کشاورزی و علوم پایه
حسام آریان پور؛ حسین صحابی؛ حسن فیضی؛ علی جان سالاریان؛ امیر سالاری
چکیده
کودگاوی از متداولترین کودهای مصرفی در زعفرانکاری است، اما مشکل اصلی آن سرعت کم آزادسازی عناصر غذایی است؛ که کشاورز را بسمت استفاده از کودهای شیمیایی سوق می‌دهد. باورود فناوری نانو به عرصه کشاورزی انتظار می‌رود تا راه‌حل مناسبی برای بهبود زمان جذب کودهای آلی پیدا شود. نانوذرات کودگاوی با سطح ویژه بیشتر می‌توانند مدت زمان تجزیه ...
بیشتر
کودگاوی از متداولترین کودهای مصرفی در زعفرانکاری است، اما مشکل اصلی آن سرعت کم آزادسازی عناصر غذایی است؛ که کشاورز را بسمت استفاده از کودهای شیمیایی سوق می‌دهد. باورود فناوری نانو به عرصه کشاورزی انتظار می‌رود تا راه‌حل مناسبی برای بهبود زمان جذب کودهای آلی پیدا شود. نانوذرات کودگاوی با سطح ویژه بیشتر می‌توانند مدت زمان تجزیه کودگاوی را کاهش دهند. از اینرو طرحی بصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی جهت مقایسه عملکرد کودهای شیمیایی و گاوی معمول با کودگاوی درمقیاس نانو برروی عملکرد زعفران و خصوصیات خاک اجرا شد. فاکتور اصلی در هفت سطح (شامل نانو کودگاوی به دومیزان پنج و 20تن درهکتار وبه دوصورت کاربرد بعنوان مالچ و مخلوط با خاک، کودگاوی معمولی به‌میزان 20تن در هکتار و به دوصورت مالچ و مخلوط با خاک وعدم مصرف کودگاوی) و فاکتورفرعی شامل کود شیمیایی NPK (در دوسطح مصرف و عدم مصرف) بودند. نتایج نشان داد که با نانوکردن کودگاوی نیمه‌عمر آن درخاک از حدود 36هفته به 11هفته کاهش یافت. تیمار مصرف نانوکودگاوی به‌میزان 20تن درهکتار بصورت مخلوط در خاک نسبت به تیمارهای کودگاوی معمولی، تیمار کود شیمیایی و شاهد بترتیب افزایش عملکرد خشک کلاله به میزان 7/43، 46 و 57 درصدی را نشان داد. نانوکردن کودگاوی سبب حفظ رطوبت بیشتر، مقاومت مکانیکی کمتر خاک ودرصد عناصر غذایی بیشتر درگیاه شد. درمقایسه دو روش مختلف مصرف کود، درروش مالچ میزان رطوبت بیشتر درخاک و مقاومت مکانیکی سطحی کمتر و در روش مخلوط میزان عناصر غذایی بیشتر دربرگ مشاهده شد. نتایج نشان داد درصورت نانوکردن کودگاوی، روش مخلوط نسبت به مالچ ارجحیت دارد. با نانوکردن کودگاوی، استفاده از روش مخلوط به‌جای مالچ و کابرد سطوح بالاتر کودهای گاوی از تأثیر هم‌افزایی کودهای شیمیایی درافزایش عملکرد کاسته شد، بطوریکه درتیمار کاربرد کودگاوی نانو به‌مقدار 20تن درهکتار و به‌روش مخلوط در خاک افزایش عملکرد معنیداری در اثر افزودن کود شیمیایی مشاهده نشد. همچنین اعمال تیمار کودگاوی نانو به مقدار پنج تن در هکتار نسبت به تیمار کودگاوی معمولی به‌میزان 20تن درهکتار، افزایش عملکرد 22درصدی نشان داد. درمجموع نتایج نشان داد که؛ می‌توان با نانوکردن کودگاوی سبب افزایش 22درصدی عملکرد درکنار کاهش 75درصدی مصرف کودهای گاوی درفصل دوم رشد زعفران شد.
