مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی؛ سید محمد سیدی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی است که از نظر بیولوژیکی یک ساله است، اما میتواند در شرایط زراعی به عنوان گیاهی چند ساله مورد کشت قرار گیرد. وجود اختلالات سیتولوژیکی به صورت ژنوم تریپلوئیدی و نیز خود ناسازگاری، عوامل ایجاد پدیده عقیمی در زعفران میباشند. از این رو، رشد زعفران هر ساله از طریق مناطق مریستمی که در سطح بنه مادری قرار دارد، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی است که از نظر بیولوژیکی یک ساله است، اما میتواند در شرایط زراعی به عنوان گیاهی چند ساله مورد کشت قرار گیرد. وجود اختلالات سیتولوژیکی به صورت ژنوم تریپلوئیدی و نیز خود ناسازگاری، عوامل ایجاد پدیده عقیمی در زعفران میباشند. از این رو، رشد زعفران هر ساله از طریق مناطق مریستمی که در سطح بنه مادری قرار دارد، انجام میشود. با فعال شدن این مریستمها رشد بنههای دختری در سطح بنه مادری آغاز میگردد. همزمان با رشد بنههای دختری در طی فصل رشد، بنه مادری به تدریج رو به تحلیل میرود. هر بنه دختری تشکیل شده نیز به نوبه خود در فصل بعد، یک بنه مادری تلقی میشود که میتواند جهت کشت مجدد استفاده شود. به دلیل ماهیت رشد چند ساله زعفران در شرایط زراعی، تحلیل بنههای مادری در طی فصل رشد و انتقال عناصر غذایی از اندامهای هوایی به بنههای دختری در انتهای هر فصل رشد، مطالعه مکانیسم جذب و کارایی مصرف نیتروژن و فسفر در زعفران پیچیدهتر از گیاهان یکساله و یا دو ساله میباشد. در این مقاله ابتدا به توصیف مکانیسم جذب نیتروژن و فسفر در اندامهای هوایی و بنههای گیاه پرداخته شده است. در ادامه مهمترین عوامل مؤثر در بهبود کارایی مصرف نیتروژن و فسفر در زعفران و ارتباط بین کارایی مصرف نیتروژن و فسفر مورد بررسی قرار گرفته اند.
مقاله علمی پژوهشی
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
قربانعلی اسدی؛ سرور خرم دل؛ محمد حسن هاتفی فرجیان
چکیده
به منظور بررسی تأثیر نسبتهای کشت مخلوط افزایشی نخود با گیاه نقدینه زعفران بر خصوصیات کمی و عملکرد، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 1391-1393 اجرا شد. تیمارها شامل 100% زعفران+20% نخود، 100% زعفران+40% نخود، 100% زعفران+60% نخود، 100% زعفران+80% نخود، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر نسبتهای کشت مخلوط افزایشی نخود با گیاه نقدینه زعفران بر خصوصیات کمی و عملکرد، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 1391-1393 اجرا شد. تیمارها شامل 100% زعفران+20% نخود، 100% زعفران+40% نخود، 100% زعفران+60% نخود، 100% زعفران+80% نخود، 100% زعفران+ 100% نخود و کشت خالص دو گیاه بود. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه و عملکرد بیولوژیکی و دانه نخود و تعداد گل، وزن تر گل، وزن تر کلاله و وزن خشک کلاله زعفران بودند. نتایج نشان داد که اثر نسبتهای کشت مخلوط با زعفران بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه نخود معنیدار بود (05/0p≤). بالاترین عملکرد بیولوژیکی و دانه نخود برای کشت خالص به ترتیب با 3/608 و 9/282 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقادیر برای تیمار 100% زعفران+ 100% نخود به ترتیب با 5/122 و 94/55 