مقاله علمی پژوهشی
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
علیرضا کوچکی؛ علیرضا کرباسی؛ سید محمد سیدی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چند ساله است که اساساً در نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور رویش دارد. علیرغم سازگاری زعفران به این نواحی، ارزیابی روند تغییرات سطح زیر کشت زعفران در طی 30 سال اخیر نشان میدهد که کشت این محصول افزایش قابل‌توجهی یافته است؛ به‌طوری که زعفران هم‌اکنون در 21 استان کشور در سطحی معادل 88 هزار هکتار کشت میشود. با این وجود، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی چند ساله است که اساساً در نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور رویش دارد. علیرغم سازگاری زعفران به این نواحی، ارزیابی روند تغییرات سطح زیر کشت زعفران در طی 30 سال اخیر نشان میدهد که کشت این محصول افزایش قابل‌توجهی یافته است؛ به‌طوری که زعفران هم‌اکنون در 21 استان کشور در سطحی معادل 88 هزار هکتار کشت میشود. با این وجود، در بین سالهای 1360 تا 1393 عملکرد زعفران به ازای هر واحد سطح زیر کشت کاهش محسوسی یافته است. به‌طوری که از 1/5 کیلوگرم در سال 1360 به 2/3 کیلوگرم در سال 1393 رسیده است. کاهش عملکرد زعفران از جنبههای متفاوتی اتفاق افتاده و اساساً متأثر از عواملی مانند سوء مدیریت در بخش کشاورزی، اقتصادی، فرآوری پس از برداشت و نیز خشک‌سالی‌های اخیر بوده است. در صورت عدم توجه به عوامل ذکرشده، عملکرد زعفران در سالهای آینده نیز ممکن است بیش از پیش کاهش یابد. کاهش عملکرد زعفران در طی 30 سال اخیر، لزوم ارائه یک برنامه جامع از سوی نهادهای مرتبط با زعفران شامل دانشگاهها، مؤسسات تحقیقاتی و نیز سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را بیش از پیش مورد تأکید قرار میدهد. همچنین جهت تدوین و توسعه این برنامه، اتخاذ سیاستهای دولت جهت برنامهریزی و تصویب بودجه موردنیاز ضروری به نظر میرسد. در این مقاله مروری ابتدا سعی بر آن است تا مجموعه دلایل مرتبط با کاهش عملکرد زعفران مورد مطالعه قرار گیرد. ارائه راهکارهای لازم در ارتباط با این دلایل، هدف بعدی در مقاله میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
حسین صحابی؛ محسن جهان؛ علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی
چکیده
اندازه بنه مادری، مدیریت تغذیهای و نوع بنه از مهمترین عوامل در تعیین عملکرد و کیفیت زعفران ((Crocus sativus L. به شمار میروند. به‌منظور بررسینقش وزن بنه مادری و محلولپاشی برگی بر عملکرد گل و بنه دو توده زعفران ایرانی و اسپانیایی آزمایشی طی دو سال زراعی (94-1393، 93-1392) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش ...
بیشتر
اندازه بنه مادری، مدیریت تغذیهای و نوع بنه از مهمترین عوامل در تعیین عملکرد و کیفیت زعفران ((Crocus sativus L. به شمار میروند. به‌منظور بررسینقش وزن بنه مادری و محلولپاشی برگی بر عملکرد گل و بنه دو توده زعفران ایرانی و اسپانیایی آزمایشی طی دو سال زراعی (94-1393، 93-1392) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل نوع بنه در دو سطح (ایرانی و اسپانیایی)، وزن بنه مادری در سه سطح (8 - 1، 15- 1/8 و 23- 1/15 گرم) و محلولپاشی برگی در دو سطح (صفر و 7 درصد کود کامل شامل فسفیت پتاسیم و بیومین) بود. بر اساس نتایج آزمایش، با افزایش وزن بنه مادری، تعداد گل در هر مترمربع، وزن گلتر و عملکرد کلاله خشک زعفران بهطور معنیداری افزایش یافت. علاوه بر این، استفاده از بنه مادری بزرگ‌تر بهطور معنیداری منجر به افزایش تعداد بنه دختری و عملکرد کل بنههای دختری شد. اثر محلولپاشی برگی نیز بر تعداد گل در واحد سطح و عملکرد کلاله خشک زعفران معنیدار بود، ولی بر تعداد کل بنه دختری در واحد سطح تأثیر معنیداری نداشت. اثر نوع بنه بر تعداد گل در واحد سطح، وزنتر گل، وزن خشک (کلاله + خامه) و وزن خشک بنه معنیدار بود؛ بنابراین، بیشترین تعداد گل (6/48 در مترمربع)، وزنتر گل (3/24 گرم در مترمربع) و وزن خشک کلاله + خامه (25/0 گرم در مترمربع) مربوط به اندازه بنه مادری 1/15 تا 23 گرم و کمترین مقدار مربوط به اندازه بنه کمتر از 8 گرم بود. همچنین بیشترین تعداد گل (7/43 در مترمربع)، وزنتر گل (8/21 گرم در متر مربع) و وزن خشک گل (23/0 گرم در مترمربع) طی دو سال آزمایش مربوط به بنههای ایرانی بود. بر اساس نتایج، استفاده از بنههای مادری ایرانی با وزن مناسب جهت کاشت (بیش از 15 گرم) همراه با محلولپاشی برگی میتواند در افزایش عملکرد گل و بنه زعفران مفید باشد.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
محمدعلی بهدانی؛ غلامرضا زمانی؛ حمید رضا فلاحی؛ محمدحسن سیاری زهان؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه ...