کشاورزی و علوم پایه
محمد رضا مالکی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ حسن فیضی
چکیده
به منظور بررسی اثر زمان آبیاری و محلول پاشی برخی محرکهای رشد بر زعفران، آزمایشی در دو سال زراعی 96- 1395 و 97-1396 در شهرستان زاوه خراسان رضوی انجام و دادههای حاصل از سال دوم (97-1396) مورد تحلیل قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل اصلی مدیریت آبیاری در 4 سطح I1 (آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر زمان آبیاری و محلول پاشی برخی محرکهای رشد بر زعفران، آزمایشی در دو سال زراعی 96- 1395 و 97-1396 در شهرستان زاوه خراسان رضوی انجام و دادههای حاصل از سال دوم (97-1396) مورد تحلیل قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل اصلی مدیریت آبیاری در 4 سطح I1 (آبیاری اول طبق عرف منطقه یعنی 20 مهر ماه)، I2 (آبیاری اول ده روز دیرتر از عرف منطقه (30 مهر ماه))، I3 (آبیاری طبق عرف منطقه به همراه یک آبیاری اضافی ده روز پس از آخرین آبیاری (20 مهر ماه+ 10 اردیبهشت ماه)) و I4 (آبیاری اول ده روز دیرتر از عرف منطقه به همراه یک آبیاری اضافی ده روز پس از آخرین آبیاری (30 مهر ماه+ 10 اردیبهشت ماه)) بودند. همچنین عامل فرعی شامل تیمارهای محلول پاشیG1 (شاهد بدون محلول پاشی)،G2 (محلول پاشی اسید سالسیلیک)، G3 (محلول پاشی کود کامل میکرو)، G4 (محلول پاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم) و G5 (محلول پاشی نانوذرات دی اکسید سیلیسیم) بود. در این آزمایش صفات مختلف گل و بنه و ویژگیهای کیفی کلاله تعیین شد. نتایج مقایسه میانگینهای ویژگیهای بنه نشان داد تیمارهای محلول پاشی کود کامل میکرو و دی اکسید سیلیسیم بیشترین تعداد بنه دختری (56/5) را داشتند، به طوریکه کاربرد این دو ماده حدود 25 درصد افزایش نسبت به شاهد نشان دادند. همچنین آبیاریI4 با 06/7 کیلوگرم در هکتار کمترین، و آبیاری I1 با 463/10 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار وزن خشک کلاله و خامه را به خود اختصاص دادند. محلولپاشی کود کامل میکرو با 275/10 کیلوگرم در هکتار وزن خشک کلاله و خامه برترین تیمار بود. بالاترین مقدار کروسین در بین تیمارهای محلولپاشی مربوط به کود کامل با 5/264 و دی اکسید تیتانیوم با 8/263 میلی گرم بر گرم بود. مقدار پیکروکروسین در تیمارهای کود کامل و اسید سالیسیلیک نسبت به شاهد دارای افزایش بود. همچنین تیمار محلول پاشی اسید سالیسیلیک با مقدار 930/0 میلی گرم بر گرم بیشترین میزان کلروفیل را نشان داد. به طور کلی به منظور کسب حداکثر عملکرد، آبیاری بر اساس عرف منطقه در 20 مهر ماه و همچنین مصرف کود کامل توصیه میشود.
حسن فیضی؛ علی حسینی؛ حسین صحابی؛ رامین نظریان
چکیده
به منظور مطالعه واکنش عملکرد گل و بنه زعفران به نوع مصرف منابع مختلف کودی آزمایشی در طی دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 در منطقه شادمهر تربت حیدریه به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل : 1-بذرمالی (آغشته کردن) بنه‌ها با کود نانو بیولوژیک (با نام تجاری بیومیک از شرکت بیوزر)؛ 2-بذرمالی+ یک مرحله مصرف ...
