کشاورزی و علوم پایه
احمد جعفرزاده؛ عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی
چکیده
مدلسازی گروهی بهعنوان یک مقوله نوظهور در بسیاری از رشتههای مهندسی بهخصوص زمینههای مختلف مهندسی آب در حال گسترش است. تخمین دقیق نیاز آبی زعفران به عنوان محصول راهبردی شرق کشور یکی از مهمترین اقدامات تأثیرگذار در برنامهریزی منابع آب منطقه خواهد بود. از اینرو، این پژوهش اقدام به بررسی عملکرد مدلسازی گروهی در بهبود مدلسازی ...
بیشتر
مدلسازی گروهی بهعنوان یک مقوله نوظهور در بسیاری از رشتههای مهندسی بهخصوص زمینههای مختلف مهندسی آب در حال گسترش است. تخمین دقیق نیاز آبی زعفران به عنوان محصول راهبردی شرق کشور یکی از مهمترین اقدامات تأثیرگذار در برنامهریزی منابع آب منطقه خواهد بود. از اینرو، این پژوهش اقدام به بررسی عملکرد مدلسازی گروهی در بهبود مدلسازی نیاز آبی زعفران در منطقه بیرجندِ استان خراسان جنوبی کرد. دادههای واقعی نیاز آبی زعفران در سال دوم کشت در گام نخست در محل آزمایشگاه لایسیمتری دانشگاه بیرجند جمعآوری شد. مدلسازی نیاز آبی زعفران با استفاده از دادههای اقلیمی و نیاز آبی زعفران در بستر ماشین یادگیری درخت تصمیم انجام شد. همچنین، از دو روش Boosting و Bagging جهت ارتقای نتایج مدل درخت تصمیم استفاده شد. بهمنظور کمی کردن اثر مدلسازی گروهی آزمونهای مقایسهای متعددی نظیر شاخصهای ارزیابی (RMSE و MAE)، مقایسه توزیع پراکنش دادهها (تحلیل وایولین Violin assessment)، ارزیابی کم/بیش تخمینی، مقایسه سری زمانی و تحلیل بهبود خطا استفاده شد. نتایج نشان داد که علیرغم دقت و کارایی نسبی مدل درخت تصمیم در شبیهسازی نیاز آبی زعفران، امکان بهبود نتایج همچنان وجود دارد. همچنین، نتایج اثبات کرد که مدلسازی گروهی ظرفیت بالقوهی خوبی در زمینه ارتقای نتایج دارد. بهطوریکه یادگیری گروهی بانظارت (Boosting) دقت مدل درخت تصمیم را بیش از 30 درصد بهبود بخشید (کاهش قدر مطلق خطا از 36 میلیمتر به 65/23 میلیمتر) و این موضوع عامل کاهش RMSE را از 44/0 میلیمتر به 07/0 میلیمتر شد. علاوهبر این، نتایج آزمونهای مقایسهای تأیید کرد که خروجی تولید شده توسط روش Boosting از کیفیت بسیار بهتری نسبت به خروجی مدل درخت تصمیم و روش Bagging برخوردار است.
کشاورزی و علوم پایه
محمد امامی؛ محمد آرمین؛ متین جامی معینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر زمان محلولپاشی و نوع کود بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستان ششتمد استان خراسان رضوی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع کود در پنج سطح: اسید هیومیک (نیم لیتر در هکتار)، آمینواسید (نیم لیتر در هکتار)، کود کامل (2 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر زمان محلولپاشی و نوع کود بر عملکرد و اجزای عملکرد زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستان ششتمد استان خراسان رضوی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع کود در پنج سطح: اسید هیومیک (نیم لیتر در هکتار)، آمینواسید (نیم لیتر در هکتار)، کود کامل (2 لیتر در هکتار)، مخلوط کود کامل و آمینواسید (یک لیتر در هکتار+نیم لیتر در هکتار) و یک تیمار شاهد بدون مصرف کود و همچنین زمان محلولپاشی در دو سطح (اول بهمن و اول اسفند) بودند. تعداد گل در مترمربع، طول کلاله، عملکرد گلتر، عملکرد کلاله+خامه و عملکرد کلاله مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین تعداد گل در مترمربع (5/68)، میانگین طول کلاله (57/2 سانتیمتر)، عملکرد گلتر (6/200 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد کلاله+خامه (6/3 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کلاله (75/1 کیلوگرم در هکتار) با مصرف کود کامل+آمینواسید مشاهده شد. اثر زمان محلولپاشی بر تعداد گل در مترمربع، طول کلاله، عملکرد گلتر، عملکرد کلاله+خامه و عملکرد کلاله معنیدار بود. محلولپاشی در اول بهمن، باعث بهبود عملکرد و اجزای عملکرد زعفران نسبت به محلولپاشی در اول اسفند گردید. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد به نوع کود مصرفی بر اساس زمان محلولپاشی متفاوت بود. مصرف کود کامل در اوایل بهمن در مقایسه با سایر کودها مناسبتر بود، در حالیکه استفاده از کود کامل+آمینواسید یا کود کامل در اول اسفند عملکرد و اجزای عملکرد گل بیشتری در مقایسه با سایر کودها داشت.
کشاورزی و علوم پایه
رضا اصغری؛ محمد رضا داداشی؛ سید علیرضا رضوی؛ حسن فیضی؛ سعید بختیاری
چکیده
به منظور مطالعه اثرات تنش شوری آب آبیاری و مقادیر مختلف کود گاوی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در منطقه جلگه رخ تربت حیدریه (در مزرعهای که دومین سال کشت آن بود) در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری به عنوان عامل اصلی (1 (تیمار شاهد)، 4، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) و مقادیر کود گاوی ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثرات تنش شوری آب آبیاری و مقادیر مختلف کود گاوی بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در منطقه جلگه رخ تربت حیدریه (در مزرعهای که دومین سال کشت آن بود) در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری به عنوان عامل اصلی (1 (تیمار شاهد)، 4، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) و مقادیر کود گاوی (عامل فرعی) در چهار سطح شامل شاهد (بدون کود)،20، 40 و 60 تن در هکتار بودند که به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل تعداد و وزن تر گل، وزن خشک کلاله، میزان کلروفیل برگ، محتوی پرولین برگ، قطر، وزن تر و خشک بنه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات مقادیر مختلف کود گاوی و سطوح تنش شوری بر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح یک درصد معنیدار بود. بیشترین تعداد گل، عملکرد گل و وزن خشک کلاله در تیمار شوری شاهد (یک دسی زیمنس بر متر) و مصرف 60 تن در هکتار کود گاوی بدست آمد. با افزایش سطوح شوری تا 7 دسی زیمنس بر متر، میزان کلروفیل a، b و کل افزایش و پس از آن به شدت کاهش یافت به طوریکه این میزان کاهش در تیمار شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتیب 6/6، 9/16 و 12 درصد بود. نتایج حاکی از افزایش معنیدار پرولین (2/14 درصد) در سطوح شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد بود. علاوه بر این قطر، وزن تر و خشک بنه نیز با افزایش سطوح شوری کاهش یافت به طوریکه میزان کاهش در تیمار شوری 10 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتیب 5/13، 5/32 و 6/32 درصد بود. به طور کلی نتایج نشان داد که استفاده از کود گاوی باعث کاهش اثرات مخرب تنش شوری بر عملکرد گل و بنه زعفران میشود.
کامبیز خرمالی؛ ابراهیم غلامعلیپور علمداری؛ مهدی زارعی؛ زینب اورسجی؛ لیلا آهنگر
چکیده
تحقیقی بهمنظور مطالعه فلوریستیک علفهای هرز مزارع زعفران (Crocus sativus L.) واقع در بخش چشمهساران شهرستان آزادشهر جهت گزارش پراکنش و تنوع گونهای جمعیت علفهای هرز انجام شد. برای این منظور، مزارع زعفران با سطح زیر کشت بالغ بر 3 هکتار در سه منطقه شامل روستاهای نرآب، وامنان و تیلآباد مورد شناسایی قرار گرفت. شناسایی و نمونهبرداری ...