بیشتر
در زراعت زعفران، تولید و استفاده از بنههای مادریِ دارای وزن مناسب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان گلدهی گیاه میباشد. در همین راستا این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نظامهای مختلف کمنهاده، متوسط نهاده و پرنهادة ارگانیک و رایج بر رشد بنههای دختری زعفران در طی یک دورة رشد یکسالة گیاه از مهرماه 1394 تا اردیبهشت ماه سال 1395 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. به منظور انطباق تیمارهای آزمایشی با قوانین کشاورزی ارگانیک، طول دورة گذاری معادل با 24 ماه قبل از کاشت در این پژوهش در نظر گرفته شد و در طی آن از مصرف نهادههای ممنوعه پرهیز شد. بر اساس نتایج تجزیة واریانس اثر تیمارهای آزمایشی بر اکثر صفات مربوط به رشد بنههای دختری معنیدار بود. مقایسة میانگین تیمارها نشان داد که میزان تفاوتها در درون هر نظام کاشت بسیار ناچیز، ولی مقدار تفاوت بین دو نظام کاشت رایج و ارگانیک قابل توجه بود. وزن کل بنههای موجود در هر کلون و تعداد جوانههای گلدهنده به ازای هر بنه در نظامهای کاشت ارگانیک بهطور متوسط حدود 40 درصد بیشتر از نظامهای کاشت رایج بود. مقادیر متوسط وزن تکبنه نیز برای سیستمهای ارگانیک و رایج به ترتیب 75/4 و 54/2 گرم تعیین شد. در نظام کاشت ارگانیک درصد بنههای دختری با وزن کمتر از 5 گرم کمتر از نظام کاشت رایج بود (70 درصد در مقابل 84 درصد)، در حالیکه در نظام کاشت مذکور درصد بنههای دختری دارای وزن 5 تا 10 گرم (5/14 در مقابل 13 درصد) و بیش از 10 گرم (16 در مقابل 3 درصد) بیشتر از سیستم کاشت رایج بود. متوسط تعداد جوانة گل دهنده در هر بنه همبستگی معنیداری با وزن کل بنههای موجود در هر کلون (**58/0)، میانگین وزن تک بنه (**64/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**57/0-) و درشت (**61/0) موجود در هر کلون نشان داد. بر اساس ضرایب همبستگی، میانگین وزن تک بنه نیز ارتباطی قوی با تعداد بنة موجود در هر کلون (**55/0-)، وزن بنههای موجود در هر کلون (**73/0) و نیز تعداد بنههای ریز (**89/0-) و درشت (**81/0) موجود در هر کلون داشت. در مجموع، استفاده از مدیریت ارگانیک در مقایسه با نظام زراعی رایج تأثیر مطلوبی بر بهبود صفات رشدی بنههای دختری زعفران به خصوص میانگین وزن بنه و تعداد جوانههای دارای پتانسیل گلدهی اعمال نمود.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
سمیه شیرزادی لسکوکلایه؛ محمود صبوحی صابونی؛ احمد علی کیخا؛ کامران داوری
چکیده
کاهش منابع آبی، روند افزایشی وقوع خشکسالیها و صدمات سنگین آن به کشور، بیش از پیش استفاده کارآمد از این منبع را ضرورت میبخشد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات سیاستهای گوناگون کاهش میزان آب مصرفی و افزایش قیمت هر مترمکعب آب بر الگویکشت محصول زعفران میباشد. دادههای مورد نیاز پژوهش با مصاحبهی حضوری در میان100 بهره‌بردار ...
