایج نشان داد که افزایش تراکم از 60 به 150 بنه در مترمربع باعث افزایش معنی‌دار تعداد گل، وزن تر گل و وزن خشک کلاله ،تعداد بوته سبز شده، تعداد برگ در بوته، میانگین طول تک برگ و مجموع طول برگ در متر مربع شد. بر این اساس افزایش وزن بنه از 4 به 8 گرم موجب افزایش معنی‌دار تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، تعداد بوته سبز شده، تعداد برگ در بوته، میانگین طول تک برگ، مجموع طول برگ در متر مربع و مجموع طول برگ در بوته در سال اول و دوم و کاهش تعداد گل، وزن تر گل و وزن خشک کلاله در سال سوم شد. نتایج همچنین نشان داد که افزایش عمق کاشت از 15 به 25 سانتی‌متر سبب کاهش معنی‌دار تمام صفات مورد بررسی زعفران گردید. اثر متقابل دوگانه و سه گانه بر صفات مورد بررسی عمدتاً معنی‌دار بود. در مجموع نتایج نشان داد استفاده از بنه‌های مادری درشت‌تر تنها در سال‌های اولیه از اولویت نسبی برخوردار بوده و با افزایش سن مزرعه از اهمیت اثر آن کاسته می‌شود. بر این اساس چنین به نظر می‌رسد که می‌توان در راهبردی متفاوت و با ترکیبی از عمق کمتر و بخصوص تراکم بیشتر نسبت به جبران اثر وزن بنه اقدام و در مجموع به عملکرد بیشتری دست یافت .
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
سرور خرم دل؛ مهدی نصیری محلاتی؛ عبداله سلطان احمدی؛ مینا هوشمند؛ محمد جواد مصطفوی
چکیده
ردپای کربن (CF) میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به ازای واحد سطح در بوم‌نظام‌های کشاورزی است. از آنجا که نهاده‌های ورودی نقش مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر دارد، شاخص اکولوژیکی CF برای ارزیابی تبعات زیست‌محیطی در بوم‌نظام‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از این مطالعه، برآورد CF و کارایی کربن (CE) در نظام‌های ...
بیشتر
ردپای کربن (CF) میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به ازای واحد سطح در بوم‌نظام‌های کشاورزی است. از آنجا که نهاده‌های ورودی نقش مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای به اتمسفر دارد، شاخص اکولوژیکی CF برای ارزیابی تبعات زیست‌محیطی در بوم‌نظام‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از این مطالعه، برآورد CF و کارایی کربن (CE) در نظام‌های تولید زعفران در استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی بود. همچنین آنالیز ارزیابی چرخه حیات برای کمی‌سازی اثر فعالیت‌های کشاورزی بر محیط زیست در نظام‌های تولید زعفران انجام گردید. شاخص‌های مورد بررسی شامل پتانسیل گرمایش جهانی، پتانسیل اسیدی شدن، پتانسیل اوتریفیکاسیون در زیرگروه‌های خشکی و آبی، انتشار مستقیم و غیرمستقیم N2O، انتشار N2O تحت تاثیر آبشویی و تصعید، ورودی‌های کربن (Ci)، خروجی‌های کربن (Co)، CF و CE بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که کمترین پتانسیل گرمایش جهانی در نظام‌های تولید زعفران برای خراسان جنوبی برابر با 43/339 کیلوگرم معادل CO2 به ازای یک کیلوگرم گل محاسبه گردید. کمترین شاخص بوم‌شناخت (EcoX) مربوط به استان خراسان جنوبی (با 039/0 EcoX به ازای یک کیلوگرم گل) بود. انتشار اکسید نیتروس در استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی به ترتیب 51/95974، 4/199674 و 344723 کیلوگرم N2O به ازای یک هکتار برآورد گردید. بالاترین انتشار N2O تحت تاثیر فرآیندهای آبشویی و تصعید برای استان خراسان شمالی (به ترتیب با 21/1 و 23/24 کیلوگرم N2O به ازای یک هکتار) محاسبه شد. بالاترین ورودی‌‌ها و خروجی‌های کربن مربوط به خراسان شمالی به ترتیب با 52/117986 و 56/15135 کیلوگرم کربن به ازای یک هکتار بود. بیشترین ردپای کربن مربوط به خراسان شمالی با 8/7 و بالاترین کارایی کربن برای خراسان جنوبی با 18/0 بدست آمد. سوخت فسیلی و خاکورزی فشرده مهمترین عوامل انتشار CO2 تعیین گردیدند. بنابراین، انتخاب خاکورزی‌های حفاظتی و کاهش یافته، وارد کردن گونه‌های تثبیت‌کننده نیتروژن، گونه‌های پوششی و کودهای سبز در تناوب زراعی با زعفران و افزایش کارایی مصرف نیتروژن را می‌توان به عنوان راهکارهای اکولوژیک برای بهبود عملکرد اقتصادی نظام‌های زعفران همراه با کاهش تبعات زیست‌محیطی و تخفیف ردپای کربن این سیستم‌های زراعی مدنظر قرار داد.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
مژگان اسماعیلیان؛ جواد فیضی؛ مسلم جهانی؛ سودابه عین افشار
چکیده
در این مطالعه، روش استخراج با حلال (CSE) با استخراج به کمک امواج فراصوت (UAE) و استخراج با آب مادون بحرانی (SWE) برای استخراج ترکیبات موثره بنه زعفران (Crocus sativus ) مقایسه شد و برای بهینه‌یابی پارامترها از روش سطح پاسخ (RSM) و طرح مرکب‌مرکزی (CCD) استفاده شد. در روش CSE, دمای ˚C48، زمان 60 دقیقه و اتانول 80%، و در روش UAE دمای ˚C37، زمان 45 دقیقه، فرکانس 37 کیلوهرتز ...