بیشتر
تحقیقی بهمنظور مطالعه فلوریستیک علفهای هرز مزارع زعفران (Crocus sativus L.) واقع در بخش چشمهساران شهرستان آزادشهر جهت گزارش پراکنش و تنوع گونهای جمعیت علفهای هرز انجام شد. برای این منظور، مزارع زعفران با سطح زیر کشت بالغ بر 3 هکتار در سه منطقه شامل روستاهای نرآب، وامنان و تیلآباد مورد شناسایی قرار گرفت. شناسایی و نمونهبرداری از علفهای هرز در مرحله رشد رویشی زعفران (بنه دختری) در سال 1396 انجام شد. تعداد 45 کوآدرات برای هر مزرعه مورد برررسی قرار گرفت و سپس تعداد و نوع گونه علفهرز در هر کوآدرات بهتفکیک شمارش گردید. گونههای هرز بر اساس نام فارسی، نام علمی، جنس، تیره، شکل برگ، مسیر فتوسنتزی، شکل رویشی و چرخه زندگی طبقهبندی شدند. نتایج ترکیب گونهای علفهای هرز در مزارع زعفران مناطق سه گانه نشان داد که منطقه نرآب با 54 گونه از بیشترین تعداد برخوردار بود. علفهرز سیزاب ایرانی و گندمک در نرآب و سیزاب ایرانی در وامنان از علفهای هرز غالب در این مناطق بوده که از بیشترین تراکم و فراوانی نسبی برخوردار بودند. در مقابل علفهرز جو موشی در منطقه تیلآباد از لحاظ تراکم و فراوانی بیشترین میزان را دارا بود. این امر میتواند بهدلیل تفاوت در مختصات جغرافیایی، شرایط آب و هوایی محلهای نمونهبرداری، توان رقابتی علفهای هرز و روشهای مدیریتی کنترل آنها در مزارع زعفران باشد. نتایج تنوع گونهای علفهای هرز نشان داد که مناطق تیلآباد و نرآب بهترتیب از بیشترین و کمترین شاخص غالبیت بهمیزان 13/0 و 08/0 برخوردار بودند. در مقابل، بیشترین غنای منهینگ، مارگالف و یکنواختی علفهای هرز به منطقه نرآب بهترتیب معادل 67/0، 55/2 و 97/0 اختصاص داشت. همچنین مناطق نرآب و وامنان بهترتیب از بیشترین مقدار عددی شاخص سیمپسون (92/0) و شانون- وینر (64/2) برخوردار بودند. در مجموع نتایج نشان داد که مزارع زعفران در دو منطقه نرآب و وامنان از لحاظ حضور تعداد گونهای و شاخصهای جمعیتی علفهای هرز از بیشترین تشابه برخوردار بودند.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
محسن سجادی فرد؛ مقصود پژوهنده
چکیده
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از گیاهان دارویی است که دارای مواد مغذی و دارویی میباشد. کشتبافت زعفران میتواند عملکرد کمی و کیفی این محصول را ارتقا داده و درآمدزایی کشاورزان و صادرات آن را افزایش دهد. در این مطالعه 36 نوع ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تاریکی و 9 ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تیمار سرمایی 4 درجه سانتیگراد با استفاده از ...
بیشتر
زعفران (.Crocus sativus L) یکی از گیاهان دارویی است که دارای مواد مغذی و دارویی میباشد. کشتبافت زعفران میتواند عملکرد کمی و کیفی این محصول را ارتقا داده و درآمدزایی کشاورزان و صادرات آن را افزایش دهد. در این مطالعه 36 نوع ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تاریکی و 9 ترکیب هورمونی متفاوت در شرایط تیمار سرمایی 4 درجه سانتیگراد با استفاده از ریزنمونههای متفاوت (بنه، برگ، بخش انتهایی برگ و فلس اطراف برگ) مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی میزان رشد بنهها، میزان کالوسزایی و میزان باززایی با 3 تکرار برای هر تیمار، شاخصهای طول اندام هوایی گیاه (cm)، درصد کالوسزایی و درصد باززایی اندازهگیری شد و تحلیلهای آماری صورت گرفت. در بین انواع ریزنمونهها تنها ریزنمونههای بنه نسبت به کالوسزایی در محیط MS حاوی هورمونهای (mg/l 1) IBA و (mg/l 2) BAP هم در شرایط تاریکی و هم در شرایط سرما پاسخ مناسبی دادند. بالاترین درصد باززایی در محیط MS با ترکیب هورمونی (mg/l 3/0) TDZ، (mg/l 1) BAP، (mg/l 2) IBA و (mg/l 01/0) GA3 و در شرایط سرما بدست آمد.
کشاورزی و علوم پایه
امیرحسین بیکی
چکیده
زعفران یک گیاه تریپلوئید و عقیم است که در همه کشورها بهعنوان یک ادویه و گیاه دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. کلاله مهمترین قسمت گیاه زعفران میباشد. تاکنون هیچ روش مطمئن مولکولی برای شناسایی و پیشبینی گونههای دارای کلاله سه و چندشاخه ارائه نشده است. در این بررسی بر اساس نشانگرهای مولکولی چندشکلی توالی مربوط تکثیر ...
بیشتر
زعفران یک گیاه تریپلوئید و عقیم است که در همه کشورها بهعنوان یک ادویه و گیاه دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. کلاله مهمترین قسمت گیاه زعفران میباشد. تاکنون هیچ روش مطمئن مولکولی برای شناسایی و پیشبینی گونههای دارای کلاله سه و چندشاخه ارائه نشده است. در این بررسی بر اساس نشانگرهای مولکولی چندشکلی توالی مربوط تکثیر یافته و با استفاده از الگوریتمهای بیوانفورماتیکی مختلف،روشهای جدیدی برای پیشبینی کلاله زعفران ارائه شده است. پنج آلل M131400، M151200، M151100، M10850 و G6500 بهعنوان مهمترین دستهبندی کننده با دقت پیشبینی بالا بر اساس مدلهای Attribute Weighting انتخاب شدند که دارای پتانسیل بالایی برای خوشهبندی و تشخیص کلاله سهشاخه ازچندشاخه هستند. دستهبندی بدون یادگیری بر اساس الگوریتمهای K-Means و K-Medoids قادر به خوشهبندی صحیح کلاله زعفران هستند. نتایج نشان میدهد که برای اولین بار، روشهای دادهکاوی میتوانند شیوهای بسیار مؤثر، با دقت و صحت بالای 90 درصد برای تمایز ژنتیکی کلاله سهشاخه از چندشاخه مورد استفاده قرار گیرد. این روشها میتوانند در مکانیابی ژنی و انتخاب به کمک بیومارکرها مورد استفاده قرار گیرند.
کشاورزی و علوم پایه
عباس خاشعی سیوکی؛ محسن احمدی؛ سیدرضا هاشمی؛ امین چالاک
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی نیمه گرمسیری و گرانبها است که توسط بنه تکثیر میشود. با توجه به اهمیت وزن بنه در عملکرد زعفران، بررسی اثر عوامل مختلف ازجمله تنش آبی بربنه اهمیت مییابد. بدین منظور تحقیقی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سالهای 1394-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمار زئولیت ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی نیمه گرمسیری و گرانبها است که توسط بنه تکثیر میشود. با توجه به اهمیت وزن بنه در عملکرد زعفران، بررسی اثر عوامل مختلف ازجمله تنش آبی بربنه اهمیت مییابد. بدین منظور تحقیقی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سالهای 1394-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمار زئولیت در چهار سطح (Z0: صفر، Z1: 5/0، Z2: 1 و Z3: 2 درصد وزنی) و تیمار آبیاری در سه سطح (I1: آبیاری سنتی، I2: آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبتی و I3: آبیاری کامل) در سه تکرار در نظر گرفتهشدند. نتایج نشانداد که سطح مصرف زئولیت اثر معنیداری بر متوسط وزن بنه، تعداد بنه با وزن کمتر از 2 گرم، تعداد بنه با وزن بین 6 تا 8 گرم و تعداد بنه خواهری داشت (P≤0.01). مدیریت آبیاری نیز اثر معنیداری بر متوسط وزن بنه (P≤0.01)، تعداد بنه با وزن بین 6 تا 8 گرم و تعداد بنه خواهری داشت (P≤0.05). وزن بنه در تیمارهای بدون کاربرد زئولیت (Z0I1، Z0I2 و Z0I3) نسبت به Z3I3 کاهش معنیداری داشتند (P≤0.05). همچنین تیمارهای Z3I3، Z3I2 و Z1I3 بیشترین و تیمارهای Z0I1 و Z0I2 کمترین تعداد بنههای خواهری را داشتند. با در نظر گرفتن کاهش مصرف زئولیت و آب آبیاری، تیمار Z2I1 را میتوان بهعنوان مناسبترین تیمار پیشنهاد کرد بهطوریکه وزن بنه را نسبت به تیمارهای Z0I1، Z0I2 و Z0I3 به ترتیب 64/26، 88/23 و 81/17 درصد افزایش داد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
مصطفی دهباشی؛ امیر رجایی؛ حسین کاردان مقدم
چکیده
زعفران یکی از با ارزشترین گیاهان زراعی موجود در روی کره زمین میباشد، که این گیاه به عنوان گرانترین محصول کشاورزی و دارویی جهان جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی کشور ایران دارد. یکی از مشکلاتی که در تولید این گیاه وجود دارد، برداشت به موقع آن از روی زمین و جداسازی کلاله (شاخه) های قرمز زعفران از بقیه قسمتهای ...