کیلوگرم در هکتار مشاهده گردید. اثر نسبتهای کشت مخلوط ردیفی با نخود بر تعداد گل، وزن تر گل، وزن تر کلاله و وزن خشک کلاله زعفران در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود (01/0p≤). بالاترین تعداد گل و وزن خشک کلاله زعفران برای کشت خالص به ترتیب برابر با 89/103 گل در متر مربع و 47/0 گرم کلاله در متر مربع و کمترین مقادیر برای 100% زعفران+ 20% نخود به ترتیب با 94/28 گل در بوته و 14/0 گرم کلاله در متر مربع مشاهده گردید. با افزایش درصد حضور نخود از 20 درصد به 100 درصد در کشت مخلوط افزایشی با زعفران، وزن خشک کلاله به ترتیب 142، 116، 41 و 5 درصد افزایش یافت. بدین ترتیب، با توجه کشت مخلوط زعفران با گیاهان تثبیتکننده نیتروژن نظیر نخود را بایستی جهت بهبود عملکرد این گیاه نقدینه به عنوان راهکار جایگزین اکولوژیکی در مدیریت پایدار آن مدنظر قرار داد.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
حسن ریوندی؛ حمید مروی؛ متین جامی معینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر روش مصرف ریزجانداران مؤثر بر ویژگیهای رشدی زعفران در حضور کودهای شیمیایی و آلی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان ششتمد خراسان رضوی انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش مصرف ریزجانداران مؤثر (EM) در سه سطح عدم مصرف، مصرف خاکی EM و محلولپاشی EM و فاکتور فرعی شامل مصرف کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح عدم مصرف، مصرف خاکی اسید هیومیک، مصرف خاکی کود 20, 20, 20+TE و مصرف خاکی اسید هیومیک + مصرف خاکی 20, 20, 20+TE بودند. نتایج نشان داد که مصرف خاکی و محلولپاشی EM ارتفاع بوته را تحت تأثیر قرار نداد، اما باعث افزایش معنیدار تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در هر بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف EM گردید. متوسط وزن بنه در واکنش به مصرف خاکی و محلولپاشی EM کاهش یافت. بیشترین تعداد بنه (33/220 در مترمربع)، عملکرد بنه (33/1023 گرم در مترمربع) و وزن خشک اندام هوایی (02/43 گرم در مترمربع) در تیمار مصرف خاکی EM، بیشترین تعداد جوانه در بنه (68/8) در تیمار محلولپاشی EM و بیشترین متوسط وزن بنه (10/5 گرم) در شرایط عدم مصرف EM به دست آمد. استفاده از کود 20, 20, 20+TE و همچنین مصرف تلفیقی اسید هیومیک و کود 20, 20, 20+TE باعث افزایش تعداد بنه، عملکرد بنه، وزن خشک اندام هوایی و تعداد جوانه در بنه در مقایسه با شرایط عدم مصرف کود و همچنین مصرف خاکی اسید هیومیک گردید. بیشترین متوسط وزن بنه در تیمار مصرف خاکی اسید هیومیک بهدست آمد. مصرف خاکی و محلولپاشی EM باعث بهبود واکنش ویژگیهای رشدی زعفران به مصرف کودهای آلی و شیمیایی گردید. با توجه به نتایج، مصرف خاکی EM و کود 20, 20, 20+TE جهت تولید حداکثر عملکرد بنه در زعفران قابل توصیه میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
تکتم محتشمی؛ علیرضا کرباسی؛ بهاره زندی دره غریبی