بیشتر
به منظور مطالعه واکنش عملکرد گل و بنه زعفران به نوع مصرف منابع مختلف کودی آزمایشی در طی دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 در منطقه شادمهر تربت حیدریه به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل : 1-بذرمالی (آغشته کردن) بنه‌ها با کود نانو بیولوژیک (با نام تجاری بیومیک از شرکت بیوزر)؛ 2-بذرمالی+ یک مرحله مصرف کود نانو بیولوژیک در آب آبیاری؛ 3-بذرمالی+ یک مرحله محلولپاشی کود نانو بیولوژیک ؛ 4-بذرمالی+ آبیاری+ محلولپاشی کود نانو بیولوژیک؛ 5-یک مرحله مصرف کود نانو بیولوژیک با آبیاری؛ 6-یک مرحله محلولپاشی کود نانو بیولوژیک؛ 7-مصرف کود شیمیایی (اوره، فسفات آمونیوم و سولفات پتاسیم)؛ 8-مصرف کود گاوی پوسیده؛ 9-کود گاوی + کود شیمیایی و 10- شاهد بودند. صفات مورد مطالعه زعفران شامل عملکرد خشک بنه، عملکرد تر گل، عملکرد تر و خشک کلاله و تعداد گل بود. براساس نتایج مزرعه سال سوم بیشترین عملکرد کلاله خشک (با 14کیلوگرم در هکتار) و تعداد گل در تیمار بذرمالی+ آبیاری+ محلولپاشی کود نانو بیولوژیک (با 176 درصد افزایش نسبت به شاهد) و بیشترین عملکرد بنه در تیمار بذرمالی کود نانوبیولوژیک (با 41 درصد افزایش نسبت به شاهد) به دست آمد. بررسی روش های مختلف کاربرد کود نانوبیولوژیک نشان داد که روش بذرمالی بنه ها بیشترین تاثیر را بر افزایش عملکرد بنه های زعفران و کاربرد همزمان روش بذرمالی بنه ها با محلول پاشی با آبیاری بیشترین تاثیر مثبت را بر خصوصیات گل زعفران داشت.
انیس رضایی؛ روح الله مرادی؛ حسن فیضی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر خصوصیات بنه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر خصوصیات بنه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین آبیاری (15 روز قبل از زمان عرف منطقه (اول اردیبهشت)، عرف (15 اردیبهشت) و 15 روز بعد از عرف (2 خرداد)) به عنوان عامل اصلی و منابع مختلف کودی (کود گاوی 40 تن در هکتار، کود مرغی 15 تن در هکتار، ورمیکمپوست 10 تن در هکتار، اسید هیومیک 2 کیلوگرم در هکتار و کود شیمیایی شامل 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 140 کیلوگرم در هکتار فسفر و پتاسیم) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر تیمار قطع آبیاری بر وزن تر و خشک بنه و متوسط وزن بنه معنیدار (p≤0.05) بود، ولی تأثیر معنیداری بر تعداد بنه در واحد سطح و تعداد جوانه در بنه نداشت. تأخیر در قطع آبیاری منجر به کاهش معنیدار صفات شد. بهطوریکه، بیشترین میزان وزن تر (5/516 گرم در متر مربع) و خشک (8/294 گرم در متر مربع) بنه و متوسط وزن بنه (21/4 گرم) در تیمار قطع زود هنگام آبیاری (قبل از عرف) حاصل شد. تأثیر منابع کودی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی معنیدار بود. تمامی تیمارهای کودی به استثنای اسید هیومیک منجر به افزایش معنیدار وزن بنه نسبت به تیمار شاهد شدند. استفاده از ورمیکمپوست منجر به تولید بیشترین تعداد بنه در متر مربع (1/137)، وزن تر بنه (6/595 گرم در متر مربع)، وزن خشک بنه (341 گرم در متر مربع) و متوسط وزن بنه (30/4 گرم) شد. بیشترین تعداد جوانه در بنه (83/3) نیز در تیمار مصرف کود شیمیایی بدست آمد. بطورکلی، قطع آبیاری در اوایل اردیبهشت و استفاده از کود آلی ورمیکمپوست بهترین شرایط را برای تولید بنه زعفران در منطقه بردسیر کرمان دارا بودند.