بیشتر
زعفران یکی از با ارزشترین گیاهان زراعی موجود در روی کره زمین میباشد، که این گیاه به عنوان گرانترین محصول کشاورزی و دارویی جهان جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی کشور ایران دارد. یکی از مشکلاتی که در تولید این گیاه وجود دارد، برداشت به موقع آن از روی زمین و جداسازی کلاله (شاخه) های قرمز زعفران از بقیه قسمتهای گل زعفران می باشد، چرا که عمدتاً گلهای زعفران در یک بازه زمانی بسیار کوتاه به ثمر میرسند و همچنین برداشت و جداسازی آن در این بازه زمانی محدود بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش، سعی شدهاست که با استفاده از تکنیکهای پردازش تصویر به بحث و بررسی نحوه شناسایی گل زعفران در روی زمین پرداخته شود. در مرحله اول برای شناسایی گل زعفران از تبدیلات فضاهای رنگی استفاده نموده، سپس از طریق هیستوگرام و آستانه مینیمم نسبت به بخشبندی و حذف پیکسلهای اضافی اقدام شده است. بدینمنظور، برای شناسایی گل از تبدیل فضای RGB به فضای YCbCr و برای تشخیص سایر اشیاء موجود در تصویر از ترکیب فضاهای رنگی HSI و YCgCr استفاده و از هیستوگرام مؤلفه Cb برای تشخیص اولیه گل زعفران بهره بردهاند. سپس، برخی از پیکسلهایی که به اشتباه تشخیص داده شدهاند، با کمک مقدار آستانه حذف گردیده اند. در مرحله بعدی، برگهای سوزنیشکل گیاه زعفران، که بر روی گلها قرار گرفتهاند با استفاده از عملیات مورفولوژیک الگوریتم پیشنهادی ترمیم و رویهم افتادگی گلها بازسازی شده است. در گام بعدی، نوع گل زعفران (غنچه، شکسته، گل باز شده) تعیین گردیده و قابل برداشت بودن و یا مناسب نبودن گل زعفران برای برداشت تعیین شده است. در انتها مرکز گلهایی که قابل برداشت تعیین شده اند، مشخص و در اختیار ربات برداشت زعفران قرار میگیرد. میانگین نتایج ارزیابی، با معیار دقت، فراخوانی، F-measure، درستی و ضریب همبستگی به ترتیب 79/99، 42/99، 60/99، 91/99 و 50/99 برای روش پیشنهادی حاصل شده است.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
خدیجه باقری؛ پژمان آزادی؛ میترا غلامی؛ مسعود میرمعصومی
چکیده
زعفران زراعی علاوه بر اینکه گرانترین ادویه جهان است از نظر وجود متابولیتهای داروئی مهم و متعدد نیز حائز اهمیت ویژهای است. این گیاه تریپلوئید بوده و ایجاد بذر نمیکند. به دلیل عقیم بودن، موفقیتهای کسبشده با روشهای اصلاح سنتی بسیار اندک بوده است. ارائه یک دستورالعمل کالوسزائی کارآمد برای این گیاه از دو جهت مورد توجه است: ...
بیشتر
زعفران زراعی علاوه بر اینکه گرانترین ادویه جهان است از نظر وجود متابولیتهای داروئی مهم و متعدد نیز حائز اهمیت ویژهای است. این گیاه تریپلوئید بوده و ایجاد بذر نمیکند. به دلیل عقیم بودن، موفقیتهای کسبشده با روشهای اصلاح سنتی بسیار اندک بوده است. ارائه یک دستورالعمل کالوسزائی کارآمد برای این گیاه از دو جهت مورد توجه است: اصلاح این گیاه از طریق مهندسی ژنتیک و تولید متابولیتهای ثانویه از طریق کشت کالوس است. در این پژوهش ابتدا پنج تیمار مختلف برای ضدعفونی بنهها اعمال شد، سپس ریزنمونههای لایه سلولی نازک به ضخامت حدود یک میلیمتر و ریزنمونههای معمولی به ضخامت یک سانتیمتر از بخش قاعدهای و رأسی بنه تهیه شد. ریزنمونهها در محیط MS با غلظتهای مختلف BAP،NAA و 2,4-D برای سه ماه در تاریکی در دمای 2± oc20 نگهداری شدند. براساس نتایج، مناسبترین تیمار ضدعفونی استفاده از قارچکش بنومیل و سپس استفاده از هیپوکلریت سدیم دو و نیم درصد میباشد. بالاترین میزان زندهمانی ریزنمونهها (90 درصد) در این تیمار مشاهده شد و تمامی ریزنمونهها عاری از آلودگی بودند. بالاترین میزان کالوسزایی (75 %) با ریزنمونههای لایه سلولی نازک بخش قاعدهای بنه در محیط حاوی دو میلیگرم در لیتر NAA و نیم میلیگرم در لیتر BAP بهدست آمد. این میزان کالوسزایی در تیمار یک گرم در لیتر 2,4-D از ریزنمونههای معمولی بخش قاعدهای بنه حاصل شد. با توجه به میزان کالوسزایی قابل قبول در ریزنمونههای لایه سلولی نازک و نیز مزیت این ریزنمونهها برای انتقال ژن، استفاده از آنها را میتوان توصیه کرد.
کشاورزی و علوم پایه
سعیده علیزاده سالطه
چکیده
بهمنظور بررسی امکان و شرایط بهینه کشت زعفران در منطقه تبریز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شاملآ استفاده از دو اکوتیپ کاشمر و مرند در 4 سطح وزن بنه مادری (3 تا 5، 1/5 تا 7، 1/7 تا 9 و بیش از 9 گرم) و در دو روش کشت کپهای و ردیفی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان و شرایط بهینه کشت زعفران در منطقه تبریز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شاملآ استفاده از دو اکوتیپ کاشمر و مرند در 4 سطح وزن بنه مادری (3 تا 5، 1/5 تا 7، 1/7 تا 9 و بیش از 9 گرم) و در دو روش کشت کپهای و ردیفی بودند. نتایج بهدستآمده نشان داد که شاخصهای عملکرد بنه زعفران بهطور معنیداری تحت تأثیر وزن بنه مادری و روش کشت قرار گرفتند، اما تأثیر دو اکوتیپ مورد کاشت معنیدار نبود. استفاده از بنههای مادری با وزن بیش از 9 گرم بیشترین تعداد کل بنه دختری در واحد سطح (65/342 بنه در مترمربع) و بیشترین عملکرد بنههای دختری (9/892 گرم در مترمربع) و همچنین بیشترین عملکرد گل را نشان داد. بررسی شاخصهای گلدهی زعفران در سال 91 نشان داد که با افزایش وزن بنههای کشت شده، عملکرد گل نیز افزایش یافت. بهنظر میرسد تولید بنههای با وزن بیشتر و به دنبال آن افزایش عملکرد گل، نیازمند استفاده از بنههای مادری درشت در زمان کشت میباشد. همچنین بیشترین عملکرد کلاله، در روش کشت ردیفی نسبت به کشت کپهای مشاهده گردید. نتایج حاصل از تأثیر دو روش کشت بر تعداد و وزن بنههای دختری تولید شده، حاکی از برتری کشت ردیفی نسبت به کشت کپهای بود. در مجموع، استفاده از بنههای مادری با وزن هفت گرم به بالا و نیز کاشت بنهها با روش ردیفی تأثیر مثبتی بر رشد و عملکرد زعفران نشان داد.
کشاورزی و علوم پایه
نسیم رضوانی؛ مجید پوریوسف؛ افشین توکلی
چکیده
زعفران از گیاهان بومی و ارزشمند ایران است که مصرف صحیح عناصر غذایی و تنظیمکنندههای رشدی، در رشد و نمو و تولید محصول آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر غلظتهای مختلف فورکلرفنورن و نیتراتپتاسیم بر خصوصیات بنههای دختری و عملکرد زعفران میباشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی ...