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی اقتصادی مصرف نهادههای مختلف در تولید زعفران و نیز اندازهگیری کارایی تولید این محصول در مزارع کوچک و بزرگ استان خراسان رضوی میباشد. آمار و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 170 زعفرانکار شهرستانهای تربت حیدریه و زاوه در سال 1393 جمع آوری شده است. به منظور اطمینان از صحت انتخاب الگوی تولید مورد ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی اقتصادی مصرف نهادههای مختلف در تولید زعفران و نیز اندازهگیری کارایی تولید این محصول در مزارع کوچک و بزرگ استان خراسان رضوی میباشد. آمار و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 170 زعفرانکار شهرستانهای تربت حیدریه و زاوه در سال 1393 جمع آوری شده است. به منظور اطمینان از صحت انتخاب الگوی تولید مورد استفاده سه فرم تابعی کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که فرم تابعی ترانسلوگ مناسبترین فرم برای بیان تکنولوژی تولید این محصول میباشد. کشش های تولیدی محاسبه شده بر پایه پارامترهای این تابع بیانگر آن است که بزرگ مالکان در استفاده از نهادهها عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. افزون بر این مقایسه کارایی دو گروه حاکی از آن است که 49 درصد از مزارع کوچک و 18 درصد از مزارع بزرگ تولید این محصول در سطح ناکارای تولید فعالیت میکنند. اختلاف زیاد کمترین و بیشترین کارایی فنی در بین زعفرانکاران بزرگ مالک نشان میدهد امکان افزایش کارایی فنی در این گروه از مزارع نیز از طریق استفاده از شیوههای مدیریتی مناسب وجود دارد.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
سید امیر محمد علوی زاده؛ محمود رضا میرلطفی؛ نازنین نعیم آبادی
چکیده
پایداری کشاورزی امروزه بیشک یکی از مهمترین بخشهای توسعه پایدار است. اتکای اصلی درآمد ساکنین روستاهای استان خراسان رضوی به محصولات کشاورزی و باغی بهویژه زعفران میباشد. در این راستا گلهای فیروزه فام این گیاه پهنه اراضی شهرستان نیشابور را نیز در برگرفته و در این شهرستان با استقبال زیاد کشاورزان مواجه شده است. در این مطالعه ...
بیشتر
پایداری کشاورزی امروزه بیشک یکی از مهمترین بخشهای توسعه پایدار است. اتکای اصلی درآمد ساکنین روستاهای استان خراسان رضوی به محصولات کشاورزی و باغی بهویژه زعفران میباشد. در این راستا گلهای فیروزه فام این گیاه پهنه اراضی شهرستان نیشابور را نیز در برگرفته و در این شهرستان با استقبال زیاد کشاورزان مواجه شده است. در این مطالعه به بررسی کشت زعفران در ایجاد پایداری اقتصادی روستاهای دهستان دربقاضی در بخش مرکزی شهرستان نیشابور پرداخته شده است. روش انجام این پژوهش، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی و تحلیلی - توصیفی است. در همین چارچوب برای تعیین پایداری اقتصادی روستاها، از مدل موریس دیویس استفاده شده است. این مدل شامل سه ماتریس میباشد که برای شاخصهای اقتصادی بهطور جداگانه محاسبه و تحلیل میشود. جامعه آماری روستاهای بالای صد خانوار در دهستان دربقاضی میباشد، همچنین حجم نمونه مورد مطالعه براساس فرمول کوکران 308 خانوار است . نتایج حاصل از مدل موریس دیویس نشان داد، از بین ده روستای مورد مطالعه، روستاهای بحرودی، جیلو، خوجان و نوروزآباد از پایداری کم، روستای روحآباد، حقیه، شادمیانه، کاریزک و همچنین روستاهای باغ جعفرآباد و کاریز صباح از پایداری متوسطی برخوردار هستند. در راستای نتایج این پژوهش پیشنهادی مبتنی بر حفظ اشتغال در منطقه و حمایت از زعفرانکاران منطقه برای ترغیب کشت زعفران و پایداری روستاهای مورد مطالعه ذکر شده است.