بیشتر
کاهش منابع آبی، روند افزایشی وقوع خشکسالیها و صدمات سنگین آن به کشور، بیش از پیش استفاده کارآمد از این منبع را ضرورت میبخشد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات سیاستهای گوناگون کاهش میزان آب مصرفی و افزایش قیمت هر مترمکعب آب بر الگویکشت محصول زعفران میباشد. دادههای مورد نیاز پژوهش با مصاحبهی حضوری در میان100 بهره‌بردار مناطق کشاورزی دشت رخ و نیشابور سال 1391 به‌دست آمد. انتخاب مزارع نمونه با استفاده از نمونهگیری تصادفی، انجام و مدل برای هر دو منطقه محاسبه شد. نتایج حاصل از الگوی برنامهریزی ریاضی مثبت نشان داد که با 20 درصد صرفه‌جویی در مصرف آب در دشت رخ و 30 درصد در دشت نیشابور میتوان الگوی کشتی مشابه با مقادیر دادهی واقعی در سطح مزرعه برای محصول زعفران دست یافت. همچنین با کاهش مقدار آب، ارزش اقتصادی آب افزایش نشان داد. دو برابر نمودن قیمت هر متر مکعب آب مصرفی نیز در میزان مصرف آب و سطح زیر کشت محصول تأثیری نشان نداد و تنها منجر به کاهش سود شد. لذا پیشنهاد میگردد برای صرفه جویی منابع آبی، علاوه بر تشخیص زمان دقیق آبیاری و میزان مناسب آن برای محصول زعفران که میتواند اثرات منفی آبیاری بیش از حد و بیموقع را بر عملکرد این محصول کاهش دهد و در مدیریت بهینه آب مؤثر باشد، سیاستهای کاهش مقدار آب در دسترس نیز در برنامهریزی سیاستگذاران قرار بگیرد.
مقاله علمی پژوهشی
کشاورزی و علوم پایه
لورین علی احمد؛ علی سروش زاده؛ علی مختصی بیدگلی
چکیده
با وجود اینکه زعفران یکی از گرانترین گیاهان دارویی در جهان است، اما تاکنون در مورد تولید آن در کشت عمودی مطالعهای انجام نشده است. بنابراین رشد و تولید زعفران در دو سیستم کشت متفاوت (عمودی و افقی) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1393-1392 مورد مقایسه قرار گرفت. بنههای زعفران در سیستم کشت عمودی در کیسههای پارچهای ...
بیشتر
با وجود اینکه زعفران یکی از گرانترین گیاهان دارویی در جهان است، اما تاکنون در مورد تولید آن در کشت عمودی مطالعهای انجام نشده است. بنابراین رشد و تولید زعفران در دو سیستم کشت متفاوت (عمودی و افقی) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1393-1392 مورد مقایسه قرار گرفت. بنههای زعفران در سیستم کشت عمودی در کیسههای پارچهای در یک مکعب که ابعاد هر وجه آن 5/1 در 5/1 متر بود کشت شدند. در کشت افقی در مزرعه بنهها در سه کرت که مساحت هر کرت 25/2 مترمربع بود کشت شدند. نتایج نشان داد که در سال اول رشد تعداد گل، وزن خشک گل و وزن خشک کلاله در واحد سطح در سیستم کشت عمودی به ترتیب 10 گل، 34/347 و 56 میلیگرم در مترمربع بود که بهطور معنیداری تقریباً سه برابر بیشتر از کشت افقی بود. در مقابل در سیستم کشت افقی تعداد و وزن خشک بنههای دختری (به ترتیب 4/2 عدد و 36/0 گرم در بوته)، وزن خشک بنههای مرکزی (88/0 گرم در بوته) و وزن خشک برگ و ریشه بهطور معنیداری بیشتر از کشت عمودی بود، ولی حداکثر طول برگ در کشت عمودی نسبت به کشت افقی بیشتر بود. لذا میتوان نتیجه‌گیری کرد که از سیستم کشت عمودی برای افزایش محصول زعفران در سال اول استفاده کرد؛ اما باید در مورد بهبود وزن خشک بنههای دختری جانبی و وزن خشک بنههای مرکزی در این سیستم تحقیق بیشتر انجام داد.
مقاله علمی پژوهشی
اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ امیر حسین توحیدی؛ پریسا علیزاده
چکیده
بستهبندی به عنوان یک ابزار برای شناخت و تمایز محصول نقش بسیار مهمی در تصمیم خرید مصرفکنندگان ایفا مینماید و از آن میتوان برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده نمود. زعفران یکی از محصولات مهم کشاورزی است که بستهبندی مطابق با تقاضای مصرفکنندگان موجب افزایش فروش و رضایتمندی خریداران میگردد. لذا هدف اصلی این مطالعه رتبهبندی ...