کشاورزی و علوم پایه
رضا اصغری؛ محمد رضا داداشی؛ سید علیرضا رضوی؛ حسن فیضی؛ سعید بختیاری
چکیده
به منظور مطالعه اثرات تنش شوری آب آبیاری و مقادیر مختلف کود گاوی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در منطقه جلگه رخ تربت حیدریه (در مزرعهای که دومین سال کشت آن بود) در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری به عنوان عامل اصلی (1 (تیمار شاهد)، 4، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) و مقادیر کود گاوی ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثرات تنش شوری آب آبیاری و مقادیر مختلف کود گاوی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در منطقه جلگه رخ تربت حیدریه (در مزرعهای که دومین سال کشت آن بود) در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری به عنوان عامل اصلی (1 (تیمار شاهد)، 4، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) و مقادیر کود گاوی (عامل فرعی) در چهار سطح شامل شاهد (بدون کود)،20، 40 و 60 تن در هکتار بودند که به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل تعداد و وزن تر گل، وزن خشک کلاله، میزان کلروفیل برگ، محتوی پرولین برگ، قطر، وزن تر و خشک بنه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات مقادیر مختلف کود گاوی و سطوح تنش شوری بر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح یک درصد معنیدار بود. بیشترین تعداد گل، عملکرد گل و وزن خشک کلاله در تیمار شوری شاهد (یک دسی زیمنس بر متر) و مصرف 60 تن در هکتار کود گاوی بدست آمد. با افزایش سطوح شوری تا 7 دسی زیمنس بر متر، میزان کلروفیل a، b و کل افزایش و پس از آن به شدت کاهش یافت به طوریکه این میزان کاهش در تیمار شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتیب 6/6، 9/16 و 12 درصد بود. نتایج حاکی از افزایش معنیدار پرولین (2/14 درصد) در سطوح شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد بود. علاوه بر این قطر، وزن تر و خشک بنه نیز با افزایش سطوح شوری کاهش یافت به طوریکه میزان کاهش در تیمار شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتیب 5/13، 5/32 و 6/32 درصد بود. به طور کلی نتایج نشان داد که استفاده از کود گاوی باعث کاهش اثرات مخرب تنش شوری بر عملکرد گل و بنه زعفران میشود.
کشاورزی و علوم پایه
انیس رضایی؛ حسن فیضی؛ روح الله مرادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر ویژگیهای کمی و کیفی گل زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر ویژگیهای کمی و کیفی گل زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین آبیاری (15 روز قبل از زمان عرف منطقه (اول اردیبهشت)، عرف (15 اردیبهشت) و 15 روز بعد از عرف (2 خرداد) به عنوان عامل اصلی و منابع مختلف کودی (کود گاوی 40 تن در هکتار، کود مرغی 15 تن در هکتار، ورمی کمپوست 10 تن در هکتار، اسید هیومیک 2 کیلوگرم در هکتار و کود شیمیایی شامل 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 140 کیلوگرم در هکتار فسفر و پتاسیم) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر تیمار قطع آبیاری بر خصوصیات کمی گل معنیدار بود، ولی ویژگیهای کیفی تحت تأثیر این تیمار قرار نگرفت. نتایج نشان داد که تأخیر در قطع آبیاری منجر به کاهش معنیدار صفات کمی شد. بطوریکه، بیشترین تعداد گل (10/41 عدد در متر مربع)، عملکرد تر (6/145 کیلوگرم در هکتار) و خشک (41/19 کیلوگرم در هکتار) گل، وزن تر (12/11 کیلوگرم در هکتار) و خشک (02/2 کیلوگرم در هکتار) کلاله در تیمار قطع زود هنگام آبیاری (قبل از عرف) حاصل شد. تأثیر منابع کودی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به استثنای میزان پیکروکروسین و سافرانال معنیدار بود. کودهای ورمی کمپوست و کود دامی بطور معنیداری در کلیه تیمارهای آبیاری، تعداد گل و عملکرد کلاله بیشتری را نسبت به دیگر تیمارها تولید نمودند. عملکرد کلاله خشک در تیمارهای کود شیمیایی (91/1 کیلوگرم در هکتار)، مرغی (57/1 کیلوگرم در هکتار) و اسید هیومیک (42/1 کیلوگرم در هکتار) نیز بطور معنیداری بیشتر از شاهد (26/1 کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین (7/169 نانومتر) و کمترین (1/163 نانومتر) میزان کروسین به ترتیب در تیمارهای شاهد و ورمی کمپوست حاصل شد. بطورکلی، نتایج نشان داد که قطع آبیاری در اوایل اردیبهشت و استفاده از کود آلی ورمی کمپوست بهترین شرایط را برای زراعت زعفران در منطقه بردسیر کرمان دارا بودند.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
علی اصغر پادارلو؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ محمد حسن راشد محصل؛ حسن فیضی
چکیده
استان خراسان رضوی به‌عنوان قطب تولید زعفران در ایران و دنیا می‌باشد. در بین عوامل مؤثر در خلأ عملکرد زعفران، علفهای هرز از مهم‌ترین عوامل می‌باشند. با این وجود در سطح استان اطلاعاتی مدون در خصوص ساختار جوامع علفهای هرز وجود ندارد. این بررسی باهدف تعیین فلور و ساختار جوامع علفهای هرز و تعیین غالبیت گونههای مختلف علفهای ...
