کشاورزی و علوم پایه
سید مصطفی صادقی؛ گلنوش دهنادی مقدم؛ حمیدرضا درودیان
چکیده
بهمنظور بررسی بهترین اثر تاریخ، عمق و فاصله کاشت بر خصوصیات رشد و عملکرد زعفران (.Crocus sativus L) در لنگرود گیلان، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان لنگرود در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (A) در سه سطح (25 تیرa1:، 25 مردادa2: و 25 شهریورa3: )، عمق کاشت (B) در دو سطح (سانتیمتر ...
بیشتر
بهمنظور بررسی بهترین اثر تاریخ، عمق و فاصله کاشت بر خصوصیات رشد و عملکرد زعفران (.Crocus sativus L) در لنگرود گیلان، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان لنگرود در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (A) در سه سطح (25 تیرa1:، 25 مردادa2: و 25 شهریورa3: )، عمق کاشت (B) در دو سطح (سانتیمتر 5b1: و سانتیمتر 10b2:) و فاصله بوته روی ردیف (C) در دو سطح (سانتیمتر 5c1: و سانتیمتر 10c2:) در نظر گرفته شد. صفات اندازهگیری شده شامل عملکرد کلاله خشک، وزن تر گلبرگ، وزن خشک برگ، طول کلالهها، طول گل، تعداد گل در مترمربع و تعداد روز از کاشت تا گلدهی زعفران بود. نتایج نشان داد، اثر فاکتورهای تاریخ کاشت، عمق و فاصله کاشت بر وزن خامه و کلاله، وزن ترگل، تعداد گل در مترمربع و تعداد روز از کاشت تا گلدهی در سطح احتمال 1درصد معنیدار است. اثر فاکتور B (عمق کاشت) بر وزن کلاله و خامه معنیدار نشد. همچنین اثر متقابل A×B بر وزن خشک برگ، وزن کلاله و خامه و تعداد روز از کاشت تا گلدهی در سطح احتمال 5 درصد معنیدار شد. اثر متقابل ACبر وزن کلاله و خامه و تعداد گل در مترمربع معنیدار بود. اثر متقابل BCتنها بر صفت وزن خشک برگ معنیدار شد تاریخ کاشت شهریور و فاصله کاشت 5 سانتیمتر (a3c1) بیشترین عملکرد کلاله و خامه ( 9/4 کیلوگرم در هکتار) و تعداد گل را (67/64) به همراه داشت. تراکم 5 × 25 سانتیمتر بالاترین عملکرد را بر صفت وزن کلاله و خامه و وزن خشک برگ را نشان داد و تاریخ کاشت تیر و فاصله کاشت 10 سانتیمتر (a1c2) کمترین عملکرد کلاله و خامه (3/1کیلوگرم در هکتار) و تعداد گل را (83/19) به همراه داشت. بیشترین وزن خشک برگ از اثر متقابل (b1c1) عمق کاشت 5 سانتیمتر و فاصله کاشت 5 سانتیمتر و (a1c1) تاریخ کاشت تیر و فاصله کاشت 5 سانتیمتر به دست آمد و کمترین وزن خشک برگ از اثر متقابل b1c2)) عمق کاشت 5 سانتیمتر و فاصله بوته 10 سانتیمتر و (a1c2) تاریخ کاشت تیر و فاصله کاشت 10 سانتیمتر به دست آمد. پیشنهاد میشود در شرایط اقلیمی و خاکی منطقه گیلان، برای به دست آوردن بالاترین عملکرد و دوره بهرهبرداری زعفران در سال اول کشت، از بالاترین تراکم این پژوهش (80 بنه در مترمربع) در عمق 5 سانتیمتر در کشت شهریورماه و عمق 10 سانتیمتر در کشت مردادماه استفاده شود.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه نصیریان؛ علی سروش زاده؛ فائزه قناتی؛ حسین اورکی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر دمای محیط ریشه بر رشد و فعالیت آنتی اکسیدانتهای موجود در بنه زعفران، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط اتاق رشد اجرا گردید. در این آزمایش اثر دو دمای 1±23 و 1±33 درجه سانتیگراد بر فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت: پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و اکسین ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر دمای محیط ریشه بر رشد و فعالیت آنتی اکسیدانتهای موجود در بنه زعفران، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط اتاق رشد اجرا گردید. در این آزمایش اثر دو دمای 1±23 و 1±33 درجه سانتیگراد بر فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت: پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و اکسین اکسیداز در جوانه انتهایی و بنه زعفران از تیرماه (دوره خواب بنه) تا مهرماه (شروع رشد بنه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو دما، فعالیت آنزیمها در تیرماه حداقل بود. در مهرماه فعالیت آنزیمهای مذکور در دمای 23 درجه سانتیگراد همزمان با شروع رشد ریشه، جوانه انتهایی و برگ در بنههای زعفران افزایش یافت، اما در دمای 33 درجه سانتیگراد، هیچگونه تغییری در فعالیتهای آنزیمی مشاهده نشد. همچنین بیشترین میزان قندهای محلول (گلوکز، مانوز و آرابینو) در جوانه و بنه زعفران در دمای 23 درجه سانتیگراد به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، به نظر میرسد دمای 33 درجه سانتیگراد در محیط کشت با ایجاد اختلال در فعالیت آنها موجب ادامه خواب در بنههای زعفران میشود و در مقابل در دمای 23 درجه سانتیگراد، افزایش فعالیت آنزیمی موجب تحریک رشد زعفران میشود.
