کشاورزی و علوم پایه
امیر اکبری؛ علی نقی ضیائی؛ سید محمدرضا ناقدی فر؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی غلامی شرفخانه
چکیده
زعفران یکی از ارزشمندترین ادویههای جهان به شمار میآید و باتوجه به ارزش اقتصادی بالا و نیاز آبی پایین، کشت آن در شرق ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش که در سال زراعی 1401-1400در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت، مدل اکواکراپ جهت شبیهسازی عملکرد گیاه زعفران با استفاده از اندازهگیریهای میدانی واسنجی ...
بیشتر
زعفران یکی از ارزشمندترین ادویههای جهان به شمار میآید و باتوجه به ارزش اقتصادی بالا و نیاز آبی پایین، کشت آن در شرق ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش که در سال زراعی 1401-1400در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت، مدل اکواکراپ جهت شبیهسازی عملکرد گیاه زعفران با استفاده از اندازهگیریهای میدانی واسنجی و صحتسنجی شد. بدین منظور رطوبت خاک، زیستتوده و سطح سایهانداز گیاه با تفکیک زمانی نسبتا بالا در طول فصل رشد اندازهگیری گردید. مقدار ضریب همبستگی پیرسون، میانگین ریشه مربعات خطا، شاخص توافق ویلموت و ضریب کارایی نش - ساتکلیف برای شبیهسازی رطوبت به ترتیب 87/0، 8/7 میلیمتر،92/0 و 62/0 ، برای زیستتوده گیاه 99/0، 3/0 تن برهکتار، 99/0 و 98/0 و همچنین برای سطح سایهانداز گیاه 98/0 ،5 درصد، 98/0 و 93/0 به دست آمد. بازههای حساس گیاه زعفران از طریق بررسی تغییرات وزن بنه دختری ، زیستتوده و بهرهوری آب در طول مراحل مختلف رشد نسبت به تنش آبی تعیین و یک سناریوی اصلاحشده جهت بهبود وضعیت آبیاری مزرعه پیشنهاد گردید. با اعمال این سناریو و اجرای مدل، مقدار وزن بنه دختری از 550/5 به 693/7 تن بر هکتار و زیست توده از 204/7 به 395/9 تن بر هکتار افزایش یافت. مقدار بهرهوری آب نیز از 50/3 به 69/3 کیلوگرم بر مترمکعب رسید و 85 میلیمتر آب صرفهجویی شد.