بیشتر
استان خراسان رضوی به‌عنوان قطب تولید زعفران در ایران و دنیا می‌باشد. در بین عوامل مؤثر در خلأ عملکرد زعفران، علفهای هرز از مهم‌ترین عوامل می‌باشند. با این وجود در سطح استان اطلاعاتی مدون در خصوص ساختار جوامع علفهای هرز وجود ندارد. این بررسی باهدف تعیین فلور و ساختار جوامع علفهای هرز و تعیین غالبیت گونههای مختلف علفهای هرز مزارع زعفران استان خراسان رضوی طی دو سال زراعی 93-92 و 94-93 انجام شد .برای این منظور، تعداد 118 مزرعه در 6 شهرستان بر اساس سطح مزارع و میزان تولید در واحد سطح انتخاب شدند. در هر مزرعه علفهای هرز به تفکیک جنس و گونه شمارش و طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا توسط سیستم موقعیت‌یاب جهانی برداشت و ثبت شد. با استفاده از این اطلاعات، شاخص‌های جمعیتی گونههای مختلف علف هرز مزارع زعفران شهرستان‌های موردبررسی ازجمله میانگین تراکم نسبی و فراوانی نسبی گونه‌ها محاسبه شد. در طی دو سال بررسی مزارع موردنظر، تعداد 52 گونه علف‌هرز مشاهده و شناسایی شد که خانواده‌های شب بو، کاسنی، گندمیان، بقولات و میخک به ترتیب دارای بیشترین فراوانی بودند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین تعداد گونه به ترتیب متعلق به شهرستان‌های تربت‌حیدریه و گناباد بود. علفهای هرز مهم مزارع زعفران استان خراسان رضوی، براساس شاخص غالبیت به ترتیب شامل جو موشی (Hordeum murinum L.) و خاکشیر تلخ (Sisymbrium septulatum DC.)از گونههای یک‌ساله و شاهی وحشی (Cardaria draba L.)و بومادران (Achillea millefoliam L.) از گونههای چندساله بودند.
کشاورزی و علوم پایه
سید علیرضا موسوی؛ حسن فیضی؛ احمد احمدیان؛ ابراهیم ایزدی دربندی
چکیده
به منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندامهای زعفران بر رشد و جوانه‌زنی دو گونه علف هرز جوموشی و خاکشیر آزمایشی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تربت حیدریه در سال 1394 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل عصاره اندامهای زعفران در سه سطح برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه و ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دگرآسیبی اندامهای زعفران بر رشد و جوانه‌زنی دو گونه علف هرز جوموشی و خاکشیر آزمایشی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تربت حیدریه در سال 1394 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل عصاره اندامهای زعفران در سه سطح برگ، بنه و ترکیب برگ و بنه و غلظتهای مختلف هر عصاره در شش سطح (صفر، 1، 5/2، 5، 10 و 20 درصد) بودند. نتایج نشان داد که عصاره زعفران دارای آثار منفی بر رشد و پارامترهای جوانه‌زنی شامل طول و وزن ریشه، ساقه و گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر و تعداد بذر نرمال در هر دو گونه علف هرز بود. بیشترین سرعت جوانه‌زنی در علف هرز جوموشی (48/10) در کاربرد 5/2 درصد عصاره برگ و بنه به دست آمد. همچنین در این علف هرز بالاترین شاخص بنیه بذر با میانگین 75/21 در کاربرد 5/2 درصد عصاره برگ و کمترین آن با میانگین 75/10 در کاربرد 20 درصد عصاره برگ و بنه به دست آمد. در علف هرز خاکشیر بالاترین شاخص بنیه بذر (21) و تعداد بذر نرمال (75/15) به ترتیب در غلظت یک درصد عصاره برگ و بنه و غلظت 5/2 درصد عصاره بنه و کمترین آنها در 20 درصد عصاره برگ و بنه مشاهده شد. کاربرد عصاره برگ و بنه نسبت به عصاره برگ و بنه به‌صورت جدا به‌طور معنیداری باعث کاهش صفات جوانه‌زنی شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که استفاده از عصاره زعفران در غلظتهای 10 و 20 درصد به‌طور مؤثری سبب کاهش رشد و نمو علفهای هرز جوموشی و خاکشیر در مرحله جوانه‌زنی میشود.