بیشتر
در این مطالعه، روش استخراج با حلال (CSE) با استخراج به کمک امواج فراصوت (UAE) و استخراج با آب مادون بحرانی (SWE) برای استخراج ترکیبات موثره بنه زعفران (Crocus sativus ) مقایسه شد و برای بهینه‌یابی پارامترها از روش سطح پاسخ (RSM) و طرح مرکب‌مرکزی (CCD) استفاده شد. در روش CSE, دمای ˚C48، زمان 60 دقیقه و اتانول 80%، و در روش UAE دمای ˚C37، زمان 45 دقیقه، فرکانس 37 کیلوهرتز و اتانول 80% و در روش SWE نیز دمای ˚C180 و زمان 22 دقیقه به عنوان مقادیر بهینه انتخاب شدند. روش استخراج با آب مادون بحرانی بیشترین راندمان استخراج را داشته و بالاترین محتوای فنولی کل (6/807 میلیگرم معادل اسید گالیک در 100 گرم بنه زعفران) و فلاونوئید کل (2/12 میلیگرم معادل کوئرستین در 100 گرم بنه زعفران) در عصاره SWE اندازه‌گیری شد. مقدار محتوای فنولی و فلاونوئیدی عصاره SWE به ترتیب ۸ و ۱۲ برابر دو روش دیگر است. بالاترین و پایینترین فعالیت آنتی اکسیدانی نیز به ترتیب در نمونه استخراج شده به روش SWE و CSE مشاهده شد. اثر ضدباکتریایی عصارهها به روش ریزرقتسازی ارزیابی شد و حداقل غلظت کشندگی هر سه عصاره بهینه، نسبت به باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکلی به ترتیب 300 و mg mL-1 600 بدست آمد.
مقاله علمی پژوهشی
فرآوری، صنایع غذایی و بیوشیمی
مائده کرمی پور اصفهانی؛ محمد عابدی؛ ذاکر بحرینی
چکیده
زعفران یکی از گیاهان داروئی مهم است که در قسمت‌های مختلف کشور و به ویژه در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی کشت شده و بواسطه قیمت آن یکی از اقلام مهم صادراتی ایران به‌شمار می‌رود. عصاره این گیاه به‌دلیل غنی بودن ترکیبات مختلف فیتوشیمیایی دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بوده و به عنوان دارو در طب سنتی و نوین مورد استفاده قرار می‌گیرد. کروسین ...
بیشتر
زعفران یکی از گیاهان داروئی مهم است که در قسمت‌های مختلف کشور و به ویژه در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی کشت شده و بواسطه قیمت آن یکی از اقلام مهم صادراتی ایران به‌شمار می‌رود. عصاره این گیاه به‌دلیل غنی بودن ترکیبات مختلف فیتوشیمیایی دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بوده و به عنوان دارو در طب سنتی و نوین مورد استفاده قرار می‌گیرد. کروسین یکی کاروتنوئیدهای طبیعی موجود در زعفران است که اخیرا در فرمولاسیون داروهای ضد افسردگی استفاده شده است. با توجه به اهمیت مواد موثره موجود در عصاره زعفران و به‌خصوص کروسین، در این مقاله یک روش مناسب و کاربردی استخراج با حلال برای استخراج کروسین از زعفران مورد مطالعه قرارگرفته است. برای این منظور در نسبت‌های مختلف حجمی از حلال‌های آب-اتانول شامل 100-0، 75-25، 50-50، 25-75 و 0-100 استخراج مواد موثره و کروسین با استفاده ار امواج فراصوت با فرکانس 32 کیلوهرتز و در دمای محیط انجام شد. از روش اسپکتروفتومتری فرابنفش مرئی در طول موج 445 نانومتر برای اندازه‌گیری جذب کروسین و از روش آماری حداقل مربعات و به کمک منحنی تنظیم برای محاسبه غلظت کروسین در نمونه‌های استخراج شده استفاده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده برای نسبت‌های مختلف حلال آب و اتانول و همین‌طور پایداری این محلول‌ها پس از زمان سه روز، آب و اتانول با نسبت حجمی 50:50 به عنوان حلال بهینه برای استخراج مواد موثره و کروسین از زعفران انتخاب شد.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
تکتم محتشمی
چکیده
با توجه به اهمیت بنه (پیاز) زعفران در بهبود عملکرد محصول، اقدام به عرضه بنه گواهی‌شده که استانداردهای موردنیاز برای تضمین عملکرد بالای تولید به‌ویژه در سال‌های نخست کشت رادار است، ضروری است. با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر بازار رسمی برای این محصول (بنه گواهی‌شده زعفران) وجود ندارد، در این مطالعه تلاش شد با بهره‌گیری از روش ارزش‌گذاری ...