بیشتر
زعفران از گیاهان بومی و ارزشمند ایران است که مصرف صحیح عناصر غذایی و تنظیمکنندههای رشدی، در رشد و نمو و تولید محصول آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر غلظتهای مختلف فورکلرفنورن و نیتراتپتاسیم بر خصوصیات بنههای دختری و عملکرد زعفران میباشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. محلول پاشی در این مطالعه، مرحله اول در اوایل اسفند ماه و مرحله دوم در اوایل فروردین ماه انجام شد. با توجه به نتایج بهدست آمده اثرمتقابل فورکلرفنورن 5/2 و 5 میلیگرمدرلیتر در سطح نیترات پتاسیم 500 میلیگرمدرلیتر موجب کاهش تعداد بنه های دختری شد. ویژگی هایی مانند وزن بنه های دختری بیش از 7 گرم در مترمربع، قطر بنه، تعداد گل در مترمربع، میزان سافرانال، کروسین و پیکروکروسین در استفاده از تیمار اثرمتقابل فورکلرفنورن 5 میلیگرمدرلیتر و نیترات پتاسیم 1000 میلیگرمدرلیتر افزایش قابل توجهی پبدا کردند. بیشترین وزن تر و خشک کلاله به ترتیب به میزان 49/11 و 15/1 گرم در مترمربع با تیمار فورکلرفنورن در سطح 5 میلیگرم در لیتر حاصل شد. همچنین استفاده از نیترات پتاسیم در سطح 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش وزن تر و خشک کلاله به ترتیب به میزان 22/10 و 01/1 گرم در مترمربع شد. بیشترین طو کلاله در تیمار فورکلرفنورن 10 میلیگرمدرلیتر و نیترات پتاسیم 250 میلیگرمدرلیتر بهدست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده محلول پاشی فورکلرفنورن با غلظت 5 و نیترات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر، بهترین نتیجه را بر صفات مورد مطالعه داشت. بهطورکلی نتایج آزمایش کنونی حاکی از تأثیر مثبت محلول پاشی زعفران با فورکلرفنورن و نیترات پتاسیم، روی خصوصیات رشدی و عملکرد کلاله و بنه آن دارد. در کنار بهرهمندی از نیترات پتاسیم بهعنوان منبع تغذیهای برای افزایش فتونستز و رشد گیاه، استفاده از ترکیباتی مانند فورکلرفنورن باعث انتقال بهتر و بیشتر هیدراتهای کربن تولید شده از منبع به مخزن می شود که افزایش وزن بنههای دختری را به دنبال خواهد داشت.واژههای کلیدی: بنه دختری، تعداد گل، سافرانال، عناصر غذایی، وزن بنه، کلاله
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه قبادی؛ مجید قربانی جاوید؛ علی سروشزاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت و اندازه بنه مادری بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران واقع در دشت خشک ورامین در سال زراعی 93-1392 به اجرا درآمد. چهار تاریخ کاشت 20 خرداد، 16 شهریور، 5 مهر و 20 مهر و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت و اندازه بنه مادری بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی زعفران، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران واقع در دشت خشک ورامین در سال زراعی 93-1392 به اجرا درآمد. چهار تاریخ کاشت 20 خرداد، 16 شهریور، 5 مهر و 20 مهر و دو وزن بنه مادری شامل 9-5 گرم و 14-10 گرم بهعنوان تیمار مدنظر قرار گرفتند. صفات فیزیولوژی مورد ارزیابی شامل محتوای غلظت پرولین و پروتئین برگ و صفات عملکرد گل شامل تعداد گل و وزن خشک کلاله در مترمربع اندازهگیری شدند و تاریخ آغاز گلدهی در هر تیمار یادداشتبرداری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که کاشت بنههای درشت با وزن 14-10 گرم در تاریخ کشت 20 خردادماه بیشترین عملکرد را با تولید 7/62 عدد گل در مترمربع و 299/0 گرم کلاله خشک در مترمربع داشت. میزان غلظت پرولین برگ در بنههای ریز (9-5 گرم) در تاریخ کاشت 20 مهرماه و میزان غلظت پروتئین برگ در بنههای ریز (9-5 گرم) در تاریخ کشت 20 خردادماه بیشتر از سایر تاریخها بود. افزایش میزان غلظت پرولین موجب افزایش مقاومت گیاه نسبت به شرایط خشکی و همچنین سرما در بنههای کشتشده در تاریخ 20 مهر، بهخصوص بنههای کوچک شد. بهطورکلی، نتایج این تحقیق بیانگر آن است که عملکرد در سال اول بیشتر متأثر از اندازه بنه میباشد و کشت بنههای درشت (14-10 گرم) در تاریخ 20 خرداد در دشت ورامین، عملکرد مناسبی در سال اول در پی خواهد داشت.
کشاورزی و علوم پایه
مژگان اسماعیلیان؛ جواد فیضی؛ مسلم جهانی؛ سودابه عین افشار
چکیده
در این مطالعه، روش استخراج با حلال (CSE) با استخراج به کمک امواج فراصوت (UAE) و استخراج با آب مادون بحرانی (SWE) برای استخراج ترکیبات موثره بنه زعفران (Crocus sativus ) مقایسه شد و برای بهینهیابی پارامترها از روش سطح پاسخ (RSM) و طرح مرکبمرکزی (CCD) استفاده شد. در روش CSE, دمای ˚C48، زمان 60 دقیقه و اتانول 80%، و در روش UAE دمای ˚C37، زمان 45 دقیقه، فرکانس 37 کیلوهرتز ...
بیشتر
در این مطالعه، روش استخراج با حلال (CSE) با استخراج به کمک امواج فراصوت (UAE) و استخراج با آب مادون بحرانی (SWE) برای استخراج ترکیبات موثره بنه زعفران (Crocus sativus ) مقایسه شد و برای بهینهیابی پارامترها از روش سطح پاسخ (RSM) و طرح مرکبمرکزی (CCD) استفاده شد. در روش CSE, دمای ˚C48، زمان 60 دقیقه و اتانول 80%، و در روش UAE دمای ˚C37، زمان 45 دقیقه، فرکانس 37 کیلوهرتز و اتانول 80% و در روش SWE نیز دمای ˚C180 و زمان 22 دقیقه به عنوان مقادیر بهینه انتخاب شدند. روش استخراج با آب مادون بحرانی بیشترین راندمان استخراج را داشته و بالاترین محتوای فنولی کل (6/807 میلیگرم معادل اسید گالیک در 100 گرم بنه زعفران) و فلاونوئید کل (2/12 میلیگرم معادل کوئرستین در 100 گرم بنه زعفران) در عصاره SWE اندازهگیری شد. مقدار محتوای فنولی و فلاونوئیدی عصاره SWE به ترتیب ۸ و ۱۲ برابر دو روش دیگر است. بالاترین و پایینترین فعالیت آنتی اکسیدانی نیز به ترتیب در نمونه استخراج شده به روش SWE و CSE مشاهده شد. اثر ضدباکتریایی عصارهها به روش ریزرقتسازی ارزیابی شد و حداقل غلظت کشندگی هر سه عصاره بهینه، نسبت به باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکلی به ترتیب 300 و mg mL-1 600 بدست آمد.
فرآوری، صنایع غذایی و بیوشیمی
الهام آذرپژوه؛ احمد احتیاطی؛ پروین شرایعی
چکیده
زعفران به عنوان گرانترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، ارزش ویژهای دارد. با توجه به بازه برداشت کوتاه این محصول، نگهداری گل زعفران در شرایط مناسب جهت فراوری با تأخیر، نیازمند بررسی عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت زعفران است. اثر ضخامت انباشتگی، دمای نگهداری و زمان نگهداری گل زعفران بر شاخصهای شیمیایی کروسین، سافرانال و پیکروکروسین ...