کشاورزی و علوم پایه
سیده فاطمه فانی یزدی؛ ناصر مهدوی شهری؛ خدیجه نژاد شاهرخآبادی؛ سید امین فانی یزدی؛ سعید جاهدی پور
چکیده
زعفران (Crocus sativusL.)، گیاه بومی کشور ایران و خصوصاً منطقه خراسان هست و دارای جایگاه خاصی در الگوی تغذیه مردم میباشد. با توجه به مطالعات متعدد اثرات زعفران و ازآنجاکه در زمینهی اثرات آن بر روند تکوین مگس سرکه بهعنوان یک مدل جانوری مطالعات خاصی صورت نگرفته، در این مطالعه اثرات عصاره آبی زعفران بر درصد تبدیل لارو به شفیره و شفیره به ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativusL.)، گیاه بومی کشور ایران و خصوصاً منطقه خراسان هست و دارای جایگاه خاصی در الگوی تغذیه مردم میباشد. با توجه به مطالعات متعدد اثرات زعفران و ازآنجاکه در زمینهی اثرات آن بر روند تکوین مگس سرکه بهعنوان یک مدل جانوری مطالعات خاصی صورت نگرفته، در این مطالعه اثرات عصاره آبی زعفران بر درصد تبدیل لارو به شفیره و شفیره به بالغ در مگس سرکه در حین تکوین، مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 5 جفت مگس سرکه وحشی بالغ سهروزه جهت جفتگیری و تخمگذاری به هر یک از ظروف کشت حاوی غلظتهای متفاوت عصاره آبی زعفران منتقل و پس از هشت ساعت خارج گردیدند. درصد تبدیل لارو به شفیره و شفیره به بالغ در کلیه غلظتها موردبررسی قرار گرفت. تجزیهوتحلیلهای آماری با نرمافزار SAS و میانگین دادهها با آزمون Tukeyبا حداقل سطح معنیداری (p<0.05) مقایسه شدند. در غلظتهای پایینتر زعفران، افزایش معنیدار میزان تبدیل لارو به شفیره در مقایسه با گروه کنترل، مشاهده شد. اما حضور غلظتهای بالای زعفران در محیط کشت، منجر به کاهش معنیدار درصد تبدیل لارو به شفیره و شفیره به بالغ گردید. با توجه به نتایج بهدستآمده اثرات زعفران بر روند تکوین مگس سرکه تا حدی وابسته به دوز عمل میکند. به این معنا که زعفران در غلظتهای پایین اثرات مثبتی بر درصد تبدیل لارو به شفیره و شفیره به بالغ داشته ولی افزایش غلظتهای مصرفی میتواند منجر به بروز تأثیر منفی بر این روند گردد.
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی؛ سید محمد سیدی؛ هما عزیزی؛ روشنک شهریاری
چکیده
در کنار اندازه بنه مادری، مقدار فسفر بنه زعفران از عوامل مؤثر در افزایش گلدهی زعفران است. بهمنظور بررسی نقش اندازه بنه مادری، کاربرد کودهای آلی و محلولپاشی عناصر میکرو بر گلدهی، عملکرد بنه و جذب فسفر در زعفران در شرایط کنترلشده، آزمایشی در سال 92-1391 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 24 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی ...
