نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• شیما عبدالشاه ¹
• داود بخشی ²
• محمدباقر فرهنگی ³

¹ دانشجوی دکتری علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

² دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³ استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

کودهای زیستی با پویاسازی عناصر معدنی، نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش می­دهند و منجر به افزایش عملکرد می­شوند. از­این­رو با توجه به اهمیت افزایش عملکرد زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی اداره منابع طبیعی سمنان در سال زراعی 1401-1400 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کودهای زیستی فروزینک­­بارور، پتابارور-2، فسفاته بارور-2 و ترکیب آن­ها با هم در کنار شاهد (8 تیمار) بودند که به صورت کودآبیاری در اواسط بهمن ماه 1400 در دو سطح صفر و نیم لیتر در هکتار اعمال شدند. صفات مورد بررسـی شـامل تعداد گل، وزن گل تازه و خشک، وزن تر و خشک کلالـه، طول کلاله و قطر نوک کلاله، طول دوره گلدهی، تعداد برگ و محتـوای کلروفیل برگ بودند. مقایسه میانگین­ها نشان داد که کودهای زیستی باعث افزایش معنی­دار (05/0p ≤) در تمامی صفات به جز تعداد برگ، طول کلاله و قطر نوک کلاله در مقایسه با شاهد شدند. صفات مورد بررسی بهترین نتایج خود را تحت کاربرد ترکیبی کودهای زیستی فروزینک­بارور و پتابارور-2 نشان دادند. به­طوری­که بیشترین مقادیر تعداد گل (175 عدد در متر مربع)، وزن تر گل (61/72 گرم در متر مربع)، وزن خشک گل (92/7 گرم در  متر مربع)، طول دوره گلدهی (21 روز)، محتوای کلروفیل a (728/0 میلی­گرم در گرم وزن تر)، محتوای کلروفیل کل (97/5 میلی­گرم در گرم وزن تر)، وزن تر کلاله (28/4 گرم در متر­مربع) و وزن خشک کلاله (804/0 گرم در مترمربع) در تیمار توام فروزینک بارور و پتابارور-2 به­دست آمد که به ترتیب 1/3، 6/3، 4/3، 1/1، 1/2، 5/1، 3 و 1/3 برابر شاهد بود. به طورکلی کودهای زیستی با اثر بر افزایش حلالیت عناصر غذایی و قابل دسترس کردن آن­ها برای گیاه باعث بهبود صفات کمی زعفران شدند و کاربرد توام کودهای زیستی نیز عملکرد گل و کلاله زعفران را به­طور معنی­داری افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

• باکتری‌های محرک رشد
• عملکرد گل
• کلاله
• کود زیستی آهن-روی
• کود زیستی پتاسیم

موضوعات

• سایر موضوعات مرتبط با زعفران

عنوان مقاله [English]

Effect of biological fertilizers on the yield and some morphological characteristics of saffron (Crocus sativus L.)

نویسندگان [English]

• Shima Abdoshah ¹
• Davood Bakhshi ²
• Mohammad Bagher Farhangi ³

¹ Ph.D. Candidate, Department of Horticultural Sciences, College of Agricultural Science, Guilan University, Rasht, Iran

² Associate Professor, Department of Horticultural Sciences, College of Agricultural Science, Guilan University, Rasht, Iran

³ Assistant Professor, Department of Soil Science, College of Agricultural Science, Guilan University, Rasht, Iran

چکیده [English]

Applying chemical fertilizers has traditionally been employed to enhance saffron cultivation yields. However, their excessive usage has not only failed to increase yields significantly but has also resulted in soil element depletion and environmental pollution. In the context of sustainable agriculture, the use of biofertilizers presents an alternative approach. Biofertilizers play a crucial role in reducing the dependency on chemical fertilizers by aiding in the mobilization of mineral elements within the soil, ultimately leading to heightened yield levels. Therefore, due to the importance of increasing the yield of saffron as a strategic export and medicinal plant, an experiment was conducted in a randomized complete block design format with three replications in the research farm of the Semnan Natural Resources Department during the year 2022. Iron-zinc (FeZn), potassium (K), phosphorus (P) biofertilizers, and their combination together with the control (total of 8 treatments) were experimental treatments and applied as fertigation in the middle of February 2022. The studied traits included flowering period, number of flowers, fresh and dry flower weight, fresh and dry weight of stigma, height and diameter of stigma tip, number and length of leaves, and leaf chlorophyll content. The field soil was analyzed before the experiment, and it was a saline calcareous soil with alkaline pH and high levels of nutritional elements, which does not need chemical fertilizers for saffron cultivation. Mean comparisons showed that biofertilizers caused a significant increase (p < 0.05) in all traits except length and number of leaves, height, and stigma diameter compared to the control. This research showed that the combined application of K and FeZn biofertilizers had the best results. So that the highest values of the number of flowers (175 number.plot^-1), fresh weight of flowers (72.61 g.plot^-1), dry weight of flowers (7.92 g.plot^-1), length of flowering period (21 days), chlorophyll a content (0.728 mg.g^-1 of leaf fresh weight), total chlorophyll content (5.97 mg.g^-1 leaf fresh weight), stigma fresh weight (4.28 g.plot^-1) and stigma dry weight (0.804 g.plot^-1) were recorded in the  K+FeZn treatment. Overall, the cultivation of saffron with biofertilizers improved most of the quantitative and qualitative traits of saffron by affecting the uptake of nutrients, and the combined use of biofertilizers can significantly increase saffron yield through synergistic effects.

کلیدواژه‌ها [English]

• Flower yield
• Growth promoting bacteria
• Iron-zinc biofertilizer
• Potassium biofertilizer
• Stigma