بیشتر
زعفران به عنوان گرانترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، ارزش ویژهای دارد. با توجه به بازه برداشت کوتاه این محصول، نگهداری گل زعفران در شرایط مناسب جهت فراوری با تأخیر، نیازمند بررسی عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت زعفران است. اثر ضخامت انباشتگی، دمای نگهداری و زمان نگهداری گل زعفران بر شاخصهای شیمیایی کروسین، سافرانال و پیکروکروسین و آلودگیهای میکروبی کل، کلیفرم و کپک با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه مدل سازی گردید و ساختار شبکه با استفاده از الگوریتم تکاملی ژنتیک بهینه سازی شد. شبکه عصبی بهینه با ضریب تبین بالاتر از 94 درصد و خطای پایین، قادر به پیشبینی ویژگیهای کیفی زعفران تحت شرایط نگهداری بود. بررسی مدل نشان داد ضخامت انباشتگی تأثیر کمی در مقایسه با دما و زمان نگهداری بر کیفیت شیمیایی و میکروبی زعفران دارد در حالی که افزایش دمای نگهداری کاهش کیفیت شیمیایی و میکروبی را شدت میبخشد و زمان نگهداری نسبت به دما اثر کمتری دارد. نگهداری گل زعفران در دمای پایین و نزدیک به صفر درجه سانتیگراد برای حداکثر حفظ ترکیبات شیمیایی ارزشمند و کمترین توسعه آلودگی میکروبی طی نگهداری الزامی است.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
زکیه شریعتمداری؛ محمود شور؛ پرویز رضوانی مقدم؛ علی تهرانی فر؛ احمد احمدیان
چکیده
بهمنظور ارزیابی ویژگیهای بنه دختری و عملکرد زعفران (Crocus sativus L.) در پاسـخ بـه کودهـای آلـی و شیمیایی آزمایشی طی دو سال زراعی 93-1392 بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرحهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان زاوه اجرا شد. فاکتور اول شامل کودآلی در 6 سطح (کود گوسفندی (10 تن در هکتار)، کود گاوی (30 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (6 تن در هکتار)، ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی ویژگیهای بنه دختری و عملکرد زعفران (Crocus sativus L.) در پاسـخ بـه کودهـای آلـی و شیمیایی آزمایشی طی دو سال زراعی 93-1392 بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرحهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان زاوه اجرا شد. فاکتور اول شامل کودآلی در 6 سطح (کود گوسفندی (10 تن در هکتار)، کود گاوی (30 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (6 تن در هکتار)، کود مرغی (5 تن در هکتار)، کمپوست زباله شهری (9 تن در هکتار) و شاهد) و فاکتور دوم کود شیمیایی در دو سطح (مصرف کود شیمیایی (نیتروژن و فسفر به ترتیب 100 کیلوگرم در هکتار اوره و 80 کیلوگرم در هکتارسوپر فسفات تریپل) و عدم مصرف کود شیمیایی) بود. صفات مورد بررسی در این پژوهش صفات کمی بنههای دختری در سال کشت و صفات گل در سال دوم کشت بود. شاخصهای مورد ارزیابی شامل وزن کل بنه در واحد سطح، متوسط تعداد جوانهها در هر بنه، قطر بنه و تعداد بنههای دختری به تفکیک در گروههای وزنی، تعداد گل، وزنتر گل، وزنخشک کلاله و خامه در مترمربع و شاخص برداشت کلاله بود. مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارهای موردمطالعه نشان داد که بیشترین و کمترین تعدادکل بنه به ترتیب در تیمار شاهد + مصرف کودشیمیایی (228 بنه در مترمربع) و در تیمار کود مرغی + عدم مصرف کودشیمیایی (177 بنه در مترمربع) میباشد. بیشترین و کمترین وزنکل بنه (به ترتیب 67/1875 و 27/1623 گرم در مترمربع) و متوسط وزن بنه (به ترتیب 94/10 و 75/7 گرم در مترمربع) و متوسط قطر بنه (به ترتیب 3 و 72/2 سانتیمتر) و متوسط تعداد جوانه (به ترتیب 8 و 33/1 جوانه در هر بنه) بهترتیب در تیمار کود مرغی + عدم مصرف کود شیمیایی و تیمار شاهد + با مصرف کود شیمیایی بهدست آمد. تیمار شاهد + با مصرف کودشیمیایی بیشترین درصد بنه در گروه وزنی کمتر از 4 گرم (64/12 درصد) و 1/4 تا 8 گرم (31/10 درصد) را به خود اختصاص داد. بیشترین درصد بنه در گروه وزنی 1/8 تا 12 گرم (77/16 درصد)، درصد بنه در گروه وزنی 1/12 تا 16 گرم (10/18 درصد) و بیشتر از 1/16 گرم (38/31 درصد) در تیمار کود مرغی + بدون مصرف کودشیمیایی بهدست آمد. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارهای موردمطالعه برویژگیهای گل زعفران نشانداد بیشترین و کمترین تعداد گل (بهترتیب 142 و 56 گل در مترمربع)، وزنتر گل (به ترتیب 20/50 و 60/17 گرم در مترمربع)، وزن خشک خامه (بهترتیب 405/0 و 169/0 گرم در مترمربع)، وزن خشک کلاله (بهترتیب 685/0 و 080/0 گرم در مترمربع) و شاخص برداشت کلاله (به ترتیب 0082/0 و 0011/0) درنتیجه مصرف کود مرغی + عدم مصرف کود شیمیایی و تیمار شاهد + مصرف کودشیمیایی حاصل شد. نتایج نشان داد عملکرد گل زعفران در سال دوم تحت تأثیر مستقیم وزن بنههای دختری تولیدشده در سال اول بود. بهطورکلی نتایج این آزمایش نشان داد کاربرد کودهای آلی در مقایسه با کود شیمیایی اثر بیشتری بر ویژگی بنههای دختری زعفران و عملکرد زعفران داشت.
کشاورزی و علوم پایه
زهرا حسینی ایوری؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ محمد کافی؛ حسن مکاریان
چکیده
بهمنظور بررسی امکان مصرف دزهای مختلف برخی علفکشها در اختلاط با مواد افزودنی برای کنترل علفهای هرز پهنبرگ زعفران، آزمایشی مزرعهای در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح آﻣﺎری بلوک ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار اﺟﺮا ﺷﺪ. ﻋﻮاﻣﻞ موردبررسی در اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺎﻣﻞ کاربرد علفکشهای اگزادیازون، اکسی فلورفن، ریم سولفورون و دای کامبا + تریتوسولفورون ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان مصرف دزهای مختلف برخی علفکشها در اختلاط با مواد افزودنی برای کنترل علفهای هرز پهنبرگ زعفران، آزمایشی مزرعهای در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح آﻣﺎری بلوک ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار اﺟﺮا ﺷﺪ. ﻋﻮاﻣﻞ موردبررسی در اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺎﻣﻞ کاربرد علفکشهای اگزادیازون، اکسی فلورفن، ریم سولفورون و دای کامبا + تریتوسولفورون به ترتیب در مقادیر توصیهشده 500، 700، 10 و 150 گرم ماده مؤثره در هکتار بدون ماده افزودنی و در مقادیر کاهش یافته 375، 480، 5/7 و 112 گرم ماده مؤثره در هکتار بهتنهایی و در اختلاط با مواد افزودنی سیتوگیت (2/0درصد حجمی) و هیومیکس (25/0 درصد حجمی ) به همراه دو تیمار شاهد بدون کنترل و وجین دستی بودند. علفهای هرز هفتبند و شاهی وحشی با تراکم نسبی 26 و 5/20 درصد به ترتیب بیشترین تراکم را در میان علفهای هرز به خود اختصاص دادند. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد وﺟﯿﻦ ﮐﺮدن بهطور قابلملاحظهای عملکرد گل و بنه زعفران را اﻓﺰاﯾﺶ داد. کاهش دز علفکشهای اکسی فلورفن و اگزادیازون باعث کاهش خسارت این علفکشها به زعفران شد ولی افزودن سیتوگیت به این علفکشها خسارت گیاهسوزی در زعفران را افزایش داد. افزودن هیومیکس به این علفکشها تأثیری در افزایش یا کاهش گیاهسوزی نداشت. کاهش دز علفکشهای دای کامبا + تریتوسولفورون و ریم سولفورون اگرچه باعث کاهش گیاهسوزی و افزایش عملکرد زعفران شد ولی این علفکشها حتی در دز کاهشیافته نیز پتانسیل خسارت به مزارع زعفران را دارند. افزودن ماده افزودنی سیتوگیت به این علفکشها میتواند کاراییها این علفکشها در کنترل علفهای ﻫﺮز را افزایش دهد ولی با توجه به پتانسیل خسارت این علفکشها به زعفران کاربرد این علفکشها در مزارع زعفران حتی در دزهای کاهشیافته نیز توصیه نمیشود، تیمارهای کاربرد علفکش اکسی فلورفن در مقادیر 480 گرم ماده مؤثره در هکتار بهتنهایی و در اختلاط با هیومیکس، بهترین تیمارها جهت استفاده در زعفران بود درحالیکه امکان مصرف علفکش اگزادیازون در مقدار 375 گرم ماده مؤثره در هکتار برای کنترل علفهای هرز پهنبرگ زعفران نیز وجود دارد.