بیشتر
بستهبندی به عنوان یک ابزار برای شناخت و تمایز محصول نقش بسیار مهمی در تصمیم خرید مصرفکنندگان ایفا مینماید و از آن میتوان برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده نمود. زعفران یکی از محصولات مهم کشاورزی است که بستهبندی مطابق با تقاضای مصرفکنندگان موجب افزایش فروش و رضایتمندی خریداران میگردد. لذا هدف اصلی این مطالعه رتبهبندی عوامل مؤثر بر بستهبندی از دید مصرفکنندگان زعفران در شهر مشهد میباشد. اطلاعات این پژوهش، در قالب 99 پرسشنامه که در سال 1394 از سوی مصرفکنندگان زعفران شهر مشهد پاسخ داده شده، جمع‌آوری شده است. برای رتبهبندی عوامل مؤثر بر بستهبندی این محصول، از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد که ارائه اطلاعات مربوط به مواد مغذی زعفران و درج استانداردهای داخلی و بینالمللی، بر ترجیحات مصرفکنندگان بیشترین تأثیر را دارند. همچنین، نتایج رتبهبندی گزینهها نیز نشان داد که راهبرد توجه به نام تجاری درج شده روی بستهبندی از نظر مصرفکنندگان دارای بیشترین اهمیت است. لذا، درج عناصر اطلاعاتی روی بستهبندی میتواند شیوه مناسبی برای تمایز نام تجاری و افزایش ارزش آن باشد. با توجه به نتایج مطالعه، به تولیدکنندگان و عرضهکنندگان زعفران پیشنهاد میگردد که در طراحی بستهبندی به ویژگیها و عناصر اطلاعاتی بیشترین توجه را داشته باشند.
مقاله علمی کوتاه
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
عباس محمدی؛ سیمین نجار؛ فهیمه سنگی کاظم آباد
چکیده
زعفران از با ارزش‌ترین محصولات دارویی استان‌های خراسانرضوی و جنوبی است که در تمام مراحل برداشت، انتقال و انبارداری ممکن است به گونه‌های مختلف قارچ Aspergillus آلوده گردد. یکی از توکسینهای ناشی از این آلودگی، آفلاتوکسینB1 است. این پژوهش با هدف بررسی تولید این توکسین توسط قارچ Aspergillus flavus در مراحل مختلف برداشت، انتقال و انبارداری زعفران ...
بیشتر
زعفران از با ارزش‌ترین محصولات دارویی استان‌های خراسانرضوی و جنوبی است که در تمام مراحل برداشت، انتقال و انبارداری ممکن است به گونه‌های مختلف قارچ Aspergillus آلوده گردد. یکی از توکسینهای ناشی از این آلودگی، آفلاتوکسینB1 است. این پژوهش با هدف بررسی تولید این توکسین توسط قارچ Aspergillus flavus در مراحل مختلف برداشت، انتقال و انبارداری زعفران صورت گرفت. بافت‌های خشک و مرطوب زعفران و بافت‌های برنج آغشته شده به عصاره زعفران، با A. flavusتلقیح گردیده و تولید آفلاتوکسین در آن‌ها به روش کروماتوگرافی TLC بررسی گردید. قارچ آسپرژیلوس توانست در شرایط مختلف این پژوهش، تمام بافت‌های تلقیح شده را آلوده نماید. مقادیر مختلف آفلاتوکسینB1 در تیمارهای مختلف به استثنای زعفران‌های نگه‌داری شده در شرایط خشک (شاهد)، تولید گردید. در بافت‌های برنج آغشته به عصاره زعفران نیز آفلاتوکسین B1تولید گردید ولی میزان آن نسبت به تیمار برنج بدون زعفران، کمتر بود. بر اساس نتایج این پژوهش، بافت‌های زعفران به‌سرعت در شرایط گرم و مرطوب به گونه‌های مختلف آسپرژیلوس آلوده می‌گردند. زعفران خشک و مرطوب تلقیح شده با قارچ آسپرژیلوس، پس از مدتی حاوی مقدار زیادی آفلاتوکسین بود. میزان آفلاتوکسین تولیدی در بافت‌های زعفران، ارتباط مستقیم با رطوبت محیط و بافت داشت. با افزایش رطوبت، آلودگی بافت به قارچ بیشتر و تولید توکسین نیز افزایش یافت. آغشته کردن موادغذایی به زعفران هرچند میزان تولید آفلاتوکسین B1 را کاهش داد ولی تولید آن را متوقف نکرد. نتایج این پژوهش نشان داد که بستهبندی زعفران قبل از خشک شدن کامل بافت یا نگه‌داری آن‌ها در شرایط رطوبت بالا، خطر آلودگی به قارچ A. flavus و تولید آفلاتوکسین در آن‌ها را افزایش میدهد.