اقتصاد و بازاریابی
سید حسین محمدزاده؛ علیرضا کرباسی؛ حسین محمدی
چکیده
تجارب چندساله اخیر ایران نشان میدهد که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بیثباتی درآمد صادراتی را بهدنبال دارد.زعفران یکی از اقلام مهم صادراتی بخش کشاورزی و گیاهان دارویی است که در سالهای اخیر علی‌رغم افزایش سطح زیرکشت و تولید ، صادرات هم‌پای آن رشد نداشته است. استان خراسان‌رضوی یکی از استان‌های پیش‌رو در تولید ...
بیشتر
تجارب چندساله اخیر ایران نشان میدهد که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بیثباتی درآمد صادراتی را بهدنبال دارد.زعفران یکی از اقلام مهم صادراتی بخش کشاورزی و گیاهان دارویی است که در سالهای اخیر علی‌رغم افزایش سطح زیرکشت و تولید ، صادرات هم‌پای آن رشد نداشته است. استان خراسان‌رضوی یکی از استان‌های پیش‌رو در تولید و تجارت این محصول به‌حساب می‌آید. این مطالعه بر آن است تا ضمن ارائه شاخص چندبعدی توسعه صادرات به بررسی عامل های مؤثر بر این شاخص در مورد محصول زعفران در خراسان رضوی و کشورهای طرف تجارت آن در دوره زمانی 2020- 2011 بپردازد. آمار و اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه از 24 شرکت صادرکننده فعال در این حوزه در استان خراسان رضوی و 14 شرکت صادرکننده در کشورهای آلمان، ایتالیا، هند و چین جمع آوری گردید. به منظور بررسی شبکه تجارت خارجی زعفران و عوامل مؤثر بر شاخص توسعه صادرات از الگوی پانل سه بعدی استفاده گردید. اندازه گیری شاخص توسعه صادرات با استفاده از زیرشاخص های عملکرد صادرات، مدیریت صادرات و راهبرد صادراتی انجام گردید. نتایج نشان داد که سابقه فعالیتی شرکت، اندازه شرکت، استراتژی های بازاریابی، استانداردهای صادراتی، هزینه های تحقیق و توسعه، شاخص سیاست حمایتی دولت، دیپلماسی خارجی دولت، ارزش تولیدات داخلی، توسعه برند و آمیخته های بازاریابی از عوامل اثر گذار بر شاخص توسعه صادرات گیاهان دارویی می باشد.
اقتصاد و بازاریابی
حمیدرضا جعفری زاده؛ تکتم محتشمی؛ فاطمه رستگاری پور
چکیده
در ﻣﯿﺎن رﯾﺴﮏﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ بانک‌ها و مؤسسات ﻣﺎﻟﯽ را ﺗﻬﺪﯾﺪ میکند، رﯾﺴﮏ اﻋﺘﺒﺎری ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤﻮرﯾﺖ، ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻠﯿﺎت و به‌ویژه ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ آن، مهمترین رﯾﺴﮏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر میرود. به دلایل نبود تجهیزات حمل‌ونقل و زیرساخت ارتباطی مناسب و نیازمندی به مدیریت منابع آب و سرمایه اولیه برای تبلیغات و بستهبندی و غیره بخش عمده‌ای ...
بیشتر
در ﻣﯿﺎن رﯾﺴﮏﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ بانک‌ها و مؤسسات ﻣﺎﻟﯽ را ﺗﻬﺪﯾﺪ میکند، رﯾﺴﮏ اﻋﺘﺒﺎری ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤﻮرﯾﺖ، ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻠﯿﺎت و به‌ویژه ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ آن، مهمترین رﯾﺴﮏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر میرود. به دلایل نبود تجهیزات حمل‌ونقل و زیرساخت ارتباطی مناسب و نیازمندی به مدیریت منابع آب و سرمایه اولیه برای تبلیغات و بستهبندی و غیره بخش عمده‌ای از تولیدکنندگان زعفران در شمال شرق کشور و به‌ویژه شهرستان زاوه در استان خراسان رضوی، از تسهیلات بانکی جهت تأمین سرمایه در گردش استفاده می‌کنند. بااین‌حال هر ساله بخشی از تسهیلات اعطایی به آنها برنمی‌گردد و باعث ریسک عدم بازپرداخت برای بانک میشود. براین اساس، هدف از تحقیق پیش رو اندازه‌گیری ریسک اعتباری تسهیلات اعطایی به تولیدکنندگان زعفران در شهرستان زاوه میباشد. اطلاعات مورد بررسی مربوط به 16000 مشتری حقیقی از سه شعبه بانک کشاورزی واقع در شهرستان زاوه از ابتدای سال 1396 تا انتهای سال 1398 است که با بکارگیری الگوی لاجیت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج آزمون می-توان عنوان کرد تخصصی کردن هرچه بیشتر وام های بخش کشاورزی، پرداخت آن به افراد فنی و آموزش دیده و عدم تمدید این تسهیلات در موعد مقرر، همراه با پیگیری ها و نظارت بهتر می تواند به کارایی بهتر ریسک اعتباری کمک نماید. همچنین با توجه به تاثیرگذاری بیشتر ویژگی های مالی نسبت به ویژگی های فردی در بدحسابی مشتریان، با نزدیک تر شدن به بانکداری اسلامی که در آن بانک، شریک گیرنده تسهیلات در فعالیت های اقتصادی می باشد و سهم آورده فرد به عنوان ضمانت درنظر گرفته می شود، می توان ضمن رهایی از وثیقه محوری برای انتخاب مشتریان بهتر به پوشش هرچه بهتر ریسک های اعتباری کمک کرد.
اقتصاد و بازاریابی
محمد جواد مهدی زاده راینی؛ حمید محمدی؛ مسعود دهدشتی
چکیده
زعفران از جمله محصولات صادارتی غیرنفتی است که بیش از نیمی از بازار جهانی آن به ایران تعلق دارد. در دو دهه اخیر قیمت صادارتی محصول زعفران روند نزولی داشته است. ادامه این روند از طریق کاهش صادرات می‌تواند پیامدهای رفاهی مهمی بر روی تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرفکنندگان داشته باشد. در همین راستا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات رفاهی ...
بیشتر
زعفران از جمله محصولات صادارتی غیرنفتی است که بیش از نیمی از بازار جهانی آن به ایران تعلق دارد. در دو دهه اخیر قیمت صادارتی محصول زعفران روند نزولی داشته است. ادامه این روند از طریق کاهش صادرات می‌تواند پیامدهای رفاهی مهمی بر روی تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرفکنندگان داشته باشد. در همین راستا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات رفاهی کاهش قیمت صادراتی زعفران در بازار جهانی بر روی گروه‌های یادشده صورت گرفت. ابزارهای تحلیلی مورد استفاده شامل توابع عرضه و تقاضای داخلی و عرضه صادرات میباشد که با استفاده از دادههای سری زمانی دوره 1399-1359 برآورد گردید. یافتههای مطالعه حاکی از اثر معنی‌دار کاهش قیمت صادراتی بر صادرات زعفران میباشد. مشخص شد که با کاهش قیمت صادراتی تولیدکنندگان و صادرکنندگان با زیان رفاهی مواجه می شوند اما رفاه مصرفکنندگان داخلی افزایش می‌یابد که البته این افزایش به مراتب کمتر از کاهش رفاه دو گروه دیگر است. تحلیل رفاهی نشان داد در بازار زعفران در صورتی که انحصار در بازار این محصولات بهطور کامل از میان برود رفاه کل گروه‌های یادشده حدود 53 درصد کاهش خواهد یافت. پیشنهاد میشود پیش از آسیب دیدن تولیدکنندگان، برای این گروه بهطور خاص برنامههای حمایتی تدارک دیده شود تا در صورت تغییر شرایط در بازار جهانی با حمایت از محصول امکان تداوم تولید فرآهم شود. تاکنون همواره قیمت صادراتی به مراتب بالاتر از قیمت داخل بوده است و صادرکنندگان توانسته‌اند سود کسب نمایند لذا برای حمایت از تولیدکنندگان انتقال درآمد از صادرکنندگان در قالب تشکیل صندوق حمایت از تولید می تواند بهعنوان یک راهکار سیاستی باشد. این صندوق می تواند بهعنوان وسیله‌ای برای کاهش نوسان درامد صادرکنندگان نیز مورد استفاده قرار گیرد.