کشاورزی و علوم پایه
مجید رستمی؛ معصومه ملکی؛ علیرضا عفتی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر نانو کودهای مختلف بر برخی صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دانشگاه ملایر در سال زراعی 94-1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نانو کودهای تک عنصرهی آهن، منگنز، بُر، پتاسیم، روی و شاهد بودند که با غلظت دو در هزار و بهصورت محلولپاشی جهت بهبود وضعیت ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر نانو کودهای مختلف بر برخی صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دانشگاه ملایر در سال زراعی 94-1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نانو کودهای تک عنصرهی آهن، منگنز، بُر، پتاسیم، روی و شاهد بودند که با غلظت دو در هزار و بهصورت محلولپاشی جهت بهبود وضعیت تغذیه گیاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بهدستآمده نشان داد که اثر محلولپاشی نانو کودها روی میزان محتوای نسبی آب، قند احیاکننده و قندهای غیر احیاکننده معنیدار بود. نانو کودهای مختلف از نظر کلروفیل a و کلروفیل کل اختلاف معنیداری با تیمار شاهد نداشتند با اینوجود بیشترین میزان کلروفیل a (mg.g-1 Fw 53/1) در تیمار نانو کود آهن و کمترین میزان آن (mg.g-1 Fw 93/0) در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد. تیمارهای آزمایشی تأثیر معنیداری بر میزان کلروفیل b و آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز نداشتند. علاوه بر این تأثیر نانو کودهای مختلف بر میزان پروتئین و فنل معنیدار بود. بیشترین میزان پروتئین (mg.g-1 Fw 56/1) در تیمارهای نانو کود پتاسیم و بُر با 12 درصد افزایش نسبت به شاهد مشاهده شد و کمترین میزان پروتئین برگ (mg.g-1 Fw 36/1) در تیمار نانو کود آهن به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد سه درصد کاهش نشان داد. بیشترین میزان فنل (mg.g-1 Dw 27/0) با 5/10 درصد افزایش نسبت به شاهد در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد و فقط اختلاف این تیمار با شاهد معنیدار بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر میرسد که کاربرد کلیه نانو کودهای مورد مطالعه با غلظت یکسان از لحاظ علمی قابل توصیه نیست.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
حسین صحابی؛ فاطمه معلم بنهنگی
چکیده
به منظور ارزیابی روند عملکرد زعفران و مطالعه رابطه نوسانات عملکرد زعفران با پارامترهای مختلف آب و هوایی پژوهشی در شهرستانهای مشهد، تربت حیدریه، کاشمر، بیرجند و قائن طی 20 سال(از سال 1377-1397) طراحی و اجرا شد. بررسی دادههای هواشناسی 20 سال گذشته نشان داد که در شهرهای مورد مطالعه به طور میانگین 33 درصد از میزان بارندگی کاسته و 5/0 درجه سانتیگراد ...
بیشتر
به منظور ارزیابی روند عملکرد زعفران و مطالعه رابطه نوسانات عملکرد زعفران با پارامترهای مختلف آب و هوایی پژوهشی در شهرستانهای مشهد، تربت حیدریه، کاشمر، بیرجند و قائن طی 20 سال(از سال 1377-1397) طراحی و اجرا شد. بررسی دادههای هواشناسی 20 سال گذشته نشان داد که در شهرهای مورد مطالعه به طور میانگین 33 درصد از میزان بارندگی کاسته و 5/0 درجه سانتیگراد بر میانگین درجه حرارت افزوده شد. این در حالی است که نتایج حاصل از رگرسیون بین عملکرد و پارامترهای آب و هوایی نشان داد که الگوی افزایش درجه حرارت و کاهش بارندگی در تمامی شهرستانهای مورد مطالعه تا حد قابل توجهی با روند کاهش عملکرد زعفران در طی این دوره انطباق داشت. نتایج حاصل از پژوهش همچنین نشان داد که طی 20 سال گذشته از مجموع شهرستانهای مورد مطالعه به طور میانگین سالانه 3/112 هکتار به سطح زیر کشت زعفران افزوده شده و در عین حال به طور میانگین 08/0 کیلوگرم در هکتار از عملکرد زعفران کاسته شده است. کاهش عملکرد زعفران در خراسان رضوی و جنوبی به طور قابل توجهی تحت تاثیر شاخصهای آب و هوایی قرار داشت. نتایج نشان داد که درجه حرارت حداکثر و میانگین درجه حرارت اصلیترین متغیرهای موثر برکاهش عملکرد زعفران بودند به طوریکه در تربت حیدریه متغیر میانگین دما به تنهایی 42 درصد از تغییر پذیری میزان عملکرد را تبیین کرد و در سایر شهرستانهای مورد مطالعه متغیر حداکثر دما بین 24 تا 56 درصد از تغییر پذیری عملکرد را پیش بینی کرد. همچنین نتایج حاصل از آنالیز سری زمانی عملکرد زعفران نشان داد که عملکرد زعفران تا سال 2025 در تمامی شهرستانهای مورد مطالعه روندی کاهشی و منفی از خود نشان خواهد داد. مشهد با شیبی در حدود 09/0 کیلوگرم در هکتار و کاشمر با شیبی در حدود 07/0 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین روند کاهشی عملکرد تا سال 2025 را نشان دادند
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
حمید رضا شریفی؛ زهره نبی پور؛ حمیدرضا توکلی کاخکی
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم کاشت، وزن بنه و عمق کاشت بر کمیت و کیفیت بنه استحصالی از مزارع تولید از مزارع ازدیادی بنه زعفران، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد در سال زراعی 98-1397 و 99-1398 انجام شد. در این تحقیق ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم کاشت، وزن بنه و عمق کاشت بر کمیت و کیفیت بنه استحصالی از مزارع تولید از مزارع ازدیادی بنه زعفران، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد در سال زراعی 98-1397 و 99-1398 انجام شد. در این تحقیق تیمار تراکم کاشت (در چهار سطح 60، 90، 120 و 150 بنه در متر مربع) در کرت اصلی و فاکتوریل عمق کاشت (در دو سطح2± 15 و 2± 25سانتی متر از سطح خاک) و وزن بنه (در دو سطح 1±4و 1±8 گرم) در کرت فرعی قرار داشتند. نتایج نشان داد که تراکم بیشتر باعث افزایش تعداد بنه دختری در متر مربع و مجموع وزن کل بنههای دختری در متر مربع و کاهش میانگین وزن تر تک بنه شد. افزون بر این افزایش وزن بنه مادری و کاشت سطحی موجب افزایش تعداد بنه دختری، میانگین وزن تر تک بنه دختری، مجموع وزن تر کل بنههای دختری، و ضریب تکثیر گردید. اثر متقابل دوگانه تراکم × وزن بنه بر تعداد بنه دختری، مجموع وزن تر کل بنههای دختری، ، اثر متقابل تراکم × عمق کاشت بر میانگین وزن تک بنه و نسبت وزن بنه برداشت شده به کاشت شده و اثر متقابل وزن بنه × عمق کاشت بر تعداد بنه دختری در سال دوم میانگین وزن تر تک بنه و مجموع وزن تر کل بنههای دختری در متر مربع فقط در سال اول معنیدار بود. بر این اساس اثر افزایش وزن بنه مادری بر بهبود وزن تر بنههای دختری در عمق 15 بیشتر از 25 سانتی متر بود. در مجموع چنین بنظر میرسد که حداقل در مزارعی که با هدف استحصال بنههای بذری در سالهای اول کشت میشوند، استفاده از تراکم 120 بنه در متر مربع با استفاده از بنههای مادری استاندارد (یعنی میانگین وزن بنه 8 گرم) و کاشت سطحی (یعنی عمق کاشت 15 سانتی متر) قابل توصیه باشد ولی جهت مزارع عملکردی بنههای مادری درشتتر تنها در سالهای اولیه از اولویت نسبی برخوردار بوده و با افزایش سن مزرعه از اهمیت اثر آن کاسته میشود.