کشاورزی و علوم پایه
علی اصغر ارمک؛ حسن فیضی؛ مسعود علی پناه
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربت‌حیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) به‌عنوان عامل اصلی و مصرف منابع ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر منابع مختلف کودهای هیومیکی، زیستی و نانو در سطوح مصرف کود نیتروژن بر عملکرد گل زعفران (Crocus sativus L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربت‌حیدریه واقع در زاوه در سالزراعی 94-1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن (صفر، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) به‌عنوان عامل اصلی و مصرف منابع کودی مختلف شامل بیومیک (نانو)، سوپرهیومیک، ترکیب سوپرهیومیک و بیومیک، هیومیفول (نوعی کود هیومیکی)، نیتروکارا (نوعی کود زیستی) و عدم مصرف کود به‌عنوان عامل فرعی به‌صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار بودند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد گل در هر کرت، وزن خشک گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک خامه، وزن خشک گلبرگ با کاسبرگ بودند. آنالیز دادههای حاصل از آزمایش نشان داد که اثر سال و اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. اثر سطوح مصرف کود نیتروژن بر تمامی صفات اندازهگیری شده به‌جز تعداد گل، وزن خشک خامه، میانگین وزن خشک خامه و میانگین وزن خشک کلاله، در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثر منابع کودی بر تمامی صفات اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار بود، بهطوریکه وزن خشک گلبرگ و کاسبرگ در تیمار کودی بیومیک (7/34 گرم بر مترمربع) به میزان ۵/78 درصد نسبت به تیمار کود شاهد (۵/19 گرم بر مترمربع) بیشترین افزایش را داشت. تیمار کودی ترکیبی سوپرهیومیک + بیومیک در صفت وزن خشک کلاله (5/2 گرم بر مترمربع) بیشترین عملکرد را نسبت به تیمار شاهد (4/1 گرم بر مترمربع) داشت. تیمار کودی سوپرهیومیک وزن خشک کلاله را ۹/49 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. به نظر می‌رسد استفاده از کودهای هیومیک، زیستی و نانو تأثیر خوبی بر عملکرد زعفران داشته است.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
فرشته بابایی؛ زهرا طهماسبی؛ حسن فیضی؛ آرش فاضلی
چکیده
ایران به عنوان یکی از مراکز مهم پراکنش گونههای دارویی از جمله گیاه زعفران ( (Crocus sativus L.است. وجود یا عدم وجود تنوع ژنتیکی در ارقام بومی و تجاری رایج زعفران کشور همواره یکی از سؤالات مهم محققین این زمینه بوده است. در مطالعه حاضر، نمونه‌های مختلف زعفران از مناطق مختلف ایران شامل 17 نمونه زراعی از استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، ...