بیشتر
در کنار اندازه بنه مادری، مقدار فسفر بنه زعفران از عوامل مؤثر در افزایش گلدهی زعفران است. بهمنظور بررسی نقش اندازه بنه مادری، کاربرد کودهای آلی و محلولپاشی عناصر میکرو بر گلدهی، عملکرد بنه و جذب فسفر در زعفران در شرایط کنترلشده، آزمایشی در سال 92-1391 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 24 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. عامل اول، دوم و سوم این آزمایش به ترتیب شامل اندازه بنه مادری در سه سطح (1/0 تا 4 گرم (کوچک)، 1/4 تا 8 گرم (متوسط) و 1/8 تا 12 گرم (بزرگ))، منابع مختلف تغذیه آلی (کود گاوی (25 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (10 تن در هکتار)، کمپوست (10 تن در هکتار) و شاهد) و کاربرد عناصر میکرو (آهن + روی) در دو سطح (محلولپاشی و عدم محلولپاشی) بود. بر اساس نتایج آزمایش، بیشترین عملکرد بنههای دختری زعفران بهطور معنیدار درنتیجه کاشت بنههای مادری با وزن بیش از 8 گرم (اندازه درشت) به دست آمد. در بین منابع تغذیه آلی، کاربرد کود گاوی بیشترین تأثیر را در افزایش معنیدار عملکرد بنههای دختری زعفران داشت. اثر محلولپاشی عناصر میکرو در افزایش عملکرد بنههای دختری زعفران معنیدار بود. علاوه بر این، بیشترین درصد و مقدار جذب فسفر در بنههای دختری زعفران بهطور معنیدار درنتیجه کاشت بنههای مادری 1/8 تا 12 گرمی به دست آمد. با کاهش اندازه بنه مادری غلظت و مقدار جذب فسفر در بنههای دختری بهطور معنیداری کاهش یافت.
کشاورزی و علوم پایه
قربانعلی اسدی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ فاطمه حسن زاده اول
چکیده
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است. کاربرد صحیح عناصر غذایی در رشد بنۀ دختری و عملکرد گل زعفران دارای اهمیت ویژهای است. بهمنظور مقایسه و بررسی تأثیر سطوح مختلف تغذیه خاکی و محلولپاشی با استفاده از کود کامل مخلوط بر تولید بنههای دختری و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در سالهای 1390 و 1391 بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و دارویی ایران است. کاربرد صحیح عناصر غذایی در رشد بنۀ دختری و عملکرد گل زعفران دارای اهمیت ویژهای است. بهمنظور مقایسه و بررسی تأثیر سطوح مختلف تغذیه خاکی و محلولپاشی با استفاده از کود کامل مخلوط بر تولید بنههای دختری و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در سالهای 1390 و 1391 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 سطح کودپاشی با کود کامل مخلوط (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و 3 سطح محلولپاشی با کود کامل مخلوط (با غلظت 0، 5 و 10 در هزار) و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثرات معنیدار تیمارهای تغذیه خاکی بر وزن بنههای دختری و همچنین تعداد و وزن گل و کلاله زعفران بود، اما بر تعداد کل بنههای دختری در واحد سطح تأثیر معنیداری نشان ندادند. تعداد و عملکرد بنههای دختری و گل زعفران تحت تأثیر غلظتهای مختلف محلولپاشی و همچنین اثرات متقابل کودپاشی و محلولپاشی قرار نگرفتند. درمجموع نتایج این پژوهش نشانداد که مصرف خاکی 150 کیلوگرم در هکتار کود کامل مخلوط در اوایل اسفندماه تفاوت مثبت و معنیداری در عملکرد گل تر و خشک (به ترتیب 120 و 963 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد کلاله تر و خشک (به ترتیب 5/45 و 90/7 کیلوگرم در هکتار کلاله خشک) و نیز وزن بنههای دختری زعفران (1646 گرم در مترمربع) نسبت به سایر تیمارها داشت، اما محلولپاشی عناصر غذایی در همین زمان نقشی در افزایش معنیدار عملکرد گل و بنههای دختری زعفران نداشت.