کشاورزی و علوم پایه
نیما خالدی؛ مهدی رضائی؛ مجتبی علیزاده فرد درآباد
چکیده
بیماری پوسیدگی فوزاریومی یکی از مهمترین بیماریهای قارچی بنه زعفران در سراسر جهان است که میتواند منجر به کاهش عملکرد محصول و کیفیت بنههای دختری تولید شده شود. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی عوامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی بنه زعفران و بررسی میزان بیماریزایی آنها میباشد. بهمنظور شناسایی گونههای Fusarium عامل بیماری ...
بیشتر
بیماری پوسیدگی فوزاریومی یکی از مهمترین بیماریهای قارچی بنه زعفران در سراسر جهان است که میتواند منجر به کاهش عملکرد محصول و کیفیت بنههای دختری تولید شده شود. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی عوامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی بنه زعفران و بررسی میزان بیماریزایی آنها میباشد. بهمنظور شناسایی گونههای Fusarium عامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی از بنههای زعفران دارای علایم پوسیدگی از مزارع مختلف استانهای همدان، گلستان، کرمان، کردستان، سمنان، کرمانشاه، اردبیل، آذربایجانشرقی، خراسانشمالی، خراسانرضوی، اصفهان و خراسانجنوبی نمونهبرداری شد. جدایههای قارچی پس از جداسازی و خالصسازی، بر اساس ویژگیهای ریختشناختی و آغازگرهای اختصاصی گونه شناسایی و تأیید شدند. همچنین میزان بیماریزایی جدایهها با آزمون بیماریزایی بهصورت مصنوعی در گلخانه مطابق اصول کخ، روی بنههای زعفران بررسی شد. نتایج نشان داد که حدود 6/38 درصد از نمونهها، در دامنه 1 تا 5 درصد، آلوده به بیماری پوسیدگی فوزاریومی بودند. در مجموع، بر اساس ویژگیهای ریختشناختی و مولکولی 33 جدایه متعلق به گونههای Fusarium oxysporum (26 جدایه، 8/78 درصد) و F. solani sensu lato (7 جدایه، 2/21 درصد) شناسایی شدند. نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که تمامی جدایههای Fusarium spp. بیماریزا بوده و درجات مختلفی از شاخص بیماری را نشان میدهند. نتایج تعیین آزمون فرم اختصاصی گونه F. oxysporum روی گیاهان مختلف نشان داد که تمامی جدایهها روی گلایول، زنبق و زعفران زینتی ایجاد پژمردگی و زردی اندامهای هوایی، بافتمردگی و پوسیدگی اندام زیرزمینی نموده و تحت عنوان F. oxysporum f. sp. gladioli نام گرفتند. این اولین گزارش در مورد شناسایی گونه F. oxysporum f. sp. gladioli از مزارع زعفران در شهرستانهای ملایر، بیجار، کنگاور، پارس آباد، مرند، نطنز، نجفآباد و گونه F. solani sensu lato از مزارع زعفران در شهرستانهای آزادشهر، شیروان، اسفراین، کاشمر، نجف آباد، بشرویه از روی بنه زعفران میباشد. یافتههای این پژوهش، دیدگاههای جدیدی را درباره وضعیت سلامت بنههای زعفران به بیماری پوسیدگی فوزاریومی ارائه میدهد که میتواند در بازنگری استاندارد ملی سلامت بنههای زعفران و تعیین مناطق مستعد برای کشت بنه گواهی شده در ایران، مورد استفاده قرار گیرد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
یاسر اسماعیلیان؛ محمد بهزاد امیری
چکیده
به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زعفران به تراکم کاشت و سطوح مختلف کود دامی آزمایشی دو ساله به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 در منطقه گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل فواصل روی ردیف 5، 10، و 15 سانتی متر و عامل فرعی بصورت شاهد (عدم مصرف کود)، و کاربرد 20، 40، و 60 تن در هکتار کود گاوی ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زعفران به تراکم کاشت و سطوح مختلف کود دامی آزمایشی دو ساله به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 در منطقه گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل فواصل روی ردیف 5، 10، و 15 سانتی متر و عامل فرعی بصورت شاهد (عدم مصرف کود)، و کاربرد 20، 40، و 60 تن در هکتار کود گاوی بود. نتایج آزمایش نشان داد حداکثر عملکرد گل تر در سال اول (4/127 کیلوگرم در هکتار) از کاربرد 60 تن در هکتار و در سال دوم (3/72 کیلوگرم در هکتار) از مصرف 40 تن در هکتار کود گاوی تحت تراکم کاشت 5 سانتی متر روی ردیف بدست آمد. بیشترین عملکرد کلاله تر در هر دو سال آزمایش (به ترتیب با مقادیر 300/10 و 383/5 کیلوگرم در هکتار) در اثر کاشت پرتراکم (فاصله روی ردیف 5 سانتی متر) و اعمال 40 تن در هکتار کود گاوی حاصل شد. عملکرد کلاله خشک نیز در نتیجه تأثیر همین تیمار به ترتیب با مقادیر 300/2 و 770/1 کیلوگرم در هکتار در دو سال آزمایش افزایش بیشتری در مقایسه با سایر تیمارها نشان داد. بالاترین تعداد بنه خواهری در هر دو سال آزمایش (به ترتیب 614 و 591 بنه در متر مربع) از کشت با بیشترین تراکم بنه حاصل شد. در سال اول، تیمار 40 تن در هکتار کود دامی بیشترین مقادیر (592 بنه در متر مربع) را داشته و در سال دوم، تیمار 60 تن در هکتار بالاترین مقادیر (572 بنه در متر مربع) را نشان داد. بیشترین عملکرد بنه در سال اول با میانگین 22724 کیلوگرم در هکتار از فاصله روی ردیف 5 سانتی متر و اعمال 40 تن در هکتار کود دامی حاصل شد. اما در سال دوم بیشترین میانگین (12429 کیلوگرم در هکتار) از همین تراکم کاشت و مصرف 60 تن در هکتار کود دامی بدست آمد. بنابراین، برای دستیابی به عملکرد اقتصادی مناسب در زراعت زعفران، کاربرد 40 تن در هکتار کود گاوی در تراکم کاشت 5×20 سانتی متر در شرایط اقلیمی و خاکی مشابه با محل این آزمایش پیشنهاد می گردد.