بیشتر
با توجه به اهمیت بنه (پیاز) زعفران در بهبود عملکرد محصول، اقدام به عرضه بنه گواهی‌شده که استانداردهای موردنیاز برای تضمین عملکرد بالای تولید به‌ویژه در سال‌های نخست کشت رادار است، ضروری است. با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر بازار رسمی برای این محصول (بنه گواهی‌شده زعفران) وجود ندارد، در این مطالعه تلاش شد با بهره‌گیری از روش ارزش‌گذاری مشروط، ضمن اندازه‌گیری حداکثر تمایل به پرداخت زعفران کاران برای این کالای غیر بازاری، به بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب این نوع از بنه پرداخته شود. نمونه موردبررسی در این مطالعه را 150 نفر از زعفران کاران در منطقه تربت‌حیدریه و زاوه در استان خراسان رضوی تشکیل داده است. با به‌کارگیری مدل لاجیت چندگانه برای تعیین عوامل مؤثر بر انتخاب یکی از انواع بنه استاندارد زعفران (نوع A بنه با وزن 5-10 گرم و تا 60% گلدهی در سال اول، نوع B بنه با وزن 15-10 گرم و تا 80% گلدهی در سال اول، نوع C بنه با وزن 20-15 گرم و تا 90% گلدهی در سال اول، نوع D بنه با وزن بیش از 20 گرم و تا بیش از 90% گلدهی در سال اول) مشخص شد، افزایش سطح تحصیلات، سن مزرعه، انجام تیمار پیش از کشت و نیز داشتن شغل جانبی، احتمال انتخاب بنه‌های نوع A را به میزان معناداری افزایش می‌دهد. در مقابل افزایش متغیرهای سن کشاورز و وزن بنه مصرفی کنونی، احتمال انتخاب این نوع از بنه‌ها را کاهش می‌دهد. به همین ترتیب در انتخاب بنه‌های نوع B و C، متغیرهای تحصیلات، سطح زیر کشت، داشتن شغل جانبی، سن مزرعه و انجام تیمار پیش از کشت مؤثر تشخیص داده شد. مقدار انتظاری متوسط تمایل به پرداخت (WTP) برابر82500 ریال تعیین شد که در مقایسه با متوسط قیمت کنونی بنه‌های موجود در بازار نشان می‌دهد زعفران کاران حاضرند برای این نوع از بنه‌ها قیمتی بالاتر از متوسط قیمت بازار پرداخت نمایند.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
علیرضا کرباسی؛ محمود صبوحی صابونی؛ بهاره زندی دره غریبی
چکیده
این مطالعه در راستای ارتقاء سطح طبقه‌بندی کیفی محصول زعفران و افزایش سود کشاورزان با ایجاد بازار فرضی به بررسی عامل‌های مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای انجام آزمون کیفیت زعفران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و پرسش انتها – باز پرداخته است. داده‌های موردنیاز با تکمیل پرسشنامه از یک نمونه تصادفی 170 نفر ...
بیشتر
این مطالعه در راستای ارتقاء سطح طبقه‌بندی کیفی محصول زعفران و افزایش سود کشاورزان با ایجاد بازار فرضی به بررسی عامل‌های مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای انجام آزمون کیفیت زعفران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و پرسش انتها – باز پرداخته است. داده‌های موردنیاز با تکمیل پرسشنامه از یک نمونه تصادفی 170 نفر از زعفران کاران استان خراسان رضوی جمع‌آوری گردید. از مدل دومرحله‌ای هکمن برای تشخیص عامل‌های مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت اضافه استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که حدود 48 درصد کشاورزان حاضر به پرداخت مبلغ اضافه برای انجام آزمون کیفیت می‌باشند، که از این تعداد، 29 درصد تمایل به پرداختی بیشتر از 900 هزار ریال به ازای هر کیلوگرم گل‌تر را نشان دادند. نتایج حاصل از برآورد مدل نیز نشان داد که متغیرهای سن، تحصیلات، مالکیت زمین و سابقه انجام آزمون کیفیت زعفران درگذشته هم بر احتمال انتخاب و هم بر میزان تمایل به پرداخت اضافی برای انجام آزمون کیفیت تأثیر مثبت و معناداری دارند. بر این اساس استفاده از آموزش‌های درست و همه‌جانبه، برگزاری تشکل‌های عمومی و فعالیت‌های ترویجی می‌تواند در ترغیب کشاورزان جهت انجام آزمون کیفیت نقش مؤثری داشته باشد.
