اقتصاد و بازاریابی
آرش دوراندیش؛ میلاد امینی زاده؛ اندیشه ریاحی؛ الهام مهرپرور حسینی
چکیده
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریم‌های تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بوده‌اند. با توجه به روند نامعلوم تحریم‌های ...
بیشتر
زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی ایران است که در سالهای اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ و تقویت کند. دو پدیدة تحریم‌های تجاری اتحادیة اروپا علیه ایران (2014-2006) و بحران اقتصادی جهانی (2009-2007) به ترتیب به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد و جریان تجاری ایران اثرگذار بوده‌اند. با توجه به روند نامعلوم تحریم‌های اتحادیة اروپا در خصوص لغو یا استمرار آن و احتمال بروز بحران اقتصادی جهانی جدید، هدف پژوهش پیش رو، افزون بر شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار، ارزیابی نقش و میزان اثرگذاری این دو مؤلفه بر صادرات زعفران ایران است. بدین منظور، صادرات زعفران به شرکای تجاری در دورة 2014-2001 با استفاده از الگوی جاذبه و برآوردگر درستنمایی شبه بیشینه پوآسن مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، متغیرهای اندازة اقتصاد، درآمد کشورهای واردکننده و موافقت‌نامه‌های تجاری اثری فزاینده و معنیدار و متغیرهای فاصله و تفاوت اقتصادی اثری کاهنده و معنیدار بر صادرات زعفران داشته‌اند. نتایج گویای اثر منفی و معنیدار تحریم‌های تجاری اتحادیه اروپا و بحران اقتصادی جهانی بر صادرات زعفران ایران است. به عبارتی سبد شرکای تجاری ایران به گونه‌ای است که بحران اقتصادی نقشی تعیین‌کننده بر صادرات زعفران دارد. از این رو، پیشنهاد میشود در تدوین برنامة راهبردی بلندمدت به منظور تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران، نقش تحریم‌های تجاری و بحران اقتصادی و اهمیت آن دیده شود و متناسب با آن سبد بهینه‌ای از شرکای تجاری انتخاب شود.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ علیرضا کرباسی؛ اندیشه ریاحی؛ محمدرضا رمضانی
چکیده
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی ...
بیشتر
امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور دستیابی به بازارهای هدف ایمن‌تر و کاهش موانع تجاری، سعی به حضور در توافق‌نامه‌های تجاری دارند. ایران نیز در موافقت‌نامه‌های تجاری سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO) و نظام جهانی ترجیحات تجاری (GSTP) حضور دارد. با وجود آن که به طور عمومی این باور وجود دارد که حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری به طور کلی اثری مثبت بر جریان تجارت کشورها دارد، ولی هیچ تضمینی برای اثر مثبت آن بر تجارت همه کشورها و کالاها وجود ندارد. با توجه به اهمیت صادرات زعفران برای ایران، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا عضویت ایران در توافق‌نامه‌های تجاری موجب افزایش صادرات زعفران به کشورهای واردکننده عضو شده است؟ برای دستیابی به این هدف، از الگوی جاذبه و دادههای صادرات زعفران در دوره زمانی 2001-2014 استفاده گردید. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد و جمعیت واردکنندگان زعفران اثری مثبت و معنیدار و متغیرهای فاصله جغرافیایی و بحران اقتصادی اثری منفی و معنیدار بر صادرات زعفران داشته است. براساس نتایج، عضویت ایران در موافقت‌نامه‌های تجاری اثری منفی و معنیدار (475/3-) بر صادرات زعفران ایران داشته است. به عبارتی عضویت در موافقت‌نامه‌های تجاری نتوانسته موجب افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو در موافقت‌نامه‌ها شود. این موضوع بیانگر این است که صادرکنندگان علیرغم وجود ظرفیت‌های مناسب نتوانسته‌اند که از آن بهره ببرند، لذا پیشنهاد میشود که شرکتهای صادراتی زعفران، از بسترهای نهادی و قانونی ایجاد شده به واسطه حضور ایران در این موافقت‌نامه‌های تجاری جهت اتخاذ سیاست‌ها و استراتژیهای مناسب بازاریابی بلندمدت جهت افزایش صادرات زعفران ایران به شرکای تجاری عضو توافق‌نامه و توسعه سبد بازارهای صادراتی هدف بهره ببرند.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
سید محمد علوی سینی؛ جلال صبا؛ سید سیامک علوی کیا؛ محمد رضا عظیمی مقدم
چکیده
به منظور بررسی ارتباط صفات کمی و نشانگرهای ISSR (Inter Simple Sequence Repeat) آزمایشی تحت دو شرایط مزرعه و آزمایشگاه در دانشگاه زنجان انجام شد. در این آزمایش از 20 آغازگر ISSR استفاده شد و صفات زراعی (شامل تعداد گل، وزن تر کلاله، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک گل، طول کلاله، عملکرد زعفران، تعداد بنهدختری، وزنتر بنه، وزنخشک بنه، تعداد برگ، ...
بیشتر
به منظور بررسی ارتباط صفات کمی و نشانگرهای ISSR (Inter Simple Sequence Repeat) آزمایشی تحت دو شرایط مزرعه و آزمایشگاه در دانشگاه زنجان انجام شد. در این آزمایش از 20 آغازگر ISSR استفاده شد و صفات زراعی (شامل تعداد گل، وزن تر کلاله، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک گل، طول کلاله، عملکرد زعفران، تعداد بنهدختری، وزنتر بنه، وزنخشک بنه، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، زیستتوده، شاخص برداشت)، صفات فیزیولوژیک (سرعت تعرق، هدایت روزنهای، فتوسنتز) و متابولیتهای ثانویه (پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) در طول فصل رشد اندازهگیری شدند. از آغازگرهای مورد استفاده 3 آغازگر دارای تکثیر نبودند و 17 آغازگر دارای تکثیر، چندشکلی نشان دادند. این آغازگرها در مجموع 133 باند را ایجاد نمودند که میانگین تعداد باندها در کل جایگاهها 82/7 بود. بیشترین تعداد آلل مربوط به آغازگر I-8 (15 آلل) بود. اما بیشترین مقدار هتروزیگوسیتی و محتوای اطلاعات چندشکلی درجایگاه I-7 مشاهده شد که مقدار آن 93/0 بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد آغازگرهای مورد مطالعه (9 آغازگر) با اکثر صفات بهجز وزن تر گل، سافرانال، کروسین، تعداد بنه دختری و سرعت تعرق ارتباط معنیداری داشتند و بیشترین ضریب تبیین مربوط به صفات عملکرد (%79)، وزن خشک برگ (%76)، تعداد گل (%73) و سطح برگ (%70) بود. آغازگر I-6 با 9 صفت کمی در ارتباط بود که بیشترین ارتباط را در میان آغازگرهای مورد مطالعه با صفات کمی داشت. این آغازگر با صفات وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، وزن تر و خشک بنه، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، هدایت روزنهای و فتوسنتز ارتباط دارد. آغازگر I-6، 11 مکان ژنی را در جمعیت مورد مطالعه شناسایی کرد با توجه به تعداد مکانهای ژنی شناسایی شده میتواند یکی از آغازگرهای مهم در ارتباط با صفات کمی تلقی گردد. آغازگرهای U808 و U834 بهترتیب با 5 و 4 صفت در ارتباط بودند که بعد از آغازگر I-6 بیشترین ارتباط با صفات کمی را داشتند. این دو آغازگر بطور مشترک با صفات تعدادگل، شاخص برداشت و عملکرد کلاله در ارتباط بودند. با توجه به ارتباط مشاهده شده احتمال دارد بتوان از این جایگاههای نشانگری برای گزینش اکوتیپها براساس صفات اشاره شده در جمعیتهای زعفران زراعی استفاده نمود.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
