TY - JOUR ID - 87480 TI - ارزیابی کارایی مصرف آب و ردپای آب در محصول زعفران در ایران JO - زراعت و فناوری زعفران JA - JSAT LA - fa SN - 2383-1529 AU - بذرافشان, ام البنین AU - گرکانی نژاد مشیزی, زهرا AD - دانشیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان AD - دانشجوی دکتری گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 4 SP - 505 EP - 519 KW - آب مجازی KW - تحلیل خوشه‌ای KW - اولویت‌بندی KW - آب سفید DO - 10.22048/jsat.2019.141824.1311 N2 - کمبود منابع آب کافی، علاوه بر کاهش روند توسعه کشاورزی در حال حاضر، باعث خسارات و زیان­هایی نیز در آینده خواهد شد. مطالعه حاضر، مطالعه­ای به منظور ارائه راهکارهای پایدار در مدیریت منابع آب با استفاده از مفهوم ردپای آب و کارایی مصرف آب زعفران در سطح ملی از طریق تجزیه و تحلیل خوشه‌ای می­باشد، که با هدف شناسایی اولویت استان­ها به توجه به دو شاخصه مذکور انجام شد. در این مطالعه، حجم ردپای آب سبز، آبی، خاکستری و سفید در تولید زعفران در سطح کشور با به­کارگیری چارچوب اصلی طی دوره آماری 1387 تا 1393برآورد ­گردید. نتایج نشان داد، سهم هریک از اجزای ردپای آب شامل آب سبز، آب آبی و آب خاکستری در محصول زعفران در ایران به‌ترتیب 20، 90 و 10 درصد است که متوسط ردپای آب مجازی ناشی از آن 2764 مترمکعب برکیلوگرم تخمین زده شد. محدوده تغییرات کارایی مصرف آب از 2/0 تا 62/0 متغیر است. در بررسی اولویت‌بندی بر حسب دو شاخص معرفی شده، استان‌ها به چهار دسته تقسیم شدند که لرستان، کرمانشاه، همدان، خراسان شمالی، تهران، کرمان، آذربایجان شرقی و زنجان در دسته کمترین ردپای آب و بیشترین کارایی مصرف آب و در اولویت اول قرار می‌گیرند. استان گلستان، قزوین، مرکزی، البرز، یزد و خراسان رضوی و جنوبی در زمره استان‌های با اولویت دوم؛ استان فارس و سمنان در اولویت سوم و استان چهارمحال و بختیاری در اولویت آخر قرار دارد. براین اساس، توجه به شاخص‌هایی همچون کارایی مصرف آب و ردپای آب می‌‌تواند کمک شایانی به تصمیم‌گیران در زمینه تغییر الگوی کشت در مناطق خشک و نیمه خشک و توسعه کشت محصول فوق در کشور ارائه نماید. UR - https://saffron.torbath.ac.ir/article_87480.html L1 - https://saffron.torbath.ac.ir/article_87480_c94c5be3d2a5448034c84872b03af9db.pdf ER -