اقتصاد و بازاریابی
سید میثم جلیلی؛ اکبر میرزاپور باباجان؛ بیت اله اکبری مقدم؛ آرش هادی زاده میارکلائی
چکیده
با معرفی گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران، این پژوهش سعی در شناخت عوامل موثر بر نوسانات قیمت آن و از جمله تأثیر حجم معاملات آتی و ارتباط دوسویه بین این دو در جهت بررسی آزمون فرضیه ترکیب توزیعها MDH و فرضیه ورود متوالی اطلاعات SIAH می نماید. به این منظور از روش بررسی وجود رابطه علیت خطی و غیر خطی بین دو متغیر فوق استفاده و داده ها به ...
بیشتر
با معرفی گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران، این پژوهش سعی در شناخت عوامل موثر بر نوسانات قیمت آن و از جمله تأثیر حجم معاملات آتی و ارتباط دوسویه بین این دو در جهت بررسی آزمون فرضیه ترکیب توزیعها MDH و فرضیه ورود متوالی اطلاعات SIAH می نماید. به این منظور از روش بررسی وجود رابطه علیت خطی و غیر خطی بین دو متغیر فوق استفاده و داده ها به صورت روزانه در بازه زمانی شهریور ماه 1397 الی پایان شهریورماه 1399 اخذ شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای با استفاده از روشها و مدلهای اقتصاد سنجی و مفهوم شبکه های عصبی به کمک نرم افزارهای Eviews و R صورت گرفته است. نوسانات قیمت گواهی سپرده زعفران با استفاده از مدلهای خانواده Arch استخراج گردیده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رابطه علیت خطی بین نوسانات قیمت گواهی سپرده و قیمت آتی وجود داشته و این رابطه دوطرفه است. نتایج آزمون BDS روی پسماند حاصل از مدلVAR بین متغیرها وجود رابطه غیر خطی بین متغیرها را نشان می دهد. نتایج آزمون علیت گرنجر غیرخطی مبتنی بر شبکه عصبی نشان می دهد که حجم معاملات آتی ها علیت نوسانات قیمت گواهی سپرده زعفران است لذا در معاملات زعفران در بورس کالای ایران، اطلاعات از بازارهای آتی به بازار نقد جریان دارد و سفته بازی در بازار گواهی سپرده زعفران نمی تواند به عنوان عامل تثبیت کننده در قیمت معاملات آتی اثرگذار باشد.
اقتصاد و بازاریابی
سارا باغبان حقیقی؛ علیرضا ثانی حیدری؛ حامد رفیعی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد کشور از طریق افزایش تولید، صادرات، اشتغال و تأمین نیازهای غذایی دارد. از اینرو، با توجه به اهداف راهبردی کشور به منظور توسعه صادرات غیرنفتی، محصول زعفران یکی از محصولات مهم صادراتی بخش کشاورزی ایران به شمار میرود که در سالهای اخیر با کاهش صادرات در بازارهای هدف رو به رو بوده است. از سوی دیگر پیچیدگی‌های ...
بیشتر
کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد کشور از طریق افزایش تولید، صادرات، اشتغال و تأمین نیازهای غذایی دارد. از اینرو، با توجه به اهداف راهبردی کشور به منظور توسعه صادرات غیرنفتی، محصول زعفران یکی از محصولات مهم صادراتی بخش کشاورزی ایران به شمار میرود که در سالهای اخیر با کاهش صادرات در بازارهای هدف رو به رو بوده است. از سوی دیگر پیچیدگی‌های شبکه جهانی تجارت موجب شده است که کشورهای فعال در این شبکه همواره به دنبال افزایش تخصصی شدن باشند. لذا تخصصی شدن واردات موجب ارتقای زنجیره عرضه جهت تامین نیازهای غذایی کشورهای واردکننده میشود که نقشی اساسی در تجارت کشورها دارد. لذا هدف این مطالعه ارزیابی روند تخصصی شدن کشورهای واردکننده زعفران و تحلیل اثرگذاری آن بر صادرات ایران است. به منظور دستیابی به این هدف، از روش درستنمایی شبه بیشینه پوآسن طی دوره 2017-2001 انجام شده است. بنابر نتایج، متغیر تخصصی شدن کشورهای واردکننده زعفران اثری فزاینده و معنی‌دار بر صادرات زعفران ایران داشته است. همچنین متغیرهای درآمد سرانه و جمعیت کشورهای واردکننده اثری مثبت و معنی‌دار درحالی‌که فاصله جغرافیایی و بحران غذا اثری منفی و معنی‌دار بر صادرات صادرات زعفران ایران دارد. لذا با توجه به افزایش تخصصی شدن بیشتر کشورهای واردکننده زعفران و اثر معنی‌دار آن بر صادرات ایران پیشنهاد میشود بازارهای هدف نزدیک و با درآمد سرانه بالا که دارای درجه بالای تخصصی شدن هستند مورد هدف صادرکنندگان قرار گیرند.
اقتصاد و بازاریابی
حسین محمدی؛ میلاد امینی زاده؛ حنانه آقاصفری
چکیده
کارایی صادرات بیانگر فاصله میزان صادرات واقعی صادرکنندگان از ظرفیت صادراتی بالقوه آنها در بازارهای هدف است که امروزه سنجش آن اهمیت قابل توجهی در راستای توسعه صادرات و تحلیل رقابتپذیری آنها دارد. صادرات زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی جهان، اهمیت زیادی برای ایران دارد که در سالهای اخیر با کاهش روبرو بوده ...
بیشتر
کارایی صادرات بیانگر فاصله میزان صادرات واقعی صادرکنندگان از ظرفیت صادراتی بالقوه آنها در بازارهای هدف است که امروزه سنجش آن اهمیت قابل توجهی در راستای توسعه صادرات و تحلیل رقابتپذیری آنها دارد. صادرات زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی جهان، اهمیت زیادی برای ایران دارد که در سالهای اخیر با کاهش روبرو بوده است. از این رو، نیاز است ابعاد مختلف آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. با توجه به نبود مطالعهای در خصوص کارایی صادرات زعفران، این مطالعه به دنبال سنجش کارایی صادرات ایران در 14 کشور مهم واردکننده زعفران است که بیش از 90 درصد واردات را به خود اختصاص دادهاند. جهت محاسبه کارایی، دادههای صادرات زعفران ایران به بازارهای هدف در دوره زمانی 2017-2001 با استفاده از الگوی جاذبه مرزی تصادفی برآورد شده است. نتایج کارایی بیانگر این است که کارایی صادرات زعفران ایران در گروه کشورهای مورد نظر در سال 2017 برابر با 45/0 است. تحلیل کشوری بیانگر این است که ایران در کشورهای اسپانیا (93/0) و امارات متحده عربی (87/0) به ترتیب بیشترین کارایی را داشته و در کشورهای ژاپن (07/0) و انگلستان (13/0) کمترین کارایی را داشته است. بر اساس نتایج، کارایی صادرات در بازارهای آسیایی افزایش یافته و از 31/0 در سال 2001 به 41/0 در سال 2017 رسیده است. با توجه به اثر مثبت متغیر منطقهای آسیا و نقش منفی فاصله جغرافیایی بر صادرات زعفران ایران و همچنین تغییر شبکه جهانی واردات زعفران از اروپا به آسیا، پیشنهاد میشود که بازارهای آسیایی که از مزیتهای رقابتی بالاتری برای ایران برخوردار است، بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران جهت صادرات زعفران قرار گیرد.