کشاورزی و علوم پایه
حسین زارع حسینی؛ رضا قربانی؛ محمدحسن راشد محصل؛ حسین رحیمی
چکیده
بهمنظور بررسی و مقایسه روشهای شیمیایی و غیر شیمیایی مدیریت علفهای هرز مزارع زعفران(Crucus sativus) آزمایشهای مزرعهای طی سالهای 1388 تا 1390 در ایستگاه تحقیقات زعفران و گیاهان دارویی شهرستان گناباد بهصورت طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل گیاه پوششی جو (Hordeum vulgare)، مالچ بستر قارچ، علفکش ...
بیشتر
بهمنظور بررسی و مقایسه روشهای شیمیایی و غیر شیمیایی مدیریت علفهای هرز مزارع زعفران(Crucus sativus) آزمایشهای مزرعهای طی سالهای 1388 تا 1390 در ایستگاه تحقیقات زعفران و گیاهان دارویی شهرستان گناباد بهصورت طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل گیاه پوششی جو (Hordeum vulgare)، مالچ بستر قارچ، علفکش گالانت سوپر (هالوکسی فوپ-آر- متیل) (EC%10)، علفکش شوالیه (مزوسولفوروم + یدوسولفوروم) (WG%6)، وجین دستی و شاهد (عدم کنترل) بودند. بهمنظور تعیین قابلیت کنترل علفهای هرز وزن خشک علفهای هرز و نیز وزن خشک برگ، وزن ترگل و وزن خشک کلاله زعفران اندازهگیری و مقایسه شد. بررسی وضعیت علفهای هرز مزرعه نشانداد که علفهای هرز غالب در محل موردمطالعه شامل جو دره (Hordeum murinum)، جو موشی (Hordeum spontaneum)، ازمک (Cardaria draba) و بومادران (Achillea millefolium) بودند. علفکش شوالیه تأثیر قابل قبولی در کنترل علفهای هرز برگ باریک و برگپهن داشته اما به نظر میرسد این علفکش بر رشد گیاه زعفران نیز اثرات منفی داشته زیرا تراکم گیاه زعفران را در سال بعد در کرتهای استفادهشده کاهش داد. علفکش گالانت سوپر علفهای هرز برگ باریک را بهخوبی کنترل نمود اما باعث کاهش عملکرد کلاله خشک و زیستتوده برگ زعفران نیز شد. مالچ استفادهشده نتوانست علفهای هرز را کنترل کند، اما باعث افزایش عملکرد نسبت به تیمار شاهد شد. گیاه پوششی جو تأثیر فراوانی در کاهش زیستتوده علفهای هرز برگ باریک و برگپهن داشت. تیمار گیاه پوششی جو کمترین زیستتوده علفهای هرز را سبب شده و همانند تیمار وجین دستی در کاهش زیستتوده علفهای هرز مؤثر بود. این گیاه پوششی به دلیل کنترل مناسب علفهای هرز، عدم ایجاد اثرات نامطلوب بر گیاه زعفران و همچنین تولید یک محصول جنبی بر سایر روشهای مطالعه شده در این تحقیق برتری داشت.
کشاورزی و علوم پایه
سعید کامیابی؛ مجید حبیبی نوخندان؛ احمدرضا روحی
چکیده
مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدامیک از عوامل ...
بیشتر
مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدامیک از عوامل اقلیمی تأثیر بیشتری بر کشت زعفران در شهرستان رشتخوار داشته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بر پایه گردآوری دادههای ایستگاههای هواشناسی منطقه و عملکرد زعفران در منطقه موردمطالعه، دریک دورهی دهساله است. در این تحقیق با در نظر گرفتن عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت زراعی زعفران از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برای اولویتبندی نواحی روستایی دهستانهای منطقه رشتخوار به منظور کشت اراضی استفادهشده است. فرایند تحقیق شامل گردآوری اطلاعات، محاسبات و تحلیلهای آماری، ورود اطلاعات به نرمافزار Expert choice، خوشهبندی و ارزشگذاری معیارها و تلفیق اطلاعات بوده است. نتایج تحقیق نشان داد، در میان عوامل محیطی، بارش با ضریب (281/0) و دما با ضریب (137/0) بیشترین تأثیر را در کشت زعفران داشتهاند. منابع آبی و تبخیر در این نظرسنجی نیز پایینترین امتیاز را به خود اختصاص دادهاند؛ و در میان دهستانهای این شهرستان، دهستان حسینآباد شرایط مناسبتری جهت کشت زعفران دارد.