بیشتر
ایران به عنوان یکی از مراکز مهم پراکنش گونههای دارویی از جمله گیاه زعفران ( (Crocus sativus L.است. وجود یا عدم وجود تنوع ژنتیکی در ارقام بومی و تجاری رایج زعفران کشور همواره یکی از سؤالات مهم محققین این زمینه بوده است. در مطالعه حاضر، نمونه‌های مختلف زعفران از مناطق مختلف ایران شامل 17 نمونه زراعی از استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، لرستان و ایلام، 8 نمونه وحشی (C. haussknechtii) از استان‌های لرستان، کرمانشاه و ایلام و 1 نمونه وحشی (C. cancellatuse) از استان کرمانشاه جمع‌آوری و سپس تنوع ژنتیکی آنها با استفاده از مارکر مولکولی RAPD مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 8 آغازگر در مجموع 113 قطعه چند شکل با میانگین 13/14 قطعه تکثیر نمودند که بیشترین تعداد آلل مربوط به آغازگر 340Oligo بود. درصد چندشکلی نیز 77/73 محاسبه شد. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از الگوریتم UPGMA، نمونه‌ها را به 4 گروه تقسیم نمود. در این گروه‌بندی کمترین فاصله میان جمعیت‌های زعفران جمع‌آوری شده از استان‌های کرمانشاه و ایلام وجود داشت، به عبارت دیگر این دو جمعیت بیشترین شباهت ژنتیکی را با یکدیگر داشتند. بیشترین شباهت بین نمونه‌های جمع‌آوری شده از صالح آباد و لومار در استان ایلام و کمترین شباهت بین اکوتیپ‌های جمع‌آوری شده از بیستون در استان کرمانشاه و تربت‌جام در استان خراسان رضوی مشاهده شد. در بیشتر موارد نمونه‌های گونههای مختلف در گروه‌های متفاوتی قرار گرفتند که می‌توان گفت این جنس از تنوع بالایی برخوردار است. ولی به دلیل اینکه در مواردی نمونه های یک گونه وحشی (C. haussknechtii) با گونه زراعی زعفران در یک گروه قرار گرفتند، نتیجه گیری می‌گردد که هنوز وجوه مشترک زیادی در سطح مولکولی بین این گونه‌ها وجود دارد که حکایت از یک پیشینه ژنتیکی مشترک دارد.
پرویز رضوانی مقدم؛ علیرضا کرباسی؛ معین توسن؛ فائزه قراری؛ حسن فیضی؛ تکتم محتشمی
کشاورزی و علوم پایه
حسن فیضی؛ عبداله ملافیلابی؛ حسین صحابی؛ احمد احمدیان
چکیده
به‌منظور بررسی اثر شخم حفاظتی و آبیاری تابستانه بر رشد و عملکرد زعفران، آزمایش مزرعهای طی دو سال به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه زاوه شهرستان تربت حیدریه انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل اجرای شخم (به دو صورت حفاظتی و شخم معمولی) و چهار زمان آبیاری تابستانه (15 تیرماه، 15 مردادماه، 15 تیر + 15 مردادماه ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر شخم حفاظتی و آبیاری تابستانه بر رشد و عملکرد زعفران، آزمایش مزرعهای طی دو سال به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه زاوه شهرستان تربت حیدریه انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل اجرای شخم (به دو صورت حفاظتی و شخم معمولی) و چهار زمان آبیاری تابستانه (15 تیرماه، 15 مردادماه، 15 تیر + 15 مردادماه و عدم آبیاری تابستانه) بودند. طبق نتایج تجزیه واریانس، زمان آبیاری اثر معنیداری بر تعداد و عملکرد گل زعفران در سال اول و دوم آزمایش داشت. در سال اول اجرای آزمایش، آبیاری در تیر + مردادماه بیشترین تأثیر را در افزایش تعداد گل، عملکرد گل و وزن خشک کلاله زعفران داشت (به ترتیب 25 گل در متر مربع، 1/12 و 16/0 گرم کلاله خشک در متر مربع). همچنین در سال دوم، بیشترین میزان شاخص‌های ذکرشده (4/127 گل در متر مربع، 4/61 و 97/0 گرم در متر مربع) در نتیجه اجرای آبیاری در مردادماه مشاهده گردید. در سال اول اجرای آزمایش، شخم حفاظتی در مقایسه با عدم شخم اثر معنیداری در افزایش عملکرد گل و وزن خشک کلاله (بهترتیب تا 3/11 و 7/11 درصد) داشت. همچنین آبیاری تابستانه و شخم حفاظتی تأثیر معنیداری در افزایش پیکروکروسین زعفران داشت.
کشاورزی و علوم پایه
حسن فیضی؛ سید محمد سیدی؛ حسین صحابی
چکیده
جهت بررسی اثر تراکم کاشت و منابع کودهای آلی و شیمیایی بر روند تشکیل بنه‌های دختری زعفران و جذب فسفر توسط آنها، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. منابع مختلف کودی شامل تیمار شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 75 کیلوگرم در ...