اقتصاد و بازاریابی
فائزه مرتضائی مقدم؛ تکتم محتشمی؛ علیرضا کرباسی؛ فاطمه رستگاری پور
چکیده
با در نظر گرفتن ماهیت پویای موجود در صادرات زعفران کشور، تحلیل در خصوص رشد صادرات این محصول بر پایه اختلاف بین ارزش‌های صادرات بین دو زمان مشخص، درک درستی از ثبات در روابط تجاری میان ایران و کشورهای طرف صادرات را نمیدهد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران، این مطالعه به بررسی روابط صادراتی این محصول طی دوره زمانی 97-1376 با بهره‌گیری از ...
بیشتر
با در نظر گرفتن ماهیت پویای موجود در صادرات زعفران کشور، تحلیل در خصوص رشد صادرات این محصول بر پایه اختلاف بین ارزش‌های صادرات بین دو زمان مشخص، درک درستی از ثبات در روابط تجاری میان ایران و کشورهای طرف صادرات را نمیدهد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران، این مطالعه به بررسی روابط صادراتی این محصول طی دوره زمانی 97-1376 با بهره‌گیری از تابع بقای کاپلان مایر و برآورد مدل کاکس نیمه پارامتریک پرداخته است. نتایج تحلیل کاپلان مایر نشان داد که تنها 20% از روابط صادراتی زعفران تا پایان دوره موردبررسی باقی مانده است. برآوردهای به‌دست‌آمده از مدل کاکس نیز نشان داد که عواملی چون تولید بالاتر، وجود روابط تجاری باسابقه تر، و تولید ناخالص داخلی بالاتر کشورهای واردکننده ریسک از دست رفت یک رابطه صادراتی را به ترتیب 006/0، 33/0 و 007/0 درصد کاهش داده و لذا باعث افزایش طول مدت صادرات میشود. همچنین صادرات با کشورهای آسیایی از ریسک از دست رفت کمتری نسبت به سایر کشورها برخوردار است. با توجه به این نتایج، تقویت صادرات به طرفهای تجاری با اقتصاد بزرگتر، و ایجاد شبکههای بازاریابی و زنجیره عرضه محصول با کشورهای پرسابقه در خرید زعفران که عرضه هماهنگ و پایدارتر محصول را تضمین مینماید، اهمیت داشته و پیشنهاد میشود.
اقتصاد و بازاریابی
تکتم محتشمی
چکیده
با توجه به اهمیت بنه (پیاز) زعفران در بهبود عملکرد محصول، اقدام به عرضه بنه گواهی‌شده که استانداردهای موردنیاز برای تضمین عملکرد بالای تولید به‌ویژه در سالهای نخست کشت رادار است، ضروری است. با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر بازار رسمی برای این محصول (بنه گواهی‌شده زعفران) وجود ندارد، در این مطالعه تلاش شد با بهره‌گیری از روش ارزش‌گذاری ...
بیشتر
با توجه به اهمیت بنه (پیاز) زعفران در بهبود عملکرد محصول، اقدام به عرضه بنه گواهی‌شده که استانداردهای موردنیاز برای تضمین عملکرد بالای تولید به‌ویژه در سالهای نخست کشت رادار است، ضروری است. با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر بازار رسمی برای این محصول (بنه گواهی‌شده زعفران) وجود ندارد، در این مطالعه تلاش شد با بهره‌گیری از روش ارزش‌گذاری مشروط، ضمن اندازه‌گیری حداکثر تمایل به پرداخت زعفران کاران برای این کالای غیر بازاری، به بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب این نوع از بنه پرداخته شود. نمونه موردبررسی در این مطالعه را 150 نفر از زعفران کاران در منطقه تربت‌حیدریه و زاوه در استان خراسان رضوی تشکیل داده است. با به‌کارگیری مدل لاجیت چندگانه برای تعیین عوامل مؤثر بر انتخاب یکی از انواع بنه استاندارد زعفران (نوع A بنه با وزن 5-10 گرم و تا 60% گلدهی در سال اول، نوع B بنه با وزن 15-10 گرم و تا 80% گلدهی در سال اول، نوع C بنه با وزن 20-15 گرم و تا 90% گلدهی در سال اول، نوع D بنه با وزن بیش از 20 گرم و تا بیش از 90% گلدهی در سال اول) مشخص شد، افزایش سطح تحصیلات، سن مزرعه، انجام تیمار پیش از کشت و نیز داشتن شغل جانبی، احتمال انتخاب بنه‌های نوع A را به میزان معناداری افزایش میدهد. در مقابل افزایش متغیرهای سن کشاورز و وزن بنه مصرفی کنونی، احتمال انتخاب این نوع از بنه‌ها را کاهش میدهد. به همین ترتیب در انتخاب بنه‌های نوع B و C، متغیرهای تحصیلات، سطح زیر کشت، داشتن شغل جانبی، سن مزرعه و انجام تیمار پیش از کشت مؤثر تشخیص داده شد. مقدار انتظاری متوسط تمایل به پرداخت (WTP) برابر82500 ریال تعیین شد که در مقایسه با متوسط قیمت کنونی بنه‌های موجود در بازار نشان میدهد زعفران کاران حاضرند برای این نوع از بنه‌ها قیمتی بالاتر از متوسط قیمت بازار پرداخت نمایند.
اقتصاد و بازاریابی
علیرضا کرباسی؛ محمود صبوحی صابونی؛ بهاره زندی دره غریبی
چکیده
این مطالعه در راستای ارتقاء سطح طبقه‌بندی کیفی محصول زعفران و افزایش سود کشاورزان با ایجاد بازار فرضی به بررسی عاملهای مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای انجام آزمون کیفیت زعفران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و پرسش انتها – باز پرداخته است. دادههای موردنیاز با تکمیل پرسشنامه از یک نمونه تصادفی 170 نفر ...
بیشتر
این مطالعه در راستای ارتقاء سطح طبقه‌بندی کیفی محصول زعفران و افزایش سود کشاورزان با ایجاد بازار فرضی به بررسی عاملهای مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای انجام آزمون کیفیت زعفران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و پرسش انتها – باز پرداخته است. دادههای موردنیاز با تکمیل پرسشنامه از یک نمونه تصادفی 170 نفر از زعفران کاران استان خراسان رضوی جمعآوری گردید. از مدل دومرحله‌ای هکمن برای تشخیص عاملهای مؤثر بر انتخاب و میزان تمایل به پرداخت اضافه استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که حدود 48 درصد کشاورزان حاضر به پرداخت مبلغ اضافه برای انجام آزمون کیفیت میباشند، که از این تعداد، 29 درصد تمایل به پرداختی بیشتر از 900 هزار ریال به ازای هر کیلوگرم گل‌تر را نشان دادند. نتایج حاصل از برآورد مدل نیز نشان داد که متغیرهای سن، تحصیلات، مالکیت زمین و سابقه انجام آزمون کیفیت زعفران درگذشته هم بر احتمال انتخاب و هم بر میزان تمایل به پرداخت اضافی برای انجام آزمون کیفیت تأثیر مثبت و معناداری دارند. بر این اساس استفاده از آموزش‌های درست و همه‌جانبه، برگزاری تشکل‌های عمومی و فعالیت‌های ترویجی می‌تواند در ترغیب کشاورزان جهت انجام آزمون کیفیت نقش مؤثری داشته باشد.