کشاورزی و علوم پایه
نسیم رضوانی؛ علی سروش زاده
چکیده
آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل و در چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش اثر پیشتیمار غلظتهای صفر، 40، 80 و 120 پیپیام محلول نانو نقره و برهمکنش این تیمارها با شرایط تنش غرقابی و عدم تنش غرقابی بر روی ریشههای زعفران موردبررسی قرار گرفت. در شرایط بدون تنش غلظتهای 40 و 80 پیپیام ...
بیشتر
آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل و در چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش اثر پیشتیمار غلظتهای صفر، 40، 80 و 120 پیپیام محلول نانو نقره و برهمکنش این تیمارها با شرایط تنش غرقابی و عدم تنش غرقابی بر روی ریشههای زعفران موردبررسی قرار گرفت. در شرایط بدون تنش غلظتهای 40 و 80 پیپیام نانو نقره تعداد ریشه را افزایش داد، اما طول ریشه با پیش تیمارهای آب و نانو نقره 40 پیپیام در سطح اطمینان 99 درصد افزایش پیدا کرد. در شرایط تنش غرقابی کاربرد غلظتهای 40 و80 پیپیام اثر تنش را بر تعداد ریشه جبران کرد و کاربرد غلظت 40 پیپیام نهتنها موجب جبران اثر تنش روی طول ریشه شد، بلکه میزان این صفت را به بیشتر از میزان آن در شرایط شاهد بدون تنش افزایش داد. همچنین کلیه پیشتیمارها موجب جبران اثر تنش بر وزن خشک و وزن تر ریشه شدند.
کشاورزی و علوم پایه
عبداله ملافیلابی؛ علیرضا کوچکی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی نصیری محلاتی
چکیده
زعفران گرانبهاترین ادویه جهاناست که امروزه کاربردهای وسیعی درصنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. متوسط عملکرد در ایران 83/4 کیلوگرم در هکتار میباشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر وزن و تراکم بنه برعملکرد و اجزاء عملکردگیاه زعفران تحت شرایط کشت خاکی و هیدروپونیک انجام گرفت. برای این منظور، سه اندازه مختلف بنه (8-6 ،10-8 و 10 گرم به ...
بیشتر
زعفران گرانبهاترین ادویه جهاناست که امروزه کاربردهای وسیعی درصنایع غذایی، دارویی، صنعتی و رنگرزی دارد. متوسط عملکرد در ایران 83/4 کیلوگرم در هکتار میباشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر وزن و تراکم بنه برعملکرد و اجزاء عملکردگیاه زعفران تحت شرایط کشت خاکی و هیدروپونیک انجام گرفت. برای این منظور، سه اندازه مختلف بنه (8-6 ،10-8 و 10 گرم به بالا) و سه تراکم بنه (50،100و 150 بنه در مترمربع) در آزمایش فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار درداخل تونل پلاستیکی پیشبینی شد. صفات مورد بررسی در این طرح عبارتند از تعداد گل ، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله ، وزن تر و خشک خامه و وزن تر و خشک کلاله و خامه. نتایج نشان داد که اثرات اصلی نوع بستر، اندازه و تراکم بنه در تمامی صفات معنیداربود. اثرات متقابل نوع بسترو اندازه بنه درتمامی صفات درسطح 5 در صد معنیدار بوده به جزء وزن خشک گل، وزن خشک کلاله وخامه که تفاوت معنیدار دیده نشده است. همچنین اثرات متقابل بین نوع بستر و تراکم بنه، اندازه و تراکم بنه و اثرات متقابل بین نوع بستر، اندازه و تراکم بنه درهیچ کدام از صفات موردمطالعه معنیدار نشده است. بیشترین عملکرد زعفران در بنههای 10 گرم به بالا بهدست آمد که باکاهش اندازه بنه، تمامی صفات کاهش معنی داری پیدا کرد، همچنین نتایج نشان داد که کمترین عملکرد (وزن خشک کلاله) در بستر کشت هیدروپونیک با تراکم 50 بنه در مترمربع به میزان 14/4 کیلو گرم در هکتار و بیشترین عملکرد در بستر کشت خاکی و با تراکم 150 بنه در مترمربع معادل 36/7 کیلوگرم در هکتار و در سال اول حاصل شد.
کشاورزی و علوم پایه
علیرضا کوچکی
چکیده
زعفران از جنبههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی جایگاه ویژهای در کشاورزی ایران و بخصوص مناطق زعفرانکاری دارا میباشد. نقش کشاورزان ایران در اهلیسازی و تکامل زراعی این گیاه در منابع متعدد علمی بینالمللی بهصورت بارزی آورده شده است. گرچه نام این محصول مینیاتوری و به اصطلاح دستساز همیشه با نام ایران همراه ...
بیشتر
زعفران از جنبههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی جایگاه ویژهای در کشاورزی ایران و بخصوص مناطق زعفرانکاری دارا میباشد. نقش کشاورزان ایران در اهلیسازی و تکامل زراعی این گیاه در منابع متعدد علمی بینالمللی بهصورت بارزی آورده شده است. گرچه نام این محصول مینیاتوری و به اصطلاح دستساز همیشه با نام ایران همراه بوده است ولی بهنظر نمیرسد تلاشهای علمی پژوهشگران ما در گذشته در خور این گیاه پرآوازه بوده باشد و مسلماً انتظار جهانیان از پژوهشگران ایرانی در زمینه زعفران خیلی بیش از آن است که امروزه برآورده شده است. در این نوشتار سعی شده است با نگاهی به پژوهشهای زراعی زعفران در گذشته در سطح کشور، وضع موجود و دورنمای آینده آن نیز ترسیم شود. اگرچه پژوهشهای زراعی اولیه در مورد زعفران در کشور از سابقهای 70 ساله برخوردار است ولی طی یک دوره 40 ساله فعالیت علمی خاصی در این زمینه صورت نگرفت و فعالیتهای پژوهشی منسجم عملاً از دهه 50 توسط برخی پژوهشگران پیشگام در خراسان آغاز شد. در دهههای 50 و 60 با پیدایش سازمانهایی همچون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی (واحد خراسان) و شروع گسترش دورههای تحصیلات تکمیلی در دانشکدههای کشاورزی پژوهشهای زراعی زعفران در دهههای 50 و 60 نسبتاً گسترش یافت و این موضوع بخصوص در دهههای 70 و 80 سرعت بیشتری به خود گرفت. در اوایل دهه 80 با تاسیس قطب علمی گیاهان زراعی ویژه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و در اواخر دهه 80 با تاسیس گروه پژوهشی زعفران در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و همچنین تأسیس کانون ارتباط با دانش زعفران در همان دانشگاه، فعالیتهای پژوهشی تداوم یافت. در اوایل دهه 90 تاسیس پژوهشکده زعفران در دانشگاه تربت حیدریه و تلاش در جهت انتشار دو نشریه تخصصی زعفران توسط دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و پژوهشکده زعفران و گسترش قابل ملاحظه دورههای تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها و نیز توجه بیشتر به این محصول سرعت پژوهشهای مربوط بیشتر شد. تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره زعفران در قائن، تشکیل شورای ملی زعفران در اتاق بازرگانی صنایع و معادن مشهد، تدوین طرح جامع بهبود و فرآوری زعفران، برگزاری کنگره و همایشهای ملی، برگزاری دومین سمپوزیوم بینالمللی زعفران در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد نمونههایی از توجه بیشتر به زعفران در سطح ملّی است که بدون تردید میتواند عامل مهمی در گسترش پژوهشهای علمی روی این محصول باشد. امید است چنین رویههایی زمینههای لازم را برای نوعی جنبش علمی در مورد زعفران فراهم ساخته باشد و انتظار میرود این جنبش علمی بهصورتی منسجم و جامع، مبانی پژوهشهای رایج را مورد تجدید نظر قرار داده و بهعلاوه جنبههای نوینی از تولید زعفران از جمله تولید در محیطهای تحت کنترل، ارزیابی خلأ عملکرد، مدلسازی رشد و نمو، جنبههای فیزیولوژی و اکولوژی زراعی، نقش تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی در گسترش سطح کشت و جابجایی عرصههای تولید آن در قالب پروژههای کلان بررسی نماید. بدون تردید انتقال یافتههای علمی به عرصههای تولید و عرضه نتایج پژوهشها درقالب نوشتارهای استاندارد بینالمللی به جامعه علمی جهانی میتواند دستاورد عملی چنین جنبشی باشد.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه حسن زاده اول؛ پرویز رضوانی مقدم؛ محمد بنایان اول؛ رضا خراسانی
چکیده
بهمنظور مقایسه وزنهای مختلف بنه مادری کشت شده و تعیین سطوح مناسب کود گاوی بر عملکرد گیاه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی طی 2 سال زراعی 1391-1390 و 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 سطح وزن بنه مادری (شامل گروههای وزنی 3 – 1/1، 5 – 1/3، 7 – 1/5 و 9- 1/7 گرم) ...