مقاله علمی پژوهشی
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
عباس صفرنژاد؛ سیده بی بی لیلا علمداری؛ هادی درودی؛ مرضیه دلیر
چکیده
زعفران گیاهی تریپلوئید است که منبع متابولیتهای ثانویه و یکی از مهمترین محصولات اقتصادی و دارویی ایران میباشد. در این مطالعه تکثیر درون شیشهای زعفران با استفاده از دو روش مستقیم و غیرمستقیم مورد بررسی قرارگرفت. قطعات بنه که بهعنوان ریزنمونه مورد استفاده قرار گرفتند، پس از ضدعفونی به محیط کشت MS با غلظتهای مختلف هورمونی مربوط ...
بیشتر
زعفران گیاهی تریپلوئید است که منبع متابولیتهای ثانویه و یکی از مهمترین محصولات اقتصادی و دارویی ایران میباشد. در این مطالعه تکثیر درون شیشهای زعفران با استفاده از دو روش مستقیم و غیرمستقیم مورد بررسی قرارگرفت. قطعات بنه که بهعنوان ریزنمونه مورد استفاده قرار گرفتند، پس از ضدعفونی به محیط کشت MS با غلظتهای مختلف هورمونی مربوط به باززایی مستقیم و غیرمستقیم منتقل شدند. تیمار کلرید جیوه 15/0 % بهمدت 20 دقیقه بهترین تیمار برای ضدعفونی زعفران بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادههای باززایی مستقیم نشانداد که بیشترین بنه در محیط BAP mg/l2 تشکیل میشود. مقایسه میانگینهای درصد القای کالوس بیانگر تفاوت معنیدار بین تیمارهای مورد استفاده در سطح 5% بود. کالوسزایی یک هفته بعد از کشت آغاز شد و بهترین محیط برای القای کالوس محیط mg/ l 2,4-D 1 + mg/ l BAP2 شناخته شد. بیشترین تعداد رویان در محیط MS با غلظت کم NAA (mg/ l 15/0) تولید شد. نتایج حاصل از بررسی جوانهزنی رویانها نشانداد که دربین محیطهای مورد استفاده محیط MS باmg/l NAA 15/0 بهترین تیمار برای جوانهزنی بود. تشکیل بنه تنها در محیط mg/ l 2,4-D 1 + mg/ l BAP 2 مشاهدهشد. بنهها برای سازگاری به جی فی منتقل و سپس بهگلدان و خاک انتقال یافتند.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
مهدی بشیری؛ امیر سالاری
چکیده
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیتهای اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیلیابی اراضی مستعد با استفاده از روشهای دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنهبندی اقلیمی ...
بیشتر
یکی از گونههای گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران میباشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید میشود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیتهای اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیلیابی اراضی مستعد با استفاده از روشهای دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنهبندی اقلیمی اراضی کشاورزی استان خراسان رضوی برای کشت زعفران، از روشهای درونیابی زمینآمار استفاده شد. بدین منظور ابتدا نیازهای اقلیمی زعفران با استفاده از منابع علمی موجود تعیین و با توجه به آمار عملکرد محصول در سطح 8 شهرستان استان خراسان رضوی طی دوره 20 ساله 88-1368 و با لحاظ کردن 11 پارامتر اقلیمی که در مراحل رشد و گلدهی زعفران موثر هستند، اقدام به مدلسازی مکانی و درونیابی مناطق مستعد کشت گردید. بر اساس نتایج، رطوبت مطلق حداکثر بهعنوان بهترین متغیر کمکی جهت تخمین عملکرد زعفران بهدست آمد. نتایج پهنهبندی نشان داد که ثلث جنوبی استان خراسان رضوی (مخصوصاً شهرستان گناباد) از نظر اقلیمی، دارای حداکثر پتانسیل کشت بوده و با حرکت به سمت شمال استان (مخصوصاً شهرستان قوچان و بینالود)، از میزان مستعد بودن کشت کاسته میگردد. نتیجهگیری نهایی مدلسازی عملکرد زعفران با استفاده از روشهای زمینآمار این است که این روشها، گزینهای مناسب جهت تعیین و پهنهبندی مناطق مستعد کشت این گیاه میباشند.