اقتصاد و بازاریابی
امیرحسین توحیدی؛ محمد قربانی؛ علیرضا کرباسی؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ بهروز حسنی-مهموئی
چکیده
زعفران یکی از محصولات کشاورزی مهم و ارزشمند ایران به شمار میرود و برای رشد بازار آن لازم است که به ترجیحات مصرفکنندگان این محصول توجه شود. مصرفکنندگان دارای نیازها و خواستههای متفاوتی میباشند و با بخشبندی منفعتی بازار زعفران، شرکتها میتوانند از ترجیحات مصرفکنندگان در هر بخش از بازار درک صحیحی داشته باشند. ...
بیشتر
زعفران یکی از محصولات کشاورزی مهم و ارزشمند ایران به شمار میرود و برای رشد بازار آن لازم است که به ترجیحات مصرفکنندگان این محصول توجه شود. مصرفکنندگان دارای نیازها و خواستههای متفاوتی میباشند و با بخشبندی منفعتی بازار زعفران، شرکتها میتوانند از ترجیحات مصرفکنندگان در هر بخش از بازار درک صحیحی داشته باشند. لذا، در این مطالعه با بکارگیری الگوریتمهای خوشهبندی قطعی و فازی، بازار زعفران به بخشهای همگن تقسیم و سپس با استفاده از نتایج تحلیل متقارن؛ ترجیحات، نگرش و خصوصیات جمعیتشناختی مصرفکنندگان در هر یک از بخشهای بازار مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، اطلاعات مربوط به 400 پاسخدهنده با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای از 13 منطقه مشهد جمعآوری گردید. نتایج مطالعه نشان داد که بازار زعفران را میتوان به شش بخش همگن تقسیم نمود و الگوریتم خوشهبندی فازی C-means در مقایسه با روشهای قطعی K-means، K-medoids و روشهای فازی گوستافسون-کسل و گت-گوا دارای عملکرد بهتری در شناسایی خوشهها میباشد. مطابق با یافتههای مطالعه، در اغلب بخشهای بازار، وزن زعفران و نوع بستهبندی مهمترین ویژگیهای اثرگذار بر تصمیمات خرید میباشند. بر اساس نتایج مطالعه، به شرکتهای زعفرانی توصیه میگردد که در عرضه محصولات زعفرانی و تدوین استراتژیهای بازاریابی به ترجیحات مصرفکنندگان در بخشهای مختلف بازار توجه نمایند.
اقتصاد و بازاریابی
رضا لطفی؛ صمد عالی؛ مرتضی محمودزاده؛ محمد فاریابی
چکیده
ایران بزرگترین تولید‌کننده و صادرکننده زعفران در جهان است اما در طی سالهای اخیر سهم ایران از بازار جهانی این محصول استراتژیک ملی در حال افول بوده است. در حال حاضر برندهای زعفران صادراتی ایران در مقایسه با برندهای سایر کشورها که عمدتاً وارد کننده زعفران ایران هستند از جایگاه رقابتی مناسبی برخودار نیستند. به‌باور اکثر صاحبنظران ...
بیشتر
ایران بزرگترین تولید‌کننده و صادرکننده زعفران در جهان است اما در طی سالهای اخیر سهم ایران از بازار جهانی این محصول استراتژیک ملی در حال افول بوده است. در حال حاضر برندهای زعفران صادراتی ایران در مقایسه با برندهای سایر کشورها که عمدتاً وارد کننده زعفران ایران هستند از جایگاه رقابتی مناسبی برخودار نیستند. به‌باور اکثر صاحبنظران یکی از دلایل اصلی این موضوع عدم توجه به برندسازی زعفران صادراتی ایران در دو عرصه نظری و کاربردی بوده است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی علل و پیامدهای حاکم بر پدیده محوری الگوی برندسازی زعفران صادراتی ایران انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها در این تحقیق مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته و جامعه آماری آن شامل اعضای اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی بوده است. در این تحقیق از روش نمونهگیری هدفمند در شروع و نمونهگیری نظری در طی فرآیند تحقیق استفاده شد و نمونهگیری تا زمان رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد و انجام سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد مقوله «ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران» پدیده محوری این الگو بوده و علل ائتلاف دربرگیرنده چهار مقوله خودتحریمی، نظام تصمیم‌گیری کلان، بیماری صنعت زعفران ایران و خودزنی صادرکنندگان و پیامدهای آن شامل سه مقوله هم‌افزایی در برندسازی، پایدارسازی و ارزش آفرینی میباشند. دستاوردهای تحقیق حاضر بهعنوان یک الگوی بومی در تصمیم‌گیری کلیه ذینفعان و سیاستگذاران صنعت زعفران کشور و با هدف حفظ و توسعه موقعیت رقابتی زعفران ایران و برندهای زعفران صادراتی آن قابل بکارگیری است.
اقتصاد و بازاریابی
امیرحسین توحیدی؛ محمد قربانی؛ علیرضا کرباسی؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ بهروز حسنی-مهموئی
چکیده
امروزه با توجه به شدت رقابت و تغییرات مداوم در شرایط محیطی، شناسایی نیازها و خواسته های مصرف کنندگان برای کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بین المللی امری ضروری می باشد. زعفران یکی از محصولات کشاورزی مهم و ارزشمند ایران به شمار می رود و برای رشد بازار آن لازم است که به ترجیحات مصرف کنندگان این محصول توجه شود. لذا، هدف اصلی این مطالعه ...
بیشتر
امروزه با توجه به شدت رقابت و تغییرات مداوم در شرایط محیطی، شناسایی نیازها و خواسته های مصرف کنندگان برای کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بین المللی امری ضروری می باشد. زعفران یکی از محصولات کشاورزی مهم و ارزشمند ایران به شمار می رود و برای رشد بازار آن لازم است که به ترجیحات مصرف کنندگان این محصول توجه شود. لذا، هدف اصلی این مطالعه رتبه بندی و بررسی اثر ویژگی های زعفران بر مطلوبیت مصرف کنندگان این محصول در شهر مشهد می باشد. در این مطالعه، برای ویژگی های نام تجاری، نوع بسته بندی و وزن به ترتیب 3، 3 و 8 سطح در نظر گرفته شده است و در سال 1398، اطلاعات مربوط به 400 پاسخ دهنده با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای (با انتساب متناسب) از 13 منطقه مشهد جمع آوری گردید. نتایج مطالعه با استفاده از تحلیل متقارن نشان داد که وزن زعفران عرضه شده به بازار و نوع بسته بندی ویژگی های مهم تأثیرگذار بر ترجیحات خرید مصرف کنندگان می باشند. در تحلیلی جزئی تر و با در نظر گرفتن سطوح ویژگی ها، نتایج مطالعه مؤید آن است که بیشترین مقادیر مطلوبیت مربوط به زعفران پاکتی با وزن 608/4 گرم می باشد. با توجه به نتایج مطالعه، به شرکت های زعفران توصیه می گردد که در تنظیم راهبردهای بازاریابی برای گروه های مختلف مصرف کنندگان به ترجیحات آن ها در بازارهای هدف توجه ویژه ای داشته باشند.