بیشتر
بهمنظور مقایسه وزنهای مختلف بنه مادری کشت شده و تعیین سطوح مناسب کود گاوی بر عملکرد گیاه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی طی 2 سال زراعی 1391-1390 و 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 سطح وزن بنه مادری (شامل گروههای وزنی 3 – 1/1، 5 – 1/3، 7 – 1/5 و 9- 1/7 گرم) و 4 سطح کود گاوی (0، 20، 40 و 60 تن در هکتار) و در 3 تکرار اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس شاخصهای عملکرد بنه زعفران نشان داد که این شاخصها بهطور معنیداری تحت تاثیر وزن بنه مادری و کود گاوی قرار گرفت. همچنین اثر متقابل وزن بنه مادری در سطوح مختلف کود گاوی نیز بر شاخصهای ذکر شده معنیدار بود. در بین تیمارهای آزمایش، استفاده از بنه مادری با گروه وزنی 9-1/7 گرم با میزان مصرف 60 تن در هکتار کود گاوی، بیشترین تعداد کل بنه در واحد سطح (510 بنه در متر مربع) و بیشترین عملکرد بنه (1044 گرم در متر مربع) را نشان داد. بهنظر میرسد بنههای با وزن بیشتر در سال اول کشت، تعداد بنههای بیشتری (در هر 4 گروه وزنی) تولید کرده اما بنههای با وزن کمتر توانایی تولید بنههای با وزن بیشتر از وزن بنه مادری، بیشتری دارند. شاخصهای عملکرد گل زعفران در سال اول نشان داد که با افزایش وزن بنههای کشت شده، عملکرد گل در سال اول کشت افزایش یافت. نتایج تجزیه واریانس تعداد گل و عملکرد تر و خشک گل و کلاله زعفران در سال دوم حاکی از پاسخ معنیدار این شاخصها در واکنش به وزن بنه مادری، کود گاوی و اثر متقابل وزن بنه مادری در سطوح مختلف مصرف کود گاوی بود، بهطوریکه با افزایش وزن بنه مادری و افزایش سطوح مصرف کود گاوی مقادیر این شاخصها افزایش یافت. به نظر میرسد تولید بنههای با وزن بیشتر در سال اول کشت زعفران و بهدنبال آن افزایش عملکرد گل، نیازمند بنههای مادری درشت و مصرف کود گاوی در سطوح بیشتر باشد.