بیشتر
جهت بررسی اثر تراکم کاشت و منابع کودهای آلی و شیمیایی بر روند تشکیل بنه‌های دختری زعفران و جذب فسفر توسط آنها، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. منابع مختلف کودی شامل تیمار شاهد (عدم مصرف کود)، کود شیمیایی (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 75 کیلوگرم در هکتار فسفر) و کود گاوی (25 تن در هکتار) به‌عنوان عامل اول و تراکم‌های (25، 50، 75 و 100 بنه در مترمربع) به‌عنوان عامل دوم آزمایش بودند. همچنین پنج نمونه‌برداری از بنه‌های زعفران در طی فصل رشد (30 آبان، 30 آذر، 30 دی، 31 فروردین و 31 اردیبهشت) انجام شد. طبق نتایج آزمایش، بیشترین تعداد بنه‌های دختری کمتر از 4 گرم در بوته (8/5 بنه در بوته) در زمان نمونه‌برداری چهارم مشاهده گردید و پس از آن تعداد این بنه‌ها در بوته کاهش یافت. در هر یک از سطوح تراکم، کاربرد کود دامی در مقایسه با کود شیمیایی نقش بیشتری در افزایش معنیدار تعداد، وزن بنه‌های دختری و میزان جذب فسفر در آنها (1/4 تا 8 و 1/8 تا 12 گرمی در بوته) داشت. همچنین در زمان نمونه‌برداری پنجم، کاربرد کود دامی نسبت به کود شیمیایی منجر به افزایش معنیدار تعداد بنه‌های بیش از 8 گرم در بوته و نیز میزان فسفر در بنه‌های بیش از 8 گرم در بوته (تا حدود دو برابر) شد. به‌نظر می‌رسد کاهش تراکم کاشت بنه‌ها می‌تواند از طریق افزایش درصد تشکیل بنه‌های درشت‌تر به‌ازای هر بوته، تا حدودی کاهش عملکرد زعفران در واحد سطح را جبران کند.
کشاورزی و علوم پایه
حمیدرضا ذبیحی؛ حسن فیضی
چکیده
به‌منظور بررسی عکس‌العمل زعفران به مقدار و زمان مصرف دو نوع کود پتاسه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور اجرا گردید. فاکتور اول، مقدار پتاسیم (صفر، 75/20، 5/41، 25/65، 83 و 75/103 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار)، فاکتور دوم زمان مصرف (مصرف سالیانه کود و مصرف تجمعی کل کود موردنیاز چهار ساله در سال اول) در کرتهای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عکس‌العمل زعفران به مقدار و زمان مصرف دو نوع کود پتاسه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور اجرا گردید. فاکتور اول، مقدار پتاسیم (صفر، 75/20، 5/41، 25/65، 83 و 75/103 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار)، فاکتور دوم زمان مصرف (مصرف سالیانه کود و مصرف تجمعی کل کود موردنیاز چهار ساله در سال اول) در کرتهای مصرف تجمعی بود. تمامی کود موردنیاز در طی چهار سال در همان سال اول به خاک اضافه گردید که بر این اساس این کرت‌ها به ترتیب مقادیر0، 83، 166، 249، 332 و 415 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار دریافت داشتند. فاکتور سوم، نوع کود در دو سطح (سولفات پتاسیم (SOP) و کلرور پتاسیم (MOP)) بود. این آزمایش در سه تکرار و به‌مدت 4 سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زعفران گناباد انجام گرفت. از آنجایی‌که گل‌دهی زعفران در سال اول کشت مربوط به اثر تیمارهای کودی نبود. مورد آنالیز آماری قرار نگرفت و نتایج مربوط به گل‌دهی سه سال بعد مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر خالص مقدار پتاسیم بر عملکردکلاله خشک زعفران در سطح 5 درصد معنیدار بود و بیشترین کلاله خشک از تیمار مصرف 75/25 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار به دست آمد. اثر خالص زمان مصرف کود پتاسیم بر عملکرد کلاله خشک زعفران معنیدار بود؛ بهطوریکه عملکرد کلاله خشک زعفران در تیمار مصرف هر ساله پتاسیم نسبت به تیمار مصرف تجمعی پتاسیم کل دوره، در سال اول افزایش معنیداری در سطح 5 درصد نشان داد. اثر خالص منبع کود پتاسیم بر عملکرد کلاله خشک زعفران نیز در سطح 5 درصد معنیدار بود؛ به طوریکه مصرف پتاسیم به شکل سولفات پتاسیم باعث افزایش معنیدار عملکرد کلاله خشک نسبت به تیمار استفاده از کلرید پتاسیم شد.