کشاورزی و علوم پایه
سید محمد سیدی؛ پرویز رضوانی مقدم
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی ژئوفیت-تریپلوئید بوده و بر پایه رشد بنهها یا اندامهای زیرزمینی خود، تکثیر مییابد. با وجود اهمیت اندازه و کیفیت بنههای مادری در تولید زعفران، تاکنون برنامهای جامع پیرامون استانداردسازی بنههای آن تدوین نشده است. در این ارتباط، عدم وجود مزارع استاندارد جهت تولید بنههای با کیفیت، نبود معیار مشخصی ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) گیاهی ژئوفیت-تریپلوئید بوده و بر پایه رشد بنهها یا اندامهای زیرزمینی خود، تکثیر مییابد. با وجود اهمیت اندازه و کیفیت بنههای مادری در تولید زعفران، تاکنون برنامهای جامع پیرامون استانداردسازی بنههای آن تدوین نشده است. در این ارتباط، عدم وجود مزارع استاندارد جهت تولید بنههای با کیفیت، نبود معیار مشخصی جهت درجهبندی بنهها بر اساس اندازه یا ویژگیهای کیفی، نظارت ضعیف از سوی نهادهای ذیربط بر روند تولید و عرضه بنههای مادری مرغوب و همچنین نابسامانی در بازار عرضه و تقاضای بنههای زعفران، از مهمترین موانع در محقق نشدن چنین برنامهای به شمار میروند. همچنین اختلاط بنههای سالم و آلوده و نیز انبارداری بنههای زعفران بدون توجه به شرایط بهینه دمایی یا بهداشت محیطی از دیگر چالشهای چرخه تولید و فراوری این محصول میباشد. در این مقاله، ابتدا برخی موانع پیش روی برنامه استانداردسازی بنههای زعفران بررسی شده است و در ادامه، راهکارهای مؤثر جهت تولید بنههای استاندارد نظیر احداث مزارع تحت مدیریت، کنترل کیفیت ودرجهبندی بنههای برداشت شده و نیز انبارسازی اصولی بنههای زعفران ارائه شده است. همچنین تدوین برنامه ذکر شده بر پایه مواردی نظیر برگزاری دورههای آموزشی، نظارت فراگیر بر فعالیت بازار عرضه و تقاضای بنههای زعفران، حمایت از حقوق مصرفکنندگان و ارائه برنامههای تشویقی و بستههای حمایتی به تولیدکنندگان به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
کشاورزی و علوم پایه
محمد رضا مالکی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ حسن فیضی
چکیده
به منظور بررسی اثر زمان آبیاری و محلول پاشی برخی محرکهای رشد بر زعفران، آزمایشی در دو سال زراعی 96- 1395 و 97-1396 در شهرستان زاوه خراسان رضوی انجام و دادههای حاصل از سال دوم (97-1396) مورد تحلیل قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل اصلی مدیریت آبیاری در 4 سطح I1 (آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر زمان آبیاری و محلول پاشی برخی محرکهای رشد بر زعفران، آزمایشی در دو سال زراعی 96- 1395 و 97-1396 در شهرستان زاوه خراسان رضوی انجام و دادههای حاصل از سال دوم (97-1396) مورد تحلیل قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل اصلی مدیریت آبیاری در 4 سطح I1 (آبیاری اول طبق عرف منطقه یعنی 20 مهر ماه)، I2 (آبیاری اول ده روز دیرتر از عرف منطقه (30 مهر ماه))، I3 (آبیاری طبق عرف منطقه به همراه یک آبیاری اضافی ده روز پس از آخرین آبیاری (20 مهر ماه+ 10 اردیبهشت ماه)) و I4 (آبیاری اول ده روز دیرتر از عرف منطقه به همراه یک آبیاری اضافی ده روز پس از آخرین آبیاری (30 مهر ماه+ 10 اردیبهشت ماه)) بودند. همچنین عامل فرعی شامل تیمارهای محلول پاشیG1 (شاهد بدون محلول پاشی)،G2 (محلول پاشی اسید سالسیلیک)، G3 (محلول پاشی کود کامل میکرو)، G4 (محلول پاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم) و G5 (محلول پاشی نانوذرات دی اکسید سیلیسیم) بود. در این آزمایش صفات مختلف گل و بنه و ویژگیهای کیفی کلاله تعیین شد. نتایج مقایسه میانگینهای ویژگیهای بنه نشان داد تیمارهای محلول پاشی کود کامل میکرو و دی اکسید سیلیسیم بیشترین تعداد بنه دختری (56/5) را داشتند، به طوریکه کاربرد این دو ماده حدود 25 درصد افزایش نسبت به شاهد نشان دادند. همچنین آبیاریI4 با 06/7 کیلوگرم در هکتار کمترین، و آبیاری I1 با 463/10 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار وزن خشک کلاله و خامه را به خود اختصاص دادند. محلولپاشی کود کامل میکرو با 275/10 کیلوگرم در هکتار وزن خشک کلاله و خامه برترین تیمار بود. بالاترین مقدار کروسین در بین تیمارهای محلولپاشی مربوط به کود کامل با 5/264 و دی اکسید تیتانیوم با 8/263 میلی گرم بر گرم بود. مقدار پیکروکروسین در تیمارهای کود کامل و اسید سالیسیلیک نسبت به شاهد دارای افزایش بود. همچنین تیمار محلول پاشی اسید سالیسیلیک با مقدار 930/0 میلی گرم بر گرم بیشترین میزان کلروفیل را نشان داد. به طور کلی به منظور کسب حداکثر عملکرد، آبیاری بر اساس عرف منطقه در 20 مهر ماه و همچنین مصرف کود کامل توصیه میشود.
کشاورزی و علوم پایه
امیر محمد زرگریان؛ فائزه زعفریان؛ عباس جلالی؛ وحید اکبرپور
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر انواع گیاهان پوششی بر تراکم و زیست توده علفهای هرز مزرعه زعفران به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار واقع در شهرستان نکا در سال 1401 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی اعمال شده در مزرعه زعفران شامل: کشت گیاهان پوششی شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum)، جو (Hordeum vulgare)، شنبلیله (Trigonella foenum – graecum L.) و کلزا (Brassica napus)، ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر انواع گیاهان پوششی بر تراکم و زیست توده علفهای هرز مزرعه زعفران به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار واقع در شهرستان نکا در سال 1401 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی اعمال شده در مزرعه زعفران شامل: کشت گیاهان پوششی شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum)، جو (Hordeum vulgare)، شنبلیله (Trigonella foenum – graecum L.) و کلزا (Brassica napus)، تیمار عدم وجین و بدون کشت گیاه پوششی (شاهد اول) و وجین علفهای هرز و بدون کشت گیاه پوششی (شاهد دوم) بودند. صفات تراکم و زیست توده علفهای هرز پهنبرگ و باریکبرگ، تراکم علف هرز غالب در مزرعه و شاخص تنوع گونهای شانون وینر و همچنین اندازهگیری صفات مربوط به عمکرد بنه زعفران شامل تعداد بنه دختری، عملکرد کل بنه دختری، متوسط وزن بنه دختری، متوسط قطر بنه و عملکرد بنه در گروههای وزنی مختلف در واحد متر مربع بود. نتایج نشان داد که با کشت گیاه پوششی جو، کمترین تراکم و زیست توده علف هرز مشاهده شد؛ بطوری که کشت آن به ترتیب موجب کاهش 96 و 88 درصدی زیست توده علف هرز پهنبرگ و باریکبرگ شد. علاوه براین، در بین گیاهان پوششی، بیشترین تنوع گونهای علف هرز مربوط به کلزا و کمترین تنوع مربوط به جو به ترتیب برابر با 93/0 و 43/0 میباشد. با مقایسه گیاهان پوششی بیشترین عملکرد کل بنه دختری مربوط به کلزا، شبدر، شنبلیله و سپس جو به ترتیب معادل 9/1273، 1243، 8/1234 و 2/1175 گرم در متر مربع بود و بیشترین عملکرد کل بنه، متوسط وزن بنه و عملکرد بنه بالای 8 گرم با کشت گیاه پوششی کلزا بدست آمد که نسبت به شاهد بدون وجین به ترتیب معادل 6، 79 و 14 درصد افزایش نشان داد. بطور کلی، هرچند که با اعمال وجین علف هرز شاخصهای عملکرد بنه زعفران در این تیمار نسبت به سایر تیمارها برتری داشت، اما این نکته را باید مد نظر داشت که با کشت گیاهان پوششی ضمن پایداری و حاصلخیزی نظام تولید در درازمدت، مزیت اقتصادی بالاتری را در نهایت برای کشاورز به همراه دارد.
اقتصاد و بازاریابی
محمدرضا کهنسال؛ امیرحسین توحیدی
چکیده
نوسانات نرخ ارز به عنوان یک منبع ایجاد ریسک و نااطمینانی اثر بسیار مهمی بر حجم تجارت بینالملل و متعاقب آن بر تراز پرداختها دارد. با توجه به جایگاه مهم زعفران در صادرات غیرنفتی ایران، هدف اصلی این مطالعه بررسی تجربی اثر نوسانات نرخ ارز بر تقاضای صادرات زعفران ایران در 17 بازار مقصد طی دورهی 91-1371 است. استفاده از برآوردگر میان گروهی ...
بیشتر
نوسانات نرخ ارز به عنوان یک منبع ایجاد ریسک و نااطمینانی اثر بسیار مهمی بر حجم تجارت بینالملل و متعاقب آن بر تراز پرداختها دارد. با توجه به جایگاه مهم زعفران در صادرات غیرنفتی ایران، هدف اصلی این مطالعه بررسی تجربی اثر نوسانات نرخ ارز بر تقاضای صادرات زعفران ایران در 17 بازار مقصد طی دورهی 91-1371 است. استفاده از برآوردگر میان گروهی تلفیقی (PMG) و گارچ نمایی (EGARCH) در چارچوب دادههای تابلویی وجه تمایز این مطالعه نسبت به مطالعات پیشین است تا بتوان روابط کوتاهمدت و بلندمدت تقاضای صادرات زعفران ایران را برآورد نمود. با در نظر گرفتن سایر تعیینکنندههای تقاضای صادرات، نتایج مطالعه نشان داد، نوسانات نرخ ارز به طور معنیداری در بلندمدت اثر مثبتی بر تقاضای صادرات زعفران ایران دارد و این در حالی است که اثر کوتاهمدت آن منفی است. بنابراین، شفافسازی سیاستهای ارزی (به خصوص در دورههای کوتاهمدت) و توسعه بازارهای سلف ارزی نقش بسیار مهمی در جهت کاهش درجهی ریسک-گریزی صادرکنندگان ایران و افزایش صادرات زعفران در بازارهای جهانی ایفا مینمایند.