قاسم نجاری؛ خشنود نوراللهی؛ مریم پیری
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) مهمترین گیاه در جهان است که از کلاله آن به دلیل داشتن مواد رنگی و مواد معطر در طباخی، قنادی و تولید داروها استفاده میشود. بیماری پوسیدگی بنه زعفران یکی از بیماری‌های مهم زعفران در ایران میباشد. بهمنظور شناسایی عوامل پژمردگی و پوسیدگی بنه زعفران وحشی، به‌صورت تصادفی از گیاهان دارای علائم زردی و پژمردگی در ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) مهمترین گیاه در جهان است که از کلاله آن به دلیل داشتن مواد رنگی و مواد معطر در طباخی، قنادی و تولید داروها استفاده میشود. بیماری پوسیدگی بنه زعفران یکی از بیماری‌های مهم زعفران در ایران میباشد. بهمنظور شناسایی عوامل پژمردگی و پوسیدگی بنه زعفران وحشی، به‌صورت تصادفی از گیاهان دارای علائم زردی و پژمردگی در مناطق ایوان و صالحآباد در استان ایلام نمونهبرداری انجام گرفت. نمونهها با محلول سفیدکننده (5% هیپوکلریت سدیم) بهمدت دو تا سه دقیقه ضدعفونی سطحی شدند سه بار با آب مقطر استریل شستشو داده شدند و سپس این قطعات را با کاغذ صافی سترون خشک کرده و بر روی محیط کشت سیبزمینی دکستروز آگار (PDA) کشت داده شدند. تشتکها بهمدت سه روز در انکوباتور با دمای ˚C 20 نگهداری شدند. قارچ به روش تک اسپور جداسازی و خالص گردید. تعداد 8 جدایه Fusarium oxysporium بهعنوان عامل ایجاد پوسیدگی ریشه، بر اساس مشخصات ریختشناسی و میکروسکوپی با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی گزارش شد و بیماریزایی این جدایه‌ها به‌صورت مصنوعی در گلخانه مطابق اصول کخ بر روی رقم زعفران وحشی به اثبات رسید.
مژده پورخالقی چترودی؛ حسین مهرابی بشرآبادی؛ الهام خواجه پور
چکیده
چکیده:زعفران از جمله محصولاتی است که به عنوان یک کشت جایگزین در استان کرمان معرفی می‌گردد. این تحقیق به منظور بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت زعفران در دشتخاک، در سال 1395 صورت گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی- استنباطی است. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامه، که روایی و پایایی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است (آلفای ...
بیشتر
چکیده:زعفران از جمله محصولاتی است که به عنوان یک کشت جایگزین در استان کرمان معرفی می‌گردد. این تحقیق به منظور بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت زعفران در دشتخاک، در سال 1395 صورت گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی- استنباطی است. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامه، که روایی و پایایی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است (آلفای کرونباخ معادل 76/0)، به روش نمونهگیری تصادفی از 164 نفر جمعآوری گردید. از بین دو مدل لاجیت و پروبیت، بر اساس آماره‌های آکائیک و بیزین- شوارتز، مدل پروبیت، به عنوان مدل مناسب برگزیده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عواملی مثل میزان تحصیلات، میزان درآمد کشاورزی، تغییرکشت بر اساس اولویت کم‌آبی و تغییر کشت بر اساس اولویت توصیه سایر کشاورزان، تأثیر مثبت بر این پذیرش و عامل بار تکفل، تأثیر منفی بر پذیرش تغییرکشت داشته‌اند. ازآن‌جاکه کم‌آبی، جزء مهمترین عوامل مؤثر بر پذیرش تغییر کشت میباشد، بنابراین تمامی راهکارها، باید در جهت مدیریت بهینه منابع آب زیرزمینی باشد. امید است در آینده، دهستان دشتخاک، به عنوان یک الگوی نمونه و کارساز در جهت تغییر کشت، برای سایر بخشهای استان کرمان، که با مشکل کم‌آبی در توسعه صنعت کشاورزی خود، دست به گریبان هستند تبدیل گردد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
محمد حسین عباسپور فرد؛ حسین یوسف زاده؛ امین اظهری؛ محمدعلی ابراهیمی نیک؛ معین حدادی مقدم
چکیده
کشاورزی شغلی است که افراد را در معرض مشکلات بهداشتی به ویژه اختلالات اسکلتی- عضلانی قرار میدهد. این شغل جزء گستردهترین و خطرناکترین فعالیتهای شغلی است که حدود 40 % از جمعیت کشورهای در حال توسعه به آن اشتغال دارند. ایران بزرگترین تولید کننده زعفران جهان ( حدود 94 درصد تولید جهان) است که نیروی انسانی نقش کلیدی در تولید آن ...
بیشتر
کشاورزی شغلی است که افراد را در معرض مشکلات بهداشتی به ویژه اختلالات اسکلتی- عضلانی قرار میدهد. این شغل جزء گستردهترین و خطرناکترین فعالیتهای شغلی است که حدود 40 % از جمعیت کشورهای در حال توسعه به آن اشتغال دارند. ایران بزرگترین تولید کننده زعفران جهان ( حدود 94 درصد تولید جهان) است که نیروی انسانی نقش کلیدی در تولید آن دارد. به همین سبب بررسی وضعیت ارگونومیکی نیروی انسانی دخیل در برداشت زعفران اهمیت پیدا میکند. در این مطالعه بهمنظور کاهش صدمات مکانیکی کارگران برداشت کنندهی گل زعفران، نوعی ارابه (ترولی) معرفی و مورد مقایسه با روشهای سنتی برداشت قرار گرفت. در این آزمونها نیروی وارده و درصد حد توانایی بر روی 20 نفر در نقش برداشت کنندهی گل زعفران و با کمک نرمافزار 3DSSPP در دو روش برداشت زعفران به صورت سنتی (نیمهنشسته و ایستادهی کمر خمیده) و دستگاه ترولی انجام شد. وضعیتهای بدنی مختلف در روشهای برداشت سنتی و نشستن بر روی ترولی به کمک تصاویر گرفته شده در این نرم شبیهسازی شد. بررسیهای انجام شده نشان داد که بیشترین آسیب مربوط به حالت نیمهنشسته و بر روی زانوها است. ارزیابی دستگاه ترولی برای برداشت زعفران نشان داد که کمترین آسیب را به کشاورز در هنگام برداشت زعفران وارد میکند. اگر چه بیشترین فشار با استفاده از ترولی بر کمر وارد میشود، ولی در مقایسه با روش نشسته و کمر خمیده فشار کمتری به اجزای بدن وارد مینماید. لذا استفاده از این وسیله برای برداشت زعفران توصیه میشود.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
راضیه جماعتی اردکانی
چکیده
احساس امنیت شغلی و بهبود کیفیت زندگی کاری از جمله عواملی هستند که ممکن است رضایت شغلی زعفرانکاران را تأثیر قرار دهد و باعث افزایش کارایی آنان شود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل اثرات روانشناختی اجتماعی (امنیت شغلی و کیفیت زندگی کاری) در افزایش رضایت شغلی زعفرانکاران شهرستان بافق بود که با استفاده از تحلیل همبستگی انجام گرفته است. جامعه ...
بیشتر
احساس امنیت شغلی و بهبود کیفیت زندگی کاری از جمله عواملی هستند که ممکن است رضایت شغلی زعفرانکاران را تأثیر قرار دهد و باعث افزایش کارایی آنان شود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل اثرات روانشناختی اجتماعی (امنیت شغلی و کیفیت زندگی کاری) در افزایش رضایت شغلی زعفرانکاران شهرستان بافق بود که با استفاده از تحلیل همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل تمامی زعفرانکاران شهرستان بافق بودند که با استفاده از جدول مورگان نمونهای به حجم 205 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با پرسشنامههای امنیت شغلی، کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی مورد آزمون قرار گرفتند. دادهها با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که امنیت شغلی و کیفیت زندگی کاری رابطه معنیداری با رضایت شغلی داشتند (01/0>p). همچنین امنیت شغلی و کیفیت زندگی کاری به طور معنیداری رضایت شغلی را پیشبینی کردند (001/0>p). نتایج تحقیق حاکی از آن است که این دو متغیر (امنیت شغلی و کیفیت زندگی کاری)، متغیرهای مهمی در جهت رضایت شغلی مطلوب در زعفرانکاران بودند، بنابراین پیشنهاد میشود سازمانهای کشاورزی مربوطه سعی کنند محیط کاری امن، جالب و برانگیزاننده به وجود آورند تا تعهد، خلاقیت و سختکوشی افزایش یابد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
فهیمه خادم پور؛ عباس خاشعی سیوکی؛ محمدعلی بهدانی
چکیده
زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی و دارویی جهان جایگاه ویژهای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد. در حال حاضر، ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است، به طوری که بیش از 7/93 درصد تولید جهانی این محصول گرانبها به ایران اختصاص دارد. اما علیرغم قدمت کشت زعفران و ارزش افزوده این محصول در مقایسه با ...
بیشتر
زعفران به عنوان با ارزشترین محصول کشاورزی و دارویی جهان جایگاه ویژهای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد. در حال حاضر، ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است، به طوری که بیش از 7/93 درصد تولید جهانی این محصول گرانبها به ایران اختصاص دارد. اما علیرغم قدمت کشت زعفران و ارزش افزوده این محصول در مقایسه با بسیاری از محصولات زراعی رایج در کشور سهم کمتری از فناوریهای نوین را به خود اختصاص داده و تولید آن عمدتاً بر دانش بومی متکی بوده است. پژوهش حاضر با هدف توسعه و ارزیابی کارایی مدلهای KStar و LWL در محاسبه عملکرد محصول گیاه زعفران بر اساس پارامترهای اقلیمی انجام گرفته است. کالیبراسیون و صحتسنجی مدلها با استفاده از آمار عملکرد این محصول و عوامل اقلیمی طی سالهای 2017-1998 صورت پذیرفت. به منظور ارزیابی مدلها از شاخصهای آماری ضریب تبیین (R2)، میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، ریشه متوسط خطای مربعات (RMSE) و نش- ساتکلیف (NSE) استفاده شد. از مدلهای پیشنهادی، مدل KStar در سناریوی e با 00/1 = R2، 00/0 =MAE ، 00/0 = RMSEو 00/1 = NSE میباشند که از دقت مناسبی در تخمین عملکرد گیاه زعفران داشت. این دقت بالای مدل KStar، باعث شده که بتوان به راحتی عملکرد زعفران را در مناطق مختلف زعفران کاری کشور بر اساس دادههای موجود در ایستگاههای مختلف تخمین زد.
اقتصاد و بازاریابی
علیرضا سرگزی؛ مهدیه قویدل
چکیده
با توجه به اهمیت محصول زعفران در شهرستان قائن سعی شده است به تاًثیر و کاربرد عوامل کیفی کنترل نشده در تعیین کارایی مزارع زعفران شهرستان قائن توجه شود. از این‌رو دادههای مورد استفاده شامل 173 بهرهبردار محصولات زراعی شهرستان قائن در سال 1395-1394 بود که از طریق روش نمونهگیری طبقهای تصادفی جمعآوری و پرسشنامه مربوط تکمیل ...
بیشتر
با توجه به اهمیت محصول زعفران در شهرستان قائن سعی شده است به تاًثیر و کاربرد عوامل کیفی کنترل نشده در تعیین کارایی مزارع زعفران شهرستان قائن توجه شود. از این‌رو دادههای مورد استفاده شامل 173 بهرهبردار محصولات زراعی شهرستان قائن در سال 1395-1394 بود که از طریق روش نمونهگیری طبقهای تصادفی جمعآوری و پرسشنامه مربوط تکمیل شد. در این تحقیق از مدلهای یک مرحلهای بانکر و موری و مدل سه مرحلهای جدید (New) در برآورد کارایی بهکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که مقدار کارایی مقیاس با مقدار 82/0 بیشترین میانگین را نشان میدهد. همچنین مقدار کارایی فنی با بازده متغیر و ثابت نسبت به مقیاس مقدار 62/0 و 50/0 را نشان داد و این مفهوم را میرساند که مزارع نمونه از لحاظ کارایی فنی با بازده متغیر و ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب دارای پتانسیل 38% و 50% در مقدار نهادهها میباشد و میتوانند نهادههای مورد استفاده را بدون کاهش در تولید محصول کاهش دهند. همچنین مقادیر کارایی مدل بانکر و موری (مدل بدون در نظرگرفتن عوامل کیفی) تفاوتی را نسبت به مدل جدید (با در نظر گرفتن عوامل کیفی) نشان نداد لذا به نظر میرسد نقش مقیاس فعالیت تنها در مفاهیم کارایی مقیاس و نوع بازده نسبت به مقیاس متبلور نمیشود بلکه دارای ارتباطی با کارایی فنی نیز میباشد لذا انجام مطالعات تکمیلی با تمرکز بر روی مساعدت‌های مقیاس فعالیت مطلوب خواهد بود.
اقتصاد و بازاریابی
امیرحسین توحیدی؛ محمد قربانی؛ علیرضا کرباسی؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ بهروز حسنی-مهموئی
چکیده
فقدان استراتژی مشخص رقابتی یکی از مشکلات مهم شرکتهای زعفران ایرانی در بازارهای داخلی و بینالمللی برای کسب مزیت رقابتی است. لذا، رتبهبندی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بینالمللی زعفران ایران هدف اصلی این مطالعه میباشد. برای این منظور، با در نظر گرفتن نظریه‌ی موقعیت بازار و دیدگاه منبع-محور، در این ...
بیشتر
فقدان استراتژی مشخص رقابتی یکی از مشکلات مهم شرکتهای زعفران ایرانی در بازارهای داخلی و بینالمللی برای کسب مزیت رقابتی است. لذا، رتبهبندی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بازارهای داخلی و بینالمللی زعفران ایران هدف اصلی این مطالعه میباشد. برای این منظور، با در نظر گرفتن نظریه‌ی موقعیت بازار و دیدگاه منبع-محور، در این مطالعه اهمیت منابع بازاریابی و استراتژیهای رقابتی برای یکی از شرکتهای مهم تولیدکننده و عرضهکنندهی زعفران مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، برای جمعآوری نظرات خبرگان شرکت از پرسشنامه مقایسه زوجی استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، نتایج مطالعه نشان داد که استراتژی تمایز بیشترین تأثیر را در کسب مزیت رقابتی دارد. همچنین، نتایج نمایانگر آن است که در اجرای استراتژی تمایز، باید به قابلیتهای مدیریتی و قابلیتهای ارتباط با مشتری توجه ویژهای داشت. بر این اساس، بهبود شرایط مالی و درک صحیح نیازها و خواستههای مشتریان از جمله راهکارهایی است که منجر به توسعهی قابلیتهای کلیدی شرکت و کسب مزیت رقابتی در بازار زعفران میشود.
اقتصاد و بازاریابی
الناز نجاتیان پور؛ محمد قدوسی؛ جواد حسن پور
چکیده
کشاورزی بدلیل وابستگی به متغیرهای بیولوژیکی و شرایط اقلیمی دارای شرایط ویژه ایی است. رفتار این متغیرها تاثیر چشمگیری بر روی عملکرد محصولات کشاورزی و درآمد کشاورز دارد. بنابراین در این بخش تشخیص و ارزیابی ریسک ها برای تصمیم گیری صحیح و دستیابی به نتایج درست بسیار حائز اهمیت است. تربت حیدریه مهمترین مرکز کشت و تولید زعفران در خراسان ...
بیشتر
کشاورزی بدلیل وابستگی به متغیرهای بیولوژیکی و شرایط اقلیمی دارای شرایط ویژه ایی است. رفتار این متغیرها تاثیر چشمگیری بر روی عملکرد محصولات کشاورزی و درآمد کشاورز دارد. بنابراین در این بخش تشخیص و ارزیابی ریسک ها برای تصمیم گیری صحیح و دستیابی به نتایج درست بسیار حائز اهمیت است. تربت حیدریه مهمترین مرکز کشت و تولید زعفران در خراسان و ایران و رتبه اول تولید زعفران در دنیا است. در این مطالعه کاربرد پروفیل ریسک برای مدیریت ریسک محصول زعفران مورد بررسی قرار گرفت. برای دست-یابی به پروفیل ریسک از دادههای مربوط به 67 زعفران‌کار شهرستان تربت حیدریه در سال 1395 بهره گرفته شد. برای ارزیابی خسارت هریک از ریسک‌ها از دو معیار فراوانی وقوع ریسک و میزان اثر ریسک و سرانجام ماتریس ریسک استفاده شده است. نتایج نشان داد که بزرگترین ناحیه ی ریسک که دارای بیشترین احتمال وقوع و شدت اثر میباشد شامل تمام ابعاد گروه ریسک آفات، بیماریها و علف های هرز ( انواع علف های هرز، آفات میکرو( قارچ و باکتری) و آفات ماکرو( موش، مورچه، کنه و چرای دام))، سه مورد از گروه ریسک اقتصادی (واسطه و دلال، نوسانات بازار و عدم نقدینگی کشاورزان) دو مورد از ریسک اقلیمی (خشکسالی و سرمازدگی و یخبندان) و یک مورد از ریسک خسارت (افت عملکرد به دلیل عمر بالای مزرعه) است.
فاطمه رستگاری پور؛ ملیحه شیبانی
چکیده
تغییرات آب و هوایی، یکی از جدیترین چالش های زیست محیطی است و اثرات طولانی مدت آن میتواند عواقب جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به همراه داشته باشد. بخش کشاورزی یکی از بخشهای آسیب پذیر نسبت به تغییرات آب و هوایی است. در همین راستا این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر به کارگیری استراتژی های سازگاری از سوی زعفرانکاران ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی، یکی از جدیترین چالش های زیست محیطی است و اثرات طولانی مدت آن میتواند عواقب جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به همراه داشته باشد. بخش کشاورزی یکی از بخشهای آسیب پذیر نسبت به تغییرات آب و هوایی است. در همین راستا این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر به کارگیری استراتژی های سازگاری از سوی زعفرانکاران تربت حیدریه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقهای متناسب و مدل لاجیت و پرسشنامه پنج بخشی پرداخته است. دادههای مورد نیاز از طریق تکمیل 380 پرسشنامه از زعفرانکاران تربت حیدریه در سال 1397 جمعآوری گردید. نتایج توصیفی مطالعه نشان داد که اکثر زعفرانکاران به افزایش دما، کاهش بارندگی و ظهور خشکسالی و سرمازدگی معتقدند. کاهش ذخیره آب، کاهش عملکرد محصول زعفران، کاهش صرفه اقتصادی، بیکاری و مهاجرت از جمله پیامدهای تغییرات اقلیم در تربتحیدریه میباشد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده، 63 % از زعفرانکاران، حاضر به استفاده از استراتژی های سازگاری هستند. نتایج حاصل از برآورد مدل لاجیت نشان داد که متغیرهای تجربه کشاورزی، اندازه زمین، دسترسی به اعتبارات، خدمات ترویج، در معرض رسانهها و تحصیلات بر احتمال انتخاب استراتژیهای سازگاری تأثیرگذار است. درحالی که متغیرهای سطح مکانیزاسیون و شغل جانبی تأثیر معناداری بر احتمال انتخاب استراتژیهای سازگاری نداشته است، بنابراین سیاست های دولت باید اعتماد لازم را برای اعطای تسهیلات بانکی به زعفرانکاران فراهم آورد تا زعفرانکاران بتوانند توانایی و انعطاف پذیری خود را برای مدیریت منابع آب، خاک و سایر نهاده ها در پاسخ به تغییرات آب و هوا سازگار نمایند.
اقتصاد و بازاریابی
میلاد امینی زاده؛ حنانه آقاصفری؛ علیرضا کرباسی
چکیده
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این ...
بیشتر
تئوریهای تجارت بینالمللی بر تخصصی شدن کشورها تأکید داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصی شدن عنوان کردهاند. ایران در صادرات زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم و ارزآور کشور به بازارهای هدف با نوسانات و تغییراتی روبرو بوده است که تخصصی شدن در این بازارها را با تردید روبرو کرده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که آیا صادرات زعفران ایران در بازار جهانی و بازارهای هدف به سمت تخصصی شدن حرکت کرده است؟ به منظور دستیابی به این هدف شاخص مزیت نسبی آشکار شده و الگوی تخصصی شدن در دوره زمانی 2018-2001 مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش دارای سه نتیجه اصلی است. اول، صادرات زعفران ایران با کاهش تخصصی شدن در بازار جهانی همراه بوده و اسپانیا به عنوان مهمترین رقیب صادراتی ایران در مسیر تخصصی شدن صادرات گام برداشته است. دوم، ایران در دوره زمانی 2009-2001 در صادرات زعفران دارای رویکرد تخصصی شدن بوده است که این موضوع در دوره زمانی 2018-2010 با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. سوم، ایران تنها در 15 درصد بازارهای هدف از بعد میزان صادرات (کشورهای چین، هند، هنگکنگ و آلمان) در مسیر افزایش تخصصی شدن بوده و در دیگر بازارها با کاهش تخصصی شدن همراه بوده است. از آنجا که تخصصی شدن در یک بازار از مسیر شناسایی مولفههای جمعیتشناختی آن بازار عبور میکند، پیشنهاد میشود که انعقاد قراردادهای بلندمدت با مشتریان زعفران ایران جهت اتخاذ و پیادهسازی سیاستهای تولیدی و بازاریابی از طریق انطباق بیشتر تولید و صادرات زعفران ایران با فرهنگ مصرفی بازارها ایجاد شود.
کشاورزی و علوم پایه
انیس رضایی؛ حسن فیضی؛ روح الله مرادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر ویژگیهای کمی و کیفی گل زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر ویژگیهای کمی و کیفی گل زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین آبیاری (15 روز قبل از زمان عرف منطقه (اول اردیبهشت)، عرف (15 اردیبهشت) و 15 روز بعد از عرف (2 خرداد) به عنوان عامل اصلی و منابع مختلف کودی (کود گاوی 40 تن در هکتار، کود مرغی 15 تن در هکتار، ورمی کمپوست 10 تن در هکتار، اسید هیومیک 2 کیلوگرم در هکتار و کود شیمیایی شامل 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 140 کیلوگرم در هکتار فسفر و پتاسیم) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر تیمار قطع آبیاری بر خصوصیات کمی گل معنیدار بود، ولی ویژگیهای کیفی تحت تأثیر این تیمار قرار نگرفت. نتایج نشان داد که تأخیر در قطع آبیاری منجر به کاهش معنیدار صفات کمی شد. بطوریکه، بیشترین تعداد گل (10/41 عدد در متر مربع)، عملکرد تر (6/145 کیلوگرم در هکتار) و خشک (41/19 کیلوگرم در هکتار) گل، وزن تر (12/11 کیلوگرم در هکتار) و خشک (02/2 کیلوگرم در هکتار) کلاله در تیمار قطع زود هنگام آبیاری (قبل از عرف) حاصل شد. تأثیر منابع کودی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به استثنای میزان پیکروکروسین و سافرانال معنیدار بود. کودهای ورمی کمپوست و کود دامی بطور معنیداری در کلیه تیمارهای آبیاری، تعداد گل و عملکرد کلاله بیشتری را نسبت به دیگر تیمارها تولید نمودند. عملکرد کلاله خشک در تیمارهای کود شیمیایی (91/1 کیلوگرم در هکتار)، مرغی (57/1 کیلوگرم در هکتار) و اسید هیومیک (42/1 کیلوگرم در هکتار) نیز بطور معنیداری بیشتر از شاهد (26/1 کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین (7/169 نانومتر) و کمترین (1/163 نانومتر) میزان کروسین به ترتیب در تیمارهای شاهد و ورمی کمپوست حاصل شد. بطورکلی، نتایج نشان داد که قطع آبیاری در اوایل اردیبهشت و استفاده از کود آلی ورمی کمپوست بهترین شرایط را برای زراعت زعفران در منطقه بردسیر کرمان دارا بودند.
انیس رضایی؛ روح الله مرادی؛ حسن فیضی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر خصوصیات بنه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلتپلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر زمان قطع آخرین آبیاری و منابع مختلف کودی بر خصوصیات بنه زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلتپلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه چهار ساله تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در روستای لاله‌زار، شهرستان بردسیر، استان کرمان در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان قطع آخرین آبیاری (15 روز قبل از زمان عرف منطقه (اول اردیبهشت)، عرف (15 اردیبهشت) و 15 روز بعد از عرف (2 خرداد)) به عنوان عامل اصلی و منابع مختلف کودی (کود گاوی 40 تن در هکتار، کود مرغی 15 تن در هکتار، ورمیکمپوست 10 تن در هکتار، اسید هیومیک 2 کیلوگرم در هکتار و کود شیمیایی شامل 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 140 کیلوگرم در هکتار فسفر و پتاسیم) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر تیمار قطع آبیاری بر وزن تر و خشک بنه و متوسط وزن بنه معنیدار (p≤0.05) بود، ولی تأثیر معنیداری بر تعداد بنه در واحد سطح و تعداد جوانه در بنه نداشت. تأخیر در قطع آبیاری منجر به کاهش معنیدار صفات شد. بهطوریکه، بیشترین میزان وزن تر (5/516 گرم در متر مربع) و خشک (8/294 گرم در متر مربع) بنه و متوسط وزن بنه (21/4 گرم) در تیمار قطع زود هنگام آبیاری (قبل از عرف) حاصل شد. تأثیر منابع کودی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی معنیدار بود. تمامی تیمارهای کودی به استثنای اسید هیومیک منجر به افزایش معنیدار وزن بنه نسبت به تیمار شاهد شدند. استفاده از ورمیکمپوست منجر به تولید بیشترین تعداد بنه در متر مربع (1/137)، وزن تر بنه (6/595 گرم در متر مربع)، وزن خشک بنه (341 گرم در متر مربع) و متوسط وزن بنه (30/4 گرم) شد. بیشترین تعداد جوانه در بنه (83/3) نیز در تیمار مصرف کود شیمیایی بدست آمد. بطورکلی، قطع آبیاری در اوایل اردیبهشت و استفاده از کود آلی ورمیکمپوست بهترین شرایط را برای تولید بنه زعفران در منطقه بردسیر کرمان دارا بودند.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
محمدبهزاد امیری؛ یاسر اسماعیلیان
چکیده
به منظور ارزیابی واکنش گیاه زعفران به کودهای مختلف دامی، زیستی و شیمیایی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی گناباد طی سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 صورت گرفت. عامل اصلی بصورت کاربرد کود گاوی به میزان 60 تن در هکتار و عدم مصرف کود و عامل فرعی متشکل از تیمارهای: شاهد ...
بیشتر
به منظور ارزیابی واکنش گیاه زعفران به کودهای مختلف دامی، زیستی و شیمیایی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی گناباد طی سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 صورت گرفت. عامل اصلی بصورت کاربرد کود گاوی به میزان 60 تن در هکتار و عدم مصرف کود و عامل فرعی متشکل از تیمارهای: شاهد (عدم مصرف کود)، نیتروکسین (5 لیتر در هکتار)، بیوفسفر (3 لیتر در هکتار)، بیوسولفور (5 کیلوگرم در هکتار)، اسید هیومیک (10 کیلوگرم در هکتار) و کود شیمیایی (به ترتیب 150، 100 و 100 کیلوگرم در هکتار از منابع اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم) بود. نتایج آزمایش مشخص کرد اثر متقابل تیمارهای کود گاوی و کودهای بیولوژیکی و شیمیایی بر صفات عملکرد گل تر، کلاله تر و کلاله خشک معنی دار بود. بیشترین عملکرد گل تر (181 کیلوگرم در هکتار) از اعمال کود بیوفسفر همراه با مصرف 60 تن در هکتار کود گاوی حاصل شد. عملکرد کلاله تر در تیمار کود شیمیایی تحت شرایط مصرف کود گاوی بیشترین افزایش (میانگین عملکرد 10405 گرم در متر مربع) را نشان داد. درحالی که عملکرد کلاله خشک درنتیجه مصرف بیوفسفر حداکثر مقادیر (5351 گرم در هکتار) را حاصل کرد. اثر کود گاوی بر صفات بنه معنی دار شد. تعداد بنه در واحد سطح و عملکرد بنه افزایش 19 درصدی را در اثر مصرف کود گاوی نسبت به تیمار شاهد در سال دوم نشان دادند. در بین تیمارهای کود بیولوژیکی و شیمیایی، بیشترین تعداد بنه (440 بنه در متر مربع) و عملکرد بنه (4401 کیلوگرم در متر مربع) درنتیجه اعمال کود بیوفسفر بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده، مصرف کود دامی توصیه شده بصورت تلفیقی همراه با کودهای بیولوژیکی بخصوص کود بیوفسفر در شرایط اقلیمی و خاکی مشابه با محل این آزمایش توصیه می گردد.
کشاورزی و علوم پایه
محمدرضا هریوندی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ سرور خرم دل؛ علی اکبر مویدی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر زمان پخش و مقادیر کاربرد کاه و کلش گندم بر عملکرد گل و بنه گیاه دارویی زعفران آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گناباد وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (بخش زعفران و گیاهان دارویی) در دو ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر زمان پخش و مقادیر کاربرد کاه و کلش گندم بر عملکرد گل و بنه گیاه دارویی زعفران آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گناباد وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (بخش زعفران و گیاهان دارویی) در دو سال زراعی 95-94 و 96-95 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل مقدار کاربرد کلش گندم (2، 4، 6 و 8 تن در هکتار) و زمان کاربرد کلش گندم (اول خردادماه، 15تیرماه و اول شهریورماه به‌صورت پخش سطحی) بودند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تأثیر معنیدار زمان پخش مالچ کلش گندم، مقادیر کاربرد مالچ و نیز اثر متقابل آنها بر تمامی شاخصهای گلدهی زعفران در سطح یک درصد بود. پخش مالچ کلش در اول خردادماه در مقایسه با اول شهریورماه بیشترین تأثیر را در افزایش تعداد گل، عملکرد گل و عملکرد کلاله خشک زعفران (بهترتیب تا 7/41 ، 9/16و 50 درصد) داشت. همچنین تمامی شاخصهای موردمطالعه بنههای دختری زعفران بهطور معنیداری تحت تأثیر زمان پخش مالچ کلش، سطوح کلش و نیز اثرات متقابل آنها در سطح یک درصد قرار گرفت. در بین تیمارهای موردبررسی، بیشترین افزایش در عملکرد بنههای بیش از 8 گرم (7/687گرم) و عملکرد کل بنههای دختری زعفران(4/1382گرم ) در نتیجه کاربرد 8 تن مالچ کلش در خردادماه مشاهده شدکه نسبت به تیمار مصرف 2 تن در هکتار بقایا در همان تاریخ بهترتیب افزایش2/62 و 7/77درصدی را نشان میدهد.
کشاورزی و علوم پایه
شیرین انصاریان مهابادی؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ الیاس سلطانی
چکیده
اسید سالیسیلیک یکی از هورمون های گیاهی است که نقش محوری در تنظیم رشد و فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان ایفا میکند. به منظور مطالعه تأثیر هورمون اسید سالیسیلیک و وزن بنه مادری بر گل دهی زعفران، آزمایشی در سال 96- 95 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی زعفران پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام ...
بیشتر
اسید سالیسیلیک یکی از هورمون های گیاهی است که نقش محوری در تنظیم رشد و فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان ایفا میکند. به منظور مطالعه تأثیر هورمون اسید سالیسیلیک و وزن بنه مادری بر گل دهی زعفران، آزمایشی در سال 96- 95 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی زعفران پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل پیش تیمار بنه با هورمون اسید سالیسیلیک (شاهد و کاربرد با غلظت 1 و 2 میلی مولار) و وزن بنه مادری شامل بنههای ریز با وزن (3 تا 5 گرم) و بنه های درشت با وزن (5 تا 8 گرم) بودند. نتایج نشان داد که اثر وزن بنه مادری بر صفات عملکردی شامل وزن تر گل، طول گل، وزن تر کلاله، وزن تر مادگی، طول کلاله، طول مادگی و بر صفات کیفی کلاله شامل میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال معنی دار بود. مقدار این صفات در شرایط استفاده از بنه های مادری درشت نسبت به بنه ریز بیشتر بود. اثر وزن بنه مادری بر صفت وزن خشک کلاله در این پژوهش معنی دار نبود. هرچند اثر متقابل اسید سالیسیلیک و وزن بنه مادری بر صفات مورد بررسی معنی دار نبود، اما نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد تیمار پرایمینگ بنه با غلظت 2 میلی مولار اسید سالیسیلیک بیشترین وزن تر گل (99.5 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک کلاله (1.45 کیلوگرم در هکتار) و کمترین زمان تا سبز شدن (47 روز پس از کاشت) را منجر شد. همچنین بیشترین میزان ماده مؤثره پیکروکروسین، مربوط به تیمار پرایمینگ بنه با غلظت 1 میلی مولار اسید سالیسیلیک بود. میزان کروسین در تیمار پرایمینگ بنه با غلظت 2 میلی مولار اسید سالیسیلیک و میزان سافرانال در سطح 1 میلی مولار بیشتر بود. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که کاشت بنه های مادری درشت همراه با کاربرد اسید سالیسیلیک باعث بهبود برخی خصوصیات کمی و کیفی کلاله زعفران گردید.
کشاورزی و علوم پایه
احسان اله جلیلی؛ فرناز گنج آبادی؛ داود حبیبی؛ علیرضا عیوضی
چکیده
در راستای افزایش عملکرد کیفی و کمی زعفران، در اثر برهمکنش کود بیولوژیک نیتروکسین و مدیریت آبیاری، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در استان البرز (اشتهارد) اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک بار خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل روش آبیاری (آبیاری به‌صورت نوارهای تیپ سطحی، زیر ...
بیشتر
در راستای افزایش عملکرد کیفی و کمی زعفران، در اثر برهمکنش کود بیولوژیک نیتروکسین و مدیریت آبیاری، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در استان البرز (اشتهارد) اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک بار خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل روش آبیاری (آبیاری به‌صورت نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتیمتری) و آبیاری معمول (عرف منطقه) در کرت اصلی) و کود بیولوژیک نیتروکسین (عدم مصرف (شاهد)، دو، چهار و شش لیتر در هکتار در کرت فرعی) بود. یافتههای این تحقیق نشان داد که اثر ساده و برهمکنش کاربرد کود بیولوژیک نیتروکسین و مدیریت آبیاری در تمام صفات مورد اندازهگیری معنیدار بود. به منظور استفادهی بهینه از منابع آب، جهت کاهش تلفات آبیاری و دستیابی به عملکرد بالا در تولید زعفران، از روش آبیاری قطرهای (تیپ زیر سطحی) میتوان استفاده کرد. اعمال مدیریت آبیاری قطرهای نوار تیپ زیرسطحی به همراه کود بیولوژیک نیتروکسین 4 لیتر در هکتار نسبت به سایر تیمارهای مورد آزمایش برتری داشته است بهطوریکه بیشترین عملکرد کلاله زعفران نیز در این تیمار با 08/5 کیلوگرم در هکتار مشاهد شد.
کشاورزی و علوم پایه
فاطمه معلم بنهنگی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ قربانعلی اسدی؛ سرور خرم دل
چکیده
به منظور مطالعه تاثیر سطوح مختلف عمق کاشت و مقادیر مختلف بنه بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل مقادیر مختلف بنه برای کاشت در چهار سطح 7، 8، 9 و 10 تن بنه در هکتار و عمق کاشت بنه ...
بیشتر
به منظور مطالعه تاثیر سطوح مختلف عمق کاشت و مقادیر مختلف بنه بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل مقادیر مختلف بنه برای کاشت در چهار سطح 7، 8، 9 و 10 تن بنه در هکتار و عمق کاشت بنه در سه سطح 15،10 و 20 سانتی‌متر از سطح خاک بود. نتایج آزمایش نشان داد که عملکرد و تعداد بنههای دختری تحت تأثیر اثرات ساده تیمار ها قرار گرفت. اثر متقابل مقادیر مختلف بنه و عمق کاشت تأثیر معنیداری بر سایر صفات مورد بررسی گل و بنه زعفران داشت. افزایش مقدار بنه تا 9 تن در هکتار و کاهش عمق کاشت به 10 سانتی‌متر سبب افزایش عملکرد گل تر، وزن خشک کلاله، تعداد گل و قطر بنههای دختری در سال اول شد. بیشترین مقدار عملکرد بنه دختری مربوط به تیمار 8 تن بنه در هکتار بود به طوری‌که عملکرد بنه دختری نسبت به تیمار 7 تن بنه در هکتار و 10 تن بنه در هکتار به ترتیب 2/33 و 9/15 درصد افزایش داشت، همچنین بیشترین و کمترین وزن خشک بنه در عمق کاشت 10 و 20 سانتی‌متر به دست آمد. تیمار 10 تن بنه در هکتار با تعداد بنه معادل 173 بنه در متر مربع بیشترین تعداد بنه دختری را به خود اختصاص داد به طوری که افزایش مقدار بنه کشت شده از 7 تن به 10 تن باعث افزایش 101 درصدی در تعداد بنه های دختری تولید شده شد. باتوجه به عملکرد پایین زعفران در سال اول، افزایش مقدار بنه مصرفی تا حد مطلوب و کاهش عمق کاشت میتواند علاوه بر افزایش عملکرد گل زعفران در سال اول منجر به تولید بنههای دختری درشت‌تر جهت عملکرد بهتر در سالهای بعد شود
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
قاسم نجاری؛ خشنود نوراللهی
چکیده
بیماری لکه موجی با عامل Alternaria alternata یکی از مهمترین بیماری‌های گیاهی در دنیا به شمار می‌رود. برای تعیین تنوع ژنتیکی در جمعیتهای قارچAlternaria 50 نمونه در سطح مزارع زعفران در استان خراسان رضوی (کاشمر، تربت‌جام، تربت حیدریه، مه ولات، بردسکن) و استان خراسان جنوبی (قائنات، سرایان، بیرجند) جمع آوری گردید. در نهایت 50 جدایه قارچ A. alternata از نمونههای ...
بیشتر
بیماری لکه موجی با عامل Alternaria alternata یکی از مهمترین بیماری‌های گیاهی در دنیا به شمار می‌رود. برای تعیین تنوع ژنتیکی در جمعیتهای قارچAlternaria 50 نمونه در سطح مزارع زعفران در استان خراسان رضوی (کاشمر، تربت‌جام، تربت حیدریه، مه ولات، بردسکن) و استان خراسان جنوبی (قائنات، سرایان، بیرجند) جمع آوری گردید. در نهایت 50 جدایه قارچ A. alternata از نمونههای آلوده با استفاده از محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار جداسازی گردید. آزمایش مولکولی جدایه‌ها بعد از خالص سازی و شناسائی با استفاده از پنج جفت آغازگر ریز ماهواره انجام گرفت. در مجموع 22 آلل با میانگین 11.1 آلل در تمام جمعیت ها توسط آغازگرهای ریزماهواره تولید شد. بیشترین مقدار آلل مربوط به جمعیت مه ولات با 14 آلل و و کمترین جمعیتهای سرایان، بیرجند و قائن با 10 آلل بود. مقایسه پارامترهای تنوع ژنتیکی در هشت جمعیت نشان داد که جمعیت تربت جام بیشترین تنوع ژنتیکی را دارند. اما مقادیر پایینی برای قائنات محاسبه شده است. بیشترین و کمترین فاصله ژنتیکی بین قائن- مه ولات (328/0) و بردسکن- مه ولات (054/0) دیده شد. بر اساس دندروگرام جمعیت ها، دو گروه از همدیگر متمایز شدند؛ یک گروه شامل قائنات و دیگری بیرجند، مه ولات، سرایان، بردسکن، کاشمر، تربت جام و تربت حیدریه بود. تجزیه واریانس ملکولی نشان داد که میزان تنوع ژنتیکی در درون جمعیت 71% و بین جمعیت‌ها 29% میباشد. شباهت ژنتیکی بالایی بین جدایه ها از مناطق مختلف وجود داشت. نتایج به دست آمده از این مطالعه میتواند در اصلاح ارقام مقاوم زعفران و گسترش اقدام قرنطینه‌ای بسیار مفید باشد.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
مریم واحدی؛ سید علیرضا سلامی؛ مجید شکرپور؛ حسن رضادوست
چکیده
زعفران گیاه دارویی و ادویه‌ای ارزشمند متعلق به خانواده زنبق و بهعنوان منبع غنی از آپوکاروتنوئیدها در جهان محسوب میشود. به دلیل سایز بزرگ و پیچیدگی ژنوم زعفران توالی‌یابی آن بهعنوان چالش مطرح است. با ظهور تکنیک‌های توالی‌یابی نسل بعد، توالی‌یابی RNA بهعنوان منبع غنی مطالعات بیولوژیکی توسعه یافته است. سرهمبندی ترنسکریپتومها ...
بیشتر
زعفران گیاه دارویی و ادویه‌ای ارزشمند متعلق به خانواده زنبق و بهعنوان منبع غنی از آپوکاروتنوئیدها در جهان محسوب میشود. به دلیل سایز بزرگ و پیچیدگی ژنوم زعفران توالی‌یابی آن بهعنوان چالش مطرح است. با ظهور تکنیک‌های توالی‌یابی نسل بعد، توالی‌یابی RNA بهعنوان منبع غنی مطالعات بیولوژیکی توسعه یافته است. سرهمبندی ترنسکریپتومها از تعداد بی‌شمار خوانش‌های کوتاه منبعی غنی برای مطالعه گونه‌هایی که ژنوم مرجع آنها در دسترس نیست فراهم میکند. اما سرهمبندی قرائتها و رسیدن به نتیجه مطلوب به‌ویژه برای گیاهان پلیپلوئید همواره یک چالش بزرگ محسوب میشود. در این مطالعه کارایی ابزارهای مختلف سرهمبندی با توجه به فاکتورهایی همچون طول N50، تعداد کل یونیژن‌ها و درصد هم‌ردیفی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که Bridger بهعنوان ابزاری بهتر جهت سرهمبندی قرائتهای ترنسکریپتوم زعفران است که میتواند سرهمبندی بر اساس پارامترهای تعداد ترنسکریپتها، طول N50، اندازه کل سرهمبندی و درصد هم‌ردیفی قرائتها به ترنسکریپتوم فراهم آورد. Velvet/Oases بالاترین درصد درهمریختگی را نشان میدهد که منجر میشود اعضای مختلف یک خانواده ژنی که شباهت بالایی به یکدیگر دارند در یک ترنسکریپت سرهمبندی شوند. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند به محققان در جهت انتخاب بهتر ابزار سرهمبندی و توسعه ابزارهای موجود راهکارهایی را ارائه نماید.
زیست فناوری، ژنتیک و اصلاح نباتات
محمد علی بهدانی؛ علی ایزانلو
چکیده
زعفران زراعی به عنوان با ارزشترین ادویه جهان از نظر ژنتیکی کلون مونومورفی بوده، ولی تفاوتهایی نیز در فنوتیپ و کیفیت گزارش شده است که مهمترین تنوع فنوتیپی از نظر زراعی و اقتصادی، وجود گلهای با بیش از سه کلاله است، بنابراین هدف از این تحقیق استفاده از نشانگرهای مولکولی مختلف جهت مطالعه مولکولی زعفران های با بیش از 3 کلاله ...
بیشتر
زعفران زراعی به عنوان با ارزشترین ادویه جهان از نظر ژنتیکی کلون مونومورفی بوده، ولی تفاوتهایی نیز در فنوتیپ و کیفیت گزارش شده است که مهمترین تنوع فنوتیپی از نظر زراعی و اقتصادی، وجود گلهای با بیش از سه کلاله است، بنابراین هدف از این تحقیق استفاده از نشانگرهای مولکولی مختلف جهت مطالعه مولکولی زعفران های با بیش از 3 کلاله در منطقه و اندازهگیری تنوع ژنتیکی بین آنها بود. در این تحقیق، کلونهای زعفران با بیش از سه کلاله بهطور کامل همراه با خاک اطراف ریشه از مزارع کشاورزان جمعآوری و بطور کامل در جعبههای پلاستیکی، جهت حفظ شرایط زیستی، مستقر گردیدند. استخراج DNA به روش CTAB از برگهای گل دارای بیش از سه کلاله انجام شد. زعفرانهای با بیش از سه کلاله در مقایسه با حالت معمولی دارای گلهای بزرگتر و تعداد گلبرگهای به نسبت بیشتری بودند. بیشترین فراوانی تعداد کلاله در بین نمونههای بیش از سه کلاله مربوط به چهار و پنج کلاله با 38 درصد بود. نمونههای دارای شش کلاله با فراوانی 14 درصد مشاهده شد. در بین نمونههای جمعآوری شده تنها یک نمونه با تعداد کلاله هفت نیز مشاهده گردید. از مجموع 48 آغازگر ISSR آزمون شده روی نمونه DNAی بالک، تنها 16 آغازگر تشکیل نوار دادند. نتایج حاصل از الکتروفورز ژل آگاروز برای آغازگرهای ISSR نشان داد که محدوده نوارهای تشکیل شده در فاصله 100 تا 1000 جفت باز بود. با بررسی نوارهای تشکیل شده برای آغازگرهای ISSR، چندشکلی قابل ملاحظهای بین کلونهای مختلف زعفران مورد بررسی مشاهده نشد. لذا، براساس این سیستم نشانگری تنوع ژنتیکی بین کلونهای با تعداد کلاله متفاوت ملاحظه نشد. از بین نشانگرهای SSR آزمون شده، 10 نشانگر چند شکلی را بین کلون ها نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی براساس ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که ارتباط معنیدار آماری بین هیچ کدام از آللهای نشانگر ریزماهواره و تعداد کلالهها مشاهده نشد.
سایر موضوعات مرتبط با زعفران
صدیقه کسعلی؛ سعید مینایی؛ مهدی عیاری
چکیده
خشک کردن یکى از روش‌هاى رایج براى افزایش ماندگارى گیاهان دارویی و محصولات کشاورزى است. در این پژوهش، فرآیند خشک کردن گلبرگهای زعفران با خشک کن هوای داغ لایه نازک در پنج سطح دمای 40، 60، 80، 100 و 120 درجه سلسیوس و سه سرعت هوای 5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه و تأثیرات آنها بر پارامترهای رنگی (مقادیر G ,R و B) مورد بررسی قرار گرفت. به کمک سامانه ماشین ...
بیشتر
خشک کردن یکى از روش‌هاى رایج براى افزایش ماندگارى گیاهان دارویی و محصولات کشاورزى است. در این پژوهش، فرآیند خشک کردن گلبرگهای زعفران با خشک کن هوای داغ لایه نازک در پنج سطح دمای 40، 60، 80، 100 و 120 درجه سلسیوس و سه سرعت هوای 5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه و تأثیرات آنها بر پارامترهای رنگی (مقادیر G ,R و B) مورد بررسی قرار گرفت. به کمک سامانه ماشین بینایی، تصاویر رنگی از نمونههای خشک شده گلبرگ زعفران، دریافت و با استفاده از الگوریتمهای پردازش تصویر، مورد پردازش قرار گرفت. ویژگی-های رنگی (RGB) آنها نیز استخراج گردید. از سوی دیگر میزان آنتوسیانین به روش pH افتراقی و ویژگیهایL*a*b* نمونهها به منظور تعیین شرایط مناسب خشک کردن اندازهگیری شدند. دادههای حاصل با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل آمـاری قرار گرفتنـد. نتایج بررسی نشان داد بیشترین مقادیرRGB مربوط به محدوده دمای 80 تا 100 درجه سلسیوس است که نشان دهندهی بیشترین نسبت و شدت رنگهای قرمز، سبز و آبی میباشد. همچنین در این بازه دمایی بیشترین میزان آنتوسیانین (21/482 میلیگرم بر لیتر) و کمترین مقدار تغییرات رنگ (∆E) بدست آمد که مطلوبیت نسبی این بازه برای خشک کردن گلبرگهای زعفران را نشان میدهد.
کشاورزی و علوم پایه
آرش دوراندیش؛ محمدرضا رمضانی؛ میلاد امینی زاده
چکیده
یکی از مهمترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار می‌آید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سالهای 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل ...
بیشتر
یکی از مهمترین محصولات تولیدی و صادراتی کشاورزی ایران زعفران است که تولید آن منبع اصلی درآمد بسیاری از مناطق روستایی در شرق کشور بهشمار می‌آید. با این وجود، عملکرد مزارع زعفران طی سالهای 1394-1350 حدود 36 درصد کاهش یافته است. شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در ایران نیز با این مشکل مواجه است. شواهد و بررسیهای میدانی گویای این است که استفاده زیاد از نهادههای شیمیایی به خصوص کودهای شیمیایی میتواند بهعنوان یکی از عوامل اصلی این کاهش عملکرد مطرح باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مصرف کودهای شیمیایی با تأکید بر نقش نگرش و آگاهی زعفرانکاران است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، تعداد 105 پرسشنامه بر اساس روش نمونهگیری تصادفی نسبی تکمیل و از الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که دو متغیر نگرش زعفرانکاران نسبت به کشاورزی پایدار و آگاهی نسبت به عوامل کاهش‌دهنده عملکرد اثر منفی و معنیداری بر احتمال استفاده کشاورزان از کود شیمیایی دارد. در حالی که متغیرهای درآمد کشاورزان، سن، سطح تحصیلات و بیمه کشاورزی اثر مثبت و معنیداری بر احتمال استفاده از کود شیمیایی توسط کشاورزان دارند. بنابراین اتخاذ سیاستهای مناسب به منظور بهبود نگرش کشاورزان نسبت به فعالیتهای کشاورزی پایدار و افزایش آگاهی زعفرانکاران از آثار منفی و بلندمدت استفاده بی‌رویه کودهای شیمیایی، جلب اعتماد کشاورزان معتمد و با تجربه برای کاهش استفاده از کودهای شیمیایی و تجدید نظر در محتوای کلاس‌های آموزشی و ترویجی نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود الگوی مصرفی کشاورزان از کود شیمیایی دارد.