کشاورزی و علوم پایه
پرویز رضوانی مقدم؛ علیرضا کوچکی؛ عبداله ملافیلابی؛ سید محمد سیدی
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر زمان پخش و مقادیر کاربرد کاه و کلش گندم بر شاخصهای مربوط به عملکرد بنههای دختری زعفران در سال دوم، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 1391-1390 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش بر اساس پنج سطح کاربرد مالچ کلش گندم (شاهد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تاثیر زمان پخش و مقادیر کاربرد کاه و کلش گندم بر شاخصهای مربوط به عملکرد بنههای دختری زعفران در سال دوم، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 1391-1390 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش بر اساس پنج سطح کاربرد مالچ کلش گندم (شاهد (عدم پخش مالچ)، 2، 4، 6 و 8 تن در هکتار) در سه زمان (خرداد، مرداد و مهرماه) بهصورت پخش سطحی طراحی شدند. نتایج تجزیه واریانس در آزمایش حاکی از تاثیر معنیدار زمان پخش مالچ کلش گندم، مقادیر کاربرد مالچ و نیز اثر متقابل آنها بر تمامی شاخصهای کمی گل زعفران بود. بر اساس نتایج آزمایش، پخش مالچ کلش در مهرماه بیشترین تاثیر را در افزایش معنیدار تعداد گل در متر مربع و عملکرد گلتر و خشک زعفران (به ترتیب تا 46، 61 و 65 درصد) داشت. همچنین تمامی شاخصهای مورد مطالعه بنههای دختری زعفران بهطور معنیداری تحت تاثیر زمان پخش مالچ کلش گندم قرار گرفت. در بین تیمارهای مورد بررسی، بیشترین افزایش در عملکرد بنههای بیش از 12 گرم و عملکرد کل بنههای دختری زعفران در نتیجه کاربرد 8 تن مالچ کلش در مهرماه مشاهده شد. بهطوری که کاربرد تیمار ذکر شده در مقایسه با شاهد، عملکرد بنههای با وزن بیش از 12 گرم و عملکرد کل بنههای زعفران را بهترتیب تا 104 و 103 درصد افزایش داد.
کشاورزی و علوم پایه
سید امیر محمد علـوی زاده؛ علی منظم اسماعیل پور؛ محمود حسین زاده کرمانی
چکیده
زعفران بهعنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و رضوی پیدا کرده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر در آن میباشد. دادههای اقلیمی مورد ...
بیشتر
زعفران بهعنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و رضوی پیدا کرده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر در آن میباشد. دادههای اقلیمی مورد نیاز، از اداره کل هواشناسی خراسان رضوی برای دوره 1390-1368 اخذ شد. جهت تهیه نقشه سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، و TIN (شبکه نامنظم مثلثاتی) از نقشههای توپوگراف DEM(مدل رقومی ارتفاع) سازمان نقشهبرداری با مقیاس 50000 :1استفاده گردید. نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی از نقشههای قابلیت اراضی در مقیاس50000 :1 مربوط به موسسه تحقیقات آب و خاک کشور استخراج گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی بهمنظور رقومیسازی و تهیه نقشهها استفاده شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3 اطلاعات توصیفی نقشهها به آنها اضافه گردید. سپس براساس شرایط مورد نیاز در خصوص هر پارامتر و اهمیت هر یک از لایهها، با استفاده از نرمافزار AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) وزندهی صورت گرفت و پس از عملیات همپوشانی وزنی در محیط GIS پهنهبندی انجام گردید. نتایج حاصله قسمتهای مرکزی و جنوبی دشت را بهعنوان مستعدترین مناطق نشان داد که در حال حاضر کاربری این اراضی به کشت دیم، آبی، مراتع نیمه متراکم و متراکم اختصاص دارد.
کشاورزی و علوم پایه
سمیه حیدری
چکیده
در این پژوهش از روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی بر پایه جامد شدن قطره آلی شناور – اسپکتروفتومتری UV- Vis بهمنظور استخراج و اندازه گیری آلاینده کادمیوم در نمونههای زعفران استفاده شد. اتانول به عنوان حلال پخشی، 1- آندکانول به عنوان حلال استخراج و استون بهعنوان حلال رقیق کننده استفاده گردید. بررسی ها نشان داد که نوع و حجم حلال پخشی، ...
بیشتر
در این پژوهش از روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی بر پایه جامد شدن قطره آلی شناور – اسپکتروفتومتری UV- Vis بهمنظور استخراج و اندازه گیری آلاینده کادمیوم در نمونههای زعفران استفاده شد. اتانول به عنوان حلال پخشی، 1- آندکانول به عنوان حلال استخراج و استون بهعنوان حلال رقیق کننده استفاده گردید. بررسی ها نشان داد که نوع و حجم حلال پخشی، حلال استخراج و حلال رقیق کننده در راندمان استخراج تاثیر بهسزایی دارد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 0005/0 میکروگرم بر میلی لیتر بهدست آمد. نمونههای زعفران تربت حیدریه، قائنات و باخرز با روش پیشنهادی مورد تجزیه قرار گرفت و درصد بازیابی برای نمونه های زعفران آلوده شده با 1/0 میکروگرم بر میلی لیتر از کادمیوم بهدست آمد.