اقتصاد و بازاریابی
محمد رضا کهنسال؛ ملیحه شیبانی
چکیده
در دهه های اخیر با توجه به فراگیر شدن کشاورزی ارگانیک در سراسر دنیا، اهمیت سلامت خاک، انسان و اکوسیستم، تولید غذای ارگانیک و سالم برای جمعیت رو به رشد و افزایش سهم کشوری در بازارهای جهانی محصولات ارگانیک، توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران رواج یافته است. به همین منظور در این مقاله تلاش شده است تا میزان تمایل به دریافت زعفران کاران برای ...
بیشتر
در دهه های اخیر با توجه به فراگیر شدن کشاورزی ارگانیک در سراسر دنیا، اهمیت سلامت خاک، انسان و اکوسیستم، تولید غذای ارگانیک و سالم برای جمعیت رو به رشد و افزایش سهم کشوری در بازارهای جهانی محصولات ارگانیک، توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران رواج یافته است. به همین منظور در این مقاله تلاش شده است تا میزان تمایل به دریافت زعفران کاران برای کشت زعفران ارگانیک نسبت به محصول متعارف و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گیرد. جامعه آماری تحقیق زعفران کاران تربت حیدریه و زاوه می باشد که براساس جدول بارتلت و همکاران، حجم نمونه 380 نفر تعیین شد. برای نمونه گیری و انتخاب افراد در جامعه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از الگوی دومرحله ای هکمن توبیت استفاده شد. داده های این پژوهش از پرسشنامه های تکمیل شده توسط زعفران کاران منطقه تربت حیدریه در سال 1398 جمع آوری گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای تجربه، تحصیلات، مصرف کود دامی و شاخص آگاهی در مدل پروبیت تأثیر مثبت و معنی دار و متغیرهای شغل اصلی و مصرف کود شیمیایی تأثیر منفی و معنی داری بر پذیرش کشت زعفران ارگانیک دارند. نتایج همچنین نشان دادند که متغیر نگرش منفی نسبت به کشت ارگانیک در الگوی رگرسیون خطی معنادار و مثبت می باشد. بنابراین نگرش منفی موجب تمایل به دریافت مبلغ بیشتر کشاورزان برای تولید زعفران ارگانیک می گردد. متغیرهای تجربه، تحصیلات و شغل اصلی در الگوی رگرسیون خطی تأثیر مثبت و معنی دار و متغیرهای درآمد، سطح زیرکشت و سن مزرعه تأثیر منفی و معناداری بر تمایل به مبلغ دریافتی کشاورزان برای کشت زعفران ارگانیک دارند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود که زعفران کاران اطلاعات کاملی درمورد مدیریت مزارع ارگانیک، بازار فروش محصولات ارگانیک از طرق مختلف کسب نمایند. ضمنا ضرورت دارد شرایطی فراهم آید که زعفران کاران تازه کار از تجارب زعفران کاران باتجربه استفاده نمایند.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ حنانه آقاصفری؛ علیرضا کرباسی
چکیده
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این ...
بیشتر
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که آیا صادرات زعفران ایران در بازار جهانی و بازارهای هدف به سمت تخصصی شدن حرکت کرده است؟ به منظور دستیابی به این هدف شاخص مزیت نسبی آشکار شده و الگوی تخصصی شدن در دوره زمانی 2018-2001 مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش دارای سه نتیجه اصلی است. اول، صادرات زعفران ایران با کاهش تخصصی شدن در بازار جهانی همراه بوده و اسپانیا به عنوان مهمترین رقیب صادراتی ایران در مسیر تخصصی شدن صادرات گام برداشته است. دوم، ایران در دوره زمانی 2009-2001 در صادرات زعفران دارای رویکرد تخصصی شدن بوده است که این موضوع در دوره زمانی 2018-2010 با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. سوم، ایران تنها در 15 درصد بازارهای هدف از بعد میزان صادرات (کشورهای چین، هند، هنگکنگ و آلمان) در مسیر افزایش تخصصی شدن بوده و در دیگر بازارها با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. از آنجا که تخصصی شدن در یک بازار از مسیر شناسایی مولفههای جمعیتشناختی آن بازار عبور میکند، پیشنهاد میشود که انعقاد قراردادهای بلندمدت با مشتریان زعفران ایران جهت اتخاذ و پیادهسازی سیاستهای تولیدی و بازاریابی از طریق انطباق بیشتر تولید و صادرات زعفران ایران با فرهنگ مصرفی بازارها ایجاد شود.
اقتصاد و بازاریابی
ناصر آسیابانی؛ حامد رفیعی؛ میلاد امینی زاده؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
با توجه به رقابت روزافزون در بازارهای جهانی، نیاز به شناخت جامع بازارهای هدف جهت اتخاذ برنامههای بازاریابی اهمیت چشمگیری دارد. یکی از مولفههای اثرگذار در انتخاب استراتژیهای بازاریابی در سطح بینالمللی بررسی ساختار بازار کشورهای واردکننده است. لذا این مطالعه دو هدف اصلی تعیین ساختار بازار کشورهای مهم واردکننده زعفران ...
بیشتر
با توجه به رقابت روزافزون در بازارهای جهانی، نیاز به شناخت جامع بازارهای هدف جهت اتخاذ برنامههای بازاریابی اهمیت چشمگیری دارد. یکی از مولفههای اثرگذار در انتخاب استراتژیهای بازاریابی در سطح بینالمللی بررسی ساختار بازار کشورهای واردکننده است. لذا این مطالعه دو هدف اصلی تعیین ساختار بازار کشورهای مهم واردکننده زعفران و سپس بررسی اثر این متغیر بر صادرات زعفران ایران را جهت پیشبرد ادبیات پژوهش در حوزه صادرات زعفران به عنوان یکی از مهمترین محصولات صادراتی بخش کشاورزی ایران دنبال کرده است. جهت دستیابی به این اهداف از شاخص هرفیندال-هیرشمن برای محاسبه ساختار بازار و الگوی جاذبه برای تعیین نوع اثرگذاری متغیر بر صادرات ایران در دوره زمانی 2017-2001 استفاده شده است. نتایج ساختار بازار نشان داد که از میان 16 کشور اصلی واردکننده زعفران هیچ کشوری دارای ساختار رقابت کامل نبوده و در همه بازارها درجهای از انحصار وجود دارد. همچنین نتایج تغییرات ساختار بازار کشورهای واردکننده زعفران در دو دوره زمانی 2010-2001 و 2017-2011 نشان داد که ساختار بازار 7 کشور آرژانتین، چین، آلمان، ژاپن، اسپانیا، سوئد و امارات متحده عربی انحصاری‌تر شده است و 9 کشور دیگر ساختار رقابتیتری پیدا کردهاند. براساس نتایج الگوی جاذبه، متغیر ساختار بازار کشورهای واردکننده اثر معنیداری بر صادرات زعفران ایران داشته است و رقابتیتر شدن بازارهای هدف موجب کاهش صادرات زعفران ایران شده است. از این رو، با توجه به رقابتیتر شدن بازارهای هدف زعفران، پیشنهاد میشود که صادرکنندگان بر بهبود مولفههای رقابتی خود در بازارها به ویژه بستهبندی توجه بیشتری نمایند. به طوری که مطابق با استانداردهای جهانی، باید بستهبندی براساس نوع کیفیت محصول انجام شود و اطلاعات کاملی به مشتریان ارائه کند.
اقتصاد و بازاریابی
امیرحسین توحیدی؛ محمد قربانی؛ علیرضا کرباسی؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ بهروز حسنی-مهموئی
چکیده
فقدان استراتژی مشخص رقابتی یکی از مشکلات مهم شرکتهای زعفران ایرانی در بازارهای داخلی و بینالمللی برای کسب مزیت رقابتی است. لذا، رتبهبندی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بینالمللی زعفران ایران هدف اصلی این مطالعه میباشد. برای این منظور، با در نظر گرفتن نظریه‌ی موقعیت بازار و دیدگاه منبع-محور، در این ...
بیشتر
فقدان استراتژی مشخص رقابتی یکی از مشکلات مهم شرکتهای زعفران ایرانی در بازارهای داخلی و بینالمللی برای کسب مزیت رقابتی است. لذا، رتبهبندی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بینالمللی زعفران ایران هدف اصلی این مطالعه میباشد. برای این منظور، با در نظر گرفتن نظریه‌ی موقعیت بازار و دیدگاه منبع-محور، در این مطالعه اهمیت منابع بازاریابی و استراتژیهای رقابتی برای یکی از شرکتهای مهم تولید‌کننده و عرضهکنندهی زعفران مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، برای جمعآوری نظرات خبرگان شرکت از پرسشنامه مقایسه زوجی استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، نتایج مطالعه نشان داد که استراتژی تمایز بیشترین تأثیر را در کسب مزیت رقابتی دارد. همچنین، نتایج نمایانگر آن است که در اجرای استراتژی تمایز، باید به قابلیتهای مدیریتی و قابلیتهای ارتباط با مشتری توجه ویژهای داشت. بر این اساس، بهبود شرایط مالی و درک صحیح نیازها و خواستههای مشتریان از جمله راهکارهایی است که منجر به توسعهی قابلیتهای کلیدی شرکت و کسب مزیت رقابتی در بازار زعفران میشود.
اقتصاد و بازاریابی
سید حسین محمدزاده؛ علیرضا کرباسی؛ حسین محمدی
چکیده
تجارب چندساله اخیر ایران نشان میدهد که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بیثباتی درآمد صادراتی را بهدنبال دارد. بهمنظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام، جهتگیری سیاستهای صادراتی باید به سود صدور کالاهای غیرنفتی از جمله صادرات محصولات کشاورزی تغییر یابد. زعفران یکی از اقلام مهم صادراتی ایران است ...
بیشتر
تجارب چندساله اخیر ایران نشان میدهد که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بیثباتی درآمد صادراتی را بهدنبال دارد. بهمنظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام، جهتگیری سیاستهای صادراتی باید به سود صدور کالاهای غیرنفتی از جمله صادرات محصولات کشاورزی تغییر یابد. زعفران یکی از اقلام مهم صادراتی ایران است که در سالهای اخیر علی رغم افزایش سطح زیرکشت و تولید ، میزان صادرات آن رشد چشمگیری نداشته است. نتایج پژوهشهای مختلف در ایران نشان میدهد یکی از دلایل مهم عدم موفقیت شرکت های ایرانی در بازار جهانی صادراتی گیاهان دارویی، کاهش قدرت رقابتپذیری در این بازارها در سالهای اخیر است. از این رو این مطالعه بر آن است تا به بررسی عاملهای مؤثر بر رقابت پذیری شرکتهای صادرکننده زعفران ایران در بازارهای جهانی بپردازد. اندازه گیری رقابت پذیری با استفاده از شاخص مزیت نسبی آشکار شده متقارن و تحلیل عوامل اثر گذار بر آن با استفاده از الگوی رقابتی الماس پورتر و مدل رگرسیونی پانل لاجیت کسری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آمار و اطلاعات لازم از طریق جمع آوری پرسشنامه از 35 شرکت صادرکننده زعفران برای سالهای 1395- 1390 به دست آمد. نتایج نشان داد عوامل ششگانه الگوی الماس پورتر شامل شرایط تقاضا، شرایط عوامل، صنایع پشتیبان، استراتژی بنگاه، دولت و اتفاقات و حوادث غیر قابل پیش بینی، بر وضعیت رقابتی شرکتهای مورد مطالعه اثرگذار میباشند. بر این اساس رعایت استاندادهای صادراتی به لحاظ کمی و کیفی، جلوگیری از نوسانات قیمتی زعفران، کاهش نوسانات نرخ ارز متناسب با سیاستهای دولت، کاهش نوسانات تولیدی به دلیل تغییرات اقلیمی با ارائه راهکارهای فنی و توجه کافی شرکتهابه استراتژیهای بازاریابی در کوتاهمدت و بلندمدت به عنوان پیشنهاد جهت بهبود وضعیت رقابتی شرکتهای مورد مطالعه مطرح می شود.
اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستم‌های با بهره‌وری بالا پررنگ‌تر میشود، اما فعالیت‌های زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهره‌وری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری ...
بیشتر
افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستم‌های با بهره‌وری بالا پررنگ‌تر میشود، اما فعالیت‌های زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهره‌وری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری عوامل تولید در مزارع زعفران شهرستان گناباد با تاکید بر نقش نگرش نسبت به کشاورزی پایدار صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفرانکاران شهرستان گناباد بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق 110 پرسشنامه بر اساس روش نمونهگیری تصادفی ساده تکمیل و پس از محاسبه بهره‌وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکوئیست-تیل، از الگوی لاجیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر بهره‌وری استفاده شد. نتایج گویای آن است که متغیرهای نگرش نسبت به کشاورزی پایدار و درآمد اثر مثبت و معنیداری بر احتمال دستیابی کشاورزان به سطوح بالاتر بهره‌وری دارند. در حالی که متغیر شرکت در کلاس‌های آموزشی این احتمال را به صورت معنیداری کاهش میدهد. متغیرهای سطح زیر کشت، شغل اصلی و بیمه کشاورزی نیز اثر معنیداری بر احتمال دستیابی به سطوح مختلف بهره‌وری ندارند. اتخاذ سیاست‌هایی در راستای بهبود نگرش زعفرانکاران نسبت به فعالیت‌های کشاورزی پایدار و آگاهی دادن به آنها درباره آثار جانبی کشت ناپایدار، حمایت مالی از کشاورزان برای تامین نهاده‌های کشاورزی مورد نیاز، تجدید نظر اساسی در محتوای کلاس‌های آموزشی و ترویجی و اصلاح ساختار نظام بیمه محصولات کشاورزی از راهکارهای موثر در راستای بهبود بهره‌وری مزارع زعفران است.
اقتصاد و بازاریابی
سید مهدی حسینی؛ امیر دادرس مقدم؛ علیرضا کرباسی؛ احمد وندکی
چکیده
ریسک در فعالیت‌های کشاورزی، تأثیر بسزایی در تولیدات کشاورزی دارد و ریسک تولید کشاورزان بر اقتصاد خانوار به تبع آن بر اقتصاد جامعه اثر گذار است. از اینرو شناسایی عوامل و تعیین کنندههای مهم مؤثر بر مدیریت ریسک کشاورزان از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ریسک زعفرانکاران قاینات صورت گرفته ...
بیشتر
ریسک در فعالیت‌های کشاورزی، تأثیر بسزایی در تولیدات کشاورزی دارد و ریسک تولید کشاورزان بر اقتصاد خانوار به تبع آن بر اقتصاد جامعه اثر گذار است. از اینرو شناسایی عوامل و تعیین کنندههای مهم مؤثر بر مدیریت ریسک کشاورزان از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ریسک زعفرانکاران قاینات صورت گرفته است. نمونه آماری با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی از 120 زعفران‌کار این شهرستان در سال 1396 جمعآوری شده است. نتایج با استفاده از تقریب تابع الگوریتم ژنتیک نشان داد که از 44 فاکتور، عاملهای عملکرد، آبیاری، زمان فروش، راهنمای کارشناسان، کیفیت آب، بذر جوانتر و پسانداز با ریسک زعفرانکاران قاینات رابطه مثبت دارد و همچنین فاکتورهای متنوعسازی فعالیتها، حل اختلاف، فروش کل، هزینه خرید پیاز با ریسک زعفرانکاران رابطه منفی دارد. در این راستا پیشنهاد میشود که به منظور کاهش شاخص ریسک زعفرانکاران راهنماییهای کارشناسان را ارتقاء داده تا اختلافات بین زعفرانکاران را به حداقل ممکن کاهش یابد و همچنین با افزایش زمان فروش و پس انداز، ریسک زعفرانکاران را کاهش داد.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ علیرضا کرباسی؛ اندیشه ریاحی؛ محمدرضا رمضانی
چکیده
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی ...
بیشتر
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی اثری مثبت بر جریان تجارت کشورها دارد، ولی هیچ تضمینی برای اثر مثبت آن بر تجارت همه کشورها و کالاها وجود ندارد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران برای ایران، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا عضویت ایران در توافق‌نامه‌های تجاری موجب افزایش صادرات زعفران به کشورهای واردکننده عضو شده است؟ برای دستیابی به این هدف، از الگوی جاذبه و دادههای صادرات زعفران در دوره زمانی 2001-2014 استفاده گردید. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد و جمعیت واردکنندگان زعفران اثری مثبت و معنی‌دار و متغیرهای فاصله جغرافیایی و بحران اقتصادی اثری منفی و معنی‌دار بر صادرات زعفران داشته است. براساس نتایج، عضویت ایران در موافقت‌نامه‌های تجاری اثری منفی و معنی‌دار (475/3-) بر صادرات زعفران ایران داشته است. به عبارتی عضویت در موافقت‌نامه‌های تجاری نتوانسته موجب افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو در موافقت‌نامه‌ها شود. این موضوع بیانگر این است که صادرکنندگان علی‌رغم وجود ظرفیت‌های مناسب نتوانسته‌اند که از آن بهره ببرند، لذا پیشنهاد میشود که شرکتهای صادراتی زعفران، از بسترهای نهادی و قانونی ایجاد شده به واسطه حضور ایران در این موافقت‌نامه‌های تجاری جهت اتخاذ سیاست‌ها و استراتژیهای مناسب بازاریابی بلندمدت جهت افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو توافق‌نامه و توسعه سبد بازارهای صادراتی هدف بهره ببرند.
اقتصاد و بازاریابی
بهاره زندی دره غریبی؛ علیرضا کرباسی؛ تکتم محتشمی
چکیده
پایین بودن بازدهی آب مصرفی در بخش کشاورزی اتخاذ استراتژیهای بهینه‌سازی الگوی کشت و لذا مصرف آب را، به‌خصوص در مناطق کم‌آبی همچون کشور ایران ضروری کرده است. زعفران می‌تواند محصولی مناسب ازنظر صرفه‌جویی در مصرف آب باشد. هدف از اجرای این مطالعه بررسی تأثیر توسعه کشت زعفران بر تخصیص منابع آب و افزایش درآمد کشاورزان از طریق به‌کارگیری ...
بیشتر
پایین بودن بازدهی آب مصرفی در بخش کشاورزی اتخاذ استراتژیهای بهینه‌سازی الگوی کشت و لذا مصرف آب را، به‌خصوص در مناطق کم‌آبی همچون کشور ایران ضروری کرده است. زعفران می‌تواند محصولی مناسب ازنظر صرفه‌جویی در مصرف آب باشد. هدف از اجرای این مطالعه بررسی تأثیر توسعه کشت زعفران بر تخصیص منابع آب و افزایش درآمد کشاورزان از طریق به‌کارگیری الگویی مبتنی بر رهیافتی توسعه‌یافته از برنامه‌ریزی ریاضی مثبت است که در آن امکان اعمال توسعه کشت در آینده، به همراه برآورد تخصیص آب از طریق یک تابع تولید مبتنی بر مقدار آب آبیاری، وجود دارد. نمونه موردبررسی را 200 نفر از بهره برداران زعفران در شهرستان‌های تربت‌حیدریه و زاوه دراستان خراسان رضوی در سال 94-1393 تشکیل میدهد. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار GAMS مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. نتایج سناریوهای افزایش در سطح زیر کشت زعفران، پیامدهای مثبت این سیاست را افزایش سود خالص و کاهش مصرف آب در سطح هر سه گروه مزارع کوچک، متوسط و بزرگ ارزیابی می کند که بیانگر تأثیر اجرای آن بر حفظ و پایداری منابع آب منطقه است. نتایج سناریوی افزایش منابع آب در دسترس که به بهره‌برداران امکان می‌داد بخشی از زمین‌های بالقوه خود را به کشت زعفران اختصاص دهند، نتایج یکنواختی برای گروه‌های مختلف مزارع نشان نمیدهد. به‌طوری‌که افزایش در سطح زیر کشت زعفران در مزارع کوچک به میزان 43/38 هکتار، در مزارع متوسط 11/52 هکتار و در مزارع گروه سوم 3/47 هکتار برآورد شده است.
اقتصاد و بازاریابی
محمد آقاپور صباغی
چکیده
تحلیل عوامل موثر بر صادرات به‌ویژه در ارتباط با بازارهای جدید در بخش کشاورزی یکی از مهمترین عوامل موثر بر رشد و توسعه صادرات محصولاتی مانند زعفران است. تحقیق حاضر باهدف بررسی عوامل اثرگذار بر صادرات زعفران ایران به کشورهای بریکس انجام‌یافته است. برای این منظور مدل دادههای پانل در دوره زمانی 2015-1990 به کار گرفته‌شده است. نتایج برآورد ...
بیشتر
تحلیل عوامل موثر بر صادرات به‌ویژه در ارتباط با بازارهای جدید در بخش کشاورزی یکی از مهمترین عوامل موثر بر رشد و توسعه صادرات محصولاتی مانند زعفران است. تحقیق حاضر باهدف بررسی عوامل اثرگذار بر صادرات زعفران ایران به کشورهای بریکس انجام‌یافته است. برای این منظور مدل دادههای پانل در دوره زمانی 2015-1990 به کار گرفته‌شده است. نتایج برآورد الگوی تصادفی نشان میدهد که تولید ناخالص داخلی کشورهای بریکس، نرخ واقعی ارز و جمعیت اثر مثبت و قیمت صادراتی اثر منفی بر صادرات زعفران ایران به کشورهای بریکس دارند. با توجه به بالا بودن سطح درآمد سرانه در کشورهای بریکس و اثر مثبت آن بر میزان صادرات زعفران، انجام برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در جهت تقویت روابط با این کشورها، عاملی مهم در زمینه توسعه صادرات محصول زعفران خواهد بود. از سویی با توجه به کشش کم قیمت وارداتی زعفران در کشورهای مذکور، پیشنهاد میگردد، اقدامات لازم در جهت ارتقاء و بهبود سطح بستهبندی و فرآوری این محصول که ممکن است منجر به افزایش نسبی قیمت گردد، انجام شود.
اقتصاد و بازاریابی
امین نظام الاسلامی؛ لیلی ابوالحسنی؛ ناصر شاهنوشی؛ علیرضا کرباسی؛ داریوش خضری
چکیده
تولید زعفران بهعنوان یکی از گران‌قیمت‌ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، دارای مزیت نسبی بالایی میباشد. با توجه به اهمیت تولید این محصول در ایران بهعنوان یک کالای مهم صادراتی غیرنفتی و راهبردی، برآورد هزینه‌های غیرمستقیم زیست‌محیطی مربوط به انتشار گازهای آلاینده آن ضروری است. هدف از این مطالعه محاسبه برآورد هزینه‌های زیست‌محیطی ...
بیشتر
تولید زعفران بهعنوان یکی از گران‌قیمت‌ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، دارای مزیت نسبی بالایی میباشد. با توجه به اهمیت تولید این محصول در ایران بهعنوان یک کالای مهم صادراتی غیرنفتی و راهبردی، برآورد هزینه‌های غیرمستقیم زیست‌محیطی مربوط به انتشار گازهای آلاینده آن ضروری است. هدف از این مطالعه محاسبه برآورد هزینه‌های زیست‌محیطی انتشار گازهای گلخانه‌ای در مزارع زعفران در شهرستان تربت‌حیدریه بود. در این پژوهش برای جمعآوری داده‌ها (همچون کودهای شیمایی، آبیاری، نیروی کار، کود حیوانی و سوخت فسیلی) از پرسشنامه و مصاحبه حضوری در سال زراعی 1397-1396 استفاده شد. برای بررسی رابطه بین ستانده خوب و بد از تابع فاصله که به‌صورت فرم ترانسلوگ که پارامتریک میباشد استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقدار پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) 24/369 کیلوگرم معادل به ازای یک کیلوگرم کلاله زعفران محاسبه شد. هزینه زیست‌محیطی گازهای گلخانه‌ای متان، اکسید نیتروژن و دی‌اکسید کربن در یک هکتار با توجه به یک دوره هفت‌ساله به ترتیب 700/888/77، 820/742/212 و 200/289/76 ریال برآورد شد. درمجموع تولید زعفران هزینه‌ای معادل 720/920/366 میلیون ریال بابت انتشار گازهای گلخانه‌ای در یک دوره هفت‌ساله خسارت به محیط‌زیست وارد میکند. این میزان برای یک سال زراعی برای یک هکتار معادل با 240/417/52 میلیون ریال است. حدود 21% از درآمد به‌دست‌آمده در هکتار است. در پایان پیشنهاد میگردد برای کاهش اثرات زیست‌محیطی نظام تولید زعفران سیاستهای مالیات بر کاهش مصرف کودهای شیمایی و نظام‌های خاک‌ورزی کاهش‌یافته موردبررسی و تحلیل قرار گیرد.
اقتصاد و بازاریابی
مرتضی اشرفی؛ محمود هوشمند؛ محمد رضا لطفعلی پور؛ کامران داوری
چکیده
دشت مشهد در استان خراسان رضوی و جزو دشت‌های ممنوعه و ممنوعه‌ی بحرانی است. با عنایت به اینکه در اثر بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی، سـطح آب زیرزمینـی در آن بـه تدریج پایین رفته و با کسری مخزن مواجه شدهاست ، انتخاب استراتژیهای مناسب برای کاهش مصرف آب در این دشت ضروری است. سیاستهای متنوعی برای کاهش مصرف آب ...
بیشتر
دشت مشهد در استان خراسان رضوی و جزو دشت‌های ممنوعه و ممنوعه‌ی بحرانی است. با عنایت به اینکه در اثر بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی، سـطح آب زیرزمینـی در آن بـه تدریج پایین رفته و با کسری مخزن مواجه شدهاست ، انتخاب استراتژیهای مناسب برای کاهش مصرف آب در این دشت ضروری است. سیاستهای متنوعی برای کاهش مصرف آب کشاورزی توسط محققین پیشنهاد گردیده که از جمله آنها سیاست توسعه کشت محصولات با نیاز آبی پایین همچون زعفران است. این سیاست ممکن است راه حل مناسبی برای مقابله با مصرف روزافزون آب باشد اما از آنجا که سیاستهای مختلف دارای ابعاد اقتصادی متفاوتی میباشند، لذا بایستی تاثیرگذاری هر سیاست در تحقق اهداف و همچنین پیامدهای هر سیاست با دقت مورد بررسی قرار گیرند. در این راستا پیامدهای سیاست گسترش کشت زعفران در 5 سناریوی تخصیص حداقل 5%، 7.5%، 10%، 12.5% و 15 درصد از کل سطح زیرکشت 3 شهرستان واقع شده در دشت مشهد(مشهد، بینالود و چناران)، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی ریاضی اثباتی بررسی شد. نتایج نشان داد که با اعمال این سیاست، در هر 3 شهرستان درآمد کشاورزان افزایش خواهد یافت اما مصرف آب فقط در شهرستان بینالود به مقدار کمی کاهش می‌یابد و در دو شهرستان دیگر تغییری نمی‌کند زیرا با گسترش کشت زعفران، به جای کاهش سطح زیرکشت محصولات با نیاز آبی بالا، سطح زیرکشت گندم و جو که نیاز آبی کمتری نسبت به زعفران دارند کاهش می‌یابد و بنابراین کاهشی در مصرف آب ایجاد نمی‌شود. بنابراین سیاست گسترش کشت زعفران توام با عدم کاهش مجموع سطح زیر کشت گندم و جو باشد و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده گردید که اعمال این سیاست باعث میشود که مصرف آب در هر سه شهرستان کاهش و درآمد کشاورزان به نحو مطلوبی افزایش یابد.
اقتصاد و بازاریابی
سید حسین محمدزاده؛ علیرضا کرباسی
چکیده
درآمدهای نفتی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. درطی سالهای گذشته، بهطور متوسط 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفتوگاز بوده است. از دیگرسوی ایران بهعنوان بزرگترین صادرکننده زعفران بخش قابل توجهی از ارزش صادراتی جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. با توجه به تأثیرگذاری درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران به عنوان ...
بیشتر
درآمدهای نفتی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. درطی سالهای گذشته، بهطور متوسط 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفتوگاز بوده است. از دیگرسوی ایران بهعنوان بزرگترین صادرکننده زعفران بخش قابل توجهی از ارزش صادراتی جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. با توجه به تأثیرگذاری درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران به عنوان مهمترین منبع درآمدی، بررسی تأثیر شوک حاصل از نوسانات این درآمدها بر اقتصاد ایران ضروری بهنظر میرسد. از این رو مطالعه حاضر به بررسی اثر شوک درآمدهای نفتی بر صادرات زعفران ایران پرداخته است. در این راستا از دادههای سریزمانی دوره 95-1354 و الگوهای جوهانسون- جوسیلیوس و تصحیح خطا برای برآورد روابط بلندمدت و کوتاهمدت بین متغیرهای الگو استفاده شده است. یافتههای پژوهش بیانگر این است که نرخ ارز مؤثر واقعی در بلندمدت و کوتاهمدت تأثیر معنی‌دار مثبت بر صادرات زعفران درکشور دارد. شاخص قیمتداخلی زعفران به قیمت جهانی آن و بهره‌وری زعفران نیز با اینکه اثرشان از لحاظ آماری معنی‌دار نیست ولی تأثیر آن از لحاظ علامت بهترتیب منفی و مثبت است. شوک درآمدهای نفتی نیز طبق انتظار درکوتاهمدت و بلندمدت دارای اثر منفی بر صادرات زعفران